Świętowanie na ulicy. Orszak Trzech Króli w zimowym pejzażu miasta

Smolińska, Teresa

doi:1429-0618

Download

Title: Świętowanie na ulicy. Orszak Trzech Króli w zimowym pejzażu miasta

Abstract:

The authoress is interested in carolling forms related to Epiphany (6 January): the traditional carolling group – the Three Kings, and the newer ones – missionary carollers, as well as the Cortege of the Three Kings, which is an original street procession organised in many cities in Poland since 2009. This noisy street event changes the way in which people participate in the religious ‘mystery play’: features of theatre are clearly visible in the religious ceremony (there are leading and supporting actors who are dressed up, royal paper crowns become common props, stages are erected for amateur and professional artistic groups). Priests, believers, teachers, students, preschoolers, scouts, politicians, city presidents, devils, angels and medieval knights march in the city streets. It can be seen not only as sacrum (‘a street nativity play’), but also as fun (‘we were all having fun’). This street spectacle is an example of trivialised religion and a proof of very lively folk piety. Furthermore, it can also be perceived as a peculiar way of promoting the city. The author postulates the need to observe and analyse this type of new cultural offers centred around the Church in Poland. She also investigates the extent of folk piety in the contemporary consumption society, the city dwellers

References:

Agenda liturgiczna Diecezji Opolskiej: nabożeństwa, poświęcenia i błogosławieństwa, 1981,Wydawnictwo Św. Krzyża, Opole, s. 91–96
Bartmiński J. 2002, Polskie kolędy ludowe. Antologia, zebrał wstępem, komentarzami i przypisami opatrzył…, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków
Bork B. 1981, Kolędnicy. Wspomnienia z dzieciństwa, „Pomerania”, nr 1, s. 44
Buchowski M. 1979, Model religijności ludowej – próba rekonstrukcji, „Lud” (63), s. 93–111
Burke P. 2009, Kultura ludowa we wczesnonowożytnej Europie, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
Czarnowski S. 1956, Kultura religijna wiejskiego ludu polskiego, [w:] Czarnowski S., Dzieła, t. 1, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
Cząstka-Kłapyta J. 2014, Kolędowanie na Huculszczyźnie, Oficyna Wydawnicza „Wierchy”, COTG PTTK, Kraków
Frankowska W. 2015, Kolędowanie na Kaszubach. Dzieje kolęd na Pomorzu od XVI do XXI wieku, Instytut Sztuki PAN, Warszawa
Globisch W. ks. 2000, Materiały pomocnicze dla kolędników misyjnych, Wydawnictwo Świętego Krzyża, Opole
Godula R. 1994, Od Mikołaja do Trzech Króli. O roli daru w obrzędzie, Wydawnictwo Wawelskie, Kraków
Górny G. 2014, Trzej Królowie. Dziesięć tajemnic. Sekrety Bożego Narodzenia, Rosikon Press, Izabelin–Warszawa
Kantor R. 1989, Krakowskie planty jako obszar kulturowy, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnograficzne”, z. 26, s. 35–56
Kantor R. 2016, Jak w dzisiejszych czasach zostać królem? Kilka sposobów o różnej skali trudności, [w:] Kantor R., Hołda R. (red.), Monarchia. Alternatywa – mit – anachronizm, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 303–315
Karpińska G.E. 2002, Karnawały na miejskiej ulicy, „Lud”, t. 86, s. 47–65
Karpińska G.E. 1996, W naszym wyobrażeniu. Główna ulica miasta, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Ethnologica”, nr 9, s. 47–52
Kołodziejczyk M. 2015, Zabawa w Trzech Króli, „Polityka” 2015, nr 3, s. 21–22
Kwaśniewicz K. 2000, Zwyczaje doroczne, [w:] Tylkowa D. (red.), Podhale. Tradycja we współczesnej kulturze wsi, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Kraków, s. 349–384
Kwaśniewicz K. 1996, Zwyczaje doroczne Górali podhalańskich wczoraj i dziś, Sądecka Oficyna Wydawnicza, Nowy Sącz
Lendzion J. 2004, Misyjni kolędnicy, „Misjonarz” (12), s. 17
Perszon J. 1992, Rëbôcczi Godë. Zwyczaje i wierzenia w okresie adwentu i Bożego Narodzenia u Kaszubów Helskich. Studium etnograficzne, Wyd. „Pektor”, Jastarnia
Petera J. 1986, Obrzędy i zwyczaje ludowe w okresie Bożego Narodzenia, [w:] Bartmiński J., Hernas C. (red.), Kolędowanie na Lubelszczyźnie, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław, s. 4–45
Piwowarski W. 1977, Religijność miejska w procesie uprzemysławiania, Biblioteka „Więzi”, t. 41, Warszawa
Piwowarski W. 1971, Religijność wiejska w warunkach urbanizacji, Biblioteka „Więzi”, t. 34,Warszawa
Piwowarski W. 1983, Wprowadzenie, [w:] Piwowarski W. (red.), Religijność ludowa. Ciągłość i zmiana, Wyd. Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław, s. 5–19
Sienkiewicz-Miś T. 2006, Nagrodzono wszystkich, „Gość Niedzielny”, nr 5, s. IV–V.Stelmachowska B. 1933, Rok obrzędowy na Pomorzu, Wydawnictwa Instytutu Bałtyckiego, Toruń
Stelmachowska B. 2016, Rok obrzędowy na Pomorzu, Wydawnictwo Region, Gdynia
Udziela S. 1924, Krakowiacy, Nakładem Księgarni Geograficznej „Orbis”, Kraków
Wallis A. 1979, Informacja i gwar. O miejskim centrum, Państwowy Instytut Wydawniczy,Warszawa
Węcławik J. SVD 1986, Widowisko „Trzej Królowie”, [w:] Bartmiński J., Hernas C. (red.), Kolędowanie na Lubelszczyźnie, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław, s. 236–239
Willis P. 2005, Wyobraźnia etnograficzna, przekł. E. Klekot, Wyd. UJ, Kraków
Zadrożyńska A. 1985, Powtarzać czas początku. Cz. I: O świętowaniu dorocznych świąt w Polsce, Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa
Zadrożyńska A., Braun K. 2003, Zielnik świętowań polskich, Wydawnictwo Książkowe Twój Styl, Warszawa