Subtitle:

Fasciculi Archaeologiae Historicae. Fasc. 28 (2015)

Publisher:

Institute of Archaeology and Ethnology of Polish Academy of Sciences ; Polish Academy of Sciences. Łódź Branch

Place of publishing:

Łódź

Description:

ill. ; 29 cm

Type of object:

Journal/Article

Abstract:

The paper focuses on two issues related to the manufacture of firearms in the state of the Teutonic Order in Prussia: the technology of gun barrels and metal projectiles. According to written sources, among materials used for gun barrels in Prussia there were iron, bronze and copper. Furthermore, some records mention barrels cast from unspecified copper alloys. Data gathered from written sources are not fully representative for the entire period in question (i.e., the late 14th-early 16th c.), as they are the most complete only for the turn of the 14th and 15th c. However, some tentative conclusions can be made. One observes a preponderance of copper and its alloys over iron, which is especially notable for artillery. Almost all heavy cannons known from sources were cast from bronze. In contrast to many other regions of Europe, there is no evidence of manufacture of heavy guns from wrought iron bars and rims in the Order’s state in Prussia. Furthermore, there is no information on the manufacture of cast iron barrels. This may testify to the fact that more attention was paid to quality than to cost saving. Concerning details of manufacturing processes, available source data can be reasonably linked to what is known on the technology of casting of copper alloy cannon barrels based on 16th c. accounts. In contrast to hitherto beliefs, there is no evidence of casting of solid cannon barrels which were then bored. In some cases it was possible to tentatively assess (based on data concerning raw materials) the chemical composition of copper alloy gun barrels cast by the Order. The proportion of tin is the highest in the case of the heaviest guns. This data generally fits into what is known from other sources on the chemical composition of copper alloy barrels. Regrettably, there are hardly any mentions which would allow for a more detailed reconstruction of manufacturing technology of iron barrels. A special attention must be paid here to the record from 1411, mentioning the use of osmund (early blast furnace refined cast iron made in Sweden) for forging of gun barrels. As regards metal projectiles, it seems that most of them were made from lead. These were chiefly missiles for hand-held firearms and light artillery. On the other hand, there are also few mention on the manufacture of iron missiles. Among them, the most interesting one mentions casting of iron projectiles for terrace guns in 1412. However, it seems that cast iron cannonballs, which revolutionised the development of European artillery, appeared in the Order’s state only at the turn of the 15th and 16th c

References:

Arszyński M., Sikorska-Ulfik I. 1990. II. 2. 24. Büchsenkugeln. In: G. Bott, U. Arnold (eds.), 800 Jahre Deutscher Orden. Ausstellung des Germanischen Nationalmuseums Nürnberg in Zusammenarbeit mit der Internationalen Historischen Kommission zur Erforschung des Deutschen Ordens. München, 70-71
Baarmann Z. D. 1906-1908. Die ‘Faule Magd’ der Königlichen Arsenalsammlung zu Dresden. „Zeitschrift für Historische Waffenkunde“ 4, 229-235
Biskup M. 1966. Wykaz broni palnej i innego sprzętu wojennego wysyłanego przez Toruń w okresie wojny trzynastoletniej (1454-1466) (List of firearms and other military equipment sent by Toruń during the Thirteen Years War, 1454-1466). „Zapiski Historyczne“ 31 (1), 81-94
Biskup M. 1967. Trzynastoletnia wojna z Zakonem Krzyżackim 1454-1466 (Thirteen Years War with the Teutonic Order). Warszawa
Biskup M. 1984. Wykaz sprzętu artyleryjskiego Zakonu Krzyżackiego w Prusach z około 1523 roku (List of artillery equipment of the Teutonic Order in Prussia from about 1523). „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”1 (2), 97-103
Biskup M. 1993. Wojny Polski z Zakonem Krzyżackim (1308-1521) (Wars of Poland with the Teutonic Order). Gdańsk
Boeheim W. 1897-1899. Studien über die Entwickelung des Geschützswesens in Deutschland. „Zeitschrift für Historische Waffenkunde“ 1 (3), 57-61
Bogucka M. 1962. Gdańsk jako ośrodek produkcyjny w XIV-XVII w. (Gdańsk as a production centre in the 14th-17th c.). Warszawa
Buchwald V. F. 2005. Iron and steel in ancient times. Historisk-filosofiske Skrifter 29. Copenhagen
Buchwald V. F. 2008. Iron, steel and cast iron before Bessemer. Stockholm
Chodyński A.R. 1978. Zbrojownie malborskie (Arsenals at Marienburg). Malbork
Chodyński A.R. 1996. The stores of arms in the town hall of Elbląg at the beginning of the 15th century. „Fasciculi Archaeologiae Historicae” 9, 15-24
Chodyński A.R. 1996. Habsburg artillery at the close of the 15th and the beginning of the 16th centuries. „Fasciculi Archaeologiae Historicae” 9, 51-59
Chodyński A.R. 1997. Inwentarz broni palnej w ratuszu elbląskim z 1413 roku (An inventory of firearms at the Town Hall in Elbing from 1413). „Rocznik Elbląski” 15, 69-79
Chodyński A. R. 2007. Bombarda krzyżacka z Kurzętnika (Teutonic bombard from Kurzętnik). In: J. Trupinda (ed.), Imaginespotestatis. Insygnia i znaki władzy w Królestwie Polskim i Zakonie Niemieckim. Katalog wystawy w Muzeum Zamkowym w Malborku 8 czerwca – 30 września 2007 roku (Imagines potestatis. Insignia and symbols of power in the Kingdomof Poland and the Teutonic Order. Catalogue of the exhibition at the Castle Museum in Malbork, 8 June-30 September2007). Malbork, 388-389
Chodyński A. R. 2010. I.9.2. Bombarda krzyżacka z Kurzętnika, pocz. XV w. (I. 9. 2. Teutonic bombard from Kurzętnik, early 15th c.). In: B. Pospieszna (ed.), Fundacje artystyczne na terenie państwa krzyżackiego w Prusach. Katalog wystawy w Muzeum Zamkowym w Malborku 25 czerwca-12 września 2010 roku (Artistic foundations in the territory of the Teutonic Order’s state in Prussia. Catalogue of the exhibition at the Castle Museum in Malbork, 25 June-12 September 2010), vol. 1. Malbork, 126-127
Chodyński A. R. 2010. Magazyny broni na zamku w Malborku w średniowieczu i w czasach nowożytnych. Muzealne zbiory militariów w XIX i XX w. (Stores of weapons at the castle in Marienburg in the Middle Ages and the Modern Period. Museum collections of militaria in the 19th and 20th c.). In: M. Kluss (ed.), Materiały z sesji naukowej z okazji 60-lecia Muzeum Zamkowego w Pszczynie, 11-12 maja 2006 r. (Proceedings from a scholarly session on the occasion of the 60th anniversary of the Castle Museum in Pszczyna, 11-12 May 2006). Pszczyna, 181-200
Chudzińska B. 2011. Pozostałości średniowiecznej ręcznej broni palnej z zamku w Muszynie (Remains of Medieval handheld firearms from the castle in Muszyna). „Acta Militaria Mediaevalia” 7, 203-214
Dąbrowska M. 2007. Badania archeologiczno-architektoniczne na terenie Zamku Niskiego w Malborku w latach 1998-2004 (Archaeological-architectural research in the area of the Low Castle in Malbork in 1998-2004). In: G. Nawrolska (ed.), XV Sesja Pomorzoznawcza. Materiały z konferencji 30 listopada-2 grudnia 2005 r. (15th Session of Studies on Pomerania. Proceedings of the conference, 30 November-2 December 2005). Elbląg, 303-316
Dąbrowska M. 2009. Proces odlewania dział w lejni malborskiej w XV wieku (Process of gun casting at the Malbork foundry in the 15th c.). „Archeologia Historica Polona” 18, 21-44
Engel B. 1897-1899. Nachrichten über Waffen aus dem Tresslerbuche des Deutschen Ordens von 1399-1409. „Zeitschrift für Historische Waffenkunde“ 1, 195-199, 228-233
Fino J. F. 1974. L’artillerie en France à la fin du Moyen Âge. „Gladius“ 12, 13-31
http://gladius.revistas.csic.es/index.php/gladius/article/view/149/149 -
Głosek M. 1990. Broń palna (Firearms). In: A. Nadolski (ed.), Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej 1350-1450 (Arms and armour in medieval Poland, 1350-1450). Łódź, 155-164
Goetz D. 1985. Die Anfänge der Artillerie. Berlin
Grodzicka M. 1960. Zabytkowe działa spiżowe w zbiorach polskich (Old red brass cannons in the Polish collections), „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 6 (2), 358-415
Grodzicka M. 1963. Bombarda z zamku w Kurzętniku (Najstarszy spiżowy okaz artylerii krzyżackiej) (The bombard from the castle in Kurzętnik. The oldest red brass specimen of the Teutonic artillery). „Studia do Dziejów Dawnego Uzbrojenia i Ubioru Wojskowego” 1, 7-13
Górski K. 1902. Historia artyleryi polskiej (History of Polish artillery). Warszawa
Johanssen O. 1918. Die Anwendung des Gusseisens im Geschutzwesen des Mittelalters und der Renaissance. „Zeitschrift für Historische Waffenkunde“ 8, 1-20
Jóźwiak S., Trupinda J. 2007. Organizacja życia na zamku krzyżackim w Malborku w czasach wielkich mistrzów (1309-1457) (Organisation of life at the Teutonic castle in Malbork in the time of Grand Masters). Malbork
Klimek L., Stępiński J., Strzyż P., Żabiński G. 2013. Late medieval wrought iron firearms from the Museum in Biecz. „Fasciculi Archaeologiae Historicae” 26, 83-98
Konieczny K. 1964. Ręczna broń palna w Polsce w XV i XVI w. (Hand-held firearms in Poland in the 15th and 16th c.). „Muzealnictwo Wojskowe” 2, 167-237
Makovskaya L. K. 1992. Ručnoe ognestelnoye oruže russkoy armii konca XIV-XVII v. (Hand-held firearms of the Russian army of the late 14th-18th c.). Moskva
Mielczarek M. 1998. Ręczna broń palna (Hand-held firearms). In: A. Nowakowski (ed.), Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej 1450-1500 (Arms and armour in medieval Poland, 1450-1500). Toruń, 60-64
Mielczarek M 1998. Artyleria (Artillery). In: A. Nowakowski (ed.), Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej 1450-1500 (Arms and armour in medieval Poland, 1450-1500). Toruń, 65-72
Müller H. 1968. Alte Geschütze. Kostbare Stücke aus der Sammlung des Museums. Berlin
Müller H. 1968. Deutsche Bronzegeschützrohre 1400-1750. Berlin
Nowakowski A. 1986. Arsenały zamków krzyżackich w Prusach w latach 1364-1431 (Arsenals of the Teutonic Order’s castles in Prussia in 1364-1431). In: A. Nadolski (ed.), Medievalia Archaeologica, Acta Archaeologica Lodziensia 31. Łódź, 49-100
Nowakowski A. 1986. Arsenały zamków krzyżackich w Prusach na początku XVI w. (Arsenals of the Teutonic Order’s castles in Prussia in the beginning of the early 16th c.). In: T. Poklewski (ed.), Studia nad kulturą materialną wieków od XIV do XVI (Studies on material culture of the 14th-16th c.), Acta Archaeologica Lodziensia 32. Łódź, 43-60
Nowakowski A. 1994. Arms and Armour in the Medieval Teutonic Order’s State in Prussia. Studies in the History of Ancient and Medieval Art of Warfare 2. Łódź
Nowakowski A. 1994. Źródła zaopatrzenia w uzbrojenie wojsk krzyżackich w Prusach w XIV-XV w. (Sources of acquisition of weaponry of the Teutonic Order’s troops in the 14th-15th c.). In: S. Meller (ed.), Pamiętnik XIV Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich (Proceedings of the 14th General Convention of Polish Historians) 2. Toruń, 333-337
Nowakowski A. 2004. Arsenał zamku krzyżackiego w Toruniu (Arsenal of the Teutonic castle in Toruń). In: J. Olczak (ed.), Materiały z VII sesji naukowej Uniwersyteckiego Centrum Archeologii Średniowiecza i Nowożytności (Proceedings of the 7th scientific session of the University Centre of Archaeology of the Middle Ages and the Modern Period). Toruń, 223-231
Rathgen B. 1922. Die Pulverwaffe im Deutschordensstaate von 1362 bis 1450. „Elbinger Jahrbuch” 2, 1-116
Rathgen B. 1924. Die Faule Grete. „Elbinger Jahrbuch“ 4, 45-76
Rathgen B. 1928. Das Geschütz im Mittelalter. Berlin
Schmidtchen V. 1977. Die Feuerwaffen des Deutschen Ritterordens bis zur Schlacht bei Tannenberg 1410: Bestände, Funktion und Kosten, dargestellt anhand der Wirtschaftsbücher des Ordens von 1374 bis 1410. Lüneburg
Schmidtchen V. 1977. Bombarden, Befestigungen, Büchsenmaschinen. Von den ersten Mauerbrechern des Mittelalters zur Belagerungsartillerie der Renaissance. Düsseldorf
Smith R. D. 2000. The technology of wrought-iron artillery. „Royal Armouries Yearbook” 5, 68-80
Smith R. D., Brown, R. R. 1989. Bombards Mons Meg and Her Sisters. Royal Armouries Monograph 1. London
Smith R. D., DeVries K. 2005. The Artillery of the Dukes of Burgundy, 1363-1477. Woodbridge
Stępiński J., Żabiński G., Strzyż P. 2013. The light field cannon from Kurzętnik – a unique example of medieval artillery (against the background of development of firearms in the Teutonic Order’s state in Prussia). “Acta Militaria Mediaevalia” 9, 155-202
Strzyż P. 2011. Średniowieczna broń palna w Polsce. Studium archeologiczne (Medieval firearms in Poland. An archaeological study). Łódź
Strzyż P. 2014. Broń palna w Europie Środkowej w XIV-XV w. (Firearms in Central Europe in the 14th-16th c.). Łódź
Świętosławski W. 1993. Koszt broni palnej i jej użycia w państwie krzyżackim w Prusach na początku XV wieku (Costs of firearms and their use in the Teutonic Order’s state in Prussia at the beginning of the 15th c.). „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 35, 19-31
Szymczak J. 1998. Broń palna w arsenałach zamkowych i miejskich w Polsce XV wieku (Firearms in castle and municipal arsenals in 15th Poland), In: B. Śliwiński (ed.), Gdańskie Studia z Dziejów Średniowiecza 5: Szlachta, starostowie, zaciężni (Noblemen, starosts, mercenaries). Gdańsk, Koszalin, 281-299
Szymczak J. 2004. Początki broni palnej w Polsce 1383-1533 (Beginnings of firearms in Poland 1383-1533). Łódź
Williams A. R. 2012. The Sword and the Crucible. A History of the Metallurgy of European Swords up to the 16th Century. Leiden-Boston
http://booksandjournals.brillonline.com/content/books/9789004229334 -
Williams A. R., Paterson A. J. R. 1986. A Turkish bronze cannon in the Tower of London, „Gladius” 17, 185-205
http://gladius.revistas.csic.es/index.php/gladius/article/view/122/122 -
Woźniak M. 1990. II. 2. 23. Bombarde. In: G. Bott, U. Arnold (eds.),800 Jahre Deutscher Orden. Ausstellung des Germanischen Germanisches Nationalmuseums Nürnberg in Zusammenarbeit mit der Internationalen Historischen Kommission zur Erforschung des Deutschen Ordens. München, 70
Żabiński G. 2011. Das Marienburger Ämterbuch as a source for the Teutonic Order’s arms and armour resources. In: J. Maik, O. Ławrynowicz, P. A. Nowakowski (eds.), Non sensistis gladios. Studia ofiarowane Marianowi Głoskowi w 70. rocznicę urodzin (Non sensistis gladios. Studies dedicated to Marian Głosek on his 70th birthday). Łódź, 505-514
Żabiński G. 2012. The Grose Bochse – a Teutonic supergun from 1408, „Fasciculi Archaeologiae Historicae” 25, 31-40
Żabiński G. 2013. Das Grosse Ämterbuch des Deutschen Ordens – remarks on its value for arms and armour research. In: L. Marek (ed.), Weapons Bring Peace? Warfare in Medieval and Early Modern Europe. Wratislavia Antiqua 18. Wrocław, 199-212
Żabiński G. 2014. Ways of acquisition of firearms and related equipment in the state of the Teutonic Order in Prussia. „Acta Militaria Mediaevalia” 10, 119-142
Żabiński G., Muntowski P. 2013. Średniowieczne i wczesnonowożytne militaria z wału von Plauena na Zamku w Malborku (Medieval and early Modern militaria from von Plauen’s rampart in Malbork). In: E. Fudzińska (ed.), XVIII Sesja Pomorzoznawcza (18th Session on Pomorania), vol. 2. Od późnego średniowiecza do czasów nowożytnych. Materiały z konferencji 16-18 listopada 2011 (From the Late Middle Ages to the Modern Period. Proceedings of the conference on 16-18 November 2011). Malbork, 37-58

Relation:

Fasciculi Archaeologiae Historicae

Volume:

28

Start page:

83

End page:

109

Detailed Resource Type:

Article

Format:

application/pdf

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:58683 ; 0860-0007

Source:

IAiE PAN, call no. P III 368 ; IAiE PAN, call no. P III 348 ; IAiE PAN, call no. P III 349 ; click here to follow the link

Language:

eng

Language of abstract:

pol

Rights:

Rights Reserved - Free Access

Terms of use:

Copyright-protected material. May be used within the limits of statutory user freedoms

Digitizing institution:

Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Original in:

Library of the Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Access:

Open