Subtitle:

Przegląd Geograficzny T. 87 z. 3 (2015)

Publisher:

IGiPZ PAN

Place of publishing:

Warszawa

Description:

24 cm

Type of object:

Journal/Article

Abstract:

This paper contains an analysis of the impact the positions of Mediterranean cyclones moving through Central and Eastern Europe (MEC – Mediterranean European Cyclones) are able to exert on the precipitation fields in Poland over the period 1958-2008. A distinction was fi rst drawn between six types of route of MECs, as well as segments of those routes, with the positions of lows associated with maximum precipitation in Poland at the time being indicated (Figs. 2-3). Daily precipitation totals associated with Mediterranean lows (i.e. MCP – Mediterranean Cyclonal Precipitation) were compared with the average precipitation abundance (i.e. the average amount of rain per rainy day) noted at meteorological stations. The quotient of these totals represents an indicator of MCP efficiency (Ie). In the Polish case, this ratio is found to have assumed values in the range between 110 and more than 300% (Fig. 5). MCP precipitation abundance greater than the average abundance for all precipitation (Ie >100%) was found to be associated with Mediterranean cyclones moving over the territory of Poland along a central route (C), or else passing to the east of the country (E route) or to the south of its borders (S route). The effective MCP associated with the central route (C) is seen to spread across the greater part of the country, excluding south-eastern regions (Fig. 7). In turn, precipitation associated with the E route extends over large areas other than in the north-west, while the precipitation associated with the S track is present close to the southern and south-eastern borders. The highest average MCP in western Poland is related to cyclones moving along the western branch of the central route (CW), while peak values for the centre and north of the country are associated with the CE route. Elsewhere in Poland, it is the easternroute (E) systems that induce maximum MCP. In some places close to the south-eastern borders, maximum MCP is caused by cyclones travelling along the southern track (S) (Fig. 6). It follows that the highest precipitation totals are recorded to the left-hand (western and northern) sides of the tracks followed, in areas where the northern and eastern components of the cyclonic circulation are dominant.

References:

1. Alpert P., Neeman B.U., Shay-El Y., 1990, Climatological analysis of Mediterranean cyclones using ECMWF data, Tellus, 42A, s. 65-77.
2. Apostol I., 2008, The Mediterranean cyclones – The role in ensuring water resources and their potential of climatic risk, in the east of Romania, Present Environment and Sustainable Development, 2, s. 143-164.
3. Bartoszek K., 2006, Niże śródziemnomorskie, Przegląd Geofizyczny, 51, 1, s. 35-43.
4. Bielec-Bąkowska Z., 2010, A classification of deep cyclones over Poland (1971-2000), Physics and Chemistry of the Earth, 35, s. 491-497.
5. Bogdanowicz E., Stachý J., 1998, Maksymalne opady deszczu w Polsce – charakterystyki projektowe, Materiały Badawcze IMGW, seria Hydrologia i Oceanologia, 23.
6. Bogdanowicz E., Stachý J., 2002, Maximum rainfall in Poland – a design approach, [w:] A. Snorasson, H.P. Finnsdottir, M. Moss (red.), The Extremes of the Extremes: Extraordinary Floods, IAHS Publication, 271, s. 15-18.
7. Buchert L., Cebulak E., Drwal-Tylmann A., Wojtczak-Gaglik E., Kilar P., Limanówka D., Łapińska E., Mizera M., Ogórek Sz., Pyrc R.,Winnicki W., Zawiślak T., 2013, Vademecum. Niebezpieczne zjawiska meteorologiczne. Geneza, skutki, częstość występowania, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa, http://www.imgw.pl/attachments/1605_vademecum_wiosna_lato.pdf (20.03.2015).
8. Degirmendžić J., Kożuchowski K., 2006, O drogach i kierunkach adwekcji mas powietrza nad obszar Polski, [w:] J. Trepińska, Z. Olecki (red.), Klimatyczne aspekty środowiska geograficznego, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, s. 339-350.
9. Degirmendžić J., Kożuchowski K., 2014, Sezonowe wahania liczby niżów śródziemnomorskich w Europie Środkowo-Wschodniej, Przegląd Geofizyczny 59, 1-2, s. 5-18.
10. Degirmendžić J., Kożuchowski K., 2015, Precipitation of the Mediterranean origin in Poland – its seasonal and long-term variability, Quaestiones Geographicae, 34, 1, s. 37-53.
11. Dubicka M., 1991, Opady atmosferyczne we Wrocławiu i ich związek z cyrkulacją atmosferyczną, Prace Instytutu Geografii, Geografia Fizyczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, A, 6, s. 55-84.
12. Kirschenstein M., 2013, Zmienność temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w Polsce północno-zachodniej, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej, Słupsk.
13. Kosiba A., 1972, Klimat Wrocławia w 1962 roku, Acta Universitatis Wratislaviensis, Studia Geograficzne, Prace Obserwatorium Meteorologii, 19.
14. Kożuchowski K., 2003, Cyrkulacyjne czynniki klimatu Polski, Czasopismo Geograficzne, 74, 1-2, s. 93-105.
15. Morozowska I., 1987, Prognoza obfitych opadów w Polsce związanych z przemieszczaniem się cyklonów poludniowoeuropejskich, Wiadomości IMGW, 21, 4, s. 63-78.
16. Osuchowska-Klein B., 1978, Katalog typów cyrkulacji atmosferycznej, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa.
17. Projekt: KLIMAT, 2011, Wpływ zmian klimatu na środowisko, gospodarkę i społeczeństwo (zmiany, skutki i sposoby ich ograniczania, wnioski dla nauki, praktyki inżynierskiej i planowania gospodarczego), zadanie nr 4: Klęski żywiołowe a bezpieczeństwo wewnętrzne kraju, IMGW, Warszawa; http://klimat.imgw.pl/wp-content/uploads/2011/02/ zad.4_R2010.pdf (7.04.2015).
18. Serreze M.C., 2009, Northern Hemisphere Cyclone Locations and Characteristics from NCEP/NCAR Reanalysis Data, Boulder, Colorado USA: National Snow and Ice Data Center. Digital media; ftp://sidads.colorado.edu/pub/DATASETS/atmosphere/nsidc0423_cyclone_ncep_ncar_reanalysis/ (25.09.2011).
19. Sobik M., Błaś M., 2010, Wyjątkowe zdarzenia meteorologiczne, [w:] P. Migoń (red.), Wyjątkowe zdarzenia przyrodnicze na Dolnym Śląsku, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, s. 35-59.
20. Świątek M., 2009, Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na zmienność opadów na polskim wybrzeżu Bałtyku, Rozprawy i Studia, 826, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin.
21. Świątek M., 2013, Advection of air masses responsible for extreme rainfall totals in Poland, as exemplified by catastrophic floods in Racibórz (July 1997) and Dobczyce (May 2010), Acta Agrophysica, 20, 3, s. 481-494.
22. Światek M., 2013, Związek opadów atmosferycznych na polskim wybrzeżu Bałtyku z położeniem niżów barycznych nad Europą, Przegląd Geograficzny, 85, 1, s. 87-102.
23. Tamulewicz J., 1993, Struktura pola opadów atmosferycznych Polski w okresie 1951-1980, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Seria Geografia, Wydawnictwo Naukowe UAM, 56, Poznań.
24. Twardosz R., 1997, Ekstremalne sumy dobowe opadów w Krakowie, [w:] Ekstremalne zjawiska meteorologiczne, hydrologiczne i oceanograficzne. Materiały Sympozjum Jubileuszowego Polskiego Towarzystwa Geofizycznego, 12-14 listopada 1997, PTGeofiz., Warszawa, s. 161-163.
25. Ulbrich U., Brűcher T., Fink A.H., Leckebusch C., Krűger A., Pinto J.G., 2003, The central European floods of August 2002: Part 2 – Synoptic causes and considerations with respect to climatic change, Weather, 58, s. 434-442.
26. Wibig J., Fortuniak K., 1998, The extreme precipitation conditions in the period 1931-1995, [w:] Klimat i bioklimat miast, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Physica, 3, s. 241-249.
27. Van Bebber W.J., 1891, Die Zugstrassen der barometrischen Minima, Meteorologische Zeitschrift, 8, s. 361-366.
28. Wrona B., 2008, Meteorologiczne i morfologiczne uwarunkowania ekstremalnych opadów atmosferycznych w dorzeczu górnej i środkowej Odry, Materiały Badawcze IMGW, seria Meteorologia, 41.
29. Ziemiański M., 2002, Systemy baryczne umiarkowanych szerokości geograficznych jako wynik działania niestabilności baroklinowej, [w:] A.A. Marsz, A. Styczyńska (red.), Oscylacja północnego Atlantyku i jej rola w kształtowaniu zmienności warunków klimatycznych i hydrologicznych Polski, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Morskiej, Gdynia.
30. Żmudzka E., 2010, Współczesne zmiany wielkości i charakteru opadów w Tatrach, [w:] Nauka a zarządzanie obszarem Tatr i ich otoczeniem, 1, TPN, Zakopane, s. 157-164.

Relation:

Przegląd Geograficzny

Volume:

87

Issue:

3

Start page:

477

End page:

496

Detailed Resource Type:

Article

Format:

File size 1,3 MB ; application/pdf

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:56852 ; 0033-2143 ; 10.7163/PrzG.2015.3.4

Source:

CBGiOS. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Creative Commons Attribution BY-ND 3.0 PL license

Terms of use:

Copyright-protected material. [CC BY-ND 3.0 PL] May be used within the scope specified in Creative Commons Attribution BY-ND 3.0 PL license, full text available at: ; -

Digitizing institution:

Institute of Geography and Spatial Organization of the Polish Academy of Sciences

Original in:

Central Library of Geography and Environmental Protection. Institute of Geography and Spatial Organization PAS

Projects co-financed by:

Programme Innovative Economy, 2010-2014, Priority Axis 2. R&D infrastructure ; European Union. European Regional Development Fund

Access:

Open