Subtitle:

Kwartalnik Historii Kultury Materialnej R. 69 Nr 4

Publisher:

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Place of publishing:

Warszawa

Description:

23 cm

Type of object:

Journal/Article

Abstract:

This article presents the organisation of the court of a member of an important magnate family, Teresa Zamoyska née Potocka, wife of the ordynat (heir to the fee tail estate) and starost of Płoskirów Tomasz Józef Zamoyski. The paper attempts to reconstruct the structure, membership, and economic basis of a female court at the beginning of the 18th century based on estate registers, servants’ accounts, and records of court expenses and revenues. It also presents the profile of Potocka herself (who was born before 1667 and died in 1713) and her changing situation after each of two marriages

References:

Augustyniak Urszula. 2000. Sytuacja kobiet na dworach ewangelickiej szlachty i magnaterii w XVII wieku, [w:] Między barokiem a oświeceniem. Obyczaje czasów saskich, red. K. Stasiewicz, S. Achremczyk, Olsztyn, s. 71–99
Augustyniak Urszula. 2001. Dwór i klientela Krzysztofa Radziwiłła (1585–1640). Mechanizmy patronatu, Warszawa
Augustyniak Urszula. 2021. Pozycja kobiet na ewangelickich dworach magnackich i szlacheckich w Wielkim Księstwie Litewskim w 1 poł. XVII w. na przykładzie Radziwiłłów birżańskich i ich klienteli, [w:] Dwór kobiecy w Rzeczypospolitej XVII i XVIII wieku, red. B. Popiołek, A. Penkała-Jastrzębska, K. Pyzel, Kraków, s. 15–32
Bar Cathrine de. 1984. En Pologne avec les benedictines de France, Tequi
Blinda Agnieszka. 2021. „Otoczona olbrzymim dworem, ubrana prawie po męsku, słynęła w okolicy ze swych dziwactw i zamiłowania do etykiety”. Teofila z Jabłonowskich Sapieżyna (1742–1816) i jej dwór w Teofilpolu, [w:] Dwór kobiecy w Rzeczypospolitej XVII i XVIII wieku, red. B. Popiołek, A. Penkała-Jastrzębska, K. Pyzel, Kraków, s. 177–196
Czwojdrak Bożena. 2012. Zofia Holszańska. Studium o dworze i roli królowej w późnośredniowiecznej Polsce, Warszawa
Czwojdrak Bożena 2016a. Fraucymer na dworach królowych w późnośredniowiecznej Polsce, „Studia z Dziejów Średniowiecza”, nr 20, s. 17–28
Czwojdrak Bożena. 2016b. Under the Rule of Queen Zofia Holszańska. Land, Town and in curia reginalis Courts of Sanok in 1434–1461, [w:] Právní kultura středovĕku, Colloquia mediaevalia Pragensia, t. 17, red. M. Nodl, P. Węcowski, Praha, s. 191–198
Dumanowski Jarosław. 2006. Świat rzeczy szlachty wielkopolskiej w XVIII wieku, Toruń
Dumanowski Jarosław. 2010. Tatarskie ziele w cukrze czyli staropolskie słodycze, Warszawa
Dwory magnackie. 2005. Dwory magnackie w XVIII wieku. Rola i znaczenie kulturowe, red. T. Kostkiewiczowa, A. Roćko, Warszawa
Dwór kobiecy w Rzeczypospolitej. 2021. Dwór kobiecy w Rzeczypospolitej XVII i XVIII wieku, red. B. Popiołek, A. Penkała-Jastrzębska, K. Pyzel, Kraków
Elektroniczny słownik. 2004–2021. Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII w., red. W. Gruszczyński, https://sxvii.pl/index.php?strona=haslo&id_hasla=39272&forma=LENUNG#(dostęp 20.05.2021)
Gloger Zygmunt. 1900. Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. II, Warszawa, https://pl.wikisource. org/wiki/Encyklopedia_staropolska/Jadwiszka (dostęp 20.05.2021)
Jakuboszczak Agnieszka. 2008. Sarmacka dama. Barbara Sanguszkowa (1718–1791) i jej salon towarzyski, Poznań
Jakuboszczak Agnieszka. 2021. „JM Pannie kasztelance kłaniam i najuniżeniej winszuję wstąpienia do dworu”. Aspiracje a codzienność dworu Doroty z Broniszów 1v. Radomickiej 2v. Jabłonowskiej (1692–1773), [w:] Dwór kobiecy w Rzeczypospolitej XVII i XVIII wieku, red. B. Popiołek, A. Penkała-Jastrzębska, K. Pyzel, Kraków, s. 87–104
Justyniarska-Chojak Katarzyna. 2020. Inwentarze pośmiertne z małych i średnich miast Małopolski (w XVI–XVIII wieku), Kielce
Karkucińska Wanda. 2000. Anna z Sanguszków Radziwiłłowa (1676–1746). Działalność gospodarcza i mecenat, Warszawa
Kettering Sharon. 1986. Patrons, Brokers, and Clients in Seventeenth-Century France, Oxford University Press
Kettering Sharon. 1989. The Patronage Power of Early Modern French Noblewomen, „The Historical Journal”, t. 32, s. 817–841
Kettering Sharon. 1997. The Household’s Service of Early Modern French Noblewomen, „French Historical Studies”, R. XX, s. 56–85
Kicińska Urszula. 2017. Splendory domowe w staropolskich inwentarzach ruchomości, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LXV, nr 4, s. 461– 470
Klonder Andrzej. 2019. Nalewka srebrna z miednicą — atrybut elitarnej kultury stołu we wczesnonowożytnej Europie Środkowej. Uwagi wstępne, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LXVII, nr 1, s. 41–53, https://doi.org/10.23858/KHKM67.2019.1.003 (dostęp 20.05.2021)
Kuras Katarzyna. 2018. Dwór królowej Marii Leszczyńskiej. Ludzie, pieniądze, wpływy, Kraków
Lengyelová Tunde. 2016. Život na šl’achtickom dvore. Odev-strava-domácnost-hygiena-vol’ny čas, Bratyslava
Markiewicz Anna, Betlej Andrzej. 2016. Pałac w Cucułowcach w świetle inwentarza pośmiertnego Jerzego Stanisława Dzieduszyckiego z 1731 roku, Kraków
Markuszowska Aneta. 2010. Kompozytorki i patronki muzyki w XVII i XVIII wieku. Wybrane portrety, Warszawa
Mączak Antoni. 1994. Klientela. Nieformalne systemy władzy w Polsce i Europie XVI–XVIII w., Warszawa
Mączak Antoni. 2003. Nierówna przyjaźń. Układy klientalne w perspektywie historycznej, Wrocław
Mitchell Silvia Z. 2018, Women and Children First: Court Ceremonial during Carolo II’s Minority, 1665–1667, „The Court Historian”, nr 23/2, s. 135–151
Modesti Adelina. 2020, Women’s Patronage and Gendered Cultural Networks in Early Modern Europe. Vittoria della Rovere, Grand Duchess of Tuscany, Routledge
Partyka Joanna. 1998. Kuchnia, szafa i obora. Codzienność pisana kobiecą ręką, „Barok. Historia-Literatura-Sztuka”, R. X, s. 143–146
Patron i dwór. 2006. Patron i dwór. Magnateria. Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku, red. E. Dubas-Urwanowicz, J. Urwanowicz, Warszawa
Penkała Anna. 2016. Materia droższa od srebra. „Farfurki” i „porcelanki” na szlacheckich stołach w świetle inwentarzy oblatowanych w krakowskich księgach grodzkich z XVIII wieku, [w:] Wiktuały, kuchnia, kultura jedzenia w perspektywie historycznej, red. P. Jędrzejewski, P. Magiera, K. Skrężyna, G. Szuster, Kraków, s. 160–170
Penkała-Jastrzębska Anna. 2020. Mit srebrnej łyżeczki? Przedmioty prestiżowe w szlacheckich inwentarzach majątkowych z ksiąg grodzkich województwa krakowskiego w czasach saskich, „Kwartalnik Historyczny”, R. CXXVII, nr 1, s. 33–62, https://doi.org/10.12775/KH.2020.127.1.02 (dostęp 20.06.2021)
Penkała-Jastrzębska Anna. 2021. Służba na kobiecym dworze magnackim. Przyczynek do analizy zagadnienia w świetle rejestrów dworskich Anny Katarzyny z Sanguszków Radziwiłłowej, [w:] Dwór kobiecy w Rzeczypospolitej XVII i XVIII, red. B. Popiołek, U. Kicińska, A. Penkała-Jastrzębska, A. Słaby, Kraków, s. 155–175
Pietrzak Jarosław. 2019. Zarządcy, słudzy i korespondenci. Mikołaj Krogulecki i Jan Antoni Lamprecht w kręgu patronatu Marii Kazimiery Sobieskiej i Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej w latach 1698–1714, [w:] W kręgu patronatu kobiecego w XVII–XVIII wieku, red. B. Popiołek, U. Kicińska, A. Penkała-Jastrzębska, A. Słaby, Kraków, s. 155–178
Popiołek Bożena. 2003. Kobiecy świat w czasach Augusta II. Studia nad mentalnością kobiet z kręgów szlacheckich, Kraków
Popiołek Bożena. 2016. Zawodność pamięci — dzienniki, raptularze i parapamiętniki czasów saskich, [w:] Memuarystyka w dawnej Polsce, red. P. Borek, D. Chemperek, A. Nowicka-Struska, Kraków, s. 149–160
Popiołek Bożena. 2020. Dobrodziejki i klienci. Specyfika patronatu kobiecego i relacji klientalnych w czasach saskich, Warszawa
Popiołek Bożena. 2021. Dwór Jadwigi z Jabłonowskich Woroniczowej, kasztelanowej kijowskiej, jako przykład organizacji szlacheckiego dworu kobiecego w XVIII w., [w:] Dwór kobiecy w Rzeczypospolitej XVII i XVIII wieku, red. B. Popiołek, A. Penkała-Jastrzębska, K. Pyzel, Kraków, s. 125–154
Popiołek Bożena. 2022. Rytmy codzienności. Dwór szlachecki w osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej, Warszawa (w druku)
Popiołek Bożena, Kicińska Urszula. 2017. Panie Zamoyskie: Anna Franciszka z Gnińskich, Teresa Potocka i Urszula z Kalińskich — okruchy biografii w świetle korespondencji i aktów ostatniej woli, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, R. LXV, nr 1, s. 19–38
Pośpiech Andrzej. 1992. Pułapka oczywistości. Pośmiertne spisy ruchomości szlachty wielkopolskiej z XVII wieku, Warszawa
Przyboś Adam. 1959–1960. Gniński Jan (zm. 1685) podkanclerzy koronny, [w:] Polski słownik biograficzny, t. VIII, red. K. Lepszy, Wrocław, s. 149
Queens Consort. 2017. Queens Consort, Cultural Transfer and European Politics, c. 1500–1800, red. H. Watanabe-O’Kelly, A. Morton, Routledge
Rafałowiczówna Jadwiga. 2000. A z Warszawy nowiny te… Listy do Elżbiety Sieniawskiej z lat 1710–1720, oprac. B. Popiołek, Kraków
Roćko Agata. 2013. Sarmacki świat wartości materialnych w XVIII wieku. Zarys problematyki, [w:] Codzienność i niecodzienność oświeconych, t. 1: Przyjemności, pasje i upodobania, red. B. Mazurkowa, Katowice, s. 11–22
Roszak Stanisław. 2004. Archiwa szlacheckiej pamięci. Funkcje i znaczenie rękopiśmiennych ksiąg silva rerum w kulturze Rzeczypospolitej XVIII wieku, Toruń
Sieradzka Anna 2003, Tysiąc lat ubiorów w Polsce, Warszawa
Słaby Agnieszka 2014, „Rządziocha oleszycka”. Dwór Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej, Kraków
Targosz Karolina. 1997. Sawantki w Polsce XVII w. Aspiracje intelektualne kobiet ze środowisk dworskich, Warszawa
Ustawy. 1787. Ustawy powszechne dla dóbr moich rządców. Podług Exemplarza drukowanego przeszłego roku w Siemiatyczach za rozkazem J.O Xiężny Jabłonowskiey, Woiewodziny Bracławskiej, t. 5, Warszawa
W kręgu patronatu. 2019. W kręgu patronatu kobiecego w XVII–XVIII wieku, red. B. Popiołek, U. Kicińska, A. Penkała-Jastrzębska, A. Słaby, Kraków
Wagner Marek. 2013. Słownik biograficzny oficerów polskich drugiej połowy XVII wieku, t. I, Oświęcim
Zielińska Zofia. 1971. Mechanizm sejmikowy i klientela radziwiłłowska za Sasów, „Przegląd Historyczny”, R. LXXII, nr 3, s. 397–419

Relation:

Kwartalnik Historii Kultury Materialnej

Volume:

69

Issue:

4

Start page:

477

End page:

496

Detailed Resource Type:

Article

Format:

application/octet-stream

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:236586 ; 0023-5881 ; e-ISSN 2719-6496 ; doi:10.23858/KHKM69.2021.4.004

Source:

IAiE PAN, call no. P 329 ; IAiE PAN, call no. P 331 ; IAiE PAN, call no. P 330 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Creative Commons Attribution BY 4.0 license

Terms of use:

Copyright-protected material. [CC BY 4.0] May be used within the scope specified in Creative Commons Attribution BY 4.0 license, full text available at: ; -

Digitizing institution:

Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Original in:

Library of the Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences

Access:

Open