Subtitle:

Przegląd Geograficzny T. 89 z. 2 (2017)

Publisher:

IGiPZ PAN

Place of publishing:

Warszawa

Description:

24 cm

Type of object:

Journal/Article

Abstract:

Taking into account foreign trade in goods the process of internationalization of the Polish economy has been uneven not only within the scope of foreign trade operators and its product and geographical structure, but also within the territorial perspective across the country. During the period after 1990, the basic structures of the “export space” of Poland were transformed. At the same time, these structures remained, to some extent, embedded in a centrally planned economy, especially in the industrialization processes that have been taking place since the World War II. The aim of the paper is identification and delimitation of areas of export concentration (AEC) as well as to provide for more systematic information on the changes taking place in the export space of the country resulted from the competitiveness and economic power of local economies. The obtained results were related to the general changes in the the country’s spatial structure, including basic theoretical concepts and strategic documents. AEC shall be considered as a contiguous geographical area with the above-average importance of exports for the local economy, determined by several conditions: (a) exports per capita of the LAU 1 unit is higher than the national average; (b) exports in relation to sold industrial output in the LAU 1 unit is higher than the national average; (c) total exports of AEC exceeds 1% of total exports from Poland; (d) AEC respects the principle of territorial continuity. These conditions were applied for the years: 1995 (the period immediately after the economic transition), 1997 (the period of locating foreign investments in the country), 2000 (the period after the crisis in the Eastern markets), 2005 (at the start of the full integration of Poland into the European Union), 2007 (the period of favourable exports performance resulted from the accession to the EU), 2009 (the first wave of economic crisis) and 2013 (the present years). The primary unit of study is the county (LAU 1). The analysis was conducted in US dollars (USD) based on materials from EXTRA- and INTRASTAT systems. The spatial structures of units considered as AEC in the analysed years is a synthetic picture of exports space of Poland. It may be assumed that it creates a polygon with vertices constituting the “poles of the global economy”, which are: Warsaw, Rzeszów, Cracow, Upper Silesian conurbation, Wroclaw, Słubice and Gdańsk. At the same time, in Western Poland, a zone with strong international relations is becoming increasingly apparent, it covers a large part of the LAU 1 units of the provinces of wielkopolskie, dolnośląskie and lubuskie voivodeships. Spatial structures related to industrialization processes taking place during the period of centrally planned economy proved to be quite stable. Despite the shift in the main exports centres from the south of Poland to the west, the observed changes were not spectacular. In favourable economic conditions, there was a deglomeration of exports, but these changes were not of a lasting nature. During the crisis period we observed a regression, which excluded the emergence of new sustainable AEC, among others. in the east of Poland. Thus the changes anticipated during the initial phase of the transformation in the spatial structure of the country were probably premature. The changes observed during this period reflected the fluctuations associated with the transformation process itself. Regardless of the stability of the general spatial structure, the dynamics of the emergence (as well as the “collapse”) of AEC is a good measure of the transformation of individual centres and industrial districts of Poland after 1989. There has been confirmed such processes as: economic contraction of Łódź, relative decrease in the role of the Upper Silesian conurbation, gradual replacement of Poznań by Wrocław as the country’s second most important economic pole.

References:

1. Andersson M., Weiss J. F., 2012, External trade and internal geography: Local export spillovers by industry chcaracteristics and firm size, Spatial Economic Analysis, 7, 4, s. 421-446.
https://doi.org/10.1080/17421772.2012.722664 -
2. Bedi A., Cieślik A., 2002, Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na działalność eksportową firm krajowych w Polsce. Empiryczna analiza regionalnych efektów zewnętrznych, Ekonomia, 7, s. 17-36.
3. Brodzicki T., 2013, Degree of Clusterization of Regional Economy and its Export Potential, Working Papers of Economics of European Integration Division 1302, The University of Gdansk, Faculty of Economics, Economics of European Integration Division.
4. Brodzicki T., 2014, Koncentracja działalności gospodarczej a potencjał eksportowy polskich regionów, [w:] S. Wydymus, M. Maciejewski (red.), Tradycyjne i nowe kierunki rozwoju handlu międzynarodowego, CeDeWu, Warszawa.
5. Brodzicki T., Ciołek D., 2016, Determinanty działalności eksportowej polskich firm produkcyjnych, Gospodarka Narodowa, 2(282), s. 59-76.
6. Brodzicki T., Uminski S., 2013, International Trade Relations of Enterprises Established in Poland's Regions: Gravity Model Panel Estimation, Working Papers 1301, Instytut Rozwoju/Institute for Development, Sopot.
7. Cieślik A., 2005, Geografia inwestycji zagranicznych. Przyczyny i skutki lokalizacji spółek z udziałem kapitału zagranicznego w Polsce, Badania Ekonomiczne, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
8. Ciżkowicz P., Umiński S., 2011, Analiza determinantów eksportu na poziomie województw, [w:] Uwarunkowania krajowej i międzynarodowej konkurencyjności województwa lubelskiego, red. P. Ciżkowicz, P. Opala, Wydawnictwo Ernst & Young, Warszawa.
9. Domański B., 2001, Kapitał zagraniczny w przemyśle Polski. Prawidłowości rozmieszczenia, uwarunkowania i skutki, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Kraków.
10. Gawlikowska-Hueckel K., 2014, Światowy kryzys i jego skutki dla wymiany handlowej, [w:] T. Brodzicki, D. Ciołek, K. Gawlikowska-Hueckel, J. Szlachta, S. Umiński, J. Zaucha, Wrażliwość polskich regionów na wyzwania współczesnej gospodarki. Implikacje dla polityki rozwoju regionalnego, Wolters Kluwer, Warszawa, s. 72-92.
11. Gawlikowska-Hueckel K., Umiński S., 2014, Zdolność do konkurowania. Eksport polski w ujęciu regionalnym w latach 2009-2011, [w:] K. Gawlikowska-Hueckel, J. Szlachta (red.), Wrażliwość polskich regionów na wyzwania współczesnej gospodarki. Implikacje dla polityki rozwoju regionalnego, Wolters Kluwer, Warszawa, s. 158-171.
12. Gierańczyk W., Stańczyk A., 2002, Okręgi przemysłowe w Polsce u progu XXI wieku, Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 3, s. 61-69.
13. Gorzelak G., 1995, Transformacja systemowa a restrukturyzacja regionalna, Wydawnictwa Europejskiego Instytutu Rozwoju Regionalnego i Lokalnego, Warszawa.
14. Gorzelak G. (red.), 2009, Geografia polskiego kryzysu. Kryzys peryferii czy peryferia kryzysu? EUROREG, Warszawa.
15. Karpiński A., Paradysz S., Soroka P., Żółtkowski W., 2013, Jak powstawały i upadały zakłady przemysłowe w Polsce, Muza S.A., Warszawa.
16. Komornicki T., 2003, Przestrzenne zróżnicowanie międzynarodowych powiązań społeczno--gospodarczych w Polsce, Prace Geograficzne, IGiPZ PAN, 190, Warszawa.
17. Komornicki T., 2004, Obszary koncentracji eksportu w przestrzeni przemysłowej Polski, Przegląd Geograficzny, 76, 4, s. 473-491.
18. Komornicki T., 2009, Ocena charakteru, struktury i intensywności polskiego eksportu w kontekście celów polityki regionalnej, na poziomie województw. Ekspertyza dla Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
19. Komornicki T., Szejgiec B., 2012, Handel zagraniczny. Znaczenie dla gospodarki Polski Wschodniej, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
20. Komornicki T., Zaucha J., Szejgiec B., Wiśniewski R., 2015, Powiązania eksportowe gospodarki lokalnej w warunkach zmiennej koniunktury – analiza przestrzenna, Prace Geograficzne, IGiPZ PAN, 250, Warszawa.
21. Korcelli P., Degórski M., Drzazga D., Komornicki T., Markowski T., Szlachta J., Węcławowicz G., Zaleski J., Zaucha J., 2010, Ekspercki projekt Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju do roku 2033, Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 128, Warszawa.
22. Maćkowiak H., 2013, Zróżnicowanie struktury handlu zagranicznego Polski w ujęciu regionalnym oraz konkurencyjność eksportowa regionów, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
23. Portal informacyjny Głównego Urzędu Statystycznego, http://www.stat.gov.pl (1.12.2015 r.).
24. Portal informacyjny Narodowego Banku Polskiego, http://www.npb.pl (1.12.2015 r.).
25. Rachwał T., 2014, Zmiany struktury przestrzennej przemysłu Polski w warunkach kryzysu gospodarczego, Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 27, s. 27-163.
26. Stryjakiewicz T., 1999, Adaptacja przestrzenna przemysłu w Polsce w warunkach transformacji, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
27. Szejgiec B., Komornicki T., 2015, Spatial differentiation of Polish export linkages, Geographia Polonica, 88, 1, s. 173-178.
https://doi.org/10.7163/GPol.0011 -
28. Umiński S., 2012, Rozważania nad naturą, przyczynami oraz konkurencyjnością działalności eksportowej w ujęciu regionalnym dla Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
29. Węcławowicz G., 1996, Contemporary Poland. Space and Society, Changing Eastern Europe, 4, University College London, London.
30. Węcławowicz G., Bański J., Degórski M., Komornicki T., Korcelli P., Śleszyński P., 2006, Przestrzenne zagospodarowanie Polski na początku XXI wieku, Monografie IGiPZ PAN, 6, Warszawa.
31. Zioło Z., 2014, Wpływ kryzysu na kształtowanie struktury przestrzennej przemysłu, Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 27, s. 9-37.

Relation:

Przegląd Geograficzny

Volume:

89

Issue:

2

Start page:

269

End page:

289

Detailed Resource Type:

Article

Format:

File size 1,5 MB ; application/pdf

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:63063 ; 0033-2143 (print) ; 2300-8466 (on-line) ; 10.7163/PrzG.2017.2.4

Source:

CBGiOS. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Creative Commons Attribution BY 3.0 PL license

Terms of use:

Copyright-protected material. [CC BY 3.0 PL] May be used within the scope specified in Creative Commons Attribution BY 3.0 PL license, full text available at: ; -

Digitizing institution:

Institute of Geography and Spatial Organization of the Polish Academy of Sciences

Original in:

Central Library of Geography and Environmental Protection. Institute of Geography and Spatial Organization PAS

Projects co-financed by:

Programme Innovative Economy, 2010-2014, Priority Axis 2. R&D infrastructure ; European Union. European Regional Development Fund

Access:

Open