Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Artykuł wpisuje się w nurt badań nad walencją polskich czasowników w oparciu o model struktur predykatowo-argumentowych opracowany przez Stanisława Karolaka. Jego celem jest analiza statusu formalnegooraz ról semantycznych argumentów przyłączanych przez predykat śmiać się za pomocą przyimka z.Analiza danych językowych pokazuje, że predykat ten konstytuuje w polszczyźnie dwie SPA: [ktoś] śmiejesię z [kogoś ABSTR / czegoś ABSTR] i [ktoś] śmieje się [z kogoś / czyjegoś], że_ o odmiennych właściwościachformalnych, semantyce, nacechowaniu pod względem aksjologicznym oraz różnym odniesieniu –przedmiotowym lub podmiotowym – obecnego w akcie śmiechu komizmu. Znaczenie pierwszej z tych konstrukcjimożna ująć jako ‘wokalizacja będąca reakcją na komizm ludyczny’. W drugiej czasownik śmiaćsię jest derywatem semantycznym oznaczającym akt mowy będący ‘werbalnym lub niewerbalnym zachowaniem,w którym za pomocą satyrycznych środków komicznych komunikowana jest ujemna ocena osobowegoobiektu lub niechęć wobec niego’.
Plessner, H. (2007). Śmiech i płacz. Badania nad granicami ludzkiego zachowania. Kęty: Wydawnictwo Antyk.Polański, K. (red.) (1994). Słownik syntaktyczno-generatywny czasowników polskich, T. IV. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Reszka, J. (2001). Predykaty mówienia implikujące pojęcie zła w języku polskim. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.
Szumska, D. (2017). Struktura predykatowo-argumentowa jako narzędzie analizy tekstu: pro et contra. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, 52, s. 264–277.Waszakowa, K. (2008). ‘Uśmiech’ jako słowo i gest mimiczny. Obraz uśmiechu we współczesnej polszczyź-nie. W: R. Grzegorczykowa, K. Waszakowa (red.), Pojęcie – słowo – tekst. Z zagadnień semantyki leksykalnej (s. 151–166). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Wieczorek, U. (1999). Wartościowanie. Perswazja. Język. Kraków: Księgarnia Akademicka. Zaron, Z. (1980). Ze studiów nad składnią i semantyką czasownika. Polskie czasowniki z uzupełnieniem wer-balnym oznaczające relację osobową z argumentem zdarzeniowym. Wrocław–Warszawa––Kraków–
10.17651/POLON.40.1 ; oai:rcin.org.pl:162522
Prawa zastrzeżone - dostęp nieograniczony
19 lut 2021
19 lut 2021
556
https://rcin.org.pl./publication/196733
Nazwa wydania | Data |
---|---|
O śmianiu się z czegoś i z kogoś, czyli o przedmiotowymi podmiotowym znaczeniu czasownika śmiać się | 19 lut 2021 |