Subtitle:

Kwartalnik Historii Kultury Materialnej R. 69 Nr 4

Publisher:

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Place of publishing:

Warszawa

Description:

23 cm

Type of object:

Czasopismo/Artykuł

Abstract:

Zbiór przepisów kulinarnych kasztelana nakielskiego Władysława Rogalińskiego z ok. 1650 r. to przykład zainteresowania przedstawiciela bogatej szlachty sferą kuchni, świadczący o recepcji wzorów północnowłoskich. Obok barokowej estetyki, odpowiadającej wrażliwości polskiej szlachty, zwraca uwagę oparta na języku włoskim terminologia kulinarna. Świadczy to nie tylko o recepcji modnych wzorców smaku i strategii społecznego wyróżnienia, ale wskazuje też na jej przejmowanie za pośrednictwem niemieckim. W zbiorze kasztelana Rogalińskiego brak przy tym odniesień do nowego, propagowanego od połowy XVII w. francuskiego (klasycystycznego) wzorca kulinarnego, obecnego w Polsce już w pierwszej połowie tegoż stuleciaZbiór przepisów kulinarnych kasztelana nakielskiego Władysława Rogalińskiego z ok. 1650 r. to przykład zainteresowania przedstawiciela bogatej szlachty sferą kuchni, świadczący o recepcji wzorów północnowłoskich. Obok barokowej estetyki, odpowiadającej wrażliwości polskiej szlachty, zwraca uwagę oparta na języku włoskim terminologia kulinarna. Świadczy to nie tylko o recepcji modnych wzorców smaku i strategii społecznego wyróżnienia, ale wskazuje też na jej przejmowanie za pośrednictwem niemieckim. W zbiorze kasztelana Rogalińskiego brak przy tym odniesień do nowego, propagowanego od połowy XVII w. francuskiego (klasycystycznego) wzorca kulinarnego, obecnego w Polsce już w pierwszej połowie tegoż stulecia

References:

Astarita Tommaso. 2014. The Italian Baroque Table: Cooking and Entertaining from the Golden Age of Naples, Tempe
Bochnakowa Anna. 1984. Terminy kulinarne romańskiego pochodzenia w języku polskim do końca XVIII w., Kraków
Boniecki Adam. 1900. Herbarz polski, t. 3, Warszawa
Czacki Hieronim. 1652. Sławna wysokich cnót korona, Jey Mość Pani Jadwiga z Mieszkowa Rogalińska, z głowy, JEo Mśći Pana Władisława Rogalińskiego małżonka gwałtowney śmierci ręką zięta. W roku 1652 dnia 8 lutego w Smolicach żałośnie zaćmiona, Poznań
Czerniecki Stanisław. 2009. Compendium ferculorum albo zebranie potraw, wyd. i oprac. J. Dumanowski, M. Spychaj, Monumenta Poloniae Culinaria, t. I, Warszawa
Dumanowski Jarosław. 2014a. „Kucharz francuski”: książka kucharska Jana III Sobieskiego, [w:] Sarmacka pamięć: wokół bitwy pod Wiedniem, red. B. Dybaś, A. Woldan, A. Ziemlewska, Warszawa, s. 85–104
Dumanowski Jarosław. 2014b. Wiedza, narracja i smak. Staropolskie książki kucharskie i porady kulinarne jako źródło historyczne, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LXII, nr 4, s. 527–540
Dworzaczek Władysław. 1959–1960. Grodziecki Adam, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. VIII, red. K. Lepszy, Wrocław, s. 620–622
Elsholtz Johann Sigismund. 1666. Vom Garten-Baw oder Unterricht von der Gärtnerey auff das Clima der Chur-Marck Brandenburg wie auch der benachbarten Länder gerichtet, Cölln (Spree)
Histoire de l’alimentation. 1996. Histoire de l’alimentation, red. J.-L. Flandrin, M. Montanari, Paris
Kowalski Franciszek Wierusz. 1665. Żeglarz fortunny w starożytney łodzi, Wielmożnych Ich Mściów Panów PP. Rogalińskich dwoiakim morzem płynący; pod Zbáwiennym żaglem do portu wiecznośći przystępuiący, Poznań
Lepszy Kazimierz. 1953. Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od połowy XVI do połowy XIX wieku, Wrocław
Magnuszewski Władysław. 1971. W sprawie miejsca urodzenia Samuela ze Skrzypny Twardowskiego, „Pamiętnik Literacki”, z. 62/1, s. 165–170
Magnuszewski Władysław. 1972. O rzekomych autografach Samuela. Twardowskiego, „Pamiętnik Literacki”, z. 63/4, s. 175–178
Opaliński Edward. 1995. Kultura polityczna szlachty polskiej w latach 1587–1652: system parlamentarny a społeczeństwo obywatelskie, Warszawa
Opera. 2008. The Opera of Bartolomeo Scappi (1570): « L’arte et prudenza d’un maestro cuoco », tłum. i kom. T. Scully, Toronto
Rilley Gilian. 2007. The Oxford Companion to Italian Food, Oxford–New York
Staropolskie przepisy. 2017. Staropolskie przepisy kulinarne. Receptury rozproszone z XVI–XVIII w. Źródła rękopiśmienne, wyd. J. Dumanowski, D. Dias-Lewandowska, M. Sikorska, Monumenta Poloniae Culinaria, t. VII, red. J. Dumanowski, Warszawa
Teki Dworzaczka. 2004. Teki Dworzaczka. Materiały historyczno-genealogiczne do dziejów szlachty wielkopolskiej XV–XX wieku, http://teki.bkpan.poznan.pl/ (dostęp 30.04.2021)
Urzędnicy. 1987. Urzędnicy wielkopolscy XVI‒XVIII wieku. Spisy, oprac. A. Bieniaszewski, Wrocław
Urzędnicy. 1990. Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Mikulski, W. Stanek, Kórnik
Urzędnicy. 1992. Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Chłapowski i in., Kórnik
Wheaton Ketcham Barbara. 1983. Savoring the Past. The French Kitchen and Table from 1300 to 1789, Philadelphia
Zbiór. 2021. Zbiór dla kuchmistrza tak potraw jako ciast robienia wypisany roku 1757 dnia 24 lipca, oprac. i wyd. J. Dumanowski. S. Bułatowa, Monumenta Poloniae Culinaria, t. VIII, red. J. Dumanowski, Warszawa
Żychliński Teodor. 1884. Złota księga szlachty polskiej, t. 6. Poznań 1884

Relation:

Kwartalnik Historii Kultury Materialnej

Volume:

69

Issue:

4

Start page:

463

End page:

475

Detailed Resource Type:

Artykuł

Format:

application/octet-stream

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:236585 ; 0023-5881 ; e-ISSN 2719-6496 ; doi:10.23858/KHKM69.2021.4.003

Source:

IAiE PAN, sygn. P 329 ; IAiE PAN, sygn. P 330 ; IAiE PAN, sygn. P 331 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 4.0 Międzynarodowe] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitizing institution:

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Biblioteka Instytutu Archeologii i Etnologii PAN

Access:

Otwarty