Małe miejsce wielkich opowieści. Kołobrzeski Cmentarz Wojenny

Golonka-Czajkowska, Monika

doi:1429-0618

Download

Title: Małe miejsce wielkich opowieści. Kołobrzeski Cmentarz Wojenny

Abstract:

All Saints’ Day (November 1) is a special moment for the residents of Kołobrzeg (Kolberg), a seaside resort in the so-called Recovered Territories, i.e. the region incorporated into Poland in 1945 after the Yalta Conference. On that day, most of them visit the only municipal cemetery in order to solemnize, together with their families, the memory of their relatives. By doing this, the residents also cultivate collective memory, as it has been at least since the 10th century, as noted by Jean-Didier Urbain, that – in addition to its individual character – a European cemetery has had a collective dimension; it has been a collective mourning space. The present paper discusses this interpretation of a cemetery as a place for practicing collective memory. Due to the limitations of the publication, the text is a description of a single yet fundamental elementof the mosaic of memory in Kołobrzeg, which is related to its cultural dimension. This element is the Battle of Kołobrzeg, won after long and fierce combat on March 18, 1945, by the First Polish Army – the event that despite the passage of years remains for some residents one of the crucial figures of thinking about the city’s past. On the day of the commemorative festival, the memory of those engaged in that battle, soldiers who died in combat, is taken out of the Kołobrzeg imagery and becomes the subject of collective commemoration

References:

Aries P. 1989, Człowiek i śmierć, tłum. Bąkowska E., Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa
Assmann J. 2016, Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, Traba R. (red.), tłum. Kryczyńska-Pham A., Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
Baczko B. 1994, Wyobrażenia społeczne. Szkice o nadziei i pamięci, tłum. Kowalska M., Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
Bauman Z. 2011, Na szańcach wieczności [w:] Borzyszkowski J. (red.), Nekropolie Pomorza, Nadbałtyckie Centrum Kultury, Instytut Kaszubski, Gdańsk, s. 16–23
Buchowski M. 2010, Polskie dyskursy o krwi, ziemi i narodzie [w:] Drozd-Piasecka M., Posern--Zieliński A. (red.), Antropologia polityki i polityka w antropologii, Instytut Etnologiii Archeologii PAN, Warszawa, s. 42–64
Czubryt-Borkowski Cz., Michasiewicz J. 1988, Przewodnik po upamiętnionych miejscach walki męczeństwa lata wojny 1939–1945, Sport i Turystyka, Warszawa
Geertz C. 2005, Interpretacja kultur, tłum. M. Piechaczek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Golonka-Czajkowska M. 2010, „Gdzie moi żołnierze, tam i ja”: postać Emilii Gierczak w heroicznym micie o zdobyciu Kołobrzegu, [w:] Ptaszyński R. (red.), Kołobrzeg i okolice poprzez wieki, Kadruk, Szczecin, s. 221–244
Golonka-Czajkowska M. 2014, Zobaczyć niewidoczne, czyli o tym, jak Polska zaślubiała morze, „Prace Etnograficzne. Zeszyty Naukowe UJ”, t. 42, z.4, s. 335–348
Golonka-Czajkowska M. 2015, „Zapamiętajcie sobie. To jest historia”. Wojenne tropy we współczesnej ikonosferze Kołobrzegu, [w:] Barański J., Golonka-Czajkowska M., Niedźwiedź A.(red.), W krainie metarefleksji. Księga poświęcona profesorowi Czesławowi Robotyckiemu,Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 450–463
Jadziak E. 1962, Wyzwolenie Pomorza, Wydawnictwo MON, Warszawa
Kolbuszewski J. 1996, Cmentarze, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław
Krasucki E. 2010, Zaślubiny z morzem – powojenny mit założycielski Kołobrzegu. Kilka uwag wokół nieco wstydliwej publikacji, [w:] Ptaszyński R. (red.), Kołobrzeg i okolice poprzez wieki, Kadruk, Szczecin, s. 297–319
Kroczyński H. 2004, Powojenny Kołobrzeg 1945–1950. Wybór źródeł, Wydawnictwo Reda, Kołobrzeg
Kroczyński H. 2005, Kołobrzeska Księga Poległych w drugiej wojnie światowej, Wydawnictwo Kamera, Kołobrzeg
Mazur A. 1988, Order Krzyża Grunwaldu 1943–1985, Wydawnictwo MON, Warszawa
Nora P. 2009, Między pamięcią i historią. Les lieux de Mémoire, „Tytuł roboczy: Archiwum”, nr 2, (Muzeum Sztuki Współczesnej w Łodzi), s. 4–12
Ossowski A., Brzeziński P., Skoczeń P. 2010, Twierdza Kołobrzeg 1945: zwycięzcy i zwyciężeni, [w:] Ptaszyński R. (red.), Kołobrzeg i okolice poprzez wieki, Kadruk, Szczecin, s. 207–220
Patan J. 2004, Kiedy wszystko było pierwsze. Kołobrzeg 1945–1959, Agencja Wydawnicza „Patan--Press”, Kołobrzeg
Pałka J., Żłobecka K. 2015, W poczuciu niezasłużonej infamii – wstępne wyniki projektu dotyczącego żołnierzy ludowego Wojska Polskiego, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej” R. 5, s. 77–90
Pawłowski E. 1995, Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków
Ptaszyński R. 2010, Między strachem a nadzieją. Kołobrzeg i okolice w latach 1945–1948, [w:] Ptaszyński R. (red.), Kołobrzeg i okolice poprzez wieki, Kadruk, Szczecin, s. 257–296
Stobiecki R. 2008, Historycy wobec polityki historycznej, [w:] Nowinowski S. N., Pomorski J.,Stobiecki R. (red.), Pamięć i polityka historyczna Instytut Pamięć Narodowej, Łódź, s. 175–192
Szacka B. 2006, Czas przeszły, pamięć, mit, Instytut Studiów Politycznych PAN, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa
Tanaś S. 2013, Tanatoturystyka. Od przestrzeni śmierci do przestrzeni turystycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
Traba R. 2009, Przeszłość w teraźniejszości. Polskie spory o historię na początku XXI wieku, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
Turystyka w 2014. Tourism in 2014, GUS. US w Rzeszowie, Warszawa 2015
Urbain J. 2011, Semantyka cmentarza. Prolegomena do semiotyki porównawczej miejsc (i nie-miejsc) zmarłych, [w:] Borzyszkowski J. (red.), Nekropolie Pomorza, Nadbałtyckie Centrum Kultury,Instytut Kaszubski, Gdańsk, s. 27–40
Internetowy System Aktów Prawnych, http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20160000744, 10.01.2017
Official Website of Gunthard Stübs and the Pommersche Forschungsgemeinschaft 2011, http://en.karlsberg.kreis-kolberg.de, 22.01.2017
Wirtualny Sztetl (Projekt Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN), http://www.sztetl.org.pl/pl/city/kolobrzeg/?view=1, 23.01.2017
Official Website of Związek Sybiraków. Oddział Koszalin, http://www.sybiracy.koszalin.pl/kolobrzeg.php, 12.01.2017
Urząd Statystyczny w Szczecinie, http://www.szczecin.stat.gov.pl, 10.01.2017