Twórcy ukraińskiej geopolityki = The founders of the Ukrainian geopolitics

Eberhardt, Piotr (1935–2020)

doi:0033-2143

Download

Title: Twórcy ukraińskiej geopolityki = The founders of the Ukrainian geopolitics

Abstract:

In the article, the introductory part presents the historical and political conditions behind the development of the Ukrainian national movement. A great influence on that movement’s first appearance was exerted by the Brotherhood of Cyril and Methodius, whose members were Mykola Kostomarov, Pantheleon Kulish and Taras Shevchenko. The political situation in the Austrian province of Galicia and within Ukrainian territories belonging to Russia is then presented, attention being paid to the essential differences exerting a more significant impact on the way views on the future of Ukraine developed. The programmes of the Ukrainian organisations then in existence are presented, along with the views of the leading activists seeking to defend the interests of the Ukrainian people. It is notable how the latter were limited to the formulation of postulates as regards language and culture. Beyond that, one of the first scholars to posit the need for a fully sovereign Ukrainian statehood was Mykola Mikhnovs’kiy, who wrote extensively of the so-called samostiyna Ukraina („self-standing Ukraine”). This is what assures Mikhnovs’kiy’s place back at the outset of the history of Ukrainian geopolitics. It was he who proclaimed the necessity of establishing a sovereign Ukrainian state situated „between the Carpathians and the Caucasus”. Once the work of that scholar has been outlined, the paper goes on to present the views of four consecutive activists and political writers, each dealing with the geopolitical situation of the Ukrainian territories. The developers of the foundations for the new scientific discipline of geopolitics, by taking advantage of the achievements of geography and political science, are seen to be: Stepan Rudnytskyi, Dmytro Dontsov, Volodymyr Kubiyovich’ and Yuriy Lypa. The relevant scientific vitae and achievements in the domain of geopolitics are provided in the paper. Rudnytskyi authored a book on the geography of Ukraine, in which he presented its geopolitical situation with respect to neighbours. At the same time, he formulated the concept of an alliance of countries situated between the Baltic and the Black Sea. Dontsov was in turn a proponent of social and national Darwinism, and was the intellectual father of the ideological direction called „integral Ukrainian nationalism”. His concepts were extremely nationalistic and he glorified the idea of the great Ukrainian state. Another scholar considered among the founders of Ukrainian geopolitics is Kubiyovich’, an outstanding geographer among the promoters of the idea that all the ethnically Ukrainian lands should be incorporated within one nation state (in the so-called sborna Ukraina or united Ukraine). In contrast, Lypa was the author of a consistent doctrine pointing to Ukraine’s status as a Black Sea country. This set him apart from the other Ukrainian geographers and politicians, who saw the future of Ukraine as lying in association with either the East or with the West. Having completed his presentation of and comments on the work of the aforesaid five Ukrainian scholars, the author concludes by suggesting that their scholarly achievements are an original and interesting, as well as creative, contribution to the domain of geopolitics as broadly conceived.

References:

1. Bachturina A. Jv., 2000, Politika Rossijskoj Imperii v Vostočnoj Galicii v gody piervoj mirovoj vojny, Serija Airo", piervaja monografija, Moskva.
2. Baluk W., 2002, Koncepcje polityki narodowościowej Ukrainy. Tradycje i współczesność, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
3. Bagrov N.V., 2002, Regionalnaja geopolityka ustojčivogo razvitja, Libid, Kijv.
4. Dargačev V., 2000, Geopolitika, Libid, Kijv.
5. Doncov D., 1921, Pidstavi našoj polityki, Vidavnictwo Dopcovič, Viden.
6. Eberhardt P., 2007, Główne fazy rozwoju ukraińskiej myśli geopolitycznej, Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej, 42, Warszawa, s. 221–237.
7. Giełżyński W., 2006, Bezkresne Kresy, czyli: Polak–Rusin dwa bratanki, [w:] W. Pawluczuk (red.), Polska i jej sąsiedzi, Oficyna Wydawnicza Stopka", Łomża, s. 176–189.
8. Hnatiuk O., 2003, Pożegnanie z Imperium. Ukraińskie dyskusje o tożsamości, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
9. Hrycak J., 2000, Historia Ukrainy 1772–1999, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin.
10. Kozak S., 1990, Ukraińscy spiskowcy i mesjaniści. Bractwo Cyryla i Metodego, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa.
11. Kubijovyč V., 1937, Atlas Ukraini i sumiežnich kraiv, Ukrainskyj Vydavnyčyj Institut, Lviv.
12. Kubijovyč V., 1938, Geografija ukraińskich i sumiežnich ziemiel, T. I, Zagalnaja geografija, Ukrainskij Vydavnyčyj Institut, Lviv.13. Kubijovyč V., 1996, Naukovi praci, T. I, red. O. Šablij, Naukowe Tovaristwo im. Ševčenka v Evropi, Pariž-Lviv.
13. Kubijovyč V., 1996, Naukovi praci, T. I, red. O. Šablij, Naukowe Tovaristwo im. Ševčenka v Evropi, Pariž-Lviv.
14. Kubijovych V., 1952, Etnographic Map of the Southwestern Ukraine (Halyčyna-Galicia), Ševčenko Scientific Society Institute of National Research, München.
15. Kubijowytsch W., 1993, Historischer Atlas der Ukraine, Ein deutsches Dokument aus dem Jahr 1941, Harrassowitz Verlag Wiesbaden, Munich-Paris.
16. Kusiński W., 2000, O potrzebie wszechstronnego oglądu historii geografii. W związku z opracowaniem O. Šablija – Volodymyr Kubijovyč. Encyklopedija žytja i tvorenija, Przegląd Geograficzny, 72, 3, s. 293–302.
17. Markovsky-Nahaylo P., 1993, Dmytro Doncow – o politycznym debiucie nacjonalistycznego ideologa, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Historyczne, 103, s. 55–63, Kraków.
18. Michutina I.V. 2003, Ukrainskij vopros v Rossii (koniec XIX – načalo XX vieka), Institut Slovianoviedienija RAN, Moskva.
19. Olszański T.A., 1994, Historia Ukrainy w XX wieku, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa.
20. Pawluczuk W., 1998, Ukraina. Polityka i mistyka, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków.
21. Piotrowski T., 2002, SS Galizien", [w:] B. Grott (red.), Polacy i Ukraińcy dawniej i dziś, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 137–152.
22. Poliszczuk W., 1995, Ideologia nacjonalizmu według Dmytra Doncowa, Światowy Związek Armii Krajowej Oddział Wołyń, Warszawa.
23. Poliszczuk W., 1998, Integralny nacjonalizm ukraiński jako odmiana faszyzmu, t. I, Dr Wiktor Poliszczuk, 120 Timberlane Dr., Brampton, Ont., Canada, L6Y4U7, Toronto.
24. Rudnickij S., 1910, Korotka geografija Ukraini, Z drukarni 1-oi Kijv Drukarskoj Spiłki, Kijv Lviv.
25. Rudnickij S., 1924, Osnovi ziemlieznanija Ukraini, Nakładom Ukrainskogo Pedagogičnogo Tovaristva, Lviv.
26. Rudnitsky S., 1918, Ukraine. The Land and its People, Ukrainian Alliance of America, New York.
27. Rudnyćkyj S., 1914, Ukraina und die Ukrainer, Verlag des Allegemeinen Ukrainischen Nationalrates, Wien.
28. Rudnyćkyj S., 1916, Ukraina. Land und Volk, Verlag des Bundes zur Befreiung der Ukraina, Wien.
29. Serczyk W.A., 1990, Historia Ukrainy, Ossolineum, Wrocław.
30. Serczyk W.A., 1993, Drogi i bezdroża ukraińskiej myśli politycznej i narodowej w XX stuleciu, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Historyczne, 103, s. 11–19, Kraków.
31. Sergiejčuk V., 2000, Etnični mieži i dieržavnyj kordon Ukraini, Ukrainska Vidavniča Spilka, Kijv.
32. Sidorenko S.N., 2005, Ukraina – tože Rossija, Alternativa, Moskva.
33. Smolin M.B. (red.), 1998, Ukrainskij separatizm w Rossii. Ideologija nacjonalnogo rozkola, Izdatielstvo Puti Russkogo Imperskogo Soznanija", Moskva.
34. Stankiewicz W., 2006, Przejawy współczesnego nacjonalizmu ukraińskiego, [w:] A. Furie (red.), Pomarańczowa rewolucja – szansa dla ukraińskiej transformacji politycznej, Wyższa Szkoła Humanistyczna, Szczecin, s. 149–164.
35. Stryjek T., 2000, Ukraińska idea narodowa okresu międzywojennego. Analiza wybranych koncepcji, Monografie Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, Wrocław.
36. Stryjek T., 2007, Jakiej przeszłości potrzebuje przyszłość. Interpretacje dziejów narodowych w debacie publicznej na Ukrainie 1991–2005, Instytut Nauk Politycznych PAN, Oficyna Wydawnicza Rytm", Warszawa.
37. Subtelnyj O., 1993, Ukraina. Istorija, Vidavnictvo Libid", Kijv.
38. Suchij O., 1997, Galičina: miž schodom i zachodom, Lvivskij Dieržavnij Universitet imieni Ivana Franka, Lviv.
39. Šablij O., 1996, Volodimir Kubijovič, Encyklopedija žittja i tvorennja, Naukove Tovaristvo im. Ševčenka v Evropi, Pariž-Lviv.
40. Šablij O., 2003, Osnovi zagalnoj suspilnoj geografii, Vidavničij centr L.N.U. imieni Ivana Franka, Lviv.
41. Szporluk R., 2003, Imperium, komunizm i narody, Wydawnictwo Arcana, Kraków.
42. Turjanica M.I. (red.), 2000, Ukraina eto Rus', LIO – redaktor, Sankt-Petersburg.
43. Uljanov N.I., 1996, Proischoždienije ukrainskogo separatizma, Izdatielstvo Indrik, Moskva.
44. Wasilewski L., 1925, Ukraińska sprawa narodowa w jej rozwoju historycznym, Wyd. Mortkiewicz i S-ka, Warszawa.
45. Wilson A., 2004, Ukraińcy, Świat Książki, Warszawa.