Subtitle:

Studia Obszarów Wiejskich = Rural Studies, t. 53

Publisher:

IGiPZ PAN ; PTG

Place of publishing:

Warszawa

Description:

24 cm

Type of object:

Journal/Article

Abstract:

Functionalism in the Polish geographical studies has been the basic research approach within the broadly understood rural geography. Implementation of this paradigm for over 30 years (until the end of the 1980s) in numerous geographical research centers has consolidated a model primarily based on statistical sources and their development employing quantitative methods. At present, scientists face challenges concerning a holistic view on the cultural change taking place in Poland’s rural areas and its geographical description involving qualitative research methods. The aim of this paper is to indicate the origin of approaches addressing the issue of rural areas’ functions, their evolution and gradual replacement or supplementation with new trends, interpretation of which requires employing experience gained by social sciences. The final part of the paper includes a proposal of redirecting research towards a new look at changes occurring in Poland’s rural areas. Contemporary processes of social diversification could find a perfect interpretation of the rural environment in the cultural concept. Some key research tasks included in the solution to this problem are: • defining the functions of settlement units within area’s structure and changes in cultural landscape, along with identification of their natural and socio-economic conditions; • determining the social structure and its transformation trends in rural settlements; • linking physiognomic features of development and utilization of settlement plots and social characteristics of their inhabitants; • determining the spatial and temporal activity of rural population; • determining the existing social relations between village’s inhabitants (forms of cooperation and possible conflicts); • identifying rationale behind social behavior, including inhabitants’ participation in the formation and functioning of local government.

References:

Bański J., 2002, Geografia wsi - nową dyscypliną badawczą polskiej geografii, Przegląd Geograficzny, 74, 3, s. 367-379.
Bański J., 2005, Przestrzenny wymiar współczesnych procesów na wsi, Studia Obszarów Wiejskich, 9.
Bański J., Stola W., 2002, Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce, Studia Obszarów Wiejskich, 3.
Biderman E., 1967, Kryteria hierarchizacji osiedli centralnych w badaniach na Pomorzu Zachodnim, [w:] L. Straszewicz (red.), Ośrodki lokalne, Katedra Geografii Ekonomicznej, Uniwersytet Łódzki, Łódź, s. 32-49.
Chilczuk M., 1963, Sieć ośrodków więzi społeczno-gospodarczej wsi w Polsce, Prace Geograficzne, 45, Instytut Geografii PAN, Warszawa.
Chojnicki Z., 1970, Podstawowe tendencje metodologiczne we współczesnej geografii ekonomicznej, Przegląd Geograficzny, 42, 2, s. 199-214.
Chojnicki Z., 1988, Koncepcja terytorialnego system społecznego, Przegląd Geograficzny, 60, 4, s. 491-510.
Dobrowolska M., 1959, Przemiany struktury społeczno-gospodarczej wsi Małopolskiej, Przegląd Geograficzny, 31, 1, s. 3-32.
Drobek W., Heffner K., 1994, Koncepcja wsi kluczowych a procesy osadnicze na obszarach wiejskich, Przegląd Geograficzny, 66, 1-2, s. 19-31.
Durkheim E., 1968, Zasady metody socjologicznej, PWN, Warszawa.
Dziegieć E., 1976, Wyposażenie byłych wsi gromadzkich w województwie łódzkim na tle ich stażu administracyjnego, [w:] S. Zajchowska (red.), Współczesna problematyka osadnictwa wiejskiego, Seria Geografia, 10, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań.
Dziewoński K., 1971, Baza ekonomiczna i struktura funkcjonalna miast. Studium rozwoju pojęć, metod i ich zastosowań, Prace Geograficzne, 87, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
Głębocki B. (red.), 1998, Przestrzenna transformacja struktury agrarnej a wielofunkcyjny rozwój wsi w Polsce, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Golachowski S., Kostrubiec B., Zagożdżon A., 1974, Metody badań geograficzno-osadniczych, PWN, Warszawa.
Jackowski A., 1981, Typologia funkcjonalna miejscowości turystycznych (na przykładzie województwa nowosądeckiego), Rozprawy Habilitacyjne Uniwersytetu Jagiellońskiego, 53, Kraków.
Jarowiecka T., 1962, Struktura zatrudnienia mieszkańców województwa krakowskiego, Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie, 10, s. 143-157.
Kostrowicki J., 1952, O funkcjach miastotwórczych i typach funkcjonalnych miast, Przegląd Geograficzny, 24, 1-2, s. 7-64.
Kostrowicki J., 1968, Agricultural Typology, Agricultural Regionalization, Agricultural Development, Geographia Polonica, 14, s. 265-274.
Kostrowicki J., 1969, Typologia rolnictwa. Założenia, kryteria, metody, Przegląd Geograficzny, 41, 4, s. 599-621.
Latoszek M. (red.), 1993, Regionalizm jako folkloryzm, ruch społeczny i formuła ideologiczno-polityczna, Wydawnictwo Gdańskie, Gdańsk.
Liszewski S., 1993, Dorobek łódzkiego ośrodka geograficznego w zakresie badania ośrodków lokalnych. Próba syntezy, kierunki dalszych prac, [w:] W. Maik (red.), Problematyka lokalnych systemów osadniczych, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń, s. 29-40.
Maik W., 1976, Analiza funkcjonalna sieci osadniczej podregionu kalisko-ostrowskiego, Seria Geografia, 11, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań.
Maik W., 1988, Rozwój teorii regionalnych i krajowych układów osadnictwa, Seria Geografia, 37, Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań.
Maik W., 1988, Refleksje dotyczące stanu i rozwoju geografii osadnictwa w Polsce, Seria Geografia, 42, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, s. 135-152.
Maik W., 1992, Problematyka rozwoju polskiej geografii społeczno-ekonomicznej w świetle paradygmatycznych modeli pojęciowych, Przegląd Geograficzny, 44, 3-4, s. 231-246.
Maik W., 1992, Rola koncepcji lokalnych systemów osadniczych w badaniach organizacji przestrzenno-czasowej życia codziennego, [w:] Z. Chojnicki, T. Czyż (red.), Współczesne problemy geografii społeczno-ekonomicznej Polski, Seria Geografia, 55, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań, s. 111-120.
Maik W., 1993, Koncepcja lokalnych systemów osadniczych. Założenia i perspektywy badawcze, [w:] W. Maik (red.), Problematyka lokalnych systemów osadniczych, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń, s. 19-28.
Malinowski B., 1987, Argonauci Zachodniego Pacyfiku, Dzieła, 3, PWN, Warszawa.
Merton R.K., 1982, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, PWN, Warszawa.
Musiał W., 1967, Badania nad ośrodkami lokalnymi w polskiej literaturze geograficznej, [w:] L. Straszewicz (red.), Ośrodki lokalne, Katedra Geografii Ekonomicznej, Uniwersytet Łódzki, Łódź, s. 8-17.
Parsons T., 1937, The Structure of Social Action, McGrawHill, New York.
Parsons T., 1951, The Social System, Free Press, New York.
Prochownik A., 1976, Struktura funkcjonalna wiejskich ośrodków gminnych na tle innych wsi (na wybranych przykładach), [w:] S. Zajchowska (red.), Współczesna problematyka osadnictwa wiejskiego, Seria Geografia, 10, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań, s. 105-124.
Radcliffe-Brown A.R., 1958, Method in Social Antropology, University of Chicago Press, Chicago.
Spencer H., 1850, Social Statics, John Chapman, London.
Spencer H., 1876-1896, The Principles of Sociology, 1-3, D. Appleton and Company, London.
Stola W., 1987, Klasyfikacja funkcjonalna obszarów wiejskich Polski. Próba metodyczna, Prace Habilitacyjne, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
Stola W., 1993, Struktura przestrzenna i klasyfikacja funkcjonalna obszarów wiejskich Polski, Dokumentacja Geograficzna, 3, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
Straszewicz L. (red.), 1967, Ośrodki lokalne, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
Suliborski A., 2001, Funkcje i struktura funkcjonalna miast. Studia empiryczno-teoretyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Suliborski A., 2002, Funkcjonalne przemiany i integracja systemu miast w regionie łódzkim, [w:] A. Jewtuchowicz, A. Suliborski (red.), Struktury i procesy kształtujące łódzki region społeczno-gospodarczy, Zakład Ekonomiki Regionalnej i Ochrony Środowiska, Fundacja Inkubator, Łódź, s. 168-210.
Suliborski A., 2010, Funkcjonalizm w polskiej geografii miast. Studia nad genezą i pojęciem funkcji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Szczepański J., 1972, Zagadnienia socjologii współczesnej, Wydawnictwo Omega, Warszawa.
Turner J.H., 2004, Struktura teorii socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Winid W., 1937, Miasto i wieś w krajobrazie geograficznym i ich rola w życiu gospodarczym i społecznym, Czasopismo Geograficzne, 15, 1, s. 4-18.
Wójcik M., 2008, Przemiany społeczno-gospodarcze wsi w okresie transformacji ustrojowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Wójcik M., 2010, Zmiany funkcji obszarów wiejskich w województwie łódzkim w ujęciu koncepcji bazy ekonomicznej (1999-2007), [w:] M. Wójcik (red.), Studia nad bazą ekonomiczną miast i rynkiem pracy w województwie łódzkim, Karpacki Instytut Rozwoju Regionalnego w Nowym Sączu, Zakład Geografii Regionalnej i Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego, Nowy Sącz - Łódź, s. 57-69.
Wójcik M., 2012, Geografia wsi w Polsce. Studium zmiany podstaw teoretyczno-metodologicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. https://doi.org/10.18778/7525-657-4
Wójcik M., 2017, Tożsamość i "miejsce". Budzenie uśpionego potencjału wsi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź. https://doi.org/10.18778/1508-1117.28.01
Wójcik M., Jeziorka-Biel P. (red.), 2017, Gospodarowanie wiejską przestrzenią w skali lokalnej, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Socio-Oeconomica, 28.
Wójcik M., Suliborski A., 2014, Geografia społeczna w Polsce - geneza, koncepcje i zróżnicowanie problemowe, ze szczególnym uwzględnieniem studiów geograficzno-miejskich w ośrodku łódzkim, [w:] A. Suliborski, M. Wójcik (red.), Dysproporcje społeczne i gospodarcze w przestrzeni Łodzi. Czynniki, mechanizmy, skutki, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 17-48. https://doi.org/10.18778/7969-240-8.02
Zagożdżon A., 1964, Problematyka zespołów osadniczych, Czasopismo Geograficzne, 35, 3-4, s. 387-397.
Zagożdżon A., 1974, Rozwój sieci osadniczej w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym, [w:] S. Golachowski, A. Zagożdżon (red.), Dolnośląski Okręg Miedziowy 1960-1970. Początki przemian społeczno-ekonomicznych, Komitet Badań Rejonów Uprzemysławianych, Wrocław-Warszawa, s. 201-237.
Zajchowska S. (red.), 1976, Współczesna problematyka osadnictwa wiejskiego, Seria Geografia, 10, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań.

Relation:

Studia Obszarów Wiejskich

Volume:

53

Start page:

7

End page:

18

Detailed Resource Type:

Journal

Format:

File size 0,3 MB ; application/octet-stream

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:86623 ; 1642-4689 ; 10.7163/SOW.53.1

Source:

CBGiOŚ. IGiPZ PAN, call no. Cz.4488 ; CBGiOŚ. IGiPZ PAN, call no. Cz.4489 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

pol ; eng

Rights:

Creative Commons Attribution BY 4.0 license

Terms of use:

Copyright-protected material. [CC BY 4.0] May be used within the scope specified in Creative Commons Attribution BY 4.0 license, full text available at: ; -

Digitizing institution:

Institute of Geography and Spatial Organization of the Polish Academy of Sciences

Original in:

Central Library of Geography and Environmental Protection. Institute of Geography and Spatial Organization PAS

Projects co-financed by:

Operational Program Digital Poland, 2014-2020, Measure 2.3: Digital accessibility and usefulness of public sector information; funds from the European Regional Development Fund and national co-financing from the state budget.

Access:

Open