Subtitle:

Przegląd Geograficzny T. 96 z. 3 (2024)

Publisher:

IGiPZ PAN

Place of publishing:

Warszawa

Description:

24 cm

Abstract:

Podstawowym celem prowadzonych badań było rozpoznanie panujących warunków pogodowych i określenie ich wpływu na skład chemiczny i zasilanie oczek występujących w kraterach meteorytowych zlokalizowanych w rezerwacie „Meteoryt Morasko” w północnej części Poznania. Badania realizowano w latach hydrologicznych 2018-2022, z wyjątkiem pierwszego roku pomiarowego, kiedy z przyczyn administracyjnych badania rozpoczęto dopiero w maju. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że warunki meteorologiczne miały duży wpływ na funkcjonowanie oczek zlokalizowanych na badanym obszarze. Kształtowały skład chemiczny wód powierzchniowych, decydowały o typie zasilania oczek, a zmniejszające się sumy opadów atmosferycznych i zwiększające się wartości temperatury powietrza oraz parowania miały decydujący wpływ na okresowy zanik oczek.

References:

Choiński, A. & Ptak, M. (2017). Batymetria jezior meteorytowych w rezerwacie "Meteoryt Morasko". Rocznik Polskiego Towarzystwa Meteorytowego, 8, 23‑29.
Choiński, A., Muszyński, A., Ptak, M. & Słowik, M. (2019). Reconstruction of the primary bottom of a unique crater lake in the "Meteoryt Morasko Reserve" (Poland). Bull. Geogr. Phys. Geogr. Series, 17, 5‑16. https://doi.org/10.2478/bgeo-2019-0010
Dojlido, J.R. (1995). Chemia wód powierzchniowych. Białystok: Wyd. Ekonomia i Środowisko.
Drwal, J. (1975). Zagadnienia bezodpływowości na obszarach młodoglacjalnych. Zesz. Nauk. Wydz. Biol. i Nauk o Ziemi, Uniw. Gdański, Geografia 3, 7‑26.
Drwal, J. & Hryniszak, E. (2003). Obieg wody w wybranych geoekosystemach Pomorza Zachodniego. W: A. Kostrzewski, & J. Szpikowski (red.), Funkcjonowanie geoekosystemów zlewni rzecznych, Obieg wody - uwarunkowania i skutki w środowisku przyrodniczym, t. 3 (127‑137). Poznań: Wydawnictwa UAM.
Hutchinson, G.E. (1957). A treatise on limnology. Volume 1. Geography, physics and chemistry. New York, London: Wiley, Chapman & Hall.
Jansen, W., Block, A. & Knaack, J. (1988). Kwaśne deszcze, Historia, powstawanie, skutki. Aura, 4, 18‑19.
Kaczorowska, Z. (1962). Opady w Polsce w przekroju wieloletnim. Prace Geogr. IG PAN, 33, 1-102.
Kejna, M. (2021). Programy pomiarowe Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego: Program A1 - Meteorologia. W: A. Kostrzewski, M. Majewski (red.), Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego. Organizacja, system pomiarowy, metody badań. Wytyczne do realizacji (s. 72-91). Warszawa: Biblioteka Monitoringu Środowiska, Wydawnictwo Naukowe Bogucki.
Korytowski, M., Stasik, R. & Fiedler, M. (2023). Zmiany składników bilansu wodnego śródleśnych małych zbiorników wodnych w zlewni Prosny (środkowa Polska). Przegląd Geograficzny, 95, 2, 187-210.
Lorenc, H. (1998). Ocena stopnia realizacji programu "obserwacje meteorologiczne i badania klimatyczne w systemie zintegrowanego monitoringu środowiska" oraz synteza uzyskanych wyników badań za okres 1994-1997. W: A. Kostrzewski (red.), Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego. Funkcjonowanie i tendencje rozwoju geoekosystemów Polski (s. 113-119). Warszawa: Biblioteka Monitoringu Środowiska.
Macioszczyk, A. (1987). Hydrogeochemia. Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne.
Major, M. (2009). Charakter i funkcjonowanie zagłębień bezodpływowych w krajobrazie strefy młodoglacjalnej (Pomorze Zachodnie, górna Parsęta). Wyd. PTPN, Poznań.
Major, M. (2010). Możliwości zastosowania teorii funkcjonowania geoekosystemu do badań obszarów bezodpływowych. Przegląd Geograficzny, 82, 1, 103-113.
Major, M. (2012). Funkcjonowanie zagłębień bezodpływowych w zróżnicowanych warunkach morfolitologicznych (dorzecze Parsęty, Pomorze Zachodnie). Poznań: Studia i Prace z Geografii i Geologii 27, Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
Major, M., Chudzińska, M. & Majewski, M. (2022). Wielkość dostawy wybranych zanieczyszczeń atmosferycznych i ich wpływ na jakość wód w zurbanizowanej zlewni Różanego Strumienia w Poznaniu w latach hydrologicznych 2016-2020. Przegląd Geograficzny, 94(4), 415-436. https://doi.org/10.7163/PrzG.2022.4.1
Pokrzywnicki, J. (1964). I. Meteoryty Polski. II. Katalog meteorytów w zbiorach polskich. Stud. Geol. Polon., 15, 9‑140.
Richling, A., Solon, J., Macias, A., Balon, J., Borzyszkowski, J. & Kistowski, M. (red.). (2021). Regionalna geografia fizyczna Polski. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
Rosa, B. & Kozarski, S. (1980). Przeglądowa mapa geomorfologiczna Polski 1:500 000, arkusz Poznań. Warszawa: Instytut Geografii PAN.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 czerwca 2021 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego oraz sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych, a także środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych, 2021 (Dz.U. 2021, poz. 1475).
Stankowski, W. (2001). The geology and morphology of the natural reserve "Meteoryt Morasko". Planetary and Space Science, 49(7), 749‑753. https://doi.org/10.1016/S0032-0633(01)00011-3
Stankowski, W. (2008). Meteoryt Morasko. Osobliwość obszaru Poznania. Poznań: Wyd. Nauk. UAM.
Stankowski, W. & Muszyński, A. (1999). Meteorite craters from Morasko. The dating of Quaternary marine and land sediments. W: Abstract of papers, posters and explanation to field trip, June 21‑25. Poznań: Adam Mickiewicz University.
Stankowski, W. & Muszyński, A. (2008). Time of fall and some properties of the Morasko meteorite. Materials Science - Poland, 26, 4, 887‑902.
Szczuciński, W., & Muszyński, A. (2020). Meteoryty, kratery uderzeniowe i inne ślady kosmicznej katastrofy w rejonie Moraska pod Poznaniem. Przegląd Geologiczny, 68(8), 637‑644.
Szpikowski, J., Michalska, G. & Kruszyk, R. (1998). Raport Stacji Bazowej ZMŚP UAM w Storkowie za lata hydrologiczne 1994‑1997. W: A. Kostrzewski (red.), Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego. Stan geoekosystemów Polski w latach 1994‑1997. Warszawa: Biblioteka Monitoringu Środowiska.
Świdnicki, K., Basińska, A.M., Pronin, M. & Kuczyńska-Kippen, N. (2016). Meteorite crater ponds as source of high zooplankton biodiversity. Biologia, 71, 1361‑1368. https://doi.org/10.1515/biolog-2016-0162
Tobolski, K. (1976). Palynological investigations of bottom sediments in closed depressions. W: H. Hurnik (red.), Meteorite Morasko and region of its fall (s. 21‑26), seria Astronomia, 2. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.
Włodarski, W., Papis, J. & Szczuciński, W. (2017). Morphology of the Morasko crater field (western Poland): Influences of pre-impact topography, meteoroid impact processes, and post-impact alterations. Geomorphology, 295, 586‑597. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2017.08.025

Relation:

Przegląd Geograficzny

Volume:

96

Issue:

3

Start page:

351

End page:

366

Detailed Resource Type:

Artykuł

Format:

application/octet-stream

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:242421 ; 0033-2143 (print) ; 2300-8466 (on-line) ; 10.7163/PrzG.2024.3.3

Source:

CBGiOŚ. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 4.0 Międzynarodowe] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitizing institution:

Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN

Projects co-financed by:

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, lata 2010-2014, Priorytet 2. Infrastruktura strefy B + R ; Unia Europejska. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Access:

Otwarty