Advanced search
Advanced search
Advanced search
Advanced search
Advanced search
Dobiński, Wojciech ; Glazer, Michał ; Bieta, Barbara ; Mendecki, Maciej J.
Przegląd Geograficzny T. 88 z. 1 (2016)
The article reports the results of fieldwork carried out on the peak of Babia Gora to verify a hypothesis regarding the existence of permafrost at this location. The climate and geomorphological evolution of this area suggest that both past and current frost processes play an important role here. Furthermore, not far from this massif – in the Tatra Mts – permafrost was detected at an altitude of ca. 2000 m a.s.l., in an area where mean annual air temperature (MAAT) drops to minus 0.8°C. The MAAT at the summit of Babia Gora is likewise below 0°C. Given that long-term freezing of the massif in the glacial period reached down to considerable depths, the climatic evolution of the massif indicates that permafrost could have lasted through to the present time. In the study area three resistivity profiles were made using the resistivity imaging method. Two of these were 300 m long and one 400 m. The depth of interpretation extends to approx. 90 m below the ground surface in the last case. While the results of the geophysical surveys do not confirm the presence of permafrost in the study area unambiguously, its presence may not be precluded in certain places in the shallow subsurface layer. The permafrost originating in older geological periods and located at greater depth was probably exposed to relatively rapid degradation, given the geological structure of Babia Góra allowing for deep water drainage. Resistivity models shows the geological structure of the research area close to the summit of Babia Góra, but do not resolve the issue of the existence of modern or fossil permafrost. The temperature of the water in springs located close to the summit is almost constant, though, and does not exceed 1°C. This shows that water circulation is a relatively deep one, and the temperature within the massif cannot therefore be higher than this. The existence of permafrost is not therefore precluded, and this might be possible in the form of the cryotic state. The measurements made present only the first approach to the hypothesis regarding the possible existence of permafrost on Babia Góra, and further research applying other, complementary methods may still change views on this subject.
1. Alexandrowicz S.W., 1978, The northern slope of Babia Góra Mt. as a huge rock slump, Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica, 12, s. 133-145.
2. Alexandrowicz S.W., 2004, Zarys budowy geologicznej Babiej Góry, [w:] Babiogórski Park Narodowy, Monografia przyrodnicza, red. B.W. Wołoszyn, A. Jaworski, J. Szwagrzyk, Wydawnictwo i Drukarnia Towarzystwa Słowaków w Polsce, Kraków, s. 87-107.
3. Auken E., Christiansen A.V., 2004, Layered and laterally constrained 2D inversion of resistivity data, Geophysics, 69, 3, s. 752-761.
4. Avian M., Kellerer-Pirklbauer A., 2012, Modelling of potential permafrost distribution during the Younger Dryas, the Little Ice Age and at present in the Reisseck Mountains, Hohe Tauern Range, Austria, Austrian Journal of Earth Sciences, 105, 2, s. 140-153.
5. Bieda F., 1963, Duże otwornice z eocenu serii magurskiej okolic Babiej Góry, Prace Instytutu Geologicznego, 37, Warszawa.
6. Burga C.A., 1995, Early and middle Holocene glacier fluctuations in the Alps, Ice, 107, s. 17.
7. Czudek T., 1986, Plejstocenni permafrost na Uzemi Československa, Geografický časopis, 38, 2-3, s. 245-252.
8. Delaloye R., Lambiel C., 2005, Evidence of winter ascending air circulation throughout talus slopes and rock glaciers situated in the lower belt of alpine discontinuous permafrost (Swiss Alps), Norsk Geografisk Tidsskrift, 59, s. 194-203.
9. Dobiński W., 2011, Permafrost in the Selected Areas of Tatra Mts, the Scandinavian Mts, and Spitsbergen in the Light of Extensive Geophysical Studies and Climatological Analyses, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 2850.
10. Dobiński W., Żogala B., Wziętek K., Litwin L., 2008, Results of geophysical surveys on Kasprowy Wierch, the Tatra Mountains, Poland, [w:] C. Hauck, C. Kneisel (red.), Applied Geophysics in Periglacial Environments, Cambridge University Press, Cambridge, UK, s. 126-136.
11. Dobrowolski A.B., 1923, Historia naturalna lodu, Kasa Pomocy im. Dr. J. Mianowskiego, Warszawa.
12. Everdingen van R.O., 1998, Multi-Language Glossary of Permafrost and Related Ground-ice terms. Definitions, University Printing Services, University of Calgary, Calgary.
13. Gądek B., 2012, Debris slopes ventilation in the periglacial zone of the Tatra Mountains (Poland and Slovakia): The indicators, Cold Regions Science and Technology, 74-75, s. 1-10.
14. Gude M., Dietrich S., Mäusbacher R., Hauck C., Molenda R., Ruzicka V., Zacharda M., 2003, Probable occurrence of sporadic permafrost in non-alpine scree slopes in central Europe, [w:] 8 International Conference of Permafrost, Zürich, red. M. Phillips, S. Springman, L.U. Arenson, Swets & Zeitlinger, Lisse, s. 331-336.
15. Haeberli W., 1973, Die Basis -Temperatur der winterlichen Schneedecke als moglicher indikator fur die Verbreitung von permafrost in den Alpen, Zeitschrift für Gletscherkunde und Glazialgeologie, 9, 1-2, s. 221-227.
16. Harada K., 2008, Electrical resistivity values of frozen soil from VES and TEM field observations and laboratory experiments, [w:] C. Hauck, C. Kneisel, Applied Geophysics in Periglacial Environments, Cambridge University Press, Cambridge, UK, s. 118-125.
17. Harris S.A., 1994, Climatic zonality of periglacial landforms in mountain areas, Arctic, 47, 2, s. 184-192.
18. Harris S.A., Pedersen D.E., 1998, Thermal regimes beneath coarse blocky materials, Permafrost Periglacial Processes, 9, 2, s. 107-120.
19. Hauck C., 2001, Geophysical methods for detecting permafrost in high mountains, PhD thesis, Laboratory for Hydraulics, Hydrology and Glaciology (VAW), ETH Zurich, Switzerland, s. 171-215.
20. Hauck C., Isaksen K., Vonder Muhll D., Sollid J.L., 2004. Geophysical Surveys Designed to Delineate the Altitudinal Limit of Mountain Permafrost: an Example from Jotunheimen, Norway, Permafrost and Periglacial Processes, 15, s. 191-205.
21. Hauck C., Kneisel C., 2008, Applied Geophysics in Periglacial Environment, Cambridge University Press, Cambridge, UK.
http://dx.doi.org/10.1017/CBO9780511535628 -
22. Hess M., 1974, Piętra klimatyczne Tatr, Czasopismo Geograficzne, 45, 1, s. 75-93.
23. Kneisel C., Hauck C., 2008, Electrical methods, [w:] C. Hauck, C. Kneisel (red.), Applied Geophysics in Periglacial Environments, Cambridge University Press, Cambridge, s. 1-27.
24. Książkiewicz M., 1948, Stratygrafia serii magurskiej na przedpolu Babiej Góry, Biuletyn Instytutu Geologicznego, 48, s. 1-34.
25. Książkiewicz M., 1963, Zarys geologii Babiej Góry, [w:] Babiogórski Park Narodowy, red. W. Szafer, Polska Akademia Nauk, Zakład Ochrony Przyrody, Kraków, s. 69-86.
26. Książkiewicz M., 1966, Geologia regionu babiogórskiego, [w:] Przewodnik 39 Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego Babia Góra, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, s. 5-58.
27. Loke M.H., 2014, Tutorial: 2-D and 3-D electrical imaging surveys; www.geotomosoft.com (30.03.2015).
28. Luetscher M., Jeannin P-Y., Haeberli W., 2005, Ice caves as an indicator of winter climate evolution: a case study from the Jura Mountains, The Holocene, 15, 7, s. 982-993.
29. Łajczak A., 1981, Źródła północnego stoku Babiej Góry, Czasopismo Geograficzne, 1, 45-60.
30. Łajczak A., 1984, Królowa Beskidów Zachodnich, [w:] Gdy do tej Babiej Góry przyjdziesz…, red. J. Stroka, PTTK, Bielsko-Biała, Sucha Beskidzka, s. 5-23.
31. Łajczak A., 2004, Babia Góra – góra średnia czy wysoka? Uzasadnienie wyboru miejsca warsztatów geomorfologicznych, [w:] Warsztaty geomorfologiczne Pokrywy stokowe gór średnich strefy umiarkowanej i ich znaczenie paleograficzne". Babia Góra 18-22 wrzesień 2004, s. 7-13; www.sgp.org.pl (30.03.2015).
32. Łajczak A., 2004, Rozwój rzeźby Babiej Góry a próba oceny wieku koluwiów, [w:] Warsztaty geomorfologiczne "Pokrywy stokowe gór średnich strefy umiarkowanej i ich znaczenie paleograficzne" Babia Góra 18-22 wrzesień 2004, s. 14-19, www.sgp.org.pl (30.03.2015).3
33. Łajczak A., 2004, Wody Babiej Góry, [w:] B.W. Wołoszyn, A. Jaworski, J. Szwagrzyk (red.) Babiogórski Park Narodowy. Monografia przyrodnicza, Babiogórski Park Narodowy, Komitet Ochrony Przyrody PAN, Kraków, s. 153-177.
34. Łajczak A., 2014, Relief development of the Babia Góra massif, Western Carpathian Mountains, Quaestiones Geographicae, 33, 1, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 89-106.
35. Łajczak A., Migoń P., 2007, The 2002 debris flow in the Babia Góra Massie – implications for the interpretation of mountainous geomorphic systems, Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica, 41, s. 97-116.
36. Łajczak A., Włoch E., 2004, Gołoborza na Babiej Górze i ich znaczenie paleogeograficzne, [w:] Warsztaty geomorfologiczne Pokrywy stokowe gór średnich strefy umiarkowanej i ich znaczenie paleograficzne" Babia Góra 18-22 wrzesień 2004, s. 20-25; www.sgp.org.pl (30.03.2015).
37. Mojski J.E., 1993, Europa w plejstocenie, PAE, Warszawa.
38. Niemirowski M., 1983, Rzeźba obszaru babiogórskiego, [w:] Park Narodowy na Babiej Górze, Człowiek i przyroda, red. K. Zabierowski, PWN, Warszawa-Kraków, s. 9-23.
39. Obidowicz A., 1993, Wahania górnej granicy lasu w późnym plejstocenie i holocenie w Tatrach, Dokumentacja Geograficzna, IGiPZ PAN, 4-5, s. 31-43.
40. Obrębska-Starklowa B., 2004, Klimat masywu Babiej Góry, [w:] B.W. Wołoszyn, A. Jaworski, J. Szwagrzyk (red.), Babiogórski Park Narodowy-monografia przyrodnicza, Komitet Ochrony Przyrody PAN, Babiogórski Park Narodowy, Kraków, s. 137-151.
41. Ohata T., Furukawa T., Higuchi K., 1994. Glacioclimatological study of perennial ice in the Fuji ice cave, Japan, Part 1. Seasonal variation and mechanism of maintenance. Arctic and Alpine Research, 26, s. 227-237.
42. Orvošová M., Deininger M., Milovský R., 2014, Permafrost occurrence during the Last Permafrost Maximum in the Western Carpathian Mountains of Slovakia as inferred from cryogenic cave carbonate, Boreas, 43, 3, s. 750-758.
43. Patzelt G., 1995, Holocene glacier and climate variations, 7. Eastern Alps trawers, Quarternary Field Trips in Central Europe, 1, red. W. Schirmer, s. 385-389.
44. Sawada Y., Ishikawa M, Ono Y., 2003, Thermal regime of sporadic permafrost in a block slope on Mt. Nishi-Nupukaushinupuri, Hokkaido Island, Northern Japan Geomorphology, 52, 1-2, s. 121-130.
45. Shumskii P.A., 1964, Principles of Structural Glaciology. The Petrography of Fresh-water Ice as a Method of Glaciological Investigation, Dover Publications Inc., New York.
46. Vonder Muhll D., 1993, Geophysikalische Untersuchen im Permafrost des Oberengadins, Mitteilungen der Versuchsanstalt für Wasserbau, Hydrologie und Glaziologie, 122.
47. Ziętara T., 1989, Rozwój teras krioplanacyjnych w obrębie wierzchowiny Babiej Góry w Beskidzie Wysokim, Folia Geographica, Seria Geographia-Physica, 21, s. 81-92.
48. Ziętara T., 2004, Rzeźba Babiej Góry, [w:] Babiogórski Park Narodowy, Monografia przyrodnicza, red. B.W. Wołoszyn, A. Jaworski, J. Szwagrzyk, Kraków, s. 108-135.
49. Žák K., Hercman H., Orvošová M., Jačková I., 2009, Cryogenic cave carbonates from the Cold Wind Cave, Nízke Tatry Mountains, Slovakia: extending the age range of cryogenic cave arbonate formation to the Saalian, International Journal of Speleology, 38, s. 139-152.
50. Žák K., Richter D. K., Fillipi M., Živor R., Deininger M., Mangini A., Scholz D., 2012, Cryogenic cave carbonate – a new tool for estimation of the Last Glacial permafrost depth of the Central Europe, Climate of the Past, 8, s. 1-17.
51. http://www.geoportal.gov.pl (20.02.2015)
52. http://dds.cr.usgs.gov/srtm/ (24.02.2015)
File size 4,5 MB ; application/pdf
oai:rcin.org.pl:58665 ; 0033-2143 ; 10.7163/PrzG.2016.1.2
CBGiOS. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; click here to follow the link
Creative Commons Attribution BY 3.0 PL license
Copyright-protected material. [CC BY 3.0 PL] May be used within the scope specified in Creative Commons Attribution BY 3.0 PL license, full text available at: ; -
Institute of Geography and Spatial Organization of the Polish Academy of Sciences
Programme Innovative Economy, 2010-2014, Priority Axis 2. R&D infrastructure ; European Union. European Regional Development Fund
Mar 25, 2021
Apr 29, 2016
2714
https://rcin.org.pl./publication/78602
Łajczak, Adam
Nicia, Paweł Zadrożny, Paweł Czajka, Barbara
Łajczak, Adam
Czajka, Barbara Łajczak, Adam Kaczka, Ryszard J.
Kaczka, Ryszard J. Czajka, Barbara Łajczak, Adam
Kaczka, Ryszard J. Czajka, Barbara Łajczak, Adam Szwagrzyk, Jerzy Nicia, Paweł
Błaszkiewicz, Mirosław Danel, Weronika
Łajczak, Adam Lamorski, Tomasz