Subtitle:

Przegląd Geograficzny T. 91 z. 4 (2019)

Publisher:

IGiPZ PAN

Place of publishing:

Warszawa

Description:

24 cm

Type of object:

Journal/Article

Abstract:

The Polish-Russian border is unique, and for many reasons. One of these relates to the role of Kaliningrad Oblast vis-à-vis Russia on the one hand, and the EU and NATO on the other, making it clear how strategically important the District is from the geopolitical point of view. A second wider issue of course concerns Russia’s position on the international stage. Unsurprisingly, the Polish-Russian border has been characterised by a significant dynamic where changes of function and permeability are concerned. Given that the border plays a role even at global level, transformations that have occurred relate to changes in EU/Poland-Russian relations, even if such top-down considerations neglect a further significance from the point of view of border residents who must struggle with issues of lack of access to a stable border. The aim of the work detailed in this paper was thus to identify the functions played by the Polish-Russian border across the whole 1990–2018 period, as well as the associated degree of permeability. And despite a relatively rich literature devoted to the border in question, it is possible to note relative neglect of the matter of how that border was created and shaped, as well as a real lack of analyses when it comes to variability in status post-2012. This gap in the Polish literature, in particular, is bridged in the present paper, whose author sought the answers to three key research questions. These related to whether, and to what extent, the Polish-Russian border actually represented a barrier; to the factors determining variability of function and permeability; and to the impact of any instability of functioning on the everyday lives of inhabitants in the Poland-Kaliningrad border region. Analysis of the material compiled makes it clear that the greatest impact on the role of the border in question is that exerted by individual decisions of central governments and the European Parliament. For the years 1990–2018 saw the border’s status change under the influence of, for example: the introduction of visa-free travel (1990–1997), the Act on Foreigners (1998–2003), Poland’s accession to the EU (2004–2007), Poland’s accession to the Schengen Area (2008–2011), the introduction of local border traffic (2012–2016), the Crimean crisis (from 2014) and suspension of local border traffic (from 2016). Additionally, the role of the border has been changed by the state of border infrastructure, procedures, the image of Russia, global trends relating to borders and relations nurtured by ruling political parties.

References:

Anisiewicz R., 2008, Zmiany natężenia i struktury ruchu granicznego z Obwodem Kaliningradzkim w okresie poakcesyjnym, [w:] S. Dołzbłasz, A. Raczyk (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych. Europa bez granic - nowa jakość przestrzeni, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Wrocław, s. 141−148.
Anisiewicz R., Palmowski T., 2014, Small border traffic and cross-border tourism between Poland and the Kaliningrad Oblast of the Russian Federation, Queastiones Geographicae, 33, 2, s. 79-85. https://doi.org/10.2478/quageo-2014-0017
Anisiewicz R., Palmowski T., 2016, Współpraca Polski z Obwodem Kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej jako istotny element integracji bałtyckiej, Prace i Studia Geograficzne, 61, 1, s. 13-28.
Archer C., Etzold T., 2010, The European Union and Kaliningrad: Taking the Low Road, Geopolitics, 15, 2, s. 329-344. https://doi.org/10.1080/14650040903486959
Bank Danych Lokalnych, 2019, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start (15.10.2019).
Batyk I., 2013, Współpraca regionalna województwa warmińsko-mazurskiego z Obwodem Kaliningradzkim w zakresie rozwoju turystyki, Europa Regionum, 14, s. 217-228.
Berger S., 2010, How to be Russian with a Difference? Kaliningrad and its German Past, Geopolitics, 15, 2, s. 345-366. https://doi.org/10.1080/14650040903486967
Browning C.S., Joenniemi P., 2004, Contending Discourses of Marginality: The Case of Kaliningrad, Geopolitics, 9, 3, s. 699-730. https://doi.org/10.1080/14650040490478747
Bürkner H.J., 2013, Graniczenie, krajobraz polityczny i areny społeczne: polsko-niemiecki obszar przygraniczny w ujęciu poststrukturalistycznym, Biuletyn Niemiecki, 36, s. 2-6.
CBOS, 2019, Stosunek do innych narodów, Komunikat z badań, Warszawa.
Complete statistics on short-stay visas issued by the Schengen States, 2019, https://ec.europa.eu/home-affairs/what-we-do/policies/borders-and-visas/visa-policy_en (15.10.2019).
Czachor R., 2011, Miejsce Federacji Rosyjskiej w polskiej polityce wschodniej. Bilans 20-lecia, Wrocławski Przegląd Międzynarodowy, 2, s.. 109-131.
Decoville A., Durand F., 2018, Exploring cross-border integration in Europe: How do populations cross borders and perceive their neighbours? European Urban and Regional Studies, 26, 2, s. 134-157. https://doi.org/10.1177/0969776418756934
Dębicki M., 2019, Zawieszenie umowy o małym ruchu granicznym pomiędzy Polską a obwodem kaliningradzkim. Próba rozpoznania zjawiska, [w:] Z. Kurcz (red.), Polskie pogranicza w procesie przemian, 34 (w druku).
Dębicki M., Makaro J., 2016, Sąsiedztwo polsko-rosyjskie w aspekcie turystycznym, [w:] M. Dębicki, J. Makaro (red.), Sąsiedztwa III RP - Rosja. Zagadnienia społeczne, Wydawnictwo Gajt, Wrocław, s. 8−39.
Golunov S., 2013, EU−Russian Border Crossing: The Dialogical Perspective, Geopolitics, 18, 4, s. 933-953. https://doi.org/10.1080/14650045.2013.789867
Gumenyuk I., Kuznetsova T., Osmolovskaya L., 2016, Local border traffic as an efficient tool for developing cross-border cooperation, Baltic Region, 8, 1, s. 67-82. https://doi.org/10.5922/2079-8555-2016-1-6
Holtom P., 2005, The Kaliningrad test in Russian-EU relations, Perspectives on European Politics and Society, 6, s. 31-54. https://doi.org/10.1080/15705850508438904
Jańczak J., 2015, The "Forgotten Border" between Poland and the Kaliningrad Oblast. De and Re-Boundarization of the Russia-EU Neighborhood, Cross Border Review Year Book, s. 27-50.
Kałuski S., 2017, Blizny historii. Geografia granic politycznych współczesnego świata, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa.
Kamiński K., 2019, Polskie sosiki i ruska benzyna. Mały ruch graniczny jako eksperyment prawny dobrego sąsiedztwa, NOMOS, Kraków.
Klemenshev A., Fedorov G., Fidrya E., 2017, Specific Kaliningrad character of the Russian identity, Bulletin of Geography. Socio-Economic Series, 38, s. 47-55. https://doi.org/10.1515/bog-2017-0033
Kolosov V., Więckowski M., 2018, Border Changes in Central and Eastern Europe: an Introduction, Geographia Polonica, 91, 1, s. 5-16. https://doi.org/10.7163/GPol.0106
Komornicki T., 1999, Granice Polski. Analiza zmian przenikalności w latach 1990-1996, Geopolitical Studies, 5, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
Komornicki T., 2008, Polska granica wschodnia - zmiany w natężeniu, strukturze i kierunkach interakcji w latach 1990-2007, [w:] S. Dołzbłasz, A. Raczyk (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych. Europa bez granic - nowa jakość przestrzeni, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Wrocław, s. 109-120.
Komornicki T., 2010, Flows of persons and goods across the Polish segment of the outer boundary of the European Union - results of a research project, Europa XXI, 20, s. 9-29. https://doi.org/10.7163/Eu21.2010.20.1
Komornicki T., 2016, Zmiany w ruchu przez polską granicę wschodnią w roku 2014 na tle sytuacji geopolitycznej, Prace i Studia Geograficzne, 61, 1, s. 103-119.
Komornicki T., 2018, Recenzja − S. Kałuski − Blizny historii. Geografia granic politycznych współczesnego świata, Przegląd Geograficzny, 90, 2, s. 364−367.
Komornicki T., Miszczuk A., 2010, Eastern Poland as the borderland of the European Union, Quaestiones Geographicae, 29, 2, s. 55-69. https://doi.org/10.2478/v10117-010-0014-5
Kowalczyk K.A., 2019, Geopolityczne dążenia współczesnej Rosji, Przegląd Geopolityczny, 27, s. 78-92.
Kropinova E.G., 2015, Evaluation of Tourism Development Situation in the Russian Federation in 2000−2015: The case of Kaliningrad Region, Mediterranean Journal of Social Sciences, 6, 7, s. 165-170. https://doi.org/10.5901/mjss.2015.v6n6s7p165
Kurcz Z., 1999, Pogranicza: modelowe euroregiony czy tereny tradycyjnej rywalizacji? [w:] Z. Kurcz (red.), Pogranicze z Niemcami a inne pogranicza Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 7-23.
Lakomy M., 2011, Główne problemy w stosunkach polsko-rosyjskich na początku XXI wieku, [w:] M. Stolarczyk (red.), Stosunki Polski z sąsiadami w pierwszej dekadzie XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 69-112.
Lisakiewicz R., 2018, Poland's conception of European security and Russia, Communist and Post-communist Studies, 51, s. 113-123. https://doi.org/10.1016/j.postcomstud.2018.04.001
Łach H., 2011, Polsko-rosyjska granica państwowa w drodze do Schengen, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki, 3, 161, s. 97−122.
Malkowski A., 2014, Mały ruch graniczny jako element kształtowania współpracy transgranicznej, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 348, 190−199. https://doi.org/10.15611/pn.2014.348.17
Martinez O.J., 1994, Border People. Life and Society in the U.S.-Mexico borderlands, The University of Arizona Press, Tuscon&London.
Medeiros E., 2019, Cross-border transports and cross-border mobility in EU border regions, Case Studies on Transport Policy, 7, s. 1-12. https://doi.org/10.1016/j.cstp.2018.11.001
Moraczewska A., 2008, Transformacja funkcji granic Polski, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Nielsen H.D., 2019, Encountering (un) familiar Russia: thresholds and perceptions when crossing the border, Journal of Borderlands Studies. https://doi.org/10.1080/08865655.2019.1621765
Overcoming obstacles in border regions, 2015, Komisja Europejska, Luksemburg.
Paasi A., Prokkola E., 2008, Territorial Dynamics, Cross-border Work and Everyday Life in the Finnish-Swedish Border Area, Space and Polity, 12, 1, s. 13-29. https://doi.org/10.1080/13562570801969366
Palmowski T., 2013, Kaliningrad - szansa czy zagrożenie dla Europy Bałtyckiej? Monografia społeczno-gospodarcza, Wydawnictwo Bernardinum, Gdańsk-Pelplin.
Prokkola E., 2009, Unfixing borderland identity: Border performances and narratives in the construction of self, Journal of Borderlands Studies, 24, 3, s. 21-38. https://doi.org/10.1080/08865655.2009.9695737
Ptáček P., Kladivo P., Roubínek P., Siwek T., Ziener K., 2017, Granica w świadomości i w rzeczywistości: dwa przykłady z nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej, Studia Socjologiczne, 224,1, s. 167-193.
Rogoża J., Wierzbowska-Miazga A., Wiśniewska I., 2012, Wyspa na uwięzi. Kaliningrad między Moskwą a UE, Prace Ośrodka Studiów Wschodnich, Warszawa.
Rykiel Z., 2006, Podstawy geografii politycznej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Sagan I., Kolosov V., Studzińska D., Zotova M., Sebentsov A., Nowicka K., 2018, The local border traffic zone experiment as an instrument of cross-border integration: The case of Polish-Russian borderland, Geographia Polonica, 91, 1, s. 95−112. https://doi.org/10.7163/GPol.0102
Sakson A., 2011, Geostrategiczne aspekty "problemu Kaliningradzkiego", Przegląd Strategiczny, 2, s. 161-184. https://doi.org/10.14746/ps.2011.2.9
Sakson A., 2014, Obwód Kaliningradzki a bezpieczeństwo Polski, Przegląd Strategiczny, 7, s. 109-121. https://doi.org/10.14746/ps.2014.1.8
Sakson A., 2015, Obwód kaliningradzki w otoczeniu NATO i Unii Europejskiej, Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 9, 1, s. 44-52.
Sakson A., 2016, Współczesne oblicze mieszkańców obwodu kaliningradzkiego, [w:] M. Dębicki, J. Makaro (red.), Sąsiedztwa III RP - Rosja. Zagadnienia społeczne, Wydawnictwo Gajt, Wrocław, s. 40−66.
Schiebel J., Omrani H., Gerber P., 2015, Border effects on the travel mode choice of resident and cross-border workers in Luxemburg, European Journal of Transport and Infrastructure Research, 15, 4, s. 570-596.
Sebentsov A., Zotova M., 2013, Geography and economy of the Kaliningrad region: limitations and prospects of development, Baltic Region, 4, 18, s. 81-94. https://doi.org/10.5922/2079-8555-2013-4-8
Sebentsov A., Zotova M., 2017, Kaliningrad as a Tourism Enclave/Excalve? [w:] D. Hall (red.), Tourism and Geopolitics: Issues and concepts from Central and Eastern Europe, s. 191-204. https://doi.org/10.1079/9781780647616.0191
Sitek S., 2016, Uwarunkowania rozwoju lokalnego na obszarach przygranicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Stephenne N., Pesaresi M., 2006, Spatial permeability model at the European Union land border, European Commission, Luksemburg.
Straż Graniczna, 2019, Statystyki, https://www.strazgraniczna.pl/pl/granica/statystyki-sg/2206, Statystyki-SG.html (10.10.2019).
Studzieniecki T., Palmowski T., Koreevets V., 2016, The system of cross-border tourism in the Polish-Russian borderland, Procedia Economics and Finance, 39, s. 545-552. https://doi.org/10.1016/S2212-5671(16)30298-2
Studzińska D., 2014, Ruch bezwizowy a rozwój turystyki na pograniczu polsko-rosyjskim, Przegląd Geograficzny, 86, 4, s. 525−540. https://doi.org/10.7163/PrzG.2014.4.4
Studzińska D., Nowicka K., 2014, Mały ruch graniczny z perspektywy władz lokalnych i mieszkańców. Przykład granicy polsko-rosyjskiej, Prace i Studia Geograficzne, 54, s. 275−288.
Studzińska D., Sivkoz A., Domaniewski S., 2018, Russian cross-border shopping tourists in the Finnish and Polish borderlands, Norsk Geografisk Tidsskrift-Norwegian Journal of Geography, 72, 2, s. 115-126. https://doi.org/10.1080/00291951.2018.1451365
Subocz E., Sternicka-Kowalska M., 2016, Mały ruch graniczny z perspektywy mieszkańców obszaru pogranicza polsko-rosyjskiego (na przykładzie miasta Bartoszyce), [w:] M. Dębicki, J. Makaro (red.), Sąsiedztwa III RP - Rosja. Zagadnienia społeczne, Wydawnictwo Gajt, Wrocław, s. 67-84.
Szul R., 2008, Europa bez granic językowych? [w:] D. Ilnicki, K. Janc (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych. Europa bez granic - nowe wyzwania, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Wrocław, s. 19−26.
Trojanowska-Strzęboszewska M., 2005, Granica z Obwodem Kaliningradzkim z perspektywy społeczności Braniewa i Bartoszyc, [w:] H. Bojar (red.), Trzy horyzonty czasowe. Granice na pograniczach: z badań społeczności lokalnych wschodniego pogranicza Polski, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa, s. 319−350.
Varol C., Soylemez E., 2018, Border permeability and socio-spatial interaction in Turkish and the EU border regions, Regional Science Policy and Practice, 10, 4, s. 283−297. https://doi.org/10.1111/rsp3.12153
Więckowski M., 2004, Przyrodnicze uwarunkowania kształtowania się polsko-słowackich więzi transgranicznych, Prace Geograficzne, 195, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
Włodkowska-Bagan A., 2017, Polityka Rosji na obszarze poradzieckim, Wschodni Rocznik Humanistyczny, 14, 3, s. 61−87.
Wojnowski E., 1999, Granica polsko-kaliningradzka 1944−1997, [w:] Z. Kurcz (red.), Pogranicze z Niemcami a inne pogranicza Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 247−271.
Wojnowski E., 2006, Obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej - od obszaru zamkniętego ku regionowi współpracy (1946−2006), Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, Olsztyn.

Relation:

Przegląd Geograficzny

Volume:

91

Issue:

4

Start page:

553

End page:

571

Detailed Resource Type:

Article

Format:

File size 0,4 MB ; application/octet-stream

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:111574 ; 2300-8466 (on-line) ; 10.7163/PrzG.2019.4.6

Source:

CBGiOS. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Creative Commons Attribution BY 4.0 license

Terms of use:

Copyright-protected material. [CC BY 4.0] May be used within the scope specified in Creative Commons Attribution BY 4.0 license, full text available at: ; -

Digitizing institution:

Institute of Geography and Spatial Organization of the Polish Academy of Sciences

Original in:

Central Library of Geography and Environmental Protection. Institute of Geography and Spatial Organization PAS

Projects co-financed by:

Operational Program Digital Poland, 2014-2020, Measure 2.3: Digital accessibility and usefulness of public sector information; funds from the European Regional Development Fund and national co-financing from the state budget.

Access:

Open