Prolegomena to terminology related to language expressiveness and expressive lexis in historicalapproach

Mitrenga, Barbara

doi:10.17651/POLON.40.7

Download

Title: Prolegomena to terminology related to language expressiveness and expressive lexis in historicalapproach

Abstract:

The main aim of this paper is an attempt to describe the Polish terminology related to language expressivenessand expressive lexis on base of selected didactic works (historical grammars and handbooks) andlinguistic dissertation published in the last fifty years. Author of this article discussed selected terms, e.g.expressiveness, expression, expressive sign, expressive words and typologies of expressive words by TeresaSkubalanka, Stanisław Grabias, Halina Zgółkowa and Artur Rejter. It is a theoretical paper which can bea prolegomena to further research on question devoted to language expressiveness and expressive lexis inhistorical approach.

References:

Buttler, D. (1979). Powojenne ekspresywizmy polskie. Prace Filologiczne, XXIX, s. 85–90.
Decyk-Zięba, W. (online). Stanisław Kleczewski, „O początku, dawności, odmianach i wydoskonaleniu języ-ka polskiego. Zdania...”. Lwów 1767. Pobrane z https://gramatyki.uw.edu.pl/book/517 (12.08.2019).
Decyk-Zięba, W. (online). Z historii gramatyk języka polskiego. Pobrane z https://gramatyki.uw.edu.pl/history (15.10.2020).
Gałkowski, A., Bijak U. (tłum. i oprac.) (2018). Lista ICOS kluczowych terminów onomastycznych (online). Grupa Terminologiczna ICOS International Council of Onomastic Sciences. Łódź–Kraków. Pobrane z http://onomastyka.uni.lodz.pl/wp-content/uploads/2019/03/Lista-ICOS-kluczowych-termin%C3%B3w-onomastycznych.pdf (12.10.2020).
Grabias, S. (1978). Pojęcie językowego znaku ekspresywnego. W: M. Szymczak (red.), Z zagadnień słownic twa współczesnego języka polskiego (s. 107–115). Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Grabias, S. (1981). O ekspresywności języka. Ekspresja a słowotwórstwo. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
Grzegorczykowa, R. (1978). Struktura semantyczna wyrażeń ekspresywnych. W: M. Szymczak (red.), Z zagadnień słownictwa współczesnego języka polskiego (s. 117–123). Wrocław–Warszawa–Kraków– Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kaproń-Charzyńska, I. (2014). Pragmatyczne aspekty słowotwórstwa. Funkcja ekspresywna i poetycka. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Kleczewski, S. (1767). O początku, dawności, odmianach i wydoskonaleniu języka polskiego. Zdania. Lwów. Pobrane z https://polona.pl/item/o-poczatku-dawnosci-odmianach-y-wydoskonaleniu-jezyka-polskie-go-zdania,ODYwMzQ/1/#info:metadata (12.08.2019).
Lubaś, W. (2003). Polskie gadanie. Podstawowe cechy i funkcje potocznej odmiany polszczyzny. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Rejter, A. (2006). Leksyka ekspresywna w historii języka polskiego. Kulturowokomunikacyjne konteksty potoczności. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Sawrycki, W. (1984). Współtwórcy szkolnej polonistyki dwudziestolecia międzywojennego (Kazimierz Wóycicki, Konstanty Wojciechowski, Juliusz Kleiner, Konrad Górski). Warszawa–Poznań–Toruń: PWN.
Siudzińska, N. (2016). Formacje ekspresywne we współczesnym języku polskim (na przykładzie wybranych pospolitych nazw osobowych). Warszawa: Wydział Polonistyki UW, BEL Studio Sp. z o.o.
Skubalanka, T. (1995a). O ekspresywności języka. W: eadem, O stylu poetyckim i innych stylach języka. Studia i szkice teoretyczne (s. 59–67). Lublin: Wydawnictwo UMCS. [Pierwodruk: Skubalanka, T. (1972). O ekspresywności języka. Annales UMCS, Sectio F, 1992, s. 123–135].
Skubalanka, T. (1995b). Ekspresywność języka a mowa potoczna. W: eadem, Skubalanka, O stylu poety-ckim i innych stylach języka. Studia i szkice teoretyczne (s. 68–71). Lublin: Wydawnictwo UMCS. [Pierwodruk: Skubalanka, T. (1973). Ekspresywność języka a mowa potoczna. W: S. Skwarczyńska (red.) (1973). Materiały Konferencji Komisji Poetyki i Stylistyki Słowiańskiej Międzynarodowego Komitetu Slawistów, Warszawa 18–20 kwietnia 1972, Poetyka i stylistyka słowiańska (s. 177–183), Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich].
Styla, A. (1675). Grammatica PolonoItalica abo sposob łacny nauczenia się włoskiego języka krot-ko, gruntownie, choćby też i bez dyrekcyjej nauczyciela ku pożytkowi Narodu Polskiego z rożnych przedniejszych grammatykow z pilnością wygotowany. Kraków. Pobrane z https://fbc.pionier.net. pl/search#fq={!tag=dcterms_accessRights}dcterms_accessRights %3A%22Dost%C4%99p%20otwarty%22&q=id%3Ann7r2b0 (12.08.2019).
Urbańczyk, S. (1993). Dwieście lat polskiego językoznawstwa (1751–1950). Kraków: Secesja.
Warchoł, S. (1974). Formacje ekspresywne a system języka. Biuletyn PTJ, XXXII, s. 71–85.
Wierzbicka, A. (1969). Problemy ekspresji. Ich miejsce w teorii semantycznej. W: eadem, Dociekania seman-tyczne (s. 33–61). Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Wincewicz, K. (online). Adam Styla, Grammatica PolonoItalica abo sposob łacny nauczenia się włoskie-go języka krotko, gruntownie, choćby też i bez dyrekcyjej nauczyciela ku pożytkowi Narodu Polskiego z rożnych przedniejszych grammatykow z pilnością wygotowany, Kraków 1675. Pobrane z https://gra-matyki.uw.edu.pl/book/259 (12.08.2019).
Wiśniewska, H. (1994). Zapomniana polska gramatyka języka włoskiego Adama Styli (1675). W: M. Kucała, Z. Krążyńska (red.), Studia Historycznojęzykowe, I (s. 221–230), Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
Wóycicki, K. (1917). Stylistyka i rytmika polska. Podręcznik dla szkoły i samouków. Warszawa: Druk Rubieszewskiego i Wrotnowskiego. Pobrane z https://fbc.pionier.net.pl/details/nnnsV3d (8.12.2019).
Zgółkowa, H. (1991). Leksyka ekspresywna jako wyróżnik potocznej odmiany współczesnej polszczyzny. W: S. Gajda, Z. Adamiszyn (red.), Język potoczny jako przedmiot badań językoznawczych (s. 45–52). Opole: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.