Subtitle:

Przegląd Archeologiczny T. 66 (2018)

Publisher:

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk ; Ośrodek Badań nad Kulturą Późnego Antyku i Wczesnego Średniowiecza

Place of publishing:

Wrocław

Description:

ill. ; 29 cm

Type of object:

Journal/Article

Abstract:

The paper discusses results of research on grave opening in the cemetery of the Wielbark Culture in Czarnówko. It is based on excavation works which were carried out in 2017 and were aimed at preparing a precise documentation of trenches which disturbed burials. Additional support was offered by geomorphologic, anthracological, and anthropological analyses. An interdisciplinary approach offers a chance to provide answers to questions concerning the time and methods of post-funeral interferences at Czarnówko and in other cemeteries of the Wielbark Culture. In the next stage, issues concerning the aim (robbery or ritual) and the cultural identity of originators of grave disturbances can be addressed

References:

Adler H. 1970. Zur Ausplünderung langobardischer Gräberfelder in Österreich, Mitteilungen der Anthropologischen Gesellschaft in Wien 100, 138-147
Andersen S.H., Lind B., Crumlin-Pedersen O. 1991. Slusegårdgravplansen III: Gravformeroggravskikke Bådgravene, Jysk Arkæologisk Selskabs Skrifter 14:3,Aarhus
Andrzejowski J., Żórawska A., Biborski M., Kapla W. 2002. Grób 122 z cmentarzyska kultury wielbarskiej w Jartyporach na Podlasiu. Nowe materiały do badań nad obrządkiem pogrzebowym w gockim kręgu kulturowym. (In:) M. Karczewska, M. Karczewski (eds.), Badania archeologiczne w Polsce północnowschodniej i na zachodniej Białorusi w latach 2000- 2001 . Materiały z konferencji, Białystok, 253-263
Aspöck E. 2005. Graböffnungen im Frühmittelalter und das Fallbeispiel der langobardenzeitlichen Gräber von Brunn am Gebirge, Flur Wolfholz, Niederösterreich, Archaeologia Austriaca 87, 225-264
Aspöck E. 2011. Past ‘Disturbances’ of Graves as a Source: Taphonomy and Interpretation of Reopended Early Medieval Inhumation Graves at Brunn am Gebirge (Austria) and Winnall II (England), Oxford Journal of Archaeology 30:3, 299-324, DOI: 10.1111/j.1468- 0092.2011.00370.x
Aspöck E. 2018. Frühmittelalterliche Graböffnungen: von ungeliebter Störung zur archäologischen Quelle. (In:) J. Drauschke, E. Kislinger, K. Kühtreiber, T. Kühtreiber, G. Scharrer-Liška, T. Vida (eds.), Lebenswelten zwischen Archäologie und Geschichte. Festschrift für Falko Daim zu seinem 65. Geburtstag, Sonderdruck Monographien des RGZM 150, Mainz, 3-14
Bofinger J., Sikora P. 2008. Reihenweise ausgeraubt: Beobachtungen zum Grabraub im frühen Mittelalter. (In:) F. Brunecker (ed.), Raub, Gräber, Schatzgräber, Biberach, 48-59
Crumlin-Pedersen O. 1995. Boat-burials at Slusegaard and the Interpretation of the Boat-grave Custom. (In:) O. Crumlin-Pedersen, B. Munch Thye (eds.), The Ship as Symbol in Prehistoric and Medieval Scandinavia. Papers from an International Research Seminar at the Danish National Museum, Copenhagen, 5th-7th May 1994, Publications from the National Museum, Studies in Archaeology & History 1, Copenhagen, 87-99
Dobos A. 2014. Plunder or ritual? The phenomenon of grave reopening in the row grave cemeteries from Transylvania (6th-7th centuries), Annales Universitatis Apulensis, Series Historica 18,2: Archaeothanatology: An Interdisciplinary Approach on Death from Prehistory to the Middle Ages, 135-162
Duday H. 2006. L’archéothanatologieoul’archéologie de la mort (Archaeothanatology or the Archaeology of Death). (In:) R. Gowland, C. Knüsel (eds.), The social archaeology of funerary remains, Oxbow Books, Oxford, 30-56
Duma P. 2015. Śmierć nieczysta na Śląsku. Studia nad obrządkiem pogrzebowym społeczeństwa przedindustrialnego, Wrocław
Effros B. 2002. Caring for Body and Soul: Burial and the Afterlife in the Merovingian World, Pennsylvania State University Press
Ferreira M.T., Cunha E. 2013. Can we infer post mortem interval on the basis of decomposition rate? A case from a Portuguese cemetery, Forensic Science International 226 (2013), 298.e1-298e6
Gardeła L. 2017. Bad Death in the Early Middle Ages. Atypical burials from Poland in a Comparative Perspective, Collectio Archaeologica Ressoviensis 36. Rzeszów
Hahuła K. 1994. Cmentarzysko kultury wielbarskiej w Nowym Łowiczu na Pojezierzu Drawskim w świetle dotychczasowych badań (kurhany 52 i 56), Barbaricum 3, 131-148
Hahuła K., Wołągiewicz R. 2001. Grzybnica. Ein Gräberfeld mit Steinkreisen der Wielbark-Kultur in Pommern, Warszawa-Koszalin
Heym W. 1938. Das Ende der Bastarnen am rechten Ufer der unteren Weichsel und das der baltischen Völker der Grenzzone, Prussia 32, 140-172
Kasprzak A. 2015. Dwa groby z nietypowymi ostrogami na cmentarzysku kultury wielbarskiej w Czarnówku, stan. 5. (In:) B. Kontny (ed.), Ubi tribus faucibus fluent Vistulae fluminise bibuntur. Jerzy Okulicz-Kozaryn in memoriam, Światowit Supplement Series B: Barbaricum 11, Warszawa, 263-275
Kasprzak A. 2016. Eine Bronzekanne E 125 vom Gräberfeld Czarnówko. Kreis Lębork, in Pommern. (In:) H.-U. Voß, N. Müller-Scheeßel (eds.), Archäologie zwischen Römern und Barbaren. Zur Datierung und Verbreitung römischer Metallarbeiten des 2. und 3. Jahrhunderts n. Chr. im Reich und im Barbaricum – ausgewählte Beispiele (Gefäße, Fibeln, Bestandteile militärischer Ausrüstung, Kleingerät, Münzen), Teil 1, Internationales Kolloquium Frankfurt am Main, 19.-22. März 2009, Bonn, 321-331
Kasprzak A., Krzysiak A., Marczewski M. 2011. Czarnówko, gm. Nowa Wieś Lęborska, stan. 5. Badania w sezonach 2008 i 2009. (In:) M. Fudziński, H. Paner (eds.), XVII Sesja Pomorzoznawcza 1: Od epoki kamienia do wczesnego średniowiecza, Gdańsk, 409-423
Klevnäs A.M. 2013. Whodunnit? Grave robbery in Anglo-Saxon England and the Merovingian Kingdoms, British Archaeological Reports International Series 2582, Oxford
Koch U. 1973. Grabräuber als Zeugen des frühen Christentums, Archäologische Nachrichten aus Baden 11, 22-26
Kokowski A. 2007. Goci. Od Skandzy do Campi Gothorum (od Skandynawii do Półwyspu Iberyjskiego), Warszawa
Krzysiak A. 2013. Czarnówko stan. 5, gm. Nowa Wieś Lęborska, pow. Lębork. Wyniki badań wykopaliskowych przeprowadzonych w latach 2008-2010 roku. (In:) E. Fudzińska (ed.), XVIII Sesja Pomorzoznawcza 1: Od epoki kamienia do wczesnego średniowiecza. Materiały z konferencji 16-18 listopada 2011, Malbork,133-156
Krzysiak A. 2018. Wilkowo, stan. 1. (In:) M. Pruska, J. Andrzejowski (eds.), Stary świat – nowe życie. Lubowidz, Czarnówko, Wilkowo. Katalog wystawy w Muzeum w Lęborku, Lębork, 46-57
Krzysiak A., Andrzejowski J. 2015. Czarnówko – największe cmentarzysko z późnej starożytności na ziemiach polskich. (In:) J. Andrzejowski (ed.), Czarnówko, stan. 5. Cmentarzyska z późnej starożytności na Pomorzu 1, Monumenta Archaeologica Barbarica, Series Gemina 5, Lębork-Warszawa, 7-13
Krzysiak A., Marczewski M. forthcoming. Wilkowo stan. 1, gm. Nowa Wieś Lęborska. Badania wykopaliskowe w sezonie 2016 roku
Krzysiak A., Marczewski M., Schuster J., Skóra K. forthcoming. Czarnówko stan. 5, gm. Nowa Wieś Lęborska. Badania w sezonie 2016-2017. (In:) W. Chudziak (ed.), Sesja Pomorzoznawcza, Toruń
Kümmel Ch. 2009. Ur- und frühgeschichtlicher Grabraub. Archäologische Interpretation und kulturanthropologische Erklärung, Tübinger Schriften zur Ur- und Frühgeschichtlichen Archäologie 9, Münster-München-Berlin
Kurzyńska M. 2015. Linowo, stanowisko 6. Birytualne cmentarzysko kultury wielbarskiej z północno-wschodniej części ziemi chełmińskiego, Grudziądz-Toruń
Lau N., Pieta K. 2017. Die antike Öffnung des Kammergrabes von Poprad Matejovce. (In:) Ústav archeologie a muzeologie FF MU (ed.), Na hranicích impéria. Extra fines imperii. Jaroslavu Tejralovi k 80. Narozeninám, Brno, 255-265
Mączyńska M. 1998. Ein spätkaiserzeitliches „Totenhaus“: aus Ostpolen und seine Beziehungen zu Skandinavien. (In:) A. Wesse (ed.), Studien zur Archäologie des Ostseeraumes. Von der Eisenzeit zum Mittelalter. Festschrift für Michael Müller-Wille, Wachholtz Verlag, Neumünster, 299-308
Mączyńska M. 2011. Der frühvölkerwanderungszeitliche Hortfund aus Łubiana, Kreis Kościerzyna (Pommern), Bericht der Römisch-Germanischen Kommission 90
Mączyńska M., Rudnicka D. 2004. Ein Grab mit römischen Importen aus Czarnówko, Kr. Lębork (Pommern), Germania 82:2, 397-429
Mierzwiński A. 2012. Dobroczyńcy zmarłych. Rozważania o ingerencjach grobowych w późnej epoce brązu i wczesnej epoce żelaza, Przegląd Archeologiczny 60, 49-82
Natuniewicz-Sekuła M., Okulicz-Kozaryn J. 2011. Weklice. A Cemetery of the Wielbark Culture on the Eastern Margin of Vistula Delta (Excavations 1984-2004), Monumenta Archaeologica Barbarica 17, Warszawa
Neugebauer J.-W. 1991. Die Nekropole F von Gemeinlebarn, Niederösterreich: Untersuchungen zu den Bestattungssitten und zum Grabraub in der ausgehenden Frühbronzezeit in Niederösterreichsüdlich der Donau zwischen Enns und Wienerwald, Römisch-Germanische Forschungen 49, Mainz am Rhein
Neugebauer J.-W. 1994. Zum Grabraub in der Frühbronzezeit Niederösterreichs. (In:) K. Schmotz (ed.), Vorträge 12, Niederbayerischer Archäologentag, Deggendorf,109-148
Okulicz J., Bursche A. 1987. Badania birytualnego cmentarzyska kultury wielbarskiej w Krośnie, na stanowisku 1 w województwie elbląskim. (In:) A. Pawłowski (ed.), Badania archeologiczne w woj. elbląskim w latach 1980-83, Malbork, 207-231
Peška J. 2002. Das Grab. (In:) J. Peška, J. Tejral (eds.), Das germanische Königsgrab von Mušov in Mähren 1, Römisch-Germanisches Zentralmuseum. Monographien 55 (1), Mainz, 3-71
Petrauskas O.V. 2014. Razrušennye pogrebeniâ na mogil’nikah černâhovskoj kul’tury Podnieprov’â: analiz arheologičeskoj struktury. (In:) G.Û. Ivakìn (ed.), Vìd Venedìv do Rusì. Zbìrnik naukovih prac’ na pošanu doktora ìstoričnih nauk, profesora Denisa Nikodimoviča Kozaka z nagodi jogo 70-lìttâ, Kiïv, 125-152
Roth H. 1978. Archäologische Beobachtungen zum Grabfrevel im Merowingerreich. (In:) Zum Grabfrevel in vor- und frühgeschichtlicher Zeit: Untersuchungen zu Grabraub und »haugbrot« in Mittel- und Nordeuropa. Bericht über ein Kolloquium der Kommission für die Altertumskunde Mittel- und Nordeuropas vom 14. Bis 16. Februar 1977, Akademie der Wissenschaften in Göttingen. Philologisch-Historische Klasse: Abhandlungen 3:113, Göttingen, 53-84
Rożnowski F., Cymek L. 2015. Analizy antropologiczne szczątków kostnych z cmentarzyska w Czarnówku, stan. 5, pow. lęborski (materiały z lat 2008-2015). (In:) J. Andrzejowski (ed.), Czarnówko, stan. 5. Cmentarzyska z późnej starożytności na Pomorzu 1, Monumenta Archaeologica Barbarica, Series Gemina 5, Lębork- Warszawa, 69-137
Rudnicka D., Mączyńska M. 2002. Czarnówko, pow. Lębork. Grób 430 z importami rzymskimi. (In:) J. Andrzejowski, R. Prochowicz, A. Żórawska (eds.), Varia Barbarica Zenoni Woźniak ab Amicis dicta, Monumenta Archaeologica Barbarica, Series Gemina 1, Warszawa-Lublin, 11-28
Sági K. 1964. Das langobardische Gräberfeld von Vörs, Acta Archaeologica Academiae Scientiarum Hungaricae 16, 359-408
Schuster J. 2010. Lübsow. Älterkaiserzeitliche Fürstengräber im nördlichen Mitteleuropa, Bonner Beiträge zur Vor- und Frühgeschichtlichen Archäologie 12, Bonn
Schuster J. 2014. Złoty wiek – Czarnówko w okresie wpływów rzymskich i w okresie wędrówek ludów. (In:) J. Andrzejowski, J. Schuster (eds.), Okruch złota w popiele ogniska. Starożytne nekropole w Czarnówku i ich tajemnice, Lębork-Warszawa, 53-89
Schuster J. 2015. Przybysze ze Skandynawii – małe cmentarzysko z okresu wędrówek ludów. (In:) J. Andrzejowski (ed.), Czarnówko, stan. 5. Cmentarzyska z późnej starożytności na Pomorzu 1, Monumenta Archaeologica Barbarica, Series Gemina 5, Lębork-Warszawa, 15-42
Skorupka T. 2000. Atypowe pochówki na cmentarzysku w Kowalewku. (In:) J. Wrzesiński (ed.), Czarownice, Funeralia Lednickie 2, Wrocław- Sobótka, 91-99
Skorupka T. 2001. Kowalewko. Cmentarzysko birytualne ludności kultury wielbarskiej (od połowy I w. n.e. do początku III w. n.e.). Archeologiczne badania ratownicze wzdłuż trasy gazociągu tranzytowego 2: Wielkopolska 3, Poznań
Skóra K. 2015a. Struktura społeczna ludności kultury wielbarskiej, Łódź
Skóra K. 2015b. Biritual burials of the Wielbark Culture – introductory remarks. (In:) L. Gardeła, K. Kajkowski (eds.), Kończyny, kości i wtórnie otwarte groby w dawnych kulturach. Limbs, bones, and reopenedgraves in past societie,. Międzynarodowe Spotkania Interdyscyplinarne „Motywy przez wieki” 2, Bytów, 85-122
Skóra K. 2017a. The sitting (?) dead – an attempt at assessing discoveries from cemeteries of the Wielbark Culture. (In:) J. Andrzejowski, C. von Carnap-Bornheim, A. Cieśliński, B. Kontny (eds.), Orbis Barbarorum. Studia ad archaeologiam Germanorum et Baltorum temporibus Imperii Romani pertinentia Adalberto Nowakowski dedicata, Warszawa-Schleswig, 537-548
Skóra K. 2017b. Opening of graves in the cemetery of the Wielbark Culture in Kowalewko. A preliminary analysis, Fasciculi Archaeologiae Historicae 30, 193-210
Socha K. 2017. Birytualne cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich z Górzycy nad środkową Odrą. (In:) M. Bohr, M. Teska (eds.), Extra limites, Poznań-Wrocław, 203-242
Stadler P., Friesinger H., Kutschera W., Priller A., Steier P., Wild E.M. 2005. Ein Beitrag zur Absolutchronologie der Langobarden auf Grund von 14C-Datierungen und ein Versuch zur Datierung der Beraubung langobardischer Gräber, Archaeologia Austriaca 87, 265-278
Steuer H. 1982. Frühgeschichtliche Sozialstrukturen in Mitteleuropa: eine Analyse der Auswertungsmethoden des archäologischen Quellenmaterials, Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften. Philologisch- Historische Klasse – Dritte Folge (128), Göttingen
Steuer H. 1998. Grabraub. § 1. Archäologisches. (In:) Reallexikon der Germanischen Altertumskunde 12, Walter de Gruyter, Berlin-New York, 516-523
Stępnik T. 2015. Analiza dendrologiczna próbek drewna i węgli drzewnych z cmentarzyska w Czarnówku, stan. 5, pow. lęborski (materiały z lat 2008-2013). (In:) J. Andrzejowski (ed.), Czarnówko, stan. 5. Cmentarzyska z późnej starożytności na Pomorzu 1, Monumenta Archaeologica Barbarica, Series Gemina 5, Lębork-Warszawa, 145-174
Strobin A. 2014. W czasach wojowników i kowali. Ludność kultury oksywskiej na cmentarzysku w Czarnówku. (In:) J. Andrzejowski, J. Schuster (eds.), Okruch złota w popiele ogniska. Starożytne nekropole w Czarnówku i ich tajemnice, Lębork-Warszawa, 35-52
Tempelmann-Mączyńska M. 1989. Totenfurcht und Totenglauben bei den Germanen im 4. bis 7. Jahrhundert n. Chr. aufgrund der sog. Sonderbestattungen und des Grabraubs, Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte 119, 274-283
Tempelmann-Mączyńska M. 1992. „Specyficzne” pochówki kultury wielbarskiej, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Archaeologica 16, 191-199
Tomka P. 2005. Langobardenforschung in Nordwestungarn. (In:) W. Pohl, P. Erhart (eds.), Die Langobarden. Herrschaft und Identität, Forschungen zur Geschichtedes Mittelalters 9, Wien, 247-264
Wadyl S. 2015. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Czarnówku. (In:) J. Andrzejowski (ed.), Czarnówko, stan. 5. Cmentarzyska z późnej starożytności na Pomorzu 1, Monumenta Archaeologica Barbarica, Series Gemina 5, Lębork-Warszawa, 43-68
Walenta K. 2009. Leśno i mikroregion w okresie rzymskim, Chojnice
Wołągiewicz R. 1982. Pochówek w kłodzie dębowej z II wieku n.e. w Bagiczu, Materiały Zachodniopomorskie 26 (1980), 39-56
Wołągiewicz R. 1995. Lubowidz. Ein birituelles Gräberfeld der Wielbark-Kultur aus der Zeit vom Ende des 1. Jhs. v. Chr. bis zum Anfang des 3. Jhs. n. Chr., Monumenta Archaeologica Barbarica 1, Kraków
Żórawska A. 2007. Pochówki cząstkowe z cmentarzyska kultury wielbarskiej w Jartyporach na Podlasiu. (In:) M. Fudziński, H. Paner (eds.), Nowe materiały i interpretacje. Stan dyskusji na temat kultury wielbarskiej, Gdańsk, 457-474

Relation:

Przegląd Archeologiczny

Volume:

66

Start page:

193

End page:

223

Detailed Resource Type:

Article

Format:

application/pdf

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:67446 ; 0079-7138 ; doi:10.23858/PA66.2018.008

Source:

IAiE PAN, call no. P III 149 ; IAiE PAN, call no. P III 272 ; IAiE PAN, call no. P III 353 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Creative Commons Attribution BY-SA 3.0 PL license

Terms of use:

Copyright-protected material. [CC BY-SA 3.0 PL] May be used within the scope specified in Creative Commons Attribution BY-SA 3.0 PL license, full text available at: ; -

Digitizing institution:

Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Original in:

Library of the Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Projects co-financed by:

Operational Program Digital Poland, 2014-2020, Measure 2.3: Digital accessibility and usefulness of public sector information; funds from the European Regional Development Fund and national co-financing from the state budget. ; European Union. European Regional Development Fund

Access:

Open