Katowice – Stalinogród: W klimacie dyskusji naukowych i sporów ideologicznych

Sochacka, Stanisława

doi:https://doi.org/10.17651/ONOMAST.65.19

Skip to main menu
Skip to search engine
Skip to content
Skip to footer

Download

Title: Katowice – Stalinogród: W klimacie dyskusji naukowych i sporów ideologicznych

Abstract:

Tematem pracy jest przegląd materiału nazewniczego dotyczącego z jednej strony etymologii nazwy miasta Katowice (1598), z drugiej genezy wtórnej nazwy Stalinogród (1953) związanej z kultem Stalina. Zdecydowano się na przedstawienie dwu przeciwstawnych „zdarzeń historycznych”: naturalnego procesu nazwotwórczego, ukazującego autentyczne losy nazwy Katowice i odgórnej ingerencji politycznej zmieniającej nazwę stolicy Górnego Śląska na Stalinogród, budzącej w Polsce tyle negatywnych emocji. Polacy dobrze zdawali sobie sprawę z tego, czym jest upamiętnianie własnych postaci, a czym innym czczenie obcego władcy. Każde miasto o dynamicznym rozwoju, a takim były Katowice, trafiało na podatny grunt do wszelkiego rodzaju zmian o charakterze ideologicznym. Przykład Katowic i Stalinogrodu ujawnił najbardziej agresywne tendencje władzy socjalistycznej rzeczywistości i zmiany świadomości społecznej.Wokół genezy nazwy Katowice narosło wiele kwestii spornych. Wiadomo, że uczeni nie zawsze dochodzą szybko do zgodnych wniosków. Nie ma w tym ani nic osobliwego, ani niecodziennego, ale mają olbrzymie konsekwencje metodologiczno-badawcze. Ukazuje to stan badań i dyskusja językoznawców na temat nazwy Katowice, prowadząca ostatecznie do poznania prawdy o genezie nazwy tego miasta.Natomiast przykład Stalinogrodu pokazuje, że mamy tu do czynienia z innymi faktami poznania historycznego, które stały się domeną badań historyków.