Narodziny „Małej Moskwy” : o wysiedleniu ludności polskiej w Legnicy za rzekę Kaczawę w lipcu 1945 roku

Żak, Marek (1989– )

doi:0419-8824

Przejdź do menu głównego
Przejdź do wyszukiwarki
Przejdź do treści
Przejdź do stopki

Pobierz

Tytuł: Narodziny „Małej Moskwy” : o wysiedleniu ludności polskiej w Legnicy za rzekę Kaczawę w lipcu 1945 roku

Abstrakt:

Artykuł przedstawia Legnicę i dosyć słabo znane zdarzenia mające tam miejsce w lipcu 1945 r., kiedy miasto stało się siedzibą sztabu i kilkudziesięciotysięcznego garnizonu Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej. Wydarzenia te poprzedziło wysiedlenie ludności polskiej z centralnej części miasta za rzekę Kaczawę, co w domyśle miało ułatwić radzieckiemu dowództwu odpowiednie „przystosowanie” miasta do potrzeb armii „Wielkiego Brata”. Decyzja o wysiedleniu została podjęta nagle, a sam jego proces przebiegał w sposób bezpardonowy i chaotyczny. Dotyczyło ono zarówno ludności cywilnej, jak i władz administracyjnych miasta i województwa.

Bibliografia:

Balbus T., Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Legnicy (maj–grudzień 1945 r.). Struktura, kadry, działalność, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2007, nr 1, s. 31–52.
Dąbrowski S., Pobyt i wycofanie Północnej Grupy Wojsk Radzieckich z Dolnego Śląska, „Dolny Śląsk” 1995, nr 1, s. 79–84.
Domke R., Propaganda dotycząca Ziem Zachodnich i Północnych Polski w prasie krajowej 1945 roku, „Studia Zachodnie” 2008, t. X, s. 69–79.
Gestern, heute, morgen. Wczoraj, dziś, jutro. 50 lat Niemieckiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego na Dolnym Śląsku, wybór i oprac. I. Lipman, Wrocław 2007.
Grębecka Z., Obcy w mieście. Żołnierze radzieccy w pamięci, doświadczeniu i opowieści Legniczan, Kraków 2017.
Halicka B., Polski Dziki Zachód. Przymusowe migracje i kulturowe oswajanie Nadodrza 1945–1948, tłum. A. Łuczak, Kraków 2015.
Hryciuk G., „Na baśniowym Dolnym Śląsku…” Propagandowa wizja Dolnego Śląska w radzieckiej prasie polskojęzycznej we Lwowie w latach 1944–1946, „Sobótka” 1999, nr 4, s. 507–518.
Hytrek-Hryciuk J., „Człowiek nie może opisać tego chaosu”. Legnica w ostatnich miesiącach II wojny światowej (luty–maj 1945 r.), „Szkice Legnickie” 2010, t. XXXI, s. 217–230.
Kalski W., Legnicki „dyktator”, „Konkrety”, 9 V 2002, nr 19, s. 19.
Kondusza W., Mała Moskwa. Rzecz o radzieckiej Legnicy, Legnica 2011.
Kowalak C., Pierwsze dni wolności Legnicy. Kalendarium 1945 roku, „Szkice Legnickie” 1966, t. III, s. 72–84.
Legnica. Monografia historyczna miasta, red. M. Haisig, Wrocław 1977.
Legnica. Zarys monografii miasta, red. S. Dąbrowski, Legnica–Wrocław 1998.
Ligarski S., Stanisław Piaskowski – pierwszy wojewoda dolnośląski, „Dolny Śląsk” 2005, nr 11, s. 141–146.
Lipiński A.S., Dwa portrety z Legnicą w tle, „Diariusz Lekarski” 1995, nr 2, s. 13.
Między zacofaniem a modernizacją. Społeczno-gospodarcze problemy ziem polskich na przestrzeni wieków, red. E. Kościk, T. Głowiński, Wrocław 2009.
Osadnictwo na ziemiach obecnego województwa legnickiego w latach 1945–1950, red. J. Chutkowski, Legnica 1989.
Prasa jako źródło do dziejów Śląska i Pomorza w XIX i XX wieku, red. J. Nowosielska-Sobel, E. Włodarczyk, Szczecin 2005.
Stępień R., Stępień A., Pułkownik Karol Myrek i jego legnicki epizod, „Szkice Legnickie” 2003, t. XXIV, s. 199–232.
Sula D., Działalność przesiedleńczo-repatriacyjna Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w latach 1944–1951, Lublin 2002.
Szarota T., Osadnictwo miejskie na Dolnym Śląsku w latach 1945–1948, Wrocław 1969.
Szkurłatowski Z., Akcja osiedleńcza i problemy demograficzne Legnicy w latach 1945–1970, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1974, nr 4, s. 549–567.
Trudne dziedzictwo. Tradycje dawnych i obecnych mieszkańców Dolnego Śląska, red. J. Nowosielska-Sobel, G. Strauchold, Wrocław 2006.
Urząd Bezpieczeństwa na Dolnym Śląsku 1945–1956. Z badań nad organizacją i działalnością aparatu bezpieczeństwa, red. R. Klementowski, K. Szwagrzyk, Wrocław 2012.
W objęciach Wielkiego Brata. Sowieci w Polsce 1944–1993, red. K. Rokicki, S. Stępień, Warszawa 2009.
Wojska radzieckie w Polsce 1939–1993, red. S. Dąbrowski, K. Jaworski, W.W. Szetelnicki, Legnica 2013.
Żak M., Czerwona szarańcza, „Tygodnik Regionalny Konkrety”, 8 VI 2016, nr 23, s. 14.
Żak M., Na straży „Małej Moskwy. Powstanie Milicji Obywatelskiej w Legnicy i w powiecie legnickim (1945–1948), „Szkice Legnickie” 2017, t. XXXVIII, s. 191–244.
Żak M., Początki polskiej akcji osadniczej na terenie Legnicy (kwiecień 1945 – czerwiec 1946), „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 2015, nr 4, s. 69–92.