Subtitle:

Przegląd Geograficzny T. 96 z. 4 (2024)

Publisher:

IGiPZ PAN

Place of publishing:

Warszawa

Description:

24 cm

Abstract:

Prawidłowe wyznaczenie wielkości opadu deszczowego na obszarze zlewni, w kontekście czasu jego trwania i prawdopodobieństwa przewyższenia, stanowi podstawę projektowania, weryfikacji i eksploatacji systemów odwodnieniowych (kanalizacyjnych) w miastach. Opracowanie i wdrożenie przez IMGW-PIB w 2022 r. modeli opadowych PMAXTP, obejmujących swoim zasięgiem całą Polskę, umożliwia bezpłatny dostęp do aktualnych i wiarygodnych informacji o lokalnych wysokościach (natężeniach) opadów maksymalnych. W pracy przedstawiono wyniki analiz, które obejmowały porównanie wysokości opadów o określonych charakterystykach (czasach trwania w zakresie 54320 min oraz prawdopodobieństwach 250%), wyznaczonych z modelu PMAXTP dla stacji meteorologicznej Warszawa-Bielany, względem korespondujących wielkości z tradycyjnie dotychczas stosowanych modeli Błaszczyka i Bogdanowicz-Stachý. Przeprowadzone analizy obejmowały również weryfikację przestrzennej zmienności opadów z modeli PMAXTP oraz działania systemu kanalizacji deszczowej na obszarze Lotniska Chopina. Stwierdzono m.in., że aktualne wysokości (kwantyle) opadów z modelu PMAXTP charakteryzują się przeważnie niższymi wartościami w porównaniu do adekwatnych danych z historycznego modelu Bogdanowicz-Stachý. Wskazano na znaczące różnice w wielkościach opadów z modeli PMAXTP dla stacji pomiarowych Warszawa-Bielany i Świder oddalonych od siebie o ok. 27 km. W wyniku hydrodynamicznych symulacji w modelu SWMM ustalono, że przyjęte modele opadowe mają znaczący wpływ na wartości przepływu wód w badanej zlewni. Uzyskano informacje o występowaniu przeciążeń dla określonych kanałów deszczowych i wylewów na obszarze Lotniska Chopina.

References:

Barszcz, M. (2017). Zastosowanie modelu SWMM do obliczenia przepływów i ich redukcji przez zbiorniki na obszarze Lotniska Chopina. Acta Scientarium Polonorum Architectura, 16(1), 7991. https://doi.org/10.22630/ASPA.2017.16.1.08
Barszcz, M. (2022). Ocena przydatności disdrometru laserowego i radaru meteorologicznego do szacowania wielkości opadów deszczu. Przegląd Geograficzny, 94(4), 451470. https://doi.org/10.7163/PrzG.2022.4.3
Barszcz, M. (2024). Modelowanie hydrodynamiczne dużego systemu kanalizacji deszczowej - na przykładzie Lotniska Chopina w Warszawie. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, 2, 1824. https://doi.org/10.15199/17.2024.2.3
Berne, A., Delrieu, G., Creutin, J.D., & Obled, C. (2004). Temporal and spatial resolution of rainfall measurements required for urban hydrology. Journal of Hydrology, 299 (34), 166179. https://doi.org/10.1016/j.jhydrol.2004.08.002
Bisht, D.S., Chatterjee, C., Kalakoti, S., Upadhyay, P., Sahoo, M., & Panda, A. (2016). Modelling urban floods and drainage using SWMM and MIKE URBAN: a case study. Natural Hazards, 84, 749776. https://doi.org/10.1007/s11069-016-2455-1
Błaszczyk, W., Stamatello, H., & Błaszczyk, P. (1983). Kanalizacja. Warszawa: Wydawnictwo Arkady.
Bogdanowicz, E., & Stachý, J. (1998). Maksymalne opady deszczu w Polsce - charakterystyki projektowe. Materiały badawcze IMGW. Seria Hydrologia i Oceanologia, 23. Warszawa: IMGW.
Kaźmierczak, B., Kotowski, A., & Dancewicz, A. (2012). Weryfikacja metod wymiarowania kanalizacji deszczowej za pomocą modelu hydrodynamicznego (SWMM) w warunkach wrocławskich. Ochrona Środowiska, 34(2), 2531.
Kotowski, A. (2011). Podstawy bezpiecznego wymiarowania odwodnień terenów. Lublin: Wydawnictwo Seidel-Przywecki.
Kotowski, A., Kaźmierczak, B., & Dancewicz, A. (2010). Modelowanie opadów do wymiarowania kanalizacji. Warszawa: Komitet Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN.
Kotowski, A., Kaźmierczak, B., & Licznar, P. (2018). Wybrane problemy projektowania i modelowania odwodnienia terenów. Instal, 5, 3944.
Kotowski, A., Kaźmierczak, B., Wartalski, A., & Cieślik, W. (2013). Modelowanie hydrodynamiczne kanalizacji deszczowej na osiedlu Rakowiec we Wrocławiu. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, 3, 113119. https://doi.org/10.15199/17.2018.7.4
Licznar, P., Siekanowicz-Grochowina, K., Oktawiec, M., Kotowski, A., & Burszta-Adamiak, E. (2018). Empiryczna weryfikacja formuły Błaszczyka do obliczania wartości natężenia deszczu miarodajnego. Ochrona Środowiska, 40(2), 1722.
Licznar, P., & Zaleski, J. (2020) (red.). Metodyka opracowania polskiego atlasu natężeń deszczów (PANDa). Warszawa: IMGW-PIB.
Ozga-Zieliński, B. (red.). (2022). Modele probabilistyczne opadów maksymalnych o określonym czasie trwania i prawdopodobieństwie przewyższenia - projekt PMAXTP. Warszawa: IMGW-PIB.
PANDa. (2019). Polski Atlas Natężeń Deszczów. Pobrane z: https://atlaspanda.pl (01.03.2019).
PMAXTP. (2022). Model probabilistyczny opadów Precipitation MAXimum Time (duration) Probability. Warszawa: IMGW-PIB. Pobrane z: https://klimat.imgw.pl/opady-maksymalne (26.03.2024).
PN-EN 752:2017. (2017). Drain and sewer systems outside buildings - Sewer systems management (Zewnętrzne systemy odwadniające i kanalizacyjne - Zarządzanie systemem kanalizacyjnym). Warszawa: PKN.
Pozwolenie wodnoprawne. (2017). Pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie wód opadowych i roztopowych z terenu Lotniska im. F. Chopina do Potoku Służewieckiego (decyzja nr 119/17/ PZ.W). Marszałek województwa mazowieckiego.
Rossman, L., & Simon, M. (2022). Storm Water Management Model. User's Manual Version 5.2. Cincinnati: Center for Environmental Solutions and Emergency Response, U.S. Environmental Protection Agency.
SWMM. (2023). Storm Water Management Model. U.S. Environmental Protection Agency. Pobrane z: https://www.epa.gov/water-research/storm-water-management-model-swmm (07.08.2023).
Tuszyńska, I. (2015). Rozwój meteorologii radarowej w Polsce. Warszawa: IMGW-PIB.
Wawrzyniak, M., & Wdowikowski, M. (2023). Modelowanie intensywnych opadów deszczu w zlewni miejskiej na przykładzie Szczecina. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, 0708, 2230. https://doi.org/10.15199/17.2023.7.4
Wdowikowski, M., Wartalska, M., Kaźmierczak, B., & Kotowski, A. (2023). Zasady formułowania probabilistycznych modeli deszczów maksymalnych. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, 1, 2229. https://doi.org/10.15199/17.2023.1.4
Węglarczyk, S. (2013). O poprawności wzorów Błaszczyka na obliczanie opadów miarodajnych. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 3(4), 6376.
Zawilski, M., & Sakson, G. (2011). Modelowanie spływu ścieków opadowych ze zlewni miejskiej przy wykorzystaniu programu SWMM. Część II. Weryfikacja modelu. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, 9, 321332.

Relation:

Przegląd Geograficzny

Volume:

96

Issue:

4

Start page:

473

End page:

494

Detailed Resource Type:

Artykuł

Format:

application/octet-stream

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:243834 ; 0033-2143 (print) ; 2300-8466 (on-line) ; 10.7163/PrzG.2024.4.4

Source:

CBGiOŚ. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 4.0 Międzynarodowe] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitizing institution:

Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN

Projects co-financed by:

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, lata 2010-2014, Priorytet 2. Infrastruktura strefy B + R ; Unia Europejska. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Access:

Otwarty