A Portrait of Professor Zdzisław A. Rajewski (1907–1974), Scholar of Many Talents

Brzeziński, Wojciech; Piotrowska, Danuta

doi:0066-5924

Download

Title: A Portrait of Professor Zdzisław A. Rajewski (1907–1974), Scholar of Many Talents

Abstract:

Zdzisław A. Rajewski was one of a group of the most outstanding twentieth century Polish archaeologists. He was a student of Professor J. Kostrzewski and his assistant in organising the 1934–1939 archaeological excavation of the Early Iron Age fortified lake village of the Lusatian Culture in Biskupin. After the Second World War, Z.A. Rajewski continued to excavate at Biskupin and, starting from 1949, was also actively involved in running the national Millennium programme of research on the origins of the Polish statehood. For a quarter of a century (1949–1974), Rajewski was Director of the State Archaeological Museum in Warsaw. Next to the archaeology of Biskupin and its micro-region, his other research interests included prehistoric and early medieval symbolic culture, battlefield archaeology, innovative methods of research and museum sciences.

References:

Abramowicz, A. 1991. Historia archeologii polskiej: XIX i XX wiek. Warszawa.
Balcer, B. 2014. Krzemionki w moich wspomnieniach z lat 1954–1972. In D. Piotrowska, W. Piotrowski, K. Kaptur and A. Jedynak (eds), Górnictwo z epoki kamienia: Krzemionki – Polska – Europa. W 90. Rocznicę odkrycia kopalni w Krzemionkach, Silex et Ferrum 1, 105–121. Ostrowiec Świętokrzyski.
Balcer, B. 2015. Sześćdziesiąt lat z archeologią w życiu cyklisty. Łódź.
Bąbel, J.T. 2015. „Krzemionki Opatowskie”. Monument prahistorii Europy. Kopalnie krzemienia pasiastego. Ostrowiec Świętokrzyski.
Brzeziński, W. 2003. 75 lat Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie. Wiadomości Archeologiczne 56 (2002–2003): 3–6.
Dąbrowski, J. and Okulicz, J. 1962. Wystawa „Początki Państwa Polskiego” w Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie. Wiadomości Archeologiczne 38(3): 297–298.
Gardawski, A. 1953. Wystawa Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie. Sprawozdania Archeologiczne 5(1–2): 79–86.
Gardawski, A., Gąssowski, J. and Rajewski, Z. 1957. Archeologia i pradzieje Polski. Warszawa.
Gąssowski, J. 1954. Archeologiczny obóz szkoleniowy w Biskupinie w roku 1954. Dawna Kultura 1(4): 188–189.
Hensel, W. 1946. Potrzeba przygotowania wielkiej rocznicy. Poznań.
Ilustracja Polska. 1937. Biskupin. Osada bagienna rok 700 Przed Chr. Ilustracja Polska 10(40) from 3 October: 988–989.
Jasienica, P. 1952. „Otchłań wieku” w Wilanowie. Przegląd Kulturalny 1(17–18) from 24.12.1952–7.01.1953: 7.
Jażdżewski, K. 1995. Pamiętniki. Wspomnienia polskiego archeologa z XX wieku. Łódź.
Kaczmarek, M. 2017. The snares of ostensible homogeneity. Lusatian culture or Lusatian urnfields? In P. Urbańczyk (ed.), The past societies. Polish lands from the first evidence of human presence to the Early Middle Ages, 3 U. Bugaj (ed.) 2000–500 BC, 263–293. Warszawa.
Kaczyński, M. 1968. I Międzynarodowa wystawa „Kultura Słowian we wczesnym średniowieczu (w Polsce i krajach sąsiednich)”. Wiadomości Archeologiczne 33(1): 145–149.
Kostrzewski, J. 1933. Na półwyspie biskupińskiego jeziora. Kurier Poznański 28(517) from 10 November: 8.
Kostrzewski, J. 1934. Zatopiona wieś przedhistoryczna w Biskupinie. Z otchłani wieków IX(6): 79–90.
Kostrzewski, J. 1936. Osada bagienna w Biskupinie, w pow. żnińskim (Rés.: Un village fortifiée sur le marais du premier âge du fer, découvert à Biskupin (Grande Pologne). Compte-rendu proviso ire des fouilles des années 1934–1935). In J. Kostrzewski, E. Lubicz-Niezabitowski and B. Jaroń, Osada bagienna w Biskupinie w pow. żnińskim. Tymczasowe sprawozdanie z prac wykopaliskowych Instytutu Prehistorycznego U.P. w latach 1934 i 1935, 1–20. Poznań.
Kostrzewski, J. 1947. Kultura prapolska. Poznań.
Kostrzewski, J. 1949. Les Origines de la civilisation polonaise. Préhistoire – protohistoire. Paris.
Kostrzewski, J. 1970. Z mego życia. Pamiętnik. Wrocław.
Lech, J. 1997. Małowierni. Spór wokół marksizmu w archeologii polskiej lat 1945–1975. Archeologia Polski 42(1–2): 175–232.
Lech, J. 1997–1998. Between captivity and freedom: Polish archaeology in the 20th century. Archaeologia Polona 35–36: 25–222.
Lech, J. 2004. Polish-German relations in archaeology in a short outline: a view from Warsaw. Archaeologia Polona 42: 21–64.
Lech, J. 2010. Grahame Clark and archaeology in Poland: 1932–2007. In A. Marciniak and J. Coles eds, Grahame Clark and His legacy, 160–187. Newcastle upon Tyne.
Lorentz, S. 1970. Odbudowa muzealnictwa warszawskiego w latach 1945–1949. In Warszawa stolica Polski Ludowej. No. 1: 224–253. Studia Warszawskie 5. Warszawa.
Marciniak, A. 2010. Grahame Clark’s concept of bioarchaeology and its reception in Polish archaeology. In A. Marciniak and J. Coles (eds), Grahame Clark and His legacy, 188–204. Newcastle upon Tyne.
Noszczak, B. 2002. „Sacrum” czy „profanum”? – Spór o istotę obchodów milenium polskiego (1949–1966). Warszawa.
Piotrowska, D. 1997–1998. Biskupin 1933–1996: archaeology, politics and nationalism. Archaeologia Polona 35–36: 255–285.
Piotrowska, D. 2000. Prof. Zdzisław Rajewski (1907–1974) – badacz Biskupina i jeden z pionierów badań dawnej kultury symbolicznej w Polsce. In B. Gediga and D. Piotrowska (eds), Kultura symboliczna kręgu pól popielnicowych epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej, 17–44. Warszawa.
Piotrowska, D. 2003. Z dziejów Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie. Wiadomości Archeologiczne 56 (2002–2003): 13–35.
Piotrowska, D. 2004. Biskupin – ideologie – kultura. In B. Gediga and W. Piotrowski (eds), Archeologia – kultura – ideologie, 91–155. Biskupin.
Piotrowska, D. 2004. The State Archaeological Museum in Warsaw during World War II. Archaeologia Polona 42: 255–290.
Piotrowska, D. 2007. Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie w latach 1939–1989. In J. Lech (ed.), Pół wieku z dziejów archeologii polskiej (1939–1989), 27–104. Warszawa.
Piotrowska, D. 2008. Prolegomena do archeologii Biskupina 1. Bibliografia archeologiczna Biskupina 1933–1983. Warszawa.
Piotrowski, W. 1991. 50 lat badań w Biskupinie. In J. Jaskanis (ed.), Prahistoryczny gród w Biskupinie. Problematyka osiedli obronnych na początku epoki żelaza, 81–105. Warszawa.
Piotrowski, W. 1998. The importance of the Biskupin wet site for the Twentieth-Century Polish archaeology. In K. Bernick (ed.), Hidden dimensions: the cultural significance of wetland archaeology, 89–106. Vancouver.
Posern-Zieliński, A. 1973. Kształtowanie się etnografii polskiej jako samodzielnej dyscypliny naukowej (do 1939 r.). In M. Terlecka (ed.), Historia etnografii polskiej, 29–113. Wrocław.
Rajewski, Z. 1938. Sprawozdanie z organizacji badań w latach 1936 i 1937. In J. Kostrzewski (ed.), Gród prasłowiański w Biskupinie w powiecie żnińskim. Sprawozdanie z badań w latach 1936 i 1937 z uwzględnieniem wyników z lat 1934–1935, 1–14. Poznań.
Rajewski, Z. 1938. Gród staropolski na półwyspie jeziora biskupińskiego w pow. żnińskim. In J. Kostrzewski (ed.), Gród prasłowiański w Biskupinie w powiecie żnińskim. Sprawozdanie z badań w latach 1936 i 1937 z uwzględnieniem wyników z lat 1934–1935, 68–92. Poznań.
Rajewski, Z. 1939. Wielkopolskie cmentarzyska rzędowe okresu wczesnodziejowego. Przegląd Archeologiczny 6 (1937–1939): 28–85.
Rajewski, Z. 1945. Obecne zadania prehistorii polskiej. Przegląd Zachodni 1(6): 338–342.
Rajewski, Z. 1947. Biskupin. Gród prasłowiański. Prasłowiańszczyzna i Polska pierwotna 4. Warszawa.
Rajewski, Z. 1950. Sprawozdanie z organizacji prac w Biskupinie w pow. żnińskim w latach 1938–39 i 1946–48. In J. Kostrzewski (ed.), III Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w grodzie kultury łużyckiej w Biskupinie w powiecie żnińskim za lata 1938–1939 i 1946–1948, 1–11. Poznań.
Rajewski, Z. 1952. Archeologiczny obóz szkoleniowy w Biskupinie. Z otchłani wieków 21(4): 141–146.
Rajewski, Z. 1952. Drugi archeologiczny obóz szkoleniowy w Biskupinie. Z otchłani wieków 21(6): 200.
Rajewski, Z. 1952. Projekt gmachu Stołecznego Muzeum Archeologicznego. Muzealnictwo 1–2: 26–32.
Rajewski, Z. 1953. III Archeologiczny Obóz Szkoleniowy w Biskupinie. Z otchłani wieków 22(5): 199.
Rajewski, Z. 1953. Zagadnienie wystaw archeologicznych. Sprawozdania Państwowego Muzeum Archeologicznego 5(1–2): 74–78.
Rajewski, Z. 1955. Muzeoznawstwo archeologiczne. Zapiski Archeologiczne 6. Warszawa.
Rajewski, Z. 1956. Archeologiczny obóz szkoleniowy w Biskupinie w 1955 r. Wiadomości Archeologiczne 23(3): 293–294.
Rajewski, Z. 1957. Polské výcvikové tábory archeologické. Archeologické rozhledy 9(5): 716–717.
Rajewski, Z. 1959. Settlements of a Primitive and Early Feudal Epoch in Biskupin and its Surroundings. Archaeologia Polona 2: 85–124.
Rajewski, Z. 1960. Le territoire de Biskupin au Haut Moyen Age. In P. Francastel (ed.), Les origines des villes polonaises. Congrès et colloques II. École Pratique des Hautes Études – Sorbonne. Sixième section: Sciences économiques et sociales, 107–120. Paris.
Rajewski, Z. 1960. On Research Methods Concerning Settlement Complex. Archaeologia Polona 3: 146–154.
Rajewski, Z. 1963. Archeologia w poszukiwaniu Grunwaldu. Z otchłani wieków 39(2): 114–118.
Rajewski, Z. 1968. Państwowe Muzeum Archeologiczne w latach 1923–1968. Wiadomości Archeologiczne 33(3–4): 255–294.
Rajewski, Z. 1970. Biskupin: osiedle obronne wspólnot pierwotnych sprzed 2500 lat. Warszawa.
Rajewski, Z. 1970. Über den Wasserquellenkult. In W. Hensel and K. Żurowski (eds), I Międzynarodowy Kongres Archeologii Słowiańskiej. Warszawa 14–18 IX 1965. [Vol.] 5. Sekcja IVB. Kultura wsi i miast słowiańskich we wczesnym średniowieczu, 409–413. Wrocław.
Rajewski, Z. 1974. Święta woda u Słowian – źródła, rzeki, jeziora. Slavia Antiqua 21(1975): 111–117.
Rajewski, Z. 1975. Uwagi o metodzie badań niektórych reliktów archeologicznych pradawnych wierzeń. Wiadomości Archeologiczne 39(4): 555–559.
Rajewski Z. and Maciejewski, F. 1957: Badania wykopaliskowe źródeł krynicznej wody w Biskupinie, pow. Żnin. Wiadomości Archeologiczne 24(3): 232–243.
Reichenbach, K. 2017. Biskupin – Ur(Slawen)stätt. Prähistorische Archäologie als deutsch-polnische Beziehungsgeschichte. Mitropa. Jahresheft des Leibniz-Instituts für Geschichte und Kultur des östlichen Europa (GWZO), 10–15 Leipzig.
Sokolewicz, Z. 1973. Szkoły i kierunki w etnografii polskiej. In M. Terlecka (ed.), Historia etnografii polskiej, 115–167. Wrocław.
Tabaczyński, S. 2005. Zdzisław Adam Rajewski i Biskupin. In A. Grossman and W. Piotrowski (eds), Badacze Biskupina. Biskupińskie Prace Archeologiczne 4: 53–70 Biskupin.
Trawkowski, S. 1960. Wystawa „Początki państwa polskiego”. Ekspozycja wystawowa a synteza historyczna. Kwartalnik Historyczny 67(4): 1107–1116.