The image of women in Old Polish popular medical handbooks.

Zdziechiewicz, Alicja.

doi:1507-4153

Download

Title: The image of women in Old Polish popular medical handbooks.

References:

1. Apteka dla tych, co jej ani lekarza nie mają, albo sposób konserwowania zdrowia, mianowicie dla tych spisana,co lekarza nie mają, apteki nie znają, to jest Szkoła Salernitańska z łacińskiego wiersza metrem ojczystymprzełożona w podróży z nienawiści próżnowania, a z miłości ku ubogim chorym po wsiach mieszkającym dodruku podana przez tego, który jest ziemianom rodaków kochający, który oprócz dyskursu o dawności, zacności,autorach i edycyjach Szkoły Salernitańskiej dołożył kilka ciekawych do konserwacyi zdrowia ludzkiego i gospodarstwanależących informacyi, tłum. H. Olszowski, Warszawa 1640.
2. Biegeleisen H., Matka i dziecko w obrzędach, wierzeniach i zwyczajach ludu polskiego, Lwów 1927.
3. Beer F., Kobiety i doświadczenie mistyczne w średniowieczu, tłum. A. Branny, Kraków 1996.
4. Bela Z., Aleksego Pedemontana „Tajemnice”, Kraków 1999.
5. Chmielowski B., Nowe Ateny…, oprac. J. and J.J. Lipski, Kraków 1966.
6. Compendium medicum auctum, to jest krótkie zebranie i opisanie chorób, ich różności, przyczyn, znakówi sposobów do leczenia, Częstochowa 1715.
7. Delumeau J., Strach w kulturze Zachodu, tłum. A. Szymanowski, Warszawa 1986.
8. Glaber A., Compendiosa totius logicae, alias sermotionalis philosophiae, quam alii trivium vocant, enciclopedia,in medium Enchiridii apposite redacta, Kraków 1539.
9. Glaber A., Gadki o składnościach członków człowieczych…, wyd. J. Rostafiński, Kraków 1893.
10. Glaber A., Problemata Arystotelis. Gadki z pisma wielkiego filozofa Aristotela i też inszych mędrców tak przyrodzonej,jako i lekarskich nauk z pilnością wybrane, pytanie rozmaite o składnościach człowieczych członkówrozwięzujące, ku biegłości rozmowy tak rozkoszne jako i pożyteczne, Kraków 1535.
11. Gołębiowski Ł., Domy i dwory polskie, Warszawa 1830.
12. Falimirz S., O ziołach i o mocy ich. O paleniu wódek z ziół. O oleykoch przyprawianiu. O rzeczach zamorskich.O zwierzętach, o ptaszech i o rybach. O kamieniu drogim. O urynie, o pulsie i o innych znamionach. O rodzeniu dziatek. O nauce gwiazdecznej. O stawianiu baniek i o puszczaniu krwie. O rządzeniu czasu powietrza morowego.O lekarstwach doświadczonych na wiele niemocy. O nauce barwierskiej, Kraków 1534.
13. Karwot E., Katalog magii Rudolfa. Źródło etnograficzne z XIII wieku, Wrocław 1955.
14. Kowalski P., Znaki świata. Omen, przesąd, znaczenie, Warszawa–Wrocław 1998.
15. Kuchowicz Z., Wizerunki niepospolitych niewiast staropolskich XVI–XVII wieku, Łódź 1974.
16. Levack B., Polowanie na czarownice w Europie wczesnonowożytnej, tłum. E. Rutkowski, Wrocław 1991.
17. Marcin z Urzędowa, Herbarz polski, to jest o przyrodzeniu ziół i drzew rozmaitych, i innych rzeczy do lekarstwnależących księgi dwie, Kraków 1595.
18. Piemontese A. [Pedemontanus A.], przedmowa do: Tajemnice wszystkim obojga płci nie tylko ku leczeniurozmaitych chorób, począwszy od głowy aż do stóp, bardzo potrzebne, ale i gospodarzom, rzemieślnikomzwłaszcza przedniejszych i subtelniejszych robót do ich rzemiosł należących i innym wielce pożyteczne,z łacińskiego języka na polski przełożone i w porządek dolny teraz wprawione, do których przydane są Lekarstwawyborne i doświadczone na rozmaite choroby i inszych rzeczy wiele, tłum. S. Śleszkowski, Supraśl1732.
19. Ranke-Heinemann U., Eunuchy do raju, tłum. M. Zeller, Gdynia 1995.
20. Siennik M., Herbarz, to jest ziół tutecznych, postronnych i zamorskich opisanie: co za moc mają, a jako ichużywać ku przestrzeżeniu zdrowia ludzkiego, jako ku uzdrowieniu rozmaitych chorób: Teraz na nowo, wedleherbarzów dzisiejszego wieku i innych zacnych medyków poprawiony. Przydano Aleksego Pedemontana księgisiedmiory o tajemnych a skrytych lekarstwiech, przyczym dosyć misternych a trafnych rzeczy doświadczonych miećbędziesz, Kraków 1568.
21. Siennik M., Lekarstwa doświadczone, które zebrał uczony lekarz pana Jana Pileckiego, któremu są przydanelekarstwa końskie z ćwiczeniami tego lekarza. Przydaliśmy i figury ziół rozmaitych ku lekarstwu z ziółkamidostatecznymi sprawione. Teraz znowu na światło wydane, Kraków 1564.
22. Spiczyński H., O ziołach tutecznych i zamorskich… i o mocy ich, a k temu księgi lekarskie… wszem wielmiużyteczne, Kraków 1542.
23. Syrenius S., Zielnik herbarzem z języka łacińskiego zowią, to jest opisanie własne imion, kształtu, przyrodzenia,skutków i mocy ziół, wszelakich drzew, krzewin i korzenia ich, kwiatu, owoców, soków, miazg, żywici korzenia do potraw zaprawowania. Także trunków, syropów, wódek, lekiwarzów, konfektów, win rozmaitych,prochów, soli z ziół czynionej, maści, plastrów. Przy tym o ziemiach i glinkach różnych. O kruszcach, perłachi drogich kamieniach. Też o zwierzętach czworonogich, czołgających, ptactwie, rybach i tych wszystkich rzeczach,które od nich pochodzą; od Dioskoridesa z przydaniem i dostatecznym dokładali z wielu innych te materyjepiszących, z położeniem własnych figur dla snadniejszego ich poznania i używania ku zachowaniu zdrowia takludzkiego, jako bydlęcego i chorób przypadłych odpędzenia – wielkim uważaniem i porządkiem, polskim językiemzebrany i na ośmioro ksiąg rozłożony. Księga lekarzom, aptekarzom, cyrulikom, barbirzom, roztrucharzom,końskim lekarzom, mastalerzom, ogrodnikom, kuchmistrzom, kucharzom, synkarzom, gospodarzom, mamkom,paniom, pannom i tym wszystkim, którzy się kochają i obzierają w lekarstwach…, Kraków 1613.
24. Wąsik W., Andrzej Glaber z Kobylina problematysta polski, Warszawa 1916.