„Rozum mój w poimanie wezmę”. Sceptycyzm fideistyczny w świadectwie konwersji Kaspra Wilkowskiego

Hanusiewicz-Lavallee, Mirosława

doi:0031-0514

Download

Title: „Rozum mój w poimanie wezmę”. Sceptycyzm fideistyczny w świadectwie konwersji Kaspra Wilkowskiego

References:

1. S. Baczewski, Literackie świadectwo konwersji – sprawa Kaspra Wilkowskiego. „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio FF, Philologiae". Vol. 23 (2005), s. 75-90.
2. G. Bascapè, Sacre metamorfosi, overo conversioni segnalate d’idolatri, turchi, ebrei, & eretici convertiti alla fede cattolica [...]. T. 1–4. Napoli 1680–1684.
3. A. Brückner, Różnowiercy polscy. Szkice obyczajowe i literackie. Warszawa 1905.
4. C. E. Calma, Communicating Across Communities. Explicitation in Gaspar Wilkowski’s Polish Translation of Edmund Campion’s „Rationes Decem”. „Journal of Jesuit Studies” 2014, z. 4.
https://doi.org/10.1163/22141332-00104011
5. M. Chachaj, Protestanci polscy na studiach w katolickich uniwersytetach zagranicznych w latach 1564–1660. W zb.: Z dziejów stosunków wyznaniowych w Rzeczypospolitej XVI–XVII wieku. Red. H. Gmiterek. Lublin 2000.
6. I. Dąmbska, „Meditationes” Descartesa na tle sceptycyzmu francuskiego XVII wieku. „Kwartalnik Filozoficzny” 1950, z. 1/2, s. 1-24.
7. Desiderii Erasmi Roterodami, De libero arbitrio diatribe, sive collatio. Basileae 1524.
8. Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku. Z. 5: Wielkie Księstwo Litewskie. Oprac. A. Kawecka-Gryczowa, K. Korotajowa, W. Krajewski. Wrocław 1959.
9. Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995. Oprac. L. Grzebień, przy współpr. zespołu jezuitów. Kraków 1996.
10. I. Fosi, Conversion and Autobiography. Telling Tales before the Roman Inquisition. „Journal of Early Modern History” 2013, z. 5/6.
https://doi.org/10.1163/15700658-12342376
11. A. Grabowski, Starożytności historyczne polskie, czyli pisma i pamiętniki do dziejów dawnej Polski, listy królów i znakomitych mężów, przypowieści i przysłowia itp. T. 1. Kraków 1840.
12. M. Hanusiewicz-Lavallee, W stronę Albionu. Studia z dziejów polsko-brytyjskich związków literackich w dobie wczesnonowożytnej. Lublin 2017.
13. M. Hanusiewicz-Lavallee, Wobec siedemnastowiecznych nurtów wątpienia i negacji. W zb.: Drogi duchowe katolicyzmu polskiego XVII wieku. Red. A. Nowicka-Jeżowa. Warszawa 2016.
https://doi.org/10.31338/uw.9788323524335.pp.19-41
14. A. Grychowski, Lublin w życiu i twórczości pisarzy polskich od średniowiecza do 1918 r. Lublin 1965.
15. [Grzegorz z Żarnowc a], Antidotum albo Lekarstwo na odtręt od ewanjelików Pana Kaspra Wilkowskiego, medyka lubelskiego, po wyjściu jego od sekty nowokrzczeńskiej. Przy którym są rozstrząsane przyczyny odtrącenia się jego od ewanjelików a utwirdzenia w Kościele rzymskim, w książkach jego niedawno wydanych opisane, i pokazuje się, słuszne-li były czyli nie. B. m., [1584].
16. Cz. Hernas, Barok. Wyd. 3. Warszawa 1978.
17. M. H. Juszyński, Dykcyjonarz poetów polskich. T. 2, Kraków 1820.
18. T. Kempa, Mikołaj Krzysztof Radziwiłł Sierotka (1549–1616), wojewoda wileński. Warszawa 2000.
19. Korespondencja Hieronima Rozrażewskiego. T. 2: 2 VII 1582 – 1600. Wyd. P. Czaplewski. Toruń 1939–1947.
20. M. Korolko, Refleksje o literaturze konwersyjnej w Polsce w drugiej połowie XVI wieku. Na przykładzie Kaspra Wilkowskiego i Hieronima Powodowskiego. W zb.: Przełom wieków XVI i XVII w literaturze i kulturze polskiej, red. B. Otwinowska, J. Pelc. Wrocław 1984, s. 241–254.
21. A. Kossowski, Protestantyzm w Lublinie i w Lubelskiem w XVI–XVII w. Lublin 1933.
22. S. Kośmiński, Słownik lekarzów polskich. Warszawa 1883.
23. S. Kot, Ideologia polityczna i społeczna braci polskich, zwanych arianami. Warszawa 1932.
24. W. Kowalski, From the „Land of Diverse Sects” to National Religion. Converts to Catholicism and Reformed Franciscans in Early Modern Poland. „Church History” 2001, nr 3.
https://doi.org/10.2307/3654499
25. S. Kozakiewicz, Wpływ Stanisława Hozjusza na konwersję Fabiana Kwadrantyna. „Forum Teologiczne” 2000, s. 217-235.
26. Krótkie a prawdziwe opisanie dysputacyjej, która była w Lewartowie anno 1592 [...]. Kraków 1592.
27. Literatura ariańska w Polsce XVI wieku. Antologia. Oprac., wstęp i przypisy L. Szczucki, J. Tazbir. Teksty łac. przeł. L. Joachimowicz, I. Lichońska, J. Płotkarz. Warszawa 1959.
28. M. Luszczynska, From the Prodigal Son to the Last Judgement: Arian Parables of Conversion to Catholicism. „Journal of Religion in Europe” 2018, z. 1.
https://doi.org/10.1163/18748929-01101001
29. P. A. Mazur, Conversion to Catholicism in Early Modern Italy. New York 2016.
https://doi.org/10.4324/9781315636658
30. P. A. Mazur, A. Shinn, Introduction. Conversion Narratives in the Early Modern World. „Journal of Early Modern History” 2013, z. 5/6.
https://doi.org/10.1163/15700658-12342375
31. K. Meller, Potrydenckie konwersje protestantów na katolicyzm. Świadectwa piśmiennicze. W zb.: Formowanie kultury katolickiej w dobie potrydenckiej. Powszechność i narodowość katolicyzmu polskiego. Red. J. Dąbkowska-Kujko. Warszawa 2016.
https://doi.org/10.31338/uw.9788323524076.pp.300-350
32. E. Mieczkowska, M. Pawlak, Poglądy społeczno-etyczne Szymona Budnego. W zb.: Z dziejów stosunków wyznaniowych w Rzeczypospolitej XVI–XVII wieku. Red. H. Gmiterek. Lublin 2000.
33. J. Niemojewski, Ukazanie, iż Kościół rzymski papieski nie jest apostolski ani święty, ani jeden, ani powszechny. Przy tym Odpowiedź na potwarzy Doktora Wilkowskiego, którymi zbór Pana Chrystusów zelżyć i ohydzić chce, zmyślając sobie niesprawiedliwe przyczyny swego niepobożnego i nieporządnego odstania. [Kraków 1584].
34. Z. Ogonowski, Racjonalizm w polskiej myśli ariańskiej i jego oddziaływanie na Zachodzie. „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1956, s. 141-163.
35. Z. Ogonowski, Socynianizm. Dzieje – poglądy – oddziaływanie. Warszawa 2015.
36. R. Popkin, The History of Scepticism. From Savonarola to Bayle. Wyd. przejrz. i rozszerz. Oxford 2003.
37. P. Sczaniecki, Nawrócenie Kwadrantyna. W: Służba Boża w dawnej Polsce. Studia o Mszy św. Seria 2. Poznań 1966.
38. F. Siarczyński, Obraz wieku panowania Zygmunta III, króla polskiego i szwedzkiego, zawierający opis osób żyjących pod jego panowaniem [...]. Cz. 2. Lwów 1828.
39. S. Tworek, Dysputy lubelskie XVI wieku. „Kalendarz Lubelski” 1971.
40. S. Tworek, Zbór lubelski i jego rola w ruchu ariańskim w Polsce w XVI i XVII wieku. Lublin 1966.
41. W. Urban, rec.: S. Tworek, Zbór lubelski i jego rola w ruchu ariańskim w Polsce w XVI i XVII wieku. Lublin 1966. „Rocznik Lubelski” 1966, s. 386-389.
42. P. Wilczek, Polonia Reformata. Essays on the Polish Reformation(s). Göttingen–Bristol 2016.
https://doi.org/10.13109/9783666552502
43. K. Wilkowski, Desiderosus, abo Scieżka do Miłości Bożej i do doskonałości żywota chrześcijańskiego. Dyjalog dziwnie nabożny i ucieszny, z hiszpańskiego na włoski, francuski, niemiecki, niderlandzki i łaciński język, a teraz na polski nowo przełożony [...]. Kraków 1589.
44. K. Wilkowski, Dziesięć mocnych dowodów, iż adwersarze Kościoła powszechnego w porządnej o wierze dysputacyjej upaść muszą, Edmunda Kampiana Societatis Iesu. Z łacińskiego na polski język z pilnością przetłumaczone i potrzebnie wydane, z krótką sprawą jego męczenniczego dokonania i odpisu Witakierowego. A przy tym na „Antidotum” kalwińskie odpowiedź i z nowokrzczeńcami rozprawa z strony „Przyczyn nawrócenia” Gaspra Wilkowskiego. [Wilno] 1584.
45. B. Wilkowski, List do syna Kaspra. W zb.: Literatura ariańska w Polsce XVI wieku. Antologia. Oprac., wstęp i przypisy L. Szczucki, J. Tazbir. Teksty łac. przeł. L. Joachimowicz, I. Lichońska, J. Płotkarz. Warszawa 1959, s. 461-471.
46. K. Wilkowski, Przyczyny nawrócenia do wiary powszechnej od sekt nowo krzczeńców samosateńskich. Wilno, nakładem i pracą Kaspra Wilkowskiego, 1583.