Logboat Discovered in Lake Lubanowo, Western Pomerania

Kontny, Bartosz

doi:0081-3834

Pobierz

Tytuł: Logboat Discovered in Lake Lubanowo, Western Pomerania

Abstrakt:

The paper presents a logboat found by an expedition from the University of Warsaw in Lake Lubanowo (northwestern Poland) during an underwater archaeological survey in 2020. It is the first logboat made of beech wood (Fagus sylvatica) registered in the area of Poland. The conventional radiocarbon date is 2350±30 BP; thus, the vessel may be attributed to the Jastorf or Pomeranian culture, as it was found in the border area between the territories of both units. Only a few logboats are known from the period preceding the Middle Ages in Poland. Other untypical traits are a transom, and a carefully formed beak-shaped bow. In the prow there is a rectangular hollow with a circular perforation inside of unclear function. One may consider it a fastening of an outrigger or other kind of floating attachment but also perhaps that the bow slot was intended either for a figurehead, for mooring, or to hold a torch during night-time fishing, or even functioned as a ‘stick-in-the-mud’ – type anchor

Bibliografia:

Bailey G., Andersen S. H. and Maarleveld T. J. 2020. Denmark: Mesolithic Coastal Landscapes Submerged. In G. Bailey, N. Galanidou, H. Peeters, H., Jöns and M. Mennenga, (eds), The Archaeology of Europe’s Drowned Landscapes (= Coastal Research Library 35). Cham: Springer, 39-76
Behm-Blancke B. 2002. Heiligtümer der Germanen und ihrer Vorgänger in Thüringen. Die Kultstätte Oberdorla. Forschungen zum alteuropäischen Religions- und Kultwesen. Teil 2: Katalog der Heiligtümer und Funde (= Weimarer Monographien zur Ur- und Frühgeschichte 38). Stuttgart: Kommissionsverlag/Konrad Theiss Verlag
Brzóska A. and Kontny B. 2016. Underwater Research in the Lake in Lubanowo: Methodological Aspects/Badania podwodne w lubanowskim jeziorze: aspekty metodyczne. In T. Nowakiewicz, Starożytne miejsce ofiarne w jeziorze w Lubanowie (d. Herrn-See) na Pomorzu Zachodnim / Ancient Sacrificial Place in the Lake in Lubanowo (former Herrn-See) in West Pomerania, Warszawa: Fundacja Przyjaciół Instytutu Archeologii UW, Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, 109-118
Crumlin-Pedersen O. 1991. Bådgrave og gravbåde på Slusegård. In S. H. Andersen, B. Lind and O. Crumlin-Pedersen (eds), Slussegårdgravpladsen III (= Jysk Arkœologisk Selskabs Skrifter 14/3). Århus: I kommission hos Aarhus Universitetetsforlag, 93-266
Dickson J. M., Maier U., Mainberger M. and Lécrivaine G. M.-J. 2013. Mosses used for Caulking the Early Bronze Age Logboat from Degersee, Southern Germany. Archive for Bryology 185, 1-11
Gregory N. T .N. 1997. A Comparative Study of Irish and Scottish Logboats, unpublished PhD, University of Edinburgh
Hein W. 2012. Fellboot, Floß und Einbaum. Wasserfahrzeuze der Urgeschichte im Experiment. Mitteilungen der Anthropologischen Gesellschaft in Wien 142, 121-136
Hutcheson A. 1897. Notices of an Ancient Canoe, found in the River Tay, near Errol. Proceedings of the Society of Antiquaries of Scotland 31, 265-272
Kimura J. 2010. Historical development of shipbuilding technologies in East Asia. In J. Kimura (ed.), Shipwreck ASIA: Thematic Studies in East Asian maritime archaeology. Adelaide: Maritime Archaeology Program, 1-25
Kontny B. 2016. Przeworsk culture society and its long-distance contacts AD 1-350. In A. Rzeszotarska-Nowakiewicz (ed.), The Past Societies IV: 500 BC – 500 AD. Warszawa: Institute of Archaeo-logy and Ethnology, Polish Academy of Sciences, 163-216
Kontny B. 2019a. Archeologia wojny. Studia nad uzbrojeniem barbarzyńskiej Europy okresów wpływów rzymskich i wędrówek ludów. Oświęcim: Napoleon V
Kontny B. 2019b. Axes from Lake Lubanowo (Pomerania, Poland) and Their Possible Function on the Background of Watery Finds of the Roman Period and Middle Ages. In A. Chołuj, M. Mileszczyk and M. Nowakowska (eds), Archaeology: Just Add Water. Underwater Research at the University of Warsaw (= Światowit Supplement Series U: Underwater Archaeology 2), Warszawa: Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, 153-187
Kontny B. 2019c. O łodziach u Swionów. In K. Jakubiak (ed.), Donum cordis. Studia poświęcone pamięci Profesora Jerzego Kolendo. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 168-185
Kontny B. 2021. Newly Found Sacrificial Weapon Deposits from the Territory of Poland. In E. Deschler-Erb and S. Hoss (eds), Weapons in Ritual Context. Journal of Roman Military Equipment Studies 21, forthcoming
Kontny B., Nowakiewicz T. and Rzeszotarska-Nowakiewicz A. 2015. The Turning Point: preliminary results of underwater research of the former Herrn-See at the vilage of Lubanowo (Western Pomerania, Poland). Archaeologia Baltica 23, 45-57
Kröger L. 2010. Untersuchungen zu mittelalterlichen und frühneuzeitlichen Einbaumfähren am Main. Nachrichtenblatt Arbeitskreis Unterwasserarchäologie 16, 57-61
Kröger L. 2011. Einbäume des Maingebietes – Fähren als verbindendes Element eines mittellalterlichen und frühneuzeitlichen Wegesystem. In (= Siedlungs- und Küstenforschung im südlichen Nordseegebiet 34). Rahden/Westf.: Leidorf, 115-128
Kröger L. 2014. Früh- und hochmittelalterliche Binnnenschiffe in Mitteleuropa. Ein Überblick zum aktuellen Stand der Forschung. Přehled výzkumů 55/2, 91-123
Lagadec J.-P. 1983. Le flotteur de radeau de Flavigny-sur-Moselle (Meurthe-et-Moselle). Gallia 41, 201-207
Lanting J. N. 1998. Dates for origin and diffusion of the European logboat. Palaeohistoria 39/40 (1997/1998), 627-650
Lewczuk J. 2011. Latenizacja czy „długie trwanie”? Uwagi o przemianach kulturowych między Bałtykiem i Karpatami w ostatnich czterech wiekach p.n.e. In M. Fudziński and H. Paner (eds), Między kulturą pomorską a kultura oksywską. Przemiany kulturowe w okresie lateńskim. Gdańsk: Muzeum Archeologiczne w Gdańsku, 45-55
McGrail S. 1978. Logboats of England and Wales with Comparative Material from European and Other Countries (= British Archaeological Reports. British Series 51). Oxford: British Archaeological Reports
Mowat R. J. C. 1999. The logboat in Scotland. Archaeonautica 14 (1998), 29-39
Niederle L. 1923. Nález člunu v Kolině. Obzor praehistorický 2, 32-34
Nowakiewicz T. (ed.) 2016. Starożytne miejsce ofiarne w jeziorze w Lubanowie (d. Herrn-See) na Pomorzu Zachodnim / Ancient Sacrificial Place in the Lake in Lubanowo (former Herrn-See) in West Pomerania. Warszawa: Fundacja Przyjaciół Instytutu Archeologii UW, Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego
Ossowski W. 1999. Studia nad łodziami jednopiennymi z obszaru Polski (= Prace Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku X). Gdańsk: “Marpress”
Ossowski W. 2010. Przemiany w szkutnictwie rzecznym w Polsce. Studium archeologiczne (= Prace Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku B/I). Gdańsk: Centralne Muzeum Morskie
Ossowski W. 2014. Łodzie jednopienne z Jeziora Lednickiego. In A. Kola and G. Wilke (eds), Wczesnośredniowieczne mosty przy Ostrowie Lednickim 2: Mosty traktu poznańskiego. Kraków: Universitas, 249-258
Pazda S. 1994. Brzeski rejon starożytnej metalurgii żelaza, IV-V w. n.e. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego
Reimer P. J. et al. 2004. Intcal04 Terrestrial Radiocarbon Age Calibration, 0-26 Cal Kyr Bp. Radiocarbon 46(3), 1029-1058
Rogalski B. 2010. Przemiany kulturowe na Pomorzu Zachodnim i Przednim w młodszym okresie przedrzymskim (III-I w. p.n.e.). Szczecin: Muzeum Narodowe w Szczecinie
Rogalski B. 2018. Cmentarzysko ludności kultury jastorfskiej w Marianowie, pow. stargardzki, stan. 1. Materiały Zachodniopomorskie. Nowa Seria 14, 13-95
Rogers J. S. 2011. Czech Logboats: Early Inland Watercraft from Bohemia and Moravia. Sborník Prací Filozofické Fakulty Brněnské Univerzity / Studia Minora Facultatis Philosophicae Universitatis Brunensis M 16, 171-202
Szymczak A. 1997. W sprawie najstarszych łodzi w Polsce. Materiały Zachodniopomorskie 43, 99-112
Udovič P. P. and Erič M. 2020. Logboat Ižanska I (SI-81) from Ljubljana: New Evidence of Iron Age Transportation on the Ljubljana Marshes, Slovenia. In J. A. Rodrigues and A. Traviglia (eds), IKUWA 6. Shared Heritage: Proceedings of the Sixth International Congress for Underwater Archaeology 28 November – 2 December 2016, Western Australian Maritime Museum Fremantle, Western Australia. Oxford: Archaeopress, 60-72
Van der Plicht J. 2004. Radiocarbon, the calibration curve and Scythian chronology. In M. E. Scott, A. Alekseev and G. Zaitseva (eds), Impact of the environment on human migration in Eurasia (= NATO Science Series IV Earth and Environmental Sciences 42). Victoria: Springer Nature, 45-61
Wołągiewicz R. 1981. Kultura jastorfska. Grupa nadodrzańska. In J. Wielowiejski (ed.), Prahistoria ziem polskich 5: Późny okres lateński i okres rzymski. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 135-178
Wołągiewicz R. 1989. Cmentarzysko w Marianowie i problem schyłkowej fazy kultury łużyckiej na Pomorzu. In T. Malinowski (ed.), Problemy kultury łużyckiej na Pomorzu. Słupsk: Wyższa Szkoła Pedagogiczna, 307-321
Wołągiewicz R. 1997. The Pre-Roman Iron Age in Pomerania. In J. Martens (ed.), Chronological Problems in the Pre-Roman Iron Age of Northern Europe (= Arkæologiske Skrifter 7). Copenhagen: Danmarks Universitetetsforlag, 11-33