Subtitle:

Przegląd Geograficzny T. 87 z. 3 (2015)

Publisher:

IGiPZ PAN

Place of publishing:

Warszawa

Description:

24 cm

Type of object:

Czasopismo/Artykuł

Abstract:

Wielokorytowy system fluwialny dolnej Wisły, z korytem głównym typu roztokowego, jest przykładem transformacji z jednokorytowego systemu piaskodennej rzeki roztokowej do systemu wielokorytowego. Transformacja ta zachodzi obecnie pod silnym wpływem antropopresji wywołanej najpierw przeprowadzoną regulacją koryta, a następnie oddziaływaniem stopnia wodnego we Włocławku. Zarówno powyżej, jak i poniżej zbiornika zaporowego utworzonego w wyniku spiętrzenia rzeki zaobserwowano spadek liczby form korytowych i międzykorytowych. Obszary międzykorytowe w wyniku zanikania bocznych ramion zostały włączone w obszar równiny zalewowej, a utrwalone roślinnością międzykorytowe wyspy zwiększały swoją powierzchnię ewoluując w kierunku obszarów międzykorytowych. Jednocześnie zmniejszyła się liczba i powierzchnia odsypów piaszczystych. Efektem procesów fluwialnych przebiegających w warunkach oddziaływania budowli hydrotechnicznych jest powolne utrwalanie się wielokorytowego systemu fluwialnego, który w odróżnieniu od klasycznej rzeki anastomozującej, której koryta rozdzielają obszary międzykorytowe, można określić jako rzekę rozgałęzioną (anabranching).

References:

1. Babiński Z., 1982, Procesy korytowe Wisły poniżej zapory we Włocławku, Dokumentacja Geograficzna, 1-2.
2. Babiński Z., 1990, Charakterystyka równiny zalewowej dolnej Wisły, Przegląd Geograficzny, 62, 1-2, s. 95-117.
3. Babiński Z., 1992, Współczesne procesy korytowe dolnej Wisły, Prace Geograficzne, IGiPZ PAN, 157.
4. Babiński Z., 1997, Procesy erozyjno-akumulacyjne poniżej stopnia wodnego Włocławek, ich konsekwencje i wpływ na morfodynamikę planowanego Zbiornika Nieszawa, IGiPZ PAN, Top-Kurier, Toruń.
5. Babiński Z., 2002, Wpływ zapór na procesy korytowe rzek aluwialnych, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz.
6. Babiński Z., Klimek K., 1990, The present-day channel and flood-plain of the Vistula river, [w:] L. Starkel (red.), Evolution of the Vistula River Valley during the Last 15 000 Years, Geographical Studies, Special Issue, 5, IGiPZ PAN, s. 62-75.
7. Banach M., 1998, Dynamika brzegów dolnej Wisły, Dokumentacja Geograficzna, 9.
8. Bogucka-Szymalska M., Magnuszewski A., 2007, Zastosowanie modelu NCCHE2D do oceny warunków sedymentacji w Jeziorze Włocławskim, Prace i Studia Geograficzne UW, 38, s. 105-116.
9. Brandt A.S., 2000, Classification of geomorphological effects downstream of dams, Catena, 40, s. 375-401.
10. Brice J.C., 1975, Air Photo Interpretation in the Form and Behaviour of Alluvial River, Final Report to the US Army Research Office, Durham, North Carolina, USA.
11. Brice J.C., Blodgett J.C., 1978, Counter Measures for Hydraulic Problems at Bridges, 1. Analysis and Assessment, Report No. FHWA-RD-78-162, Federal Highway Administration, Washington.
12. Falkowski E., 1967, Ewolucja holoceńskiej Wisły na odcinku Zawichost–Solec i inżyniersko--geologiczna prognoza jej dalszego rozwoju, Biuletyn IG, 198, 4, s. 57-131.
13. Falkowski E., 1971, Historia i prognoza rozwoju układu koryta wybranych odcinków rzek nizinnych Polski, Biuletyn Geologiczny UW, 12.
14. Falkowski E., 1980, Problemy genezy i interpretacji ukształtowania doliny środkowej i dolnej Wisły, Przegląd Geologiczny, 6, s. 345-347.
15. Falkowski E., 1990, Morphogenetic classification of river valleys developing in formerly glaciated areas for needs of mathematical and practical modelling in hydrotechnical projects, Geographia Polonica, 58, s. 55-67.
16. Florek E., Florek W., Mycielska-Dowgiałło E., 1987, Morphogenesis of the Vistula valley between Kepa Polska and Plock in the Late Glacjal and Holocene, [w:] L. Starkel (red.), Evolution of the Vistula River Valley during the Last 15 000 Years, Geographical Studies, Special Issue, 4, s. 189-205.
17. Florek W., Mycielska-Dowgiałło E., Starkel L., 1990. Lithology and facies of fluvial deposits, [w:] L. Starkel (red.), Evolution of the Vistula River Valley during the Last 15 000 Years, Geographical Studies, Special Issue, 5, s. 111-126.
18. Gradziński R., Baryła J., Doktor M., Gmur D., Gradziński M., Kędzior A., Paszkowski M., Soja R., Zieliński T., Żurek S., 2003, Vegetation-controlled modern anastomosing system of the upper Narew River (NE Poland) and its sediments, Sedimentary Geology, 3-4, s. 253-276.
19. Grześ M., 1991, Zatory i powodzie zatorowe na dolnej Wiśle – mechanizmy i warunki, IGiPZ PAN, Warszawa.
20. Grześ M., 1999, Rola zjawisk lodowych w kształtowaniu koryta dolnej Wisły, Acta UNC, Geografia, 29, UMK Toruń, s. 113-128.
21. Habel M., 2013, Dynamics of Vistula River Channel Deformation Downstream of the Włocławek Reservoir, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
22. Kalicki T., Szmańda J.B., 2009, Litologia, wiek i geneza mad wiślanych w Kotlinie Sandomierskiej i Kotlinie Toruńskiej, Geneza, litologia i stratygrafia utworów czwartorzędowych, 5, Seria Geografia, 88, s. 165-186.
23. Miall A.D., 1985, Architectural-element analysis: A new method of facies analysis applied to fluvial deposits, Earth-Science Reviews, 22, s. 261-308.
24. Morris G.L., Fan, J., 1997, Reservoir Sedimentation Handbook: Design and Management of Dams, Reservoirs, and Watersheds for Sustainable Use, McGraw-Hill, New York.
25. Mycielska-Dowgiałło E., Chomski J., 2000, Evolution of the Vistula valley between Kępa Polska and Płock during the Last Glaciation and Holocene, [w:] A. Magnuszewski, Z. Mikulski, W.L.F. Brinkman (red.), Floodplain Pollution Control Management (Vistula River, Poland), Deutsches IHP/OHP-Nationalkomitee, Koblenz, s. 11-20.
26. Nanson G.C., Knighton A.D., 1996, Anabranching rivers: their cause, character and classification, Earth Surface Processes and Landforms, 21, s. 217-239.
27. Niewiarowski W., 1987, Evolution of the lower Vistula valley in the Unisław Basin and the river gap to the North of Bydgoszcz Fordon, [w:] L. Starkel (red.) Evolution of the Vistula river valley during the last 15 000 years, Geographical Studies, Special Issue, 4, s. 234-252.
28. Niewiarowski W., 1997, Morfogeneza Basenu Unisławskiego, [w:] Procesy, formy i osady fluwialne na obszarze młodoglacjalnym Niżu Polskiego. Warsztaty Terenowe, Toruń-Słupsk, 18-21 czerwca 1997 r., Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich, Toruń, s. 53-57.
29. Petts G.E., Gurnell A.M., 2005, Dams and geomorphology: Research progress and future directions, Geomorphology, 71, s. 27-47.
30. Rosgen D.L., 1994, A classification of natural rivers, Catena, 22, s. 169-199.
31. Schumm S.A., 1981, Evolution and response of the fluvial system, sedimentologic implication, [w:] Ethridge F.G., Flores R.M. (red.), Recent and Ancient Nonmarine Depositional Environments: Models for Exploration, Society of Economic Paleontologist and Mineralogist, Special Publications, 31, s. 19-30.
32. Smith D.G., Smith N.D., 1980, Sedimentation in anastomosed river system: example from alluvial valley Near Banff, Alberta, Journal of Sedimentary Petrology, 50, 1, s. 157-164.
33. Starkel L., 2001, Historia doliny Wisły od ostatniego zlodowacenia do dziś, Monografie IGiPZ PAN, 2, Warszawa.
34. Szmańda J.B., Luc M., 2010, Układ wielokorytowy Dunaju pomiędzy Ćunovem a Gabćíkovem – analiza przestrzenna na podstawie klasyfikacji rzek według Brice'a, Landform Analysis, 13, s. 129-133.
35. Teisseyre A.K., 1991, Klasyfikacja rzek w świetle analizy systemu fluwialnego i geometrii hydraulicznej, Prace Geologiczno-Mineralogiczne, 22, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
36. Teisseyre A.K., 1992, Rzeki anastomozujące – procesy i model sedymentacji, Przegląd Geologiczny, 4, s. 241-248.
37. Tomczak A., 1982, The evolution of the Vistula river valley between Toruń and Solec Kujawski during the Late Glacial and Holocene, [w:] L. Starkel (red.), Evolution of the Vistula River Valley during the Last 15 000 Years, Geographical Studies, Special Issue, 1, s. 108-129.
38. Tomczak A., 1987, Evolution of the Vistula valley in the Toruń Basin in the Late Glacial and Holocene, [w:] L. Starkel (red.), Evolution of the Vistula River Valley during the Last 15 000 Years, Geographical Studies, Special Issue, 4, s. 207-232.
39. Wang Z., Hu C., 2004, Iteractions between fluvial systems and large scale hydroprojects, [w:] Proceedings of the Ninth International Symposium on River Sedimentation, October 18-21, 2004, Yichang, China, 1, s. 46-64.
40. Wiśniewski E., 1987, Evolution of the Vistula valley between Warsaw and Płock Basin during the last 15 000 years, [w:] L. Starkel (red.), Evolution of the Vistula River Valley during the Last 15 000 Years, Geographical Studies, Special Issue, 4, s. 171-187.
41. Wiśniewski E., 1990, The lower Vistula valley, [w:] L. Starkel (red.), Evolution of the Vistula River Valley during the Last 15 000 Years, Geographical Studies, Special Issue, 5, s. 146-153.

Relation:

Przegląd Geograficzny

Volume:

87

Issue:

3

Start page:

517

End page:

533

Detailed Resource Type:

Artykuł

Format:

Rozmiar pliku 1 MB ; application/pdf

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:56854 ; 0033-2143 ; 10.7163/PrzG.2015.3.6

Source:

CBGiOŚ. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY-ND 3.0 PL] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitizing institution:

Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN

Projects co-financed by:

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, lata 2010-2014, Priorytet 2. Infrastruktura strefy B + R ; Unia Europejska. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Access:

Otwarty