Subtitle:

Przegląd Geograficzny T. 92 z. 2 (2020)

Publisher:

IGiPZ PAN

Place of publishing:

Warszawa

Description:

24 cm

Type of object:

Journal/Article

Abstract:

The changing role of small towns is a noticeable topic of contemporary research on urban and regional development in Poland. Unlike those situated within the zone of daily commuting around large cities, small urban localities in what are peripheral localities from the point of view of Poland as a whole are strongly exposed to metropolitan development backwash effects, which manifest themselves in migration outflow and population ageing, together with the loss of certain specialised functions that tend to cluster in centres at higher levels in the urban hierarchy. Going against these general trends, some of the towns in question are in a position to maintain existing activities in manufacturing or service branches of international or national market range, and/or to attract new ones. At the same time, those small urban localities that witness a curtailment of more-specialised functions experience a growing reliance on the public sector, in addition to commercial activities of local range, performing a stabilising role with regard to urban-rural functional relations at the local level of the settlement system. This article focuses on factors that underpin such polarisation trends by referring to the concepts of territorial competitiveness and territorial capital (Camagni, 2002, 2008). It illustrates their applicability using materials derived from an empirical study covering a subset of 19 small towns, of populations between 3000 and 10,000, situated in environmentally rich North-Eastern regions of Poland. Aiming to acquire primary data, the study has involved a series of extended, open-ended interviews with local stakeholders (5 to 7 per town), together with a questionnaire-based survey of 55 enterprises, in manufacturing and services of supra-local market range. As the results show (in line with the assumptions of Camagni), successful development of specialised functions, including niche-type activities in the small towns under study, can in several cases at least be linked to synergic effects between such components of territorial capital as creativity, local entrepreneurship and proactive policy on the part of local government. By focusing on the (EU Structural Fund-supported) extension and modernisation, of technical as well as social infrastructure, the latter have contributed to a general improvement in living conditions locally over the last fifteen years. This has in turn created some potential for attracting new residents, first of all from the surrounding rural areas; and – as a more distant prospect – also returning migrants from both abroad and other localities (typically Poland’s large urban centres). Thus, even in the face of prevailing depopulation trends, the small towns presented here (including local service centres) may enjoy certain opportunities to expand their place-of residence functions of both local and supra-local scope.

References:

Bartosiewicz B. (red.), 2016, Potencjał rozwoju małych i średnich miast w Polsce, Space, Society, Economy, 16, University of Łódź, Łódź.
Bartosiewicz B., Marszał T., 2011, Gospodarka małych miast z perspektywy 20 lat transformacji. Studium przypadków, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
BDL, 2019, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/podgrup/temat (20.01.2020).
Berezowski S., Rakowski W. (red.), 1972, Stan rozwoju małych miast w Polsce w opinii ich mieszkańców, Monografie i Opracowania, 27, Szkoła Główna Planowania i Statystyki, Warszawa.
Bloetevogel H.H., 2010, Die Bedeutung von Stadt-Land Partnerschaft, Dreiländerkonferenz Kooperation und Vernetzung im Nordosten der Länder Berlin, Brandenburg und Mecklemburg-Vorpommern, 8.12.2010, Berlin.
Bogdański M., 2019, Ewolucja bazy ekonomicznej a wzrost gospodarczy miast województwa warmińsko-mazurskiego, Studia Regionalne i Lokalne, 77, 3, s. 103-132.
Camagni R., 2002, On the concept of territorial competitiveness: sound or misleading, Urban Studies, 39, 13, s. 2395-2411. https://doi.org/10.1080/0042098022000027022
Camagni R., 2008, Regional competitiveness: towards a concept of territorial capital, [w:] R. Capello, R. Camagni, B. Chissolini, U. Fratesi (red.), Modelling regional scenarios for the enlarged Europe, Springer, Berlin, s. 33-47. https://doi.org/10.1007/978-3-540-74737-6_3
Chi G., Marcouillar D.W., 2009, Rethinking the migration effects of natural amenities, Canadian Journal of Regional Science, 12, 3, s. 1127-1149.
Christaller W., 1933, Die zentralen Orte in Süddeutschland, Gustav Fisher Verlag, Jena.
Czapiewski K., Bański J., Górczyńska, M., 2016, The impact of location on the role of small towns in regional development: Mazovia, Poland, European Countryside, 4, s. 416-426. https://doi.org/10.1515/euco-2016-0028
Czarnecki A., 2012, Znaczenie małych miast w strukturze powiązań ekonomicznych wiejskich przedsiębiorstw regionu Zielonych Płuc Polski, [w:] K. Heffner, A. Halama (red.), Ewolucja funkcji małych miast w Polsce, Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice, s. 63-82.
Dicken P., 2000, Places and flows: situating international investment, The Oxford Handbook of Economic Geography, Oxford University Press, Oxford, s. 275-291.
Dziewoński K., 1967, Baza ekonomiczna i struktura funkcjonalna miast. Studium rozwoju pojęć, metod i ich zastosowań, Prace Geograficzne IG PAN, 63, PWN, Warszawa.
Dziewoński K., 1970, Specialization and urban systems, Papers of the Regional Science Association, 24, s. 39-45. https://doi.org/10.1007/BF01936874
Dziewoński K., Kiełczewska-Zaleska M., Kosiński L., Kostrowicki J., Leszczycki S., 1957, Studia geograficzne nad aktywizacja małych miast, Prace Geograficzne IG PAN, PWN, Warszawa.
Eberhardt P., 1970, Rola regionalna wielkich miast polskich w świetle powiązań demograficznych oraz kulturalnych, Przegląd Geograficzny, 42, 2, s. 297-308.
ESPON 1.4.1, 2008, The role of small and medium-sized towns, Final Report, European Communities, Luxembourg.
Fassmann H., Münz R., 1994, European migration in the twentieth century. Historical patterns, actual trends and social implications, Edward Elgar, Aldershot, England.
Greiving S., Flex F., 2016, Neuaufstellung des Zentrale-Orte-Konzepts in Nordrhein-Westfallen, Arbeitsberichte der ARL, 17, Akademie für Raumforschung und Landesplanung, Hannover.
Guba E.G., Lincoln Y. S., 1994, Competing paradigms in qualitative research, [w:] N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), Handbook of qualitative research, Sage, Thousand Oaks, s. 105-117.
GUS, 2019, Rocznik Demograficzny, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Heffner K., 2005, Małe miasta a rozwój lokalny i regionalny, Prace Naukowe, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Katowice.
Heffner K., 2010, Zmiany struktury funkcjonalnej małych miast w obszarach metropolitalnych, [w:] K. Heffner, A. Polko, Transformacja funkcji miejskich w ośrodkach lokalnych, Prace Naukowe, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Katowice, s. 35-52.
Heffner K., 2016, Obszary wiejskie i małe miasta - czy lokalne centra są potrzebne współczesnej wsi, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 279, s. 11-24.
Heffner K., Halama A. (red.), 2012, Ewolucja funkcji małych miast w Polsce, Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
Heffner K., Halama A. (red.), 2016, Małe miasta a obszary wiejskie, Studia Ekonomiczne, 279, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
Heffner K., Marszał T. (red.), 2006, Uwarunkowania rozwoju małych miast, Biuletyn KPZK PAN, 226, Warszawa.
Heffner K., Marszał T. (red.), 2007, Małe miasta w obszarach metropolitalnych, Biuletyn KPZK PAN, 232, Warszawa.
Heffner K., Marszał T. (red.), 2008, Ośrodki lokalne w strefie oddziaływania wielkich miast, Biuletyn KPZK PAN, 238, Warszawa.
Heffner K., Polko A. (red.), 2010, Transformacja funkcji miejskich w ośrodkach lokalnych, Prace Naukowe, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Katowice.
Heffner K., Solga B., 2006, Lokalne centra rozwoju obszarów wiejskich - znaczenie i powiązania małych miast, [w:] E. Rydz (red.), Rola małych miast w rozwoju obszarów wiejskich, Studia Obszarów Wiejskich, 11, s. 25-38.
Jerczyński M., 1973, Zagadnienia specjalizacji bazy ekonomicznej większych miast w Polsce, [w:] M. Jerczyński, L.F. Chaves, Z. Siemek (red.), Studia nad strukturą funkcjonalną miast, Prace Geograficzne IG PAN, 97, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa, s. 9-134.
Kassenberg A., Marek M.J., 1986, Ekologiczne aspekty przestrzennego zagospodarowania kraju, PWN, Warszawa.
Kiełczewska-Zaleska M., 1964, Changes in the functions of small towns in Poland, Geographia Polonica, 3, s. 78-92.
Korcelli P., Korcelli-Olejniczak E., 2017, Small towns in settlement systems - the metropolitan age, Studia Regionalia, 50, s. 87-101.
Korcelli-Olejniczak E., 2015, On city-region relations: towards the urban region of Warsaw, Mitteilungen der Österreichischen Geographischen Gesellschaft, 157, s. 129-149. https://doi.org/10.1553/moegg157s129
Korcelli-Olejniczak E., Kozłowski S., Bierzyński A., Piotrowski F., 2017, Region metropolitalny Warszawy - studia miast średniej wielkości, Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 256, Warszawa.
Kostrowicki J., 1953, Problematyka małych miast w Polsce w związku z badaniami nad warunkami ich aktywizacji, Przegląd Geograficzny, 25, 4, s. 12-53.
Krugman P., 1996, Making sense of the competitiveness debate, Oxford Review of Economic Policy, 12, 3, s. 17-25. https://doi.org/10.1093/oxrep/12.3.17
Krzysztofik R., Dymitrow R. (red.), 2015, Degraded and restituted towns in Poland. Origins, development, problems, University of Gothenburg, Gothenburg.
Kwiatek-Sołtys A., 2011, Małe miasta w polskiej literaturze geograficznej ostatniego dwudziestolecia [w:] B. Bartosiewicz, T. Marszał (red.), Kierunki i uwarunkowania rozwoju małych miast z perspektywy 20 lat transformacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 9-55.
Liszewski S., 2004., Rola i zadania geografii w badaniu zróżnicowania przestrzennego warunków życia mieszkańców miast, [w:] I. Jażdżewska (red.), Zróżnicowanie warunków życia ludności w mieście, XVII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
Marszał T. (red.), 2009, Struktura funkcjonalna małych miast, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Nilsson K., Pauleit S., Bell S., Aalbers C., Nielsen T.S. (red.), 2013, Peri-urban futures: scenarios and models for land use change in Europe, Springer, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-642-30529-0
Okólski M., Fihel A., 2008, Bilans demograficzny Polski, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
Okólski M., Fihel A., 2012, Demografia. Współczesne zjawiska i teorie, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Olechnicka A., 2004, Regiony peryferyjne w gospodarce informacyjnej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
PIE, 2019, Scenariusze rozwoju małych miast, Polski Instytut Ekonomiczny, Warszawa.
Porsche L., Steinfuerher A., Beetz S., Dehne P., Fina S., Grossmann K., Leibert T., Maass A., Mayer H., Milbert A., Nadler R., Sondermann M., 2019, Kleinstadtforschung, Positionspapier, 113, Akademie für Raumforschung und Landesplanung, Hannover.
Porter M., 1990, The competitive advantage of nations, The Free Press, New York. https://doi.org/10.1007/978-1-349-11336-1
Porter M., 2001, Regions and the new economics of competition [w:] A. Scott (red.), Global city-regions: trends, theory, policies, Oxford University Press, New York, s. 139-157.
Pumain D., 2000, Settlement systems in evolution, Geografiska Annaler, 82B, 2, s. 73-87. https://doi.org/10.1111/1468-0467.00075
Rabsztyn B., 2006, Czynniki rozwoju małych miast w okresie transformacji systemowej [w:] K. Heffner, T. Marszał (red.), Uwarunkowania rozwoju małych miast, Biuletyn KPZK, Warszawa, s. 32-40.
Sokołowski D., 1999, Funkcje centralne w zbiorze małych miast i większych osiedli wiejskich w Polsce, Przegląd Geograficzny, 71, 3, s. 295-315.
Sokołowski D., 2006, Funkcje centralne i hierarchia funkcjonalna miast w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Sokołowski D., 2015, Functional differentiation of degraded and restituted towns in eastern Poland to the background of other similarly sized towns and villages in Poland [w:] R. Krzysztofik, M. Dymitrow (red.), Degraded and restituted towns in Poland. Origins, development, problems, University of Gothenburg, Gothenburg.
Sołtys J., 2010, Małe miasta w Polsce północnej - typy i uwarunkowania rozwoju, [w:] K. Heffner, A. Polko (red.), Transformacja funkcji miejskich w ośrodkach lokalnych, Prace Naukowe, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Katowice, s. 91-104.
Stanowicka A., 2018, Marketing mix miasta na przykładzie polskich miast zrzeszonych w sieci Cittaslow, Studia Regionalne i Lokalne, 74, 4, s. 111-125.
Suliborski A., 2010, Funkcjonalizm w polskiej geografii miast, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Webb J.B., 1959, Basic concepts in the analysis of small urban center in Minnesota, Annals of the Association of American Geographers, 49, 1, s. 57-92. https://doi.org/10.1111/j.1467-8306.1959.tb01596.x
Wiśniewski R., 2013, Społeczno-demograficzne uwarunkowania dojazdów do pracy do Białegostoku, Prace Geograficzne, 244, IGiPZ PAN, Warszawa.
Woods M., 2013, Rural development, globalization and European regional policy: perspectives from the DERREG project, Geographia Polonica, 86, 2, s. 99-109. https://doi.org/10.7163/GPol.2013.11
Zuzańska-Żyśko E., 2005, Economic Transformation of Small Silesian Towns in the Years 1990-1999, Geographia Polonica, 78, 1, s. 137-150.

Relation:

Przegląd Geograficzny

Volume:

92

Issue:

2

Start page:

191

End page:

212

Detailed Resource Type:

Article

Format:

File size 3,7 MB ; application/octet-stream

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:132010 ; 2300-8466 (on-line) ; 10.7163/PrzG.2020.2.2

Source:

CBGiOS. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Creative Commons Attribution BY 4.0 license

Terms of use:

Copyright-protected material. [CC BY 4.0] May be used within the scope specified in Creative Commons Attribution BY 4.0 license, full text available at: ; -

Digitizing institution:

Institute of Geography and Spatial Organization of the Polish Academy of Sciences

Original in:

Central Library of Geography and Environmental Protection. Institute of Geography and Spatial Organization PAS

Projects co-financed by:

Operational Program Digital Poland, 2014-2020, Measure 2.3: Digital accessibility and usefulness of public sector information; funds from the European Regional Development Fund and national co-financing from the state budget.

Access:

Open