Subtitle:

Przegląd Geograficzny T. 91 z. 3 (2019)

Publisher:

IGiPZ PAN

Place of publishing:

Warszawa

Description:

24 cm

Type of object:

Journal/Article

Abstract:

Riparian hardwood forests of Quercus robur, Ulmus spp and Fraxinus spp that are present along major rivers are valuable communities protected by the EU Habitat Directive and recommended for monitoring. Part of the reason for that is relative rarity on the scale of Europe as a whole, and also in Poland. This in turn reflects the way in which fertile habitats were, in their majority, deforested long ago, drained and changed into grasslands or arable land. Additionally, the greater part of these habitats have lost their specific features, as a result of river engineering and – primarily – the construction of the river embankments that have acted to limit flooding and alluvial processes, in that way also initiating change in the composition of both soils and plant communities. Specifically, this article presents selected results of the research project: Riparian hardwood forest services in the middle Vistula river valley. One of the main objectives thereof was to assess the condition of forest ecosystems from which flooding has now been absent for at least 50 years, as well as to prepare guidelines for actions necessary to maintain or restore their diversity, and proper ecological and biological functions. Our research questions therefore revolved around components of riparian hardwood forest ecosystems have been most changed … and why? The research was conducted in six riparian hardwood forests (to date unmonitored) located in the valley of the middle Vistula (in Mazowieckie voivodship). Relevant work was carried out using the standard monitoring guidelines – as primarily based on an assessment of vegetation composition and structure together with water conditions. However, in the work in question, these were augmented by additional analyses allowing for detailed characterisations of soil, the topoclimate, and the species diversity achieved by selected groups of invertebrate (Hymenoptera: Apidae: Bombus and Haplotaxida: Lumbricidae). The communities selected represent multi-functional, species-rich forests. Extensive use of the studied riparian mixed forests ensures that deadwood resources are quite considerable. Moreover, the studied forests exert a strong impact when it comes to mitigation of climate locally. The observed soil types indicate fertile and biologically-active habitats, as well as to soil development largely determined by the height of the groundwater table causing the gleyic process in the lower parts of profiles. However, in some forest patches it is possible to note transformations related to habitat drying, with significant canopy gaps and disturbances of topsoil and the undergrowth. There was a great abundance of invasive alien plant species (mainly Impatiens parviflora) in the undergrowth. Moisture conditions have an impact on the occasional occurrence of Lumbricidae associated with wet and flooded areas. In turn, the domination by Bombus of open-habitat species indicates a transformation of forest structure, and the patchy nature of riparian forests located in a rural landscape. The obtained results demonstrate that protective actions should focus on ensuring adequate soil-moisture conditions, and on restoring the natural structure of vegetation with a view to invasions of alien species being hampered. Another important issue is the proper use of land adjacent to forest patches, as fallows prove to be invaded quickly by the kenophytes preferring abandoned and disturbed places.

References:

Barley K.P., 1961, The abundance of earthworms in agricultural land and their possible significance in agriculture, Advances in Agronomy, 13, s. 249-268. https://doi.org/10.1016/S0065-2113(08)60961-X
Borański M., 2015, Metodyka oceny bioróżnorodności owadów zapylających, Instytut Ogrodnictwa, Skierniewice.
Borek S., 1983, Niektóre właściwości fizyczne gleb Rezerwatu Granica w Kampinoskim Parku Narodowym, [w:] B. Dobrzański, K. Konecka-Betley (red.), Wpływ działalności człowieka na środowisko glebowe w Kampinoskim Parku Narodowym, Wyd. SGGW-AR, Warszawa, s. 73-80.
Bouché M.B., 1972, Lombriciens de France. Ecologie et Systematique, Institute National de la Recherche Agronomique, Paris.
Bouché M.B., 1977, Strategies Lombriciennes, Ecological Bulletins, 25, s. 122-132.
Braun-Blanquet J., 1964, Pflanzensoziologie. Grundzüge der Vegetationskunde, Springer-Verlag, Wien. https://doi.org/10.1007/978-3-7091-8110-2
Brown J.K., 1974, Handbook for inventorying downed woody material, General Technical Report INT-16, USDA Forest Service, Intermountain Forest and Range Experiment Station, Ogden.
Bujoczek L., Szewczyk J., Bujoczek M., 2018, Deadwood volume in strictly protected, natural, and primeval forests in Poland, European Journal of Forest Research, 137, s. 401-418. https://doi.org/10.1007/s10342-018-1124-1
BULiGL, 2010, Wielkoobszarowa inwentaryzacja stanu lasów w Polsce. Wyniki I cyklu (lata 2005-2009), Sękocin Stary.
Chmura D., Sierka E., 2006, Relation between invasive plant Impatiens parviflora and species richness in forest floor vegetation, Polish Journal of Ecology, 54, 3, s. 417-428.
Chudzicka E., Pilipiuk I., Skibińska E., 2000, Specyfika obszaru międzywala jako środowiska życia bezkręgowców, [w:] J.M. Matuszkiewicz, E. Roo-Zielińska (red.), Międzywale Wisły jako swoisty układ przyrodniczy (odcinek Pilica-Narew), Dokumentacja Geograficzna, 19, s. 89-95.
Czerepko J., 2008, Stan różnorodności biologicznej lasów w Polsce na podstawie powierzchni obserwacyjnych monitoringu. Synteza wyników uzyskanych w ramach realizacji projektu BioSoil Forest Biodiversity, Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary.
Czerepko J., Hilszczański J., Jabłoński M., 2014, Martwe drewno - żywy problem, Studia i Materiały CEPL w Rogowie, 16, 41, 4, s. 36-45.
Danielewicz W., Pawlaczyk P., 2004, Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum), [w:] J. Herbich (red.), Lasy i Bory. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 - podręcznik metodyczny, Tom 5, Ministerstwo Środowiska, Warszawa, s. 242-258.
Degirmendžić J., Kożuchowski K., Żmudzka E., 2004, Changes of air temperature and precipitation in Poland in the period 1951-2000 and their relationship to atmospheric circulation, International Journal of Climatology, 24, s. 291-310. https://doi.org/10.1002/joc.1010
de Vries P.G., 1973, A general theory on line intersect sampling: with application to logging residue inventory, Med. Landbouw Hogeschool, s. 73-11.
Edwards C.A., Lofty J.R., 1977, Biology of earthworms, Chapman and Hall, New York, Wiley. https://doi.org/10.1007/978-1-4613-3382-1
Godefroid S., Koedam N., 2010, Comparative ecology and coexistence of introduced and native congeneric forest herbs: Impatiens parviflora and I. noli-tangere, Plant Ecology and Evolution, 143, 2, s. 119-127. https://doi.org/10.5091/plecevo.2010.397
Härdtle W., Bracht H., Hobohm C., 1996, Vegetation und Erhaltungszustand von Hartholzauen (Querco-Ulmetum Issl. 1924) im Mittelelbegebiet zwischen Lauenburg und Havelberg, Tuexenia, 16, s. 25-38.
Harmon M.E., Sexton J., 1996, Guidelines for measurements of woody detritus in forest ecosystems, US LTER Publication No. 20. U.S. LTER Network Office, College of Forest Resources, University of Washington, Seattle, Washington.
Jankowski W., Świerkosz K. (red.), 1995, Korytarz ekologiczny doliny Odry, stan - funkcjonowanie - zagrożenia, Fundacja IUCN Poland. Warszawa.
Janowska E., Czępińska-Kamińska D., 1983, Kształtowanie się właściwości sorpcyjnych ektopróchnicy niektórych gleb KPN, [w:] B. Dobrzański, K. Konecka-Betley (red.), Wpływ działalności człowieka na środowisko glebowe w Kampinoskim Parku Narodowym, Wyd. SGGW, Warszawa, s. 47-58.
Janssen J.A.M. i inni, 2016, European Red List of Habitats. Part 2. Terrestrial and Freshwater habitats, Publications Office of the European Union, Luxembourg.
Karczewska A., Szopka K., Bogacz A., Kabała C., Duszyńska D., 2007, Rozważania nad metodyką monitoringu gleb strefy leśnej Karkonoskiego Parku Narodowego (KPN) - w świetle zróżnicowania właściwości tych gleb, [w:] J. Śtursa, R. Knapik (red.), Geoekologické problemy Krkonoš, Opera Corcontica, 44, 1, s. 95-105.
Kasprzak K., 1986, Skąposzczety glebowe III, Rodzina Dżdżownice (Lumbricidae), Klucz do oznaczania bezkręgowców Polski, PWN, Warszawa.
Kawałko D., Halarewicz A., Pruchniewicz D., 2015, Stan roślinności nadodrzańskich lasów łęgowych w okolicach Wołowa, Sylwan, 159, 3, s. 220−226.
Kowalska A., Affek A., Baranowski J., Gierszewski P., Kaszubski M., Kołaczkowska E., Kruczkowska B., Regulska E., Wolski J., Zawiska I., 2019, Raport z realizacji projektu badawczego Świadczenia łęgów jesionowo-wiązowych w dolinie środkowej Wisły, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa. https://doi.org/10.7163/Rap.0001
Lee K.E., 1985, Earthworms: Their Ecology and Relationships with Soil and Land Use, Academic Press, Australia.
Lofroth E., 1998, The dead wood cycle, [w:] J. Voller, S. Harrison (red.), Conservation biology principles for forested landscapes, UBC Press, Vancouver, s. 185-214.
Majewski M., Tilinger T., 1932, Roboty regulacyjne na Wiśle Środkowej od r. 1919 do 1931 r., [w:] M. Majewski, T. Tilinger (red.), Wisła Środkowa; referaty na I Narodowy Kongres Żeglugi, Księgarnia Techniczna Przeglądu Technicznego, Warszawa, s. 3-43.
Marshall P.L., Davis G., LeMay V.M., 2000, Using line intersect sampling for coarse woody debris, Forest Research Technical Report TR-003, Vancouver Forest Region, B.C. Ministry of Forests, Nanaimo.
Marshall P.L., Davis G., Taylor S.W., 2003, Using Line Intersect Sampling for Coarse Woody Debris: Practitioners' Questions Addressed, Forest Research Extension Note EN-012, Coast Forest Region, BC Ministry of Forests, Nanaimo.
Maser C., Anderson R.G., Cromack K., Williams J.T., Martin R.E., 1979, Dead and down woody material, [w:] J.W. Thomas (red.), Wildlife Habitats in Managed Forests: the Blue Mountains of Oregon and Washington, Agriculture Handbook No. 553, Pacific Northwest Forest and Range Experiment Station, USDA Forest Service, Portland, Oregon, s. 78-95.
Matuszkiewicz J.M., 2001, Zespoły leśne Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Matuszkiewicz J.M. (red.), Kozłowska A., Plit J., Roo-Zielińska E., Solon J., 2005, Numeryczna mapa roślinności rzeczywistej i potencjalnej w dolinie Wisły, niepublikowana, w archiwum Zakładu Geoekologii i Klimatologii IGiPZ PAN.
McCarthy B.C., Bailey R.R., 1994, Distribution and abundance of coarse woody debris in a managed forest landscape of the central Appalachians, Canadian Journal of Forest Research, 24, s. 1317-1329. https://doi.org/10.1139/x94-172
Obidziński A., Kołaczkowska E., Otręba A., 2016, Metody zwalczania obcych gatunków roślin występujących na terenie Puszczy Kampinoskiej, Wydawnictwo BioDar, Izabelin-Kraków.
Obidziński T., Symonides E., 2000, The influence of the ground layer structure on the invasion of small balsam (Impatiens parviflora DC.) to natural and degraded forests, Acta Societatis Botanicorum Poloniae, 69, s. 311-318. https://doi.org/10.5586/asbp.2000.041
Pawlaczyk P., 2012, Łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum), [w:] W. Mróz (red.), Monitoring siedlisk przyrodniczych. Przewodnik metodyczny Część III, GIOŚ, Warszawa, s. 292-315.
Pawlikowski T., Pawlikowski K., 2012, Trzmielowate Polski (Hymenoptera: Apoidae: Bombini), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Pilipiuk I., 1981, Earthworms (Oligochaeta, Lumbrieidae) of Warsaw and Mazovia, Memorabilia Zoologica, 34, s. 69-77.
Pilipiuk I., 1981, Dżdżownice (Lumbricidae), Fragmenta Faunistica, 26, 5, s. 1-8. https://doi.org/10.3161/00159301FF1981.26.5.057
Plisko J.D., 1973, Lumbricidae - Dżdżownice, PWN, Warszawa.
Piskorz R., Klimko M., 2001, Kolonizacja powalonych drzew i buchtowisk dzików przez Impatiens parviflora DC. w zbiorowiskach Galio silvatici-Carpinetum wybranych rezerwatów Wielkopolskiego Parku Narodowego, Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu, 334, s. 151-163.
Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, 2009. Particle size distribution and textural classes of soils and mineral materials - classification of Polish Society of Soil Science 2008. Roczniki Gleboznawcze, 60, 2, s. 5-16.
Program Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 2016-2020, 2015, Główny Inspektor Ochrony Środowiska, Warszawa.
Pysek P., Prach K., 1993, Plant invasion and the role of riparian habitats: a comparison of four species alien to central Europe, Journal of Biogeography, 20, s. 413-420. https://doi.org/10.2307/2845589
Revised Standard Soil Color Charts, 1992, Eijkelkamp Agrisearch Equipment.
Rundgren S., 1975, Vertical distribution of lumbricids in southern Sweden, Oikos, 26, s. 299-306. https://doi.org/10.2307/3543500
Schmidt O., 2001, Time-limited soil sorting for long-term monitoring of earthworm populations, Pedobiologia, 45, s. 69-83. https://doi.org/10.1078/0031-4056-00069
Sienkiewicz J., Kloss M., Grzyb M., 2001, The floodplain forest ecosystems in Poland, [w:] E. Klimo, H. Hager (red.), The floodplain Forests in Europe, The Netherlands Brill, Leiden, s. 249-267.
Spetich M.A., Shifley S.R., Parker G.R., 1999, Regional distribution and dynamics of coarse woody debris in midwestern old-growth forests, Forest Science, 45, 2, s. 302-313.
Spies T.A., Cline S.P., 1988, Coarse woody debris in forests and plantations of coastal Oregon, [w:] C. Maser, R.F. Tarrant, J.M. Trappe, J.F. Franklin (red.), From the forest to the sea: a story of fallen trees, General Technical Report PNW-GTR-229, USDA Forest Service, Portland, Oregon, s. 5-24.
Sprawozdanie…, 2018, Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem obszarów ochrony siedlisk Natura 2000. Wyniki monitoringu w latach 2016-2018. Sprawozdanie z monitoringu siedliska 91F0 łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum), Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.
Stefańska-Krzaczek E., 2013, Bogactwo gatunkowe osuszonych lasów łęgowych w środowisku miejskim Wrocławia, Sylwan, 157, 5, s. 366−375.
Stefańska-Krzaczek E., Podgrudna K., 2015, Florystyczne i fitocenotyczne wskaźniki stanu zachowania lasów zalewowych w miejskiej dolinie rzecznej, Sylwan, 159, 1, s. 82-88.
Systematyka gleb Polski, 2011, Roczniki Gleboznawcze, 62, 3, s. 5-142.
Tockner K., Stanford J.A., 2002, Riverine floodplains: present state and future trends, Environmental Conservation, 29, s. 308-330. https://doi.org/10.1017/S037689290200022X
Tokarska-Guzik B., 2005, The Establishment and Spread of Alien Plant Species (Kenophytes) in the Flora of Poland, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Tomiałojć L. (red.), 1993, Ochrona przyrody i środowiska w dolinach nizinnych rzek Polski, Instytut Ochrony Przyrody PAN.
Valckx J., Govers G., Hermy M., Muys B., 2011, Optimizing Earthworm Sampling in Ecosystem, [w:] A. Karaca (red.), Biology of Earthworm Soil Biology, 24, s. 19-38. https://doi.org/10.1007/978-3-642-14636-7_2
Van Wagner C.E., 1968, The line intersect method in forest fuel sampling, Forest Science, 14, 1, s. 20-26.
Vrchotová N., Šerá B., Krejčová J., 2011, Allelopathic activity of extracts from Impatiens species, Plant, Soil, Environment, 57, 2, s. 57-60. https://doi.org/10.17221/156/2010-PSE
Wanic T., Brożek S., Lasota J., Zwydak M., 2011, Różnorodność gleb olsów i łęgów, Roczniki Gleboznawcze, 62, 4, s. 109-123.
Warren W.G., Olsen P.F., 1964, A line transect technique for assessing logging waste, Forest Science, 10, s. 267-276.
Wolski J., 2002, Metoda pomiarów leżącego martwego drewna w lesie - założenia teoretyczne i przebieg prac terenowych, Prace IBL, Ser. A, 2, 932, s. 27-45.
Wolski J., 2003, Martwe drewno w lesie: ocena zapasu i propozycje postępowania, Prace IBL, Ser. A, 2, 953, s. 23-45.
Wolski J., 2012, Down dead wood in a forest - still an obstacle to forest management or already an ecological issue? Geographia Polonica, 85, 2, s. 97-121. https://doi.org/10.7163/GPol.2012.2.14
Wysocki Cz., Sikorski P., 2009, Fitosocjologia stosowana w ochronie i kształtowaniu krajobrazu. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Żelazo J., Popek Z., 2002, Podstawy renaturyzacji rzek, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.

Relation:

Przegląd Geograficzny

Volume:

91

Issue:

3

Start page:

295

End page:

323

Detailed Resource Type:

Article

Format:

File size 2,4 MB ; application/octet-stream

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:83101 ; 2300-8466 (on-line) ; 10.7163/PrzG.2019.3.1

Source:

CBGiOS. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Creative Commons Attribution BY 4.0 license

Terms of use:

Copyright-protected material. [CC BY 4.0] May be used within the scope specified in Creative Commons Attribution BY 4.0 license, full text available at: ; -

Digitizing institution:

Institute of Geography and Spatial Organization of the Polish Academy of Sciences

Original in:

Central Library of Geography and Environmental Protection. Institute of Geography and Spatial Organization PAS

Projects co-financed by:

Operational Program Digital Poland, 2014-2020, Measure 2.3: Digital accessibility and usefulness of public sector information; funds from the European Regional Development Fund and national co-financing from the state budget.

Access:

Open