Inny tytuł:

Geographia Polonica Vol. 88 No. 2 (2015)

Wydawca:

IGiPZ PAN

Miejsce wydania:

Warszawa

Opis:

24 cm

Typ obiektu:

Czasopismo/Artykuł

Abstrakt:

Timberline ecotone (TE) generally developed because the temperatures in the environment were too low. There are other overlapping biotic and abiotic factors which affect the TE. The main aim of this work was to determinehow the asymmetry of Babia Góra’s ridge influences the location and characteristics of the timberline ecotone nowadays, and how the ridge influenced the timberline ecotone in the mid-20th century. The asymmetryof environmental conditions means the timberline has formed in two extreme environments: on the sunny and gentle southern slope (40% of the timberline length) and on the cold, humid, steep northern slope (another40% of the timberline length). The southern slope of the ridge shows a progressive timberline length of 86%. In turn, 81% of the timberline on the northern slope is in a stable ecotone.

Bibliografia:

1. ANIOL R.W., ECKSTEIN D., 1984. Dendroclimatological studies at the northern timberline [in:] W. Karlén, N.A. Mörner (eds.), Climatic changes on a yearly to millennial basis, Dordrecht: D. Reidel, pp. 273-279.
2. Bednarz Z., Jaroszewicz B., Ptak J., Szwagrzyk J., 1999. Dendrochronology of Norway Spruce (Picea Abies (L. Karst) in the Babia Gora National Park, Poland. Dendrochronologia, 16, pp. 45-55.
3. Büntgen U., Frank C.D., Kaczka R.J., Versteg A., Zwijacz-Kozica T., Esper J., 2007. Growth responses to climate in a multi-species tree-ring network in the Western Carpathian Tatra Mountians, Poland and Slovakia. Tree Physiology, vol. 27, no. 5, pp. 689-702.
http://dx.doi.org/10.1093/treephys/27.5.689 -
4. Cairns B.B., Fonda R.W., 1974. The influence of subalpine snowbanks on vegetation pattern, production and phenology. Bulletin of the Torrey Botanical Club, vol. 101, no. 6, pp. 340-350.
http://dx.doi.org/10.2307/2484957 -
5. Celiński F., Wojterski T., 1962. Mapa zbiorowisk roślinnych Babiogórskiego Parku Narodowego w 1960. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
6. CELIŃSKI F., WOJTERSKI T., 1963. Świat roślinny Babiej Góry [in:] W. Szafer (ed.), Babiogórski Park Narodowy, Kraków: Zakład Ochrony Przyrody PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, pp. 109-170.
7. Ciurzycki W., 2004. Struktura przestrzenna naturalnych odnowień świerkowych na górnoreglowych polanach popasterskich w Tatrach Polskich. Sylwan, 7, pp. 20-30.
8. Czajka B., 2012. Wpływ wysokości n.p.m. na wrażliwość klimatyczną świerka pospolitego w masywie Babiej Góry. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej, vol. 1, no. 30, pp. 91-97.
9. Czajka B., Kaczka R.J., Łajczak A., 2015a. Timberline in the Carpathians: An overview. Geographia Polonica, vol. 88, no. 2, pp. 7-34.
10. Czajka B., Kaczka R.J., Łajczak A., 2015b. Geographical characteristics of the timberline in the Carpathians. Geographia Polonica, vol. 88, no. 2, pp. 35-54.
11. Długosz M., 2012, Digital terrain model (DTM) as a tool for landslide investigation in the Polish Carpathians. Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica, vol. 46, pp. 5-23.
12. Fensham R.J., Fairfax R.J., 2002. Aerial photography for assessing vegetation change: a review of applications and the relevance of findings for Australian vegetation history. Australian Journal of Botany, vol. 50, no. 4, pp. 415-429.
http://dx.doi.org/10.1071/BT01032 -
13. Griffiths P., Kuemmerle T., Baumann M., Radeloff V.C., Abrudan I.V., Lieskovsky J., Munteanu C., Ostapowicz K., Hostert P., 2014. Forest disturbances, forest recovery, and changes in forest ypes across the Carpathian ecoregion from 1985 to 2010 based on Landsat image composites. Remote Sensing of Environment, vol. 151, pp. 72-88.
http://dx.doi.org/10.1016/j.rse.2013.04.022 -
14. GUZIK M., 2008. Analiza wpływu czynników naturalnych i antropogenicznych na kształtowanie się zasięgu lasu i kosodrzewiny w Tatrach. Kraków: Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja. Wydział Leśny. Katedra Botaniki Leśnej i Ochrony Przyrody [PhD thesis].
15. Hałat P., 2006. Wpływ asymetrii masywu Babiej Góry na piętrowość fizycznogeograficzną. Ochrona Beskidów Zachodnich, 1, pp. 81-91.
16. HARSCH M.A., HULME P.E., MCGLONE M.S., DUNCAN R.P., 2009. Are treelines advancing? A global meta-analysis of treeline response to climate warming. Ecology Letters, vol. 12, no. 10, pp. 1040-1049.
http://dx.doi.org/10.1111/j.1461-0248.2009.01355.x -
17. Holeksa J., 1998. Rozpad drzewostanu i odnowienie świerka a struktura i dynamika karpackiego boru górnoreglowego. Monographia Botanicae, 82, Łódź-Warszawa: Polskie Towarzystwo Botaniczne.
18. Holtmeier F.H., 2009. Mountain Timberlines: Ecology, patchiness, and dynamics. Advances in Global Change Research, 36, Dordrecht: Springer.
http://dx.doi.org/10.1007/978-1-4020-9705-8 -
19. IPCC, 2013. Climate change 2013: The physical science basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge-New York: Cambridge University Press.
20. Jenness J., 2006. Topographic Position Index (TPI) v. 1.2. Flagstaff, AZ: Jenness Enterprises, http://www.jennessent.com/arcview/tpi.htm [5 March 2015].
21. Jostowa W., 1972. Pasterstwo na polskiej Orawie. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.
22. Kaczka R.J., Czajka B., Łajczak A., 2015. The tree- -ring growth responses to climate in the timberline ecotone of Babia Góra Mountain. Geographia Polonica, vol. 88, no. 2, pp. 163-176.
23. Kasprzak M., Traczyk A., 2010. Geomorfometria granitowej części Karkonoszy. Landform Analysis, 13, pp. 33-46.
24. Kasprowicz M., 1996. Zróżnicowanie i przekształcenia roślinności pięter reglowych masywu Babiej Góry (Karpaty Zachodnie). Idee Ekologiczne, vol. 9, no. 3, pp. 1-214.
25. Kondracki J., 1978. Karpaty. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
26. Kozak J., 2003. Forest cover change in the Western Carpathians in the past 180 years. A Case study in the Orawa Region in Poland. Mountain Research and Development 23, pp. 369-376.
http://dx.doi.org/10.1659/0276-4741(2003)023[0369:FCCITW]2.0.CO;2 -
27. KÖRNER Ch., 2003. Limitation and stress - always or never? Journal of Vegetation Sciences, vol. 14, no. 2, pp. 141-143.
http://dx.doi.org/10.1111/j.1654-1103.2003.tb02138.x -
28. KÖRNER Ch., 2012. Alpine treelines: Functional ecology of the global high elevation tree limits. Basel: Springer.
29. KRICSFALUSY V., MRÓZ W., POPOV S., 2008. Historical changes of the upper tree line in the Carpathian Mountains (Ukraine). Mountain Forum Bulletin, http://www.mtnforum.org/sites/default/files/publication/files/1087.pdf. [5 January 2015]
30. KSIĄŻKIEWICZ M., 1966. Geologia regionu babiogórskiego. Przewodnik, 39, pp. 2-5.
31. KSIĄŻKIEWICZ M., 1968. Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1: 50,000. Sheet M34-88a-Zawoja.
32. Kucharzyk S., Augustyn M., 2008. Dynamika górnej granicy lasu w Bieszczadach Zachodnich –zmiany w ciągu półtora wieku. Studia Naturae, vol. 54, no. 2, pp. 133-156.
33. Kullman L., 2001. 20th century climate warming and the tree-limit rise in the southern Scandes of Sweden. Ambio: A journal of the Human Environment, vol. 30, no. 2, pp. 72-80.
34. LUO G., DOI I., 2013. Detection of alpine tree line change with high spatial resolution remotely sensed data. Journal of Applied Remote Sensing, vol. 7, no. 1, 073520-073520.
http://dx.doi.org/10.1117/1.JRS.7.073520 -
35. ŁAJCZAK A., 1998. Charakterystyka geomorfologiczna i wykonanie szczegółowej mapy geomorfologicznej Babiogórskiego Parku Narodowego. Plan Ochrony Babiogórskiego Parku Narodowego, Kraków-Zawoja [manuscript].
36. ŁAJCZAK A., 1999. Charakterystyka hydrograficzna, zasoby wodne i wykonanie szczegółowej mapy hydrograficznej Babiogórskiego Parku Narodowego. Plan Ochrony Babiogórskiego Parku Narodowego, Kraków-Zawoja [manuscript].
37. Macias-Fauria M., Johnson A.E., 2013. Warminginduced upslope advance of subalpine forest is severely limited by geomorphic processes. Proceedings of the National Academy of Sciences, vol. 110, no. 20, pp. 8117-8122.
http://dx.doi.org/10.1073/pnas.1221278110 -
38. Migoń P., Parzóch K., 2008. Debris flows in the (Polish) Karkonosze Mountains-causes, effects and associated hazards. Przegląd Geograficzny, vol. 80, no. 3, pp. 385-401.
39. Mihai B., Savulescu I., Sandric I., 2007. Change detection analysis (1986-2002) of vegetation cover in Romania. A Study of alpine, subalpine, and forest landscapes in the Iezer Mountains, Southern Carpathians. Mountain Research and Development, vol. 27, no. 3, pp. 250-258.
http://dx.doi.org/10.1659/mred.0645 -
40. Næsset E., 1997. Determination of mean tree height of forest stands using airborne laser scanner data. ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing, vol. 52, no. 2, 49-56.
http://dx.doi.org/10.1016/S0924-2716(97)83000-6 -
41. NÆSSET E., ØKLAND T., 2002. Estimating tree height and tree crown properties using airborne scanning laser in a boreal nature reserve. Remote Sensing of Environment, vol. 79, no. 1, pp. 105-115.
42. Obidowicz A., 1996. Polodowcowa historia szaty roślinnej [in:] Z. Mirek (ed.), Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego. Kraków-Zakopane: Tatrzański Park Narodowy, pp. 229-236.
43. Obidowicz A., 2003. The Holocen development of forests in the Pilsko Mt. Area (Beskid Żywiecki Range, South Poland). Fola Quaternaria, 74, pp. 7-15.
44. Obidowicz A., 2004. Holoceńska historia roślinności Babiej Góry. [in:] B.W. Wołoszyn, A. Jaworski, J. Szwagrzyk (eds.), Babiogórski Park Narodowy: Monografia Przyrodnicza, Kraków: Wydawnictwo i Drukarnia Towarzystwa Słowaków w Polsce, pp. 423-428.
45. OBRĘBSKA- STARKLOWA B., 1963. Klimat Babiej Góry [in:] W. Szafer (ed.), Babiogórski Park Narodowy, Kraków: Zakład Ochrony Przyrody PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, pp. 45-67.
46. Omylak J., 2005. Z dziejów poznania i Ochrony [in:] D. Ptaszycka-Jackowska (ed.), Światy Babiej Góry, Wadowice: Grafikon, pp. 147-168.
47. PARZÓCH K., MIGOŃ P., SZYMANOWSKI R., 2008. Współczesne procesy geomorfologiczne w ekotonie górnej granicy lasu w Karkonoszach Polskich [in:] A. Mazur, A. Raj, R. Knapik (eds.), Monitoring ekosystemów leśnych w Karkonoskim Parku Narodowym, Jelenia Góra: Karkonoski Park Narodowy, pp. 39-55.
48. Paulsen J., Weber U.M., Körner Ch., 2000. Tree growth near treeline: Abrupt or gradual reduction with altitude. Arctic Antarctic and Alpine Research, vol. 32, no. 1, pp. 14-20.
http://dx.doi.org/10.2307/1552405 -
49. Pike R.J., Evans I.S., Hengl T., 2008. Geomorphometry: A brief guide. [in:] T. Hengl, H.I. Reuter (eds.), Geomorphometry: Concepts, software, applications 1. Developments in Soil Science, vol. 33, pp. 3-30.
50. Plesník P., 1971. Horná hranica lesa vo Vysokých a Belanských Tatrách. Bratislava: Vydavatelstvo Slovenskej Akadé mie Vied.
51. Razak K.A., Straatsma M.W., Van Westen C.J., Malet J.P., De Jong S.S., 2011. Airborne laser scanning of forested landslides characterization: Terrain model quality and visualization. Geomorphology, vol. 126, no. 1-2, pp. 186-200.
http://dx.doi.org/10.1016/j.geomorph.2010.11.003 -
52. Sitko I., Troll M., 2008. Timberline Changes in relation to summer farming in the Western Chornohora (Ukrainian Carpathians). Mountain Research and Development vol. 28, no. 3-4, pp. 263-271.
http://dx.doi.org/10.1659/mrd.0963 -
53. SOKOŁOWSKI M., 1928, O górnej granicy lasu w Tatrach. Kraków: Zakłady Kórnickie.
54. Strand E.K., Smith A.M., Bunting S.C., Vierling L.A., HANND.B., GESSLER P.E., 2006. Wavelet estimation of plant spatial patterns in multitemporal aerial photography. International Journal of Remote Sensing, vol. 27, no. 10, pp. 2049-2054.
http://dx.doi.org/10.1080/01431160500444764 -
55. SZWAGRZYK J., SZEWCZYK J., BODZIARCZYK J., 1995. Structure of forest stand in the Zarnowka Reserve of the Babia Gora National Park. Folia Forestalia Polonica. Series A. Forestry, 37, pp. 111-123.
56. Szwagrzyk J., Szewczyk J., Kaczor K., 1996. Relationship between stand structure and advanced forest regeneration in an old-growth stand of Babia Góra National Park. Ekologia Polska, vol. 44, no. 1-2, pp. 137-151
57. TOPOGRAPHIC MAP 1:10,000, 1983. Arkusz Przywarówka Zubrzyca Górna i Zawoja. Państwowy Układ Współrzędnych 1965.
58. Treml V., Banaš M., 2000. Alpine timberline in the High Sudetes. Acta Universitatis Carolinae, vol. 35, no. 2, pp. 83-99.
59. Treml V., 2007. The effect of terrain morphology and geomorphic processes on the position and dynamics of the alpine timberline. A case study from the High Sudetes, Czech Republic [in:] A.S. Goudie, J. Kalvoda (eds.), Geomorphological Variations, Prague: P3K, pp. 298-312.
60. Tranquillini W., 1979. Physiological ecology of the alpine timberline – tree existence at high altitudes with special reference to the European Alps. Ecological Studies, 31, Berlin: Springer.
61. Troll C., 1973. The upper timberlines in different climatic zones. Arctic and Alpine Reserche, vol. 5, no. 3, pp. 3-18.
62. VORČÁK J., JANKOVIČ J., 2009. Autovegetatívna obnova smreka na hornej hranici supramontánneho stupňa a v subalpínskom stupni Babej Hory a Pilska v Oravských Beskydách. Lesnícky Časopis, vol. 55, no. 1, pp. 29-46.
63. WESTEN van C.J., GETAHUN J.F., 2003. Analyzing the evolution of the Tessina landslide using aerial photographs and digital elevation models. Geomorphology, vol. 54, no. 1, pp. 77-89.
64. Wężyk P., Borowiec N., Szombara S., Wańczyk R., 2008. Generation of digital surface and terrain models of the Tatras mountains based on Airbone Laser Scanning (ALS) point cloud. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, 18, pp. 651-661.
65. Weisberg P.J., Shandra O., Becker M.E., 2013. Landscape influences on recent timberline shifts in the Carpathian Mountains: Abiotic influences modulate effects of land-use change. Arctic, Antarctic and Alpine Research, vol. 45, no. 3, pp. 404-414.
http://dx.doi.org/10.1657/1938-4246-45.3.404 -
66. Wieser G., Tausz M. (eds.), 2007. Trees at their upper limit: Treelife limitation at the alpine timberline. Kluwer Handbook Series of Plant Ecophysiology, 5, Dordrecht: Springer.
http://dx.doi.org/10.1007/1-4020-5074-7 -
67. Williams N.W., Losleben M., Caine N. GREENLAND D., 1996. Change in climate and hydrochemical responses in a high-elevation catchment in the Rocky Mountains, USA. Limnological Oceanography, vol. 41, no. 5, pp. 939-946.
http://dx.doi.org/10.4319/lo.1996.41.5.0939 -
68. Wooldridge G.L., Musselman R.C., Sommerfeld R.A., Fox D.G., Connel B.H., 1996. Mean wind patterns and snow depths in an alpinesubalpine ecosystem as measured by damage to conifers. Journal of Applied Ecology, 33, pp. 100-108.
http://dx.doi.org/10.2307/2405019 -
69. Zapałowicz H., 1879. Roślinność Babiej Góry pod względem geograficzno-botanicznym. Sprawozdanie Komisyi Fizjograficznej. Materiały do fizjografii Galicji, 14, pp. 79-250.
70. Zarzycki K., 1963. Lasy Bieszczadów Zachodnich. Acta Agraria et Silvestra, 3, pp. 1-132.
71. Zientarski J., 1985. Wpływ wzniesienia oraz wielkości masywu górskiego na kształtowanie się górnej granicy lasu w Polsce. Poznań: Akademia Rolnicza [PhD thesis].
72. Ziętara T., 1989. Rozwój teras krioplanacyjnych w obrębie wierzchowiny Babiej Góry w Beskidzie Wysokim. Folia Geographica. Seria Geographica-Physica, 21, pp. 81-92.

Czasopismo/Seria/cykl:

Geographia Polonica

Tom:

88

Zeszyt:

2

Strona pocz.:

85

Strona końc.:

102

Szczegółowy typ zasobu:

Artykuł

Format:

Rozmiar pliku 4 MB ; application/pdf

Identyfikator zasobu:

oai:rcin.org.pl:54610 ; 0016-7282 ; 10.7163/GPol.0017

Źródło:

CBGiOS. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.2085, Cz.2173, Cz.2406 ; kliknij tutaj, żeby przejść

Język:

eng

Prawa:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Zasady wykorzystania:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY-ND 3.0 PL] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitalizacja:

Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk

Lokalizacja oryginału:

Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN

Dofinansowane ze środków:

Unia Europejska. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego ; Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, lata 2010-2014, Priorytet 2. Infrastruktura strefy B + R

Dostęp:

Otwarty