A Danubian Raw Material Exchange Network: a Case Study from Chełmno Land, Poland

Werra, Dagmara H.; Siuda, Rafał; Małecka-Kukawka, Jolanta

Pobierz

Tytuł: A Danubian Raw Material Exchange Network: a Case Study from Chełmno Land, Poland

Abstrakt:

The paper presents the results of petrographic and geochemical analyses of flint artefacts from Linear Pottery Culture sites from Chełmno Land. The Polish Lowlands are poor in high-quality natural flint resources, which creates an ideal opportunity for research on its distribution. In this paper we present a comparison between macro- and micro-analysis of flint. Twelve flint artifacts were macroscopically analyzed by Jolanta Małecka-Kukawka and Jacek Lech and the results were compared with those determined by electron probe micro analysis (EPMA). The results of the comparisons have revealed that in some cases the ‘eye of the researcher’ is infallible, but in some other cases the use of petrographic methods is necessary for correct flint source identification

Bibliografia:

Balcer, B. 1976. Position and stratigraphy of flint deposits, development of exploitation and importance of Świeciechów flint in prehistory, Acta Archaeologica Carpathica 16, 179–199
Budziszewski, J. 2008. Stan badań nad występowaniem i pradziejową eksploatacją krzemieni czekoladowych. In W. Borkowski, J. Libra, B. Sałacińska and S. Sałaciński (eds), Krzemień czekoladowy w pradziejach. Materiały z konferencji w Orońsku, 08–10.10.2003, Warszawa–Lublin, Instytut Archeologii UMCS and Państwowe Muzeum Archeologiczne, Studia nad gospodarką surowcami krzemiennymi w pradziejach 7, 33– 106
Budziszewski, J., Grużdź, W., Jakubczak, M. and Szubski, M. 2015. Chalcolithic raw material economy in light of new data from the ‘Przyjaźń’ mining field in Rzeczkowo (Central Poland). In X. Mangado, O. Crandell, M. Sánchez, and M. Cubero (eds), International Symposium on Knappable Materials ‘On the Rocks’, 7–11 September 2015, Barcelona, Abstracts, Barcelona,56
Cyrek, K. 2013. Jaskinia Biśnik. Wczesny środkowy Paleolit, Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Galon, R. 1984. Województwo toruńskie: przyroda – ludność i osadnictwo – gospodarka, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Jadin, I. and Cahen, D. 2003. Datations radiocarbones et Rubané : Pour un mariage de raison. In I. Jadin (ed.), Trois petits toures et puis s’en vont... La fin de la presence danubienne en Moyenne Belgique, Liège, Etudes et recherches archéologiques de l’Université de Liège, 523–696
Kirkowski, R. 1990. Boguszewo, gm. Gruta, województwo toruńskie, stanowisko 41, obiekty 3 i 5. In D. Jankowska (ed.), Z badań nad chronologią absolutną stanowisk neolitycznych z ziemi chełmińskiej,Toruń, Instytut Archeologii i Etnografii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 9–14
Kondracki, J. 1978. Geografia fizyczna Polski, Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Kossinna, G. 1910. Der Ursprung der Urfinnen und Uridogermanem und ihre Ausbreitung nach dem Osten, Mannus 2
Kostrzewski, J. 1928. Osada starszej ceramiki wstęgowej w Chełmży w pow. toruńskim na Pomorzu, Roczniki Muzeum Wielkopolskiego 4, 100–128
Kozłowski, L. 1924. Młodsza epoka kamienna w Polsce (Neolit), Lwów, Towarzystwo Naukowe
Kozłowski, J. K. (ed.) 1971. Z badań nad krzemieniarstwem neolitycznym i eneolitycznym. Referaty i komunikaty przedstawione na sympozjum w Nowej Hucie dn. 10, 11 maja 1971 r., Kraków, Muzeum Archeologiczne w Krakowie
Krajcarz, M. T. and Krajcarz, M. 2009. The outcrops of Jurassic flint raw materials from southwestern margin of the Holy Cross Mountains, Acta Archaeologica Carpathica 44, 183–195
Krajcarz, M. T., Krajcarz, M., Sudoł, M. and Cyrek, K. 2012. From far or from near? Sources of Kraków-Częstochowa banded and chocolate silicite raw material used during the Stone Age in Biśnik Cave (Southern Poland), Anthropologie 50 (4), 411–425
Kukawka, S., Małecka-Kukawka, J. and Wawrzykowska, B. 2002. Wczesny i środkowy neolit na ziemi chełmińskiej. In B. Wawrzykowska (ed.), Archeologia toruńska. Historia i teraźniejszość. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej z okazji 140–lecia muzealnych zbiorów archeologicznych w Toruniu. Toruń 16–17 maj 2002, Toruń, Muzeum Okręgowe w Toruniu, 91–107
Kulczycka-Leciejewiczowa, A. 1979. Pierwsze społeczności rolnicze na ziemiach polskich. Kultury kręgu naddunajskiego. In T. Wiślański and W. Hensel (eds), Prahistoria ziem polskich, tom 2 Neolit, Wrocław, Warszawa-Kraków, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 19–164
Kulczycka-Leciejewiczowa, A. 1983a. The Oldest Linear Pottery Communities and their Contribution to the Neolithization of Polish Territories, Archaeologia Polona 21–22, 47–61
Kulczycka-Leciejewiczowa, A. 1983b. O zofipolskim stylu ceramiki wstęgowej rytej w Polsce, Archeologia Polski 28 (1), 67–97
Kulczycka-Leciejewiczowa, A. 1987. Pierwsze wspólnoty kultury ceramiki wstęgowej rytej na ziemiach polskich, Archeologia Polski 32 (2), 293–348
Kulczycka-Leciejewiczowa, A. 2008. Samborzec. Studium przemian ceramiki wstęgowej rytej, Wrocław, Instytut Archeologii i Etnologii PAN
Lech, J. 1980. Geologia krzemienia jurajskiego–podkrakowskiego na tle innych skał krzemionkowych. Wprowadzenie do badań z perspektywy archeologicznej, Acta Archaeologica Carpathica 20, 163–228
Lech, J. 1989. A Danubian raw material exchange network: a case study from Bylany. In J. Rulf (ed.), Bylany Seminar 1987. Collected papers, Praha, Archeologický ústav ČSAV, 111–120
Lech, J. 1988. O rewolucji neolitycznej i krzemieniarstwie. Część I. Wokół metody, Archeologia Polski 33 (2), 273–345
Lech, J. 1997. Remarks on Prehistoric Flint Mining and Flint Supply in European Archaeology. In A. Ramos- Millán and M. A. Bustillo (eds), Silceous roks and culture, Granada, Universidad de Grenada, 611–637
Małecka-Kukawka, J. 1994. Gospodarka surowcami krzemiennymi wśród społeczności wczesnorolnicznych ziemi chełmińskiej z perspektywy teorii wymiany społecznej. In L. Czerniak (ed.), Neolit i początki epoki brązu na ziemi chełmińskiej, Grudziądz, Muzeum w Grudziądzu, Instytut Archeologii i Etnologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 37–50
Małecka-Kukawka, J. 2001. Między formą a funkcją. Traseologia neolitycznych zabytków krzemiennych z ziemi chełmińskiej, Toruń, Instytut Archeologii iEtnologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Małecka-Kukawka, J. 2009. Aktualne problemy badawcze nad krzemieniarstwem społeczności wczesnorolniczych na Pomorzu nadwiślańskim. In M. Fudziński and H. Paner (eds), Aktualne problemy epoki kamienia na Pomorzu, Gdańsk, Muzeum Archeologiczne w Gdańsku, 167–177
Price, T. D. and Bentley, R. A. 2005. Human mobility in Linearbandkeramik: An archaeometric approach. In J. Lüning, Ch. Frirdich and A. Zimmermann (eds), Die Bandkeramik im 21. Jahrhundest. Symposium in der Abtei Brauweiler bei Köln vom 16.9–19.9.2002, Internationale Archäologie 7, Rahden, Marie Leidorf, 203–215
Přichystal, A. 2013. Lithic Raw Materials in Prehistoric Times of Eastern Central Europe, Brno, Masarykova Univerzita
Schild, R. 1971. Lokalizacja prahistorycznych punktów eksploatacji krzemienia czekoladowego na północnowschodnim obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich, Folia Quaternaria 39, 1–60
Schild, R. 1976. Flint mining and trade in Polish prehistory as seen from the perspective of the chocolate flint of central Poland. A second approach, Acta Archaeologica Carpathica 16, 147–177
Werra, D. H. and Siuda, R. 2015. The mineral composition of ‘chocolate’ flint compared to other varieties of chert from Central and Southern Poland used by prehistoric communities. In X. Mangado, O. Crandell, M. Sánchez and M. Cubero (eds), International Symposium on Knappable Materials ‘On the Rocks’. Barcelona 7–11 September 2015, Abstracts, Barcelona, University of Barcelona, 128