The child and childhood in the culture of the Middle Ages, in the light of selected archaeological sources

Gomułka, Izabela

doi:0066-5924

Download

Title: The child and childhood in the culture of the Middle Ages, in the light of selected archaeological sources

Abstract:

The article is an attempt to determine the attitude towards children in a mediaeval community, basing on selected archaeological sources, first of all toy findings. These sources may undermine the claim that in the Middle Ages there was no awareness of the individuality of a child. In the mediaeval period there was a complete canon of toys. Its durability and usefulness proves the methodical and purposeful selection of toys by the parents. The importance of the child is also stressed by the attempts to provide the children with more valuable and modern toys, such as clay figurines of horses. The analysis of sources on gambling games has revealed that parents tried to protect their children against the destructive nature of games. All of these sources show a picture of a child who is a constant companion for adults and the people around it are its guides

References:

Adamczyk, P. 2010. Archeologia i edukacja – kopie zabawek elbląskich oraz dawnych gier planszowych w działaniach edukacyjnych. In D. Żołądź-Strzelczyk and K. Kabacińska (eds), Dawne i współczesne zabawki dziecięce, Poznań, 79–87
Antowska-Gorączniak, O. 2003. O rozrywkach poznaniaków wieków średnich. Zabawki i przedmioty do gier z Ostrowa Tumskiego, Kronika Miasta Poznania 1, 77–78
Aries, Ph. 1995. Historia dzieciństw, Gdańsk
Borkowski, T. 1999. Rozrywka – zabawki i drobna plastyka figuralna, Wratislavia Antiqua 1, 187–201
Borkowski, T. 2004. Produkcja figurek ceramicznych w późnośredniowiecznym Wrocławiu, Wratislavia Antiqua 6, 207–244
Bubczyk, R. 2005. Szachy i rycerze. O grach planszowych w angielskiej kulturze wyższej późniejszego średniowiecza, Lublin
Bujak, J. 1988. Zabawki w Europie. Zarys dziejów – rozwój zainteresowań, Kraków
Buliński, T. 2002. Człowiek do zrobienia. Jak kultura tworzy człowieka: studium antropologiczne, Poznańskie Studia Etnologiczne 4, Poznań
Cnotliwy, E. 1973. Rzemiosło rogownicze na Pomorzu wczesnośredniowiecznym, Wrocław
Ćwirko-Godycki, M. and Wrzosek, A. 1936/1937. Grzechotki z grobów cmentarzyska łużyckiego w Laskach, w pow. kępińskim, Światowit: rocznik poświęcony archeologii przeddziejowej i badaniom pierwotnej kultury polskiej i słowiańskiej 17, 171–254
Delimata, M. 2004a. Dziecko w Polsce średniowiecznej, Poznań
Delimata, M. 2004b. Rytuał pogrzebowy dzieci w Polsce średniowiecznej i wczesnonowożytnej. In W. Dzieduszycki and J. Wrzesiński (eds), Dusza maluczka, a strata ogromna, Funeralia Lednickie – Spotkanie 6, Poznań, 99–102
deMause, L. 1974. The History of Childhood, New York
deMause, L. 1999. Childhood and Cultural Evolution, The Journal of Psychohistory 26 (3), 642–723
Duma, P. 2010. Grób alienata. Pochówki dzieci nieochrzczonych, samobójców i skazańców w późnym średniowieczu i dobie wczesno nowożytnej, Kraków
Geremek, B. (ed.) 1997. Kultura polski średniowiecznej XIV–XV w., Warszawa
Giżycki, J. 1960. Z szachami przez wieki i kraje, Warszawa
Huizinga, J. 1967. Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, Warszawa
Jelicz, A. 1966. Życie codzienne w średniowiecznym Krakowie (wiek XIII–XV), Warszawa
Kostrzewski, J. 1946. Prasłowiańszczyzna, Poznań
Kołosówna, Z. 1950. Przedmioty kultu – zabawki z grodu kultury łużyckiej w Biskupinie. In J. Kostrzewski (ed.), III Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w grodzie kultury łużyckiej w Biskupinie w pow. Żnińskim za lata 1938–1939, 1946–1948, Poznań, 193–239
Koszańska, H.A. 1936. Gliniane figurki łużyckie z osady w Biskupinie, Z otchłani wieków 11 (12), 153–155
Kunicka-Okuliczowa, Ł. 1959. Wczesnośredniowieczne zabawki i gry z Gdańska. In J. Kamińska (ed.), Gdańsk wczesnośredniowieczny 1, Gdańsk, 108–121
Nowak, Z.H. 1998. Dziecko w rodzinie mieszczańskiej państwa krzyżackiego. In Z.H. Nowak and A. Radzimiński (eds), Kobieta i rodzina w średniowieczu i na progu czasów nowożytnych, Toruń, 103–113
Piwowarczyk, D. 2000. Obyczaj rycerski w Polsce późnośredniowiecznej (XIV–XV wiek), Warszawa
Rabiega, E.R. 1949. Współczesne i przedhistoryczne zabawki gliniane w Polsce, Z otchłani wieków 18 (7–8), 116–119
Romanowicz, P. 2013. Archaeological finds of playthings in late medieval towns. Contribution to the study of the development of children in the past. In P. Romanowicz (ed.), Child and Childhood in the Light of Archeology, Wrocław, 163–184
Rulewicz, M. 1958. Wczesnośredniowieczne zabawki i przedmioty do gier z Pomorza Zachodniego, Materiały Zachodniopomorskie 4, 306–312
Schmidt, E. 1934. Mittelalterliche Spielzeugpferdchen und Tonreiter, Altschlesien 4, 282–287
Stempin, A. 2010. Figury szachowe – przybory średniowiecznej gry edukacyjnej. In D. Żołądź-Strzelczyk and K. Kabacińska (eds), Dawne i współczesne zabawki dziecięce, Poznań, 41–54
Stępniak, J. 2010. ‘Męskie’ i ‘kobiece’. O kreowaniu różnic rodzajowych w procesie socjalizacji na przykładzie wczesnego średniowiecza. In P. Kucypera and S. Wadyl (eds), Życie codzienne przez pryzmat rzeczy, Toruń, 15–25
Szczepańczyk, J. 1986. Średniowieczne sześcienne kostki do gry z terenu Śląska, Silesia Antiqua 28, 105–116
Wieczorkowski, T. 1938. Rzadsze wyroby gliniane (sita, zabawki, przybory tkackie i odlewnicze). In J. Kostrzewski (ed.), Gród prasłowiański w Biskupinie, Poznań