Prognoza demograficzna dla Warszawy = A demographic forecast for Warsaw

Śleszyński, Przemysław; Kubiak, Łukasz; Korcelli-Olejniczak, Ewa

doi:2300-8466 (on-line)

Download

Title: Prognoza demograficzna dla Warszawy = A demographic forecast for Warsaw

Abstract:

W artykule przedstawiono założenia i wyniki sześciu wariantów projekcyjnych prognozy demograficznej (scenariuszowej analizy zmian ludnościowych), wykonanej na zlecenie Urzędu m.st. Warszawy (Śleszyński et al. 2019). Analiza ta została oparta na oszacowaniu populacji bazowej na podstawie badań telemetrycznych firmy Orange (wykazały one, że liczba ludności tzw. nocnej jest wyższa o 213 tys. od zameldowanej). Szacunki wykonano dla 18 dzielnic Warszawy w interwale jednorocznym dla lat 2018‑2050 według sześciu przyjętych wariantów (kontynuacyjny, suburbanizacyjny, koncentracyjny, polaryzacyjny, imigracyjny niski, imigracyjny wysoki), różnicowanych zwłaszcza poziomem migracji wewnętrznych i zagranicznych, a uwarunkowanych m.in. modelem rozwoju społeczno-gospodarczego kraju i polityką przestrzenną na obszarze metropolitalnym Warszawy. Oszacowana populacja całej Warszawy w roku 2030 wyniesie 1980‑2132 tys., a w roku 2050 – 1785‑2249 tys. mieszkańców. Najważniejszym wnioskiem poznawczym, mającym silne przełożenie praktyczne, jest zatem brak podstaw do przewidywania silniejszego przyrostu ludnościowego Warszawy w przyszłości. Wynika to zarówno z wyczerpywania się tradycyjnych regionów źródłowych migrantów, jak też poziomu dzietności w mieście, który pomimo relatywnie wysokich wartości na tle innych miast Polski pozostaje na niskim poziomie (nie zapewnia tzw. prostej zastępowalności pokoleń). Wzrost ludnościowy mógłby nastąpić jedynie w przypadku zdecydowanie silniejszej imigracji, niż ma to miejsce obecnie, zarówno wskutek większego drenażu wewnętrznego (kosztem innych miast w kraju), jak też napływu z zagranicy.

References:

Anacka, M., & Janicka, A. (2018). Prognoza ludności dla Polski na podstawie ekonometrycznej prognozy strumieni migracyjnych. Wiadomości Statystyczne, 687(8), 5‑27.
Andrejuk, K. (2017). Znaczenie polskiej sfery welfare dla imigrantów. Opinie i praktyki ludności napływowej z wybranych krajów europejskich. Studia BAS, 50(2), 107‑128.
Bijak, J., Kicinger, A., Kupiszewski, M., & Śleszyński, P., (2007). Studium metodologiczne oszacowania rzeczywistej liczby ludności Warszawy. CEFMR Working Papers, 2, Warszawa: Środkowoeuropejskie Forum Badań Migracyjnych.
Eberhardt, P. (2012). Stopień trafności polskich prognoz demograficznych. Czasopismo Geograficzne, 83 (1‑2), 3‑28.
Gawryszewski, A. (1974). Związki przestrzenne między migracjami i dojazdami do pracy oraz czynniki przemieszczeń ludności. Prace Geograficzne, 109, Warszawa: IGiPZ PAN.
Górczyńska, M., Śleszyński, P., & Niedzielski, M. (2019). Impact of property rights and ownership on the development of Warsaw's contemporary city centre. European Planning Studies, 27(1), 160‑180. https://doi.org/10.1080/09654313.2018.1531975
Górny, A., & Śleszyński, P. (2019). Exploring the spatial concentration of foreign employment in Poland under the simplified procedure. Geographia Polonica, 92(3), 331‑345. https://doi.org/10.7163/GPol.0152
Grochowski, M., Pieniążek, M., Wilk, W., & Zegar, T. (2006). Trends of economic development of Warsaw and their spatial implications. Miscellanea Geographica, 12(1), 225‑231. https://doi.org/10.2478/mgrsd-2006‑0026
GUS. (2004). Prognoza ludności na lata 2003‑2030. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
GUS. (2011). Prognoza dla powiatów i miast na prawie powiatu oraz podregionów na lata 2011‑2035. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
GUS. (2014). Prognoza ludności na lata 2014‑2050. Studia i Analizy Statystyczne. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
GUS. (2017). Prognoza ludności gmin na lata 2017‑2030 (opracowanie eksperymentalne). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Gutry-Korycka, M. (red.). (2005). Urban sprawl: Warsaw agglomeration case study. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Jaczewska, B., & Grzegorczyk, A. (2016). Residental segregation of metropolitan areas of Warsaw, Berlin and Paris. Geographia Polonica, 89(2), 141‑168. https://doi.org/GPol.0051
Kałuża-Kopias, D. (2014). Trafność prognozowanego poziomu migracji w pracach GUS. W: E. Klima (red.), Ludność, Mieszkalnictwo, Usługi - w 70. rocznicę urodzin Profesora Jerzego Dzieciuchowicza. Space-Society-Economy, 13 (s. 75‑90). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Keyfitz, N. (1982). Can theory improve population forecasts?. Working Paper, 82‑039. Laxenburg: International Institute for Applied Systems Analysis.
Korcelli, P. (1997). Alternatywne projekcje zmian demograficznych i migracji w aglomeracjach miejskich. W: P. Korcelli (red.), Aglomeracje miejskie w procesie transformacji, 5. Zeszyty IGiPZ PAN, 45 (s. 5‑21). Warszawa: IGiPZ PAN.
Korcelli, P. (2004). Migracje kompensacyjne a dylematy polityki migracyjnej. Studia Regionalne i Lokalne, 17(3), 61‑73.
Korcelli, P., Grochowski, M., Kozubek, E., Korcelli-Olejniczak, E., & Werner, P. (2012). Development of urban-rural regions: from European to local perspective. Monographies, 14. Warszawa: IGiPZ PAN.
Korcelli, P., & Just, P. (1983). Metropolitan growth and population development at the national level. Regional Development Dialogue, 4, 1‑38.
Korcelli, P., & Korcelli-Olejniczak, E. (2005). Warsaw: An evaluation of population trends and forecasts. Studia Regionalia, 15 (s. 243-257). Warszawa: Committee for Space Economy and Regional Planning.
Kotowska, I. (red.). (1999). Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90. w świetle drugiego przejścia demograficznego. Monografie i Opracowania, 461. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.
Kozłowski, E., Buczek, G., Kirejczyk, K., Mendel, M., Stępniak, M., Śleszyński, P. & Żmijewski, K. (2009). Prognoza zapotrzebowania na ciepło dla m.st. Warszawy w perspektywie długoletniej. Warszawa: Reas dla Vattenfall Heat Poland, Urząd m.st. Warszawy, Stołeczne Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej, maszynopis (wyniki prognozy opublikowano w: Śleszyński, 2016a).
Kupiszewski, M. (2002). Modelowanie dynamiki przemian ludności w warunkach wzrostu znaczenia migracji międzynarodowych. Prace Geograficzne, 181. Warszawa: IGiPZ PAN.
Kupiszewski, M., & Bijak, J. (2006). Ocena prognozy ludności GUS 2003 z perspektywy aglomeracji warszawskiej. CEFMR Working Paper, 1. Warszawa: Środkowoeuropejskie Forum Badań Migracyjnych.
Obidziński, P. (2008). O możliwości stosowania metod analogowych w diagnozowaniu i prognozowaniu demograficznym. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, 11. Zeszyty Naukowe, 749. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 309‑322.
Okólski, M. (1990). Teoria przejścia demograficznego. Warszawa: PWE.
Okólski, M., Fihel, A. (2012). Demografia. Współczesne zjawiska i teorie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Podawca, K., Karsznia, K., & Pawłat-Zawrzykraj, A. (2019). The assessment of the suburbanisation degree of Warsaw Functional Area using changes of the land development structure. Miscellanea Geographica, 24(4), 1‑10. https://doi.org/10.2478/mgrsd-2019‑0019
Potrykowska, A. (1996). Analiza migracji jako przesłanka studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy. Opracowanie wykonane dla Urzędu m.st. Warszawy, maszynopis.
Potrykowska, A., & Śleszyński, P. (1999). Migracje wewnętrzne w Warszawie i województwie warszawskim. Atlas Warszawy, 7. Warszawa: IGiPZ PAN.
Potyra, M. (2018). Korzyści i ograniczenia związane z wykorzystaniem podejścia probabilistycznego do prognozowania ludności Polski. Zarządzanie i Finanse, 16(3), 245‑261.
Rosik, P., Komornicki, T., Stępniak, M., Śleszyński, P., Goliszek, S., Pomianowski, W., & Kowalczyk, K. (2017). Evaluation of accessibility changes in Poland using the MAI indicator. Geographia Polonica, 90(3), 361‑368.
Smętkowski, M. (2009). Zróżnicowania społeczno-przestrzenne Warszawy - inercja czy metamorfoza struktury miasta?. Przegląd Geograficzny, 81(4), 461‑481. https://doi.org/10.7163/PrzG.2009.1.2
Śleszyński, P. (2004). Demograficzne przesłanki rozwoju rynku mieszkaniowego w aglomeracji warszawskiej. Przegląd Geograficzny, 76(4), 493‑514.
Śleszyński, P. (2010). Aktualne i spodziewane tendencje demograficzne w rozwoju Obszaru Metropolitalnego Warszawy. Opracowanie wykonane dla Urzędu m.st. Warszawy, Warszawa, 92 s., maszynopis.
Śleszyński, P. (2011). Oszacowanie rzeczywistej liczby ludności gmin województwa mazowieckiego z wykorzystaniem danych ZUS. Studia Demograficzne, 2, 35‑57.
Śleszyński, P. (2012). Warszawa i Obszar Metropolitalny Warszawy a rozwój Mazowsza. Trendy Rozwojowe Mazowsza, 8. Warszawa: Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego.
Śleszyński, P. (2013). Warszawa jako ośrodek dojazdów pracowniczych. Studia Regionalne i Lokalne, 51(1), 5‑25. https://doi.org/10.7366/1509499545001
Śleszyński, P. (2016). Demograficzne i społeczne przesłanki rozwoju mieszkalnictwa w Warszawie. W: L. Biegański (red.), Rozwój budownictwa mieszkaniowego i usług społecznych w nowym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (s. 15‑36). Warszawa: Urząd m.st. Warszawy, Towarzystwo Urbanistów Polskich.
Śleszyński, P. (2017). Wyznaczenie i typologia miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze. Przegląd Geograficzny, 89(4), 565‑593. https://doi.org/10.7163/PrzG.2017.4.3
Śleszyński, P. (2018). Migracje wewnętrzne. W: A. Potrykowska (red.), Sytuacja demograficzna Polski. Raport 2017‑2018, Rządowa Rada Ludnościowa (s. 154‑195). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Śleszyński, P., Bański, J., Degórski, M., & Komornicki, T. (2017). Delimitation of problem areas in Poland. Geographia Polonica, 90(2), 131‑138. https://doi.org/10.7163/GPol.0088
Śleszyński, P., Korcelli-Olejniczak, E., Kubiak, Ł., Niedzielski, M., Piotrowski, F., Stępniak, M., Więckowski, M., & Zielińska, B. (2019). Prognoza demograficzna na potrzeby studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy. Etap I: Uwarunkowania społeczno-przestrzenne oraz szacunki liczby ludności i pracujących. Etap II: Wariantowa prognoza demograficzna. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN dla Urzędu m.st. Warszawy, maszynopis.
Śleszyński, P., & Niedzielski, M. (2018). Zastosowanie danych telemetrycznych do szacunku ludności dziennej i nocnej w Warszawie. Czasopismo Geograficzne, 89 (1‑2), 43‑60.
Śleszyński, P., & Stępniak, M. (2008). Tendencje rozwoju społeczno-gospodarczego Warszawy w perspektywie długoterminowej. Opis miasta i statystyki. Opracowanie wykonane w ramach projektu Prognoza zapotrzebowania na ciepło dla m.st. Warszawy w perspektywie długoletniej. Warszawa: Reas dla Vattenfall Heat Poland, Urząd m.st. Warszawy, Stołeczne Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej.
Śleszyński, P., Stępniak, M., Szejgiec-Kolenda, B., & Zielińska, B. (2015). Szacunek rozwoju demograficznego i społeczno-zawodowego Warszawy w latach 2014‑2050. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN dla Urzędu m.st. Warszawy (maszynopis).
United Nations. (2000). Replacement migration: is it a solution to declining and ageing populations?. New York: UN Population Division, Department of Economic and Social Affairs.
Wolf, D., Wils, B., Lutz, W., & Scherbov, S. (1988). Population futures for Europe: an analysis of alternative scenarios, Working Paper, 88‑46. Laxenburg: International Institute for Applied Systems Analysis.
Zalewski, A. (2001). Problemy prognozowania rozwoju lokalnego w zmiennym otoczeniu. Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, 22, 41‑50.