Inny tytuł:

Przegląd Geograficzny T. 89 z. 1 (2017)

Wydawca:

IGiPZ PAN

Miejsce wydania:

Warszawa

Opis:

24 cm

Typ obiektu:

Czasopismo/Artykuł

Abstrakt:

W pracy przedstawiono wyniki badań obejmujących lata 2011-2015 prowadzonych w wybranych ekosystemach leśnych w Górach Świętokrzyskich. Badania obejmowały opad bezpośredni, podkoronowy oraz spływający po pniach drzew. Realizowano je w drzewostanie jodłowo-bukowym i bukowym w centralnej części Gór Świętokrzyskich (Święty Krzyż) oraz sosnowym i grabowo-bukowym w części południowo-zachodniej (wzgórze Malik). W wodach docierających do gleb odnotowano w analizowanym okresie wyższy ładunek jonów w porównaniu do wód ponad lasem. Największy wzrost dotyczył jonów potasu oraz jonów azotanowych. Stwierdzone różnice były istotne statystycznie w obu powierzchniach, zarówno w drzewostanach iglastych, jak i liściastych.

Bibliografia:

1. Augusto L., Ranger J., Bikley D., Rothe A., 2002, Impact of several common tree species of European temperate forests on soil fertility, Annals of Forest Science, 59, s. 233-253.
https://doi.org/10.1051/forest:2002020 -
2. Bochenek W., Jóźwiak M. Kijowska M., Kozłowski R., 2008, Zróżnicowanie opadu podkoronowego w wybranych ekosystemach leśnych w Górach Świętokrzyskich i w Beskidzie Niskim, Monitoring Środowiska Przyrodniczego, 9, s. 47-55.
3. Cole D.W., Rapp M., 1981, Elemental cycling in forest ecosystems, [w:] D.E. Reichle (red.), Dynamic Properties of Forest Ecosystems, Cambridge University Press, Cambridge, s. 341-410.
4. de Vries W., Reinds G.J., van Kerkvoorde M.S., Hendriks C.M.A., Leeters E.F.J.M., Gross C.P., Vopgd J.C.H. Vel E.M., 2000, Intensive Monitoring of Forest Ecosystems in Europe, Technical Report 2000, EC-UN/ECE, Brussels, Geneva.
5. Draaijers G.P.J., Erisman J.W., van Leuven N.F.M., Romer F.G., Te Winkel B.H., Veltkamp A.C., Vermeulen A.T., Wyers G.P., 1997, The impact of canopy exchange on differences observed between atmospheric deposition and throughfall fluxes, Atmospheric Environment, 3, s. 387-397.
https://doi.org/10.1016/S1352-2310(96)00164-1 -
6. Herrmann M., Pust J., Pott R., 2006, The chemical composition of throughfall beneath oak, birch and pine canopies in Northwest Germany, Plant Ecology, 184, s. 273-285.
https://doi.org/10.1007/s11258-005-9072-5 -
7. Houle D., Ouimet R., Paquin R., Laflamme J.G., 1999, Interactions of atmospheric deposition with a mixed hardwood and a coniferous forest canopy at the Lake Clair Watershed (Duchesnay, Quebec), Canadian Journal of Forest Research, 29, s. 1944-1957.
https://doi.org/10.1139/x99-146 -
https://doi.org/10.1139/x99-212 -
8. Janek M., 2000, Wpływ drzewostanów iglastych na jakość wód opadowych, Prace Instytutu Badawczego Leśnictwa, Seria A, 4, 908, s. 73-87.
9. Jansen W., Block A., Knaack J., 1998, Kwaśne deszcze. Historia, powstawanie, skutki, Aura, 4, s. 18-19.
10. Jóźwiak M., Kozłowski R., 2008, Deposition of selected metals in the Świętokrzyskie mountains and their influence on changes of soil pH, Ecological Chemistry and Engineering A, 15, 11, s. 1239-1256.
11. Kolander R., 1998, Stan geoekosystemów Polski w latach 1994-1997, [w:] A. Kostrzewski (red.), Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego. Stan geoekosystemów Polski w latach 1994-1997, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, s. 225-244.
12. Kondracki J., 2002, Geografia regionalna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
13. Kostrzewski A., Kruszyk R., Kolander R., 2006, Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego. Zasady organizacji, system pomiarowy, wybrane metody badań, http://www.staff.amu.edu.pl/~zmsp/dok.html (20.01.2016).
14. Kowalska A., Astel A., Boczoń A., Polkowska Ż., 2016, Atmospheric deposition in coniferous and deciduous tree stands in Poland, Atmospheric Environment, 133c, s. 145-155.
https://doi.org/10.1016/j.atmosenv.2016.03.033 -
15. Kozłowski R., 2002, Zróżnicowania wielkości i jakości spływu wód opadowych po pniach drzew w wybranych ekosystemach leśnych w Górach Świętokrzyskich, Regionalny Monitoring Środowiska Przyrodniczego, 3, s. 95-102.
16. Kozłowski R., 2003, Przestrzenne zróżnicowanie opadu podokapowego w drzewostanie jodłowo-bukowym w centralnej części Gór Świętokrzyskich, Regionalny Monitoring Środowiska Przyrodniczego, 4, s. 99-106.
17. Kozłowski R., 2006, Właściwości fizykochemiczne i chemizm opadu podkoronowego na terenie Białego Zagłębia", Regionalny Monitoring Środowiska Przyrodniczego, 7, s. 41-49.
18. Kozłowski R., 2013, Funkcjonowanie wybranych geoekosystemów Polski w warunkach zróżnicowanej antropopresji na przykładzie gór niskich i pogórza, Landform Analysis, 23.
19. Kozłowski R., Jóźwiak M., 2013, Chemical denudation in a geoekosystem in acid immision conditions, Ecological Chemistry Engineering S, 20, 1, s. 41-54.
https://doi.org/10.2478/eces-2013-0003 -
20. Kozłowski R., Jóźwiak M., Jóźwiak M., Bochenek W., 2012, Ocena wielkości wymywania jonów K+, Ca2+ i Mg2+ w wybranych drzewostanach w warunkach kwaśnej depozycji, Sylwan, 156, 8, s. 607-615.
21. Kozłowski R., Jóźwiak M., Jóźwiak M.A., Rabajczyk A., 2011, Chemism of atmospheric precipitation as a consequence of air pollution: the case of Poland's Holy Cross Mountains, Polish Journal of Environmental Studies, 20, 4, s. 919-924.
22. Kruszyk R., 2002, Zróżnicowanie przestrzenne chemizmu opadu podokapowego na dnie boru mieszanego na przykładzie rozkładu odczynu i przewodności elektrolitycznej (zlewnia jeziora Czarnego, Pomorze Zachodnie), [w:] R. Siwecki (red.), Reakcje biologiczne drzew na zanieczyszczenia przemysłowe. IV Krajowe Sympozjum, Poznań-Kórnik, 29.05-1.06.2001, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 825-853.
23. Kruszyk R., Kostrzewski A., Tylkowski J., 2015, Variability of throughfall and stemflow deposition in pine and beech stands (Czarne Lake catchment, Gardno Lake catchment on Wolin Island), Prace Geograficzne UJ, 143, s. 85-102.
24. Kruszyk R., Okoński B., Strzeliński P., 2013, Wstępne wyniki badań nad transformacją właściwości fizycznochemicznych opadów atmosferycznych w drzewostanie dębowo-sosnowym w czasie pojedynczych epizodów opadowych (Puszcza Zielonka), Monitoring Środowiska Przyrodniczego, 14, s. 113-126.
25. Kvaalen H., Solberg S., Clarke N., Torp T., Aamlid D., 2002, Time series study of concentrations of SO4 2– and H+ in precipitation and soil waters in Norway, Environmental Pollution, 117, s. 215-224.
https://doi.org/10.1016/S0269-7491(01)00271-8 -
26. Lee D.S., Longhurst A., 1992, A comparison between wet and bulk deposition at an urban site in the UK, Water Air Soil Pollution, 64, s. 635-648.
https://doi.org/10.1007/BF00483372 -
27. Lovett G.M., Kinsman J.D., 1990, Atmospheric pollutant deposition to high-elevation ecosystems, Atmospheric Environment, 24A, s. 2767-2786.
https://doi.org/10.1016/0960-1686(90)90164-I -
28. Małek S., 2002, Zmiany składu chemicznego opadów atmosferycznych po przejściu prze okap drzewostanów świerkowych, Czasopismo Techniczne Inżynieria Środowiska, Zeszyt 4-Ś, s. 37-45.
29. Małek S., 2010, Nutrient fluxes in planted Norway Spruce stands of different age in Southern Poland, Water, Air and Soil Pollution, 209, s. 45-59.
https://doi.org/10.1007/s11270-009-0180-z -
30. Małek S., Astel A., 2008, Throughfall chemistry in spruce chronosequence in southern Poland, Environmental Pollution, 155, s. 517-527.
https://doi.org/10.1016/j.envpol.2008.01.031 -
31. Małek S., Wężyk P., 2000, Zmiany ilościowe i jakościowe opadów atmosferycznych na powierzchniach doświadczalnych w drzewostanach bukowych Ojcowskiego Parku Narodowego i Leśnego zakładu Doświadczalnego w Krynicy w latach 1997 i 1998, [w:] S. Małek, P. Wężyk (red.), Monitoring procesów zachodzących w drzewostanach bukowych, w zmieniających się warunkach środowiska przyrodniczego, na przykładzie Ojcowskiego Parku Narodowego i Leśnego zakładu Doświadczalnego w Krynicy, Kraków-Nowy Sącz, s. 69-86.
32. Niklińska M., Maryański M., Szarek G., Laskowski R., 1995, Chemical input/output balance for a moderately polluted forest catchment in southern Poland, Water, Air and Soil Pollution, 85, s. 1771-1776.
https://doi.org/10.1007/BF00477236 -
33. Olszewski J.L., 1984, Intercepcja i jej wpływ na wysokość opadów atmosferycznych docierających do powierzchni gruntu w lesie, Zeszyty Problemowe Postępu Nauk Rolniczych, 288, s. 245-270.
34. Otto W., 1994, Waldökologie, Ulmer, Stuttgart.
35. Parzych A., Astel A., Trojanowski J., 2008, Fluxes of biogenic substances in precipitation and throughfall in woodland ecosystems of Słowiński National Park, Archives of Environmental Protection, 34, 2, s. 13-24.
36. Petty W.H., Lindberg S.E., 1990, An intensive 1 month investigation of trace metal deposition an throughfall at a mountain spruce forest, Water, Air and Soil Pollution, 53, s. 213-226.
https://doi.org/10.1007/BF00170738 -
37. Polkowska Ż., Astel A., Walna B., Małek S., Mędrzycka K., Góreski T., Siepak J., Namieśnik J., 2005, Chemometric analysis of rainwater and throughfall at several sites in Poland. Atmospheric Environment, 39, s. 837-855.
https://doi.org/10.1016/j.atmosenv.2004.10.026 -
38. Potter C.S., Ragsdale H.L., Swank W.T., 1991, Atmospheric deposition and foliar leaching in regenerating southern Appalachian forest conopy, Journal Ecology, 79, s. 97-115.
https://doi.org/10.2307/2260786 -
39. Rodrigo A., Ávila A., Rodá S., 2003, The chemistry of precipitation, throughfall and stemflow in two holm oak (Quercus ilex L.) forests under contrasted pollution environment in NE Spain, Science of the Total Environment, 305, s. 195-205.
https://doi.org/10.1016/S0048-9697(02)00470-9 -
40. Rothe A., Huber C., Kreutzer K., Weis W., 2002, Deposition and soil leaching in stands of Norway spruce and European beech: results from the Höglwald research in comparison with other European case studies, Plant and Soil, 240, s. 33-45.
https://doi.org/10.1023/A:1015846906956 -
https://doi.org/10.1023/A:1015822620431 -
41. Shen W., Ren H., Jenerette G.D., Hui D., Rem H., 2013, Atmospheric deposition and canopy exchange of anions and cations in two planation forest under acid rain influence, Atmospheric Environment, 64, s. 242-250.
https://doi.org/10.1016/j.atmosenv.2012.10.015 -
42. Shubzda J., Lindberg S.E., Garten C.T., Nodvin S.C., 1995, Elevational trends in the fluxes of sulphur and nitrogen in throughfall in the southern Appalachian Mountains: some surprising results, Water, Air and Soil Pollution, 85, s. 2265-2270.
https://doi.org/10.1007/BF01186171 -
43. Stachurski A., 1987, Nutrient control in throughfall waters of forest ecosystems, Ekologia Polska, 35, 1, s. 3-69.
44. Szarek-Łukaszewska G., 1999, Input of chemical elements to the forest ecosystem on the Carpathian Foothills (S Poland), Polish Journal of Ecology, 47, 2, s. 191-213.
45. Szpikowski J., Michalska G., Kruszyk R., 1998, Raport Stacji Bazowej Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Storkowie za lata hydrologiczne 1994-1997, [w:] A. Kostrzewski (red.), Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego. Stan geoekosystemów Polski w latach 1994-1997, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, s. 23-76.
46. Ukonmaanaho L., Starr M., 2002, Major nutrients and acidity: budgets and trends at four remote boreal stands in Finland dyring the 1990s, The Science of Total Environmental, 297, s. 21-41.
https://doi.org/10.1016/S0048-9697(02)00095-5 -
47. Walna B., Siepak J., 1999, Research on the variability of physico-chemical parameters characterizing acid precipitation at the Jeziory Ecological Station in the Wielkopolski Park Narodowy (Poland), The Science of the Total Environment, 239, s. 173-187.
https://doi.org/10.1016/S0048-9697(99)00303-4 -
48. Whelan M.J., Sanger L.J., Baker M., Anderson J.M., 1998, Spatial patterns of throughfall and mineral ion deposition in a lowland Norway spruce (Picea Abies) plantation at the plot scale, Atmospheric Environment, 32, 20, s. 3493-3501.
https://doi.org/10.1016/S1352-2310(98)00054-5 -
49. Wuyts K., De Schrijver A., Staelens J., Gielis M., Geudens G., Veheyen K., 2008, Patterns of throughfall deposition along a transect in forest edges of silver birch and Corsican pine, Canadian Journal of Forest Research, 38, 3, s. 449-461.
https://doi.org/10.1139/X07-181 -
50. Zając R., 1979, Przyczyny i stan zagrożenia atmosfery w Białym Zagłębiu", Prace i Materiały Instytutu Gospodarki SGPiS, 6, Warszawa.

Czasopismo/Seria/cykl:

Przegląd Geograficzny

Tom:

89

Zeszyt:

1

Strona pocz.:

133

Strona końc.:

153

Szczegółowy typ zasobu:

Artykuł

Format:

Rozmiar pliku 1,3 MB ; application/pdf

Identyfikator zasobu:

oai:rcin.org.pl:61805 ; 0033-2143 (print) ; 2300-8466 (on-line) ; 10.7163/PrzG.2017.1.7

Źródło:

CBGiOŚ. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; kliknij tutaj, żeby przejść

Język:

pol

Język streszczenia:

eng

Prawa:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska

Zasady wykorzystania:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 3.0 PL] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitalizacja:

Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk

Lokalizacja oryginału:

Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN

Dofinansowane ze środków:

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, lata 2010-2014, Priorytet 2. Infrastruktura strefy B + R ; Unia Europejska. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Dostęp:

Otwarty