Pierwszy etap sowietyzacji Polski. Uwagi na marginesie leksykonu „Obozy i więzienia sowieckie na ziemiach polskich (1944–1945)”

Wolsza, Tadeusz (1956– )

doi:0419-8824

Planned object

Title: Pierwszy etap sowietyzacji Polski. Uwagi na marginesie leksykonu „Obozy i więzienia sowieckie na ziemiach polskich (1944–1945)”

Abstract:

This review article provides a thorough analysis of the origins, development, and signifi cance of the NKVD camps on the Polish territories in 1944 and 1945. It concludes that these camps marked the initial phase of the Sovietisation of Poland.

References:

Bittner K., „Poznań został poza nami / My w Rawiczu za kratami”. Codzienność w obozach NKWD i Zakładzie Karnym w Rawiczu w świetle poezji więziennej, „Komunizm. System/ Ludzie/Dokumentacja” 2018.
Chmielarz A., Obóz NKWD w Rembertowie, w: Niepiękny wiek XX, red. B. Brzostek i in., Warszawa 2010.
Emigracja polska wobec problemów przebudowy i sowietyzacji kraju po drugiej wojnie światowej. Studia, red. R. Sudziński, Toruń 2007.
GUŁag. Struktury – kadry – więźniowie, red. D. Rogut, W. Śleszyński, Białystok 2018.
Handke W., Sowieci w Wielkopolsce w pierwszym okresie po zakończeniu II wojny światowej, w: Województwo poznańskie w latach 1945–1950, red. K. Bielecki, S. Jankowiak, R. Reczek, Poznań 2022.
Historia dyplomacji polskiej, t. V: 1939–1945, red. W. Michowicz, Warszawa 1999.
Jałta. Rzeczywistość, mit i pamięć, red. S. Łukasiewicz, Warszawa 2019.
Kalisz M., Rzeszowska Golgota, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2009, nr 4.
Kamiński M.K., Dyplomacja polska wobec dyktatury mocarstw (lipiec 1943 – luty 1944), w: Historia dyplomacji polskiej, t. V: 1939–1945, red. W. Michowicz, Warszawa 1999.
Kochanowski J., W polskiej niewoli. Niemieccy jeńcy wojenni w Polsce 1945–1950, Warszawa 2001.
Motyka G., Na białych Polaków obława. Wojska NKWD w walce z polskim podziemiem 1944–1953, Kraków 2014.
Niepiękny wiek XX, red. B. Brzostek i in., Warszawa 2010.
Nowak E., Obozy specjalne NKWD/MWD w radzieckiej strefie okupacyjnej Niemiec/NRD i na terenie zachodniej Polski w latach 1945–1950, „Studia Śląskie” 2000, t. LIX.
Obozy i więzienia sowieckie na ziemiach polskich (1944–1945). Leksykon, red. D. Iwaneczko, Rzeszów–Warszawa 2022.
Obozy pracy niewolniczej w Polsce. Dokumenty ze zbiorów Instytutu Polskiego i Muzeum Generała Sikorskiego w Londynie, oprac. T. Wolsza, „Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Instytutu Pamięci Narodowej” 1993, t. XXXVI.
Ożóg P., Obóz NKWD w Trzebusce, „Rocznik Sokołowski” 2004, nr 6.
Ożóg P., Tajemnica małego Katynia Ziemi Sokołowskiej, Sokołów Podlaski 2017.
Polska pod reżimem komunistycznym. Rok 1945. Anatomia okupacji kraju w raportach cywilnych i wojskowych instytucji Rządu RP na Uchodźstwie, red. J. Mysiakowska-Muszyńska, W. Muszyńska, Warszawa 2023.
Polska pod reżimem komunistycznym. Sprawozdanie z sytuacji w kraju (1944–1947), wstęp i oprac. J. Mysiakowska-Muszyńska, W. Muszyński, Warszawa 2015.
Prorok L., Smutne pół rycerzy żywych. Wspomnienia, Paryż 1988.
Radożycki J., Aby o nich nie zapomniano. Wspomnienia, Łomianki 2017.
Rogut D., Mechanizmy sowieckich represji. Żołnierze Armii Krajowej w obozie NKWD nr 270 w Borowiczach (1944–1946) – studium przypadku, Zelów 2017.
Rosenbaum S., Tracz B., Węgrzyn D., Tiurma-łagier Tost. Historia obozu NKWD w Toszku w 1945 r., Toszek 2017.
Śladami zbrodni. Przewodnik po miejscach represji komunistycznych lat 1944–1956, red. T. Łabuszewski, Lublin 2012.
Wilk A., Funkcjonowanie Centralnego Obozu Pracy w Krzesimowie w latach 1944–1945, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2014, nr 1.
Województwo poznańskie w latach 1945–1950, red. K. Bielecki, S. Jankowiak, R. Reczek, Poznań 2022.
Wolsza T., GUŁag i deportacje na wschód. Pierwszy etap sowietyzacji Polski 1944–1945, w: GUŁag. Struktury – kadry – więźniowie, red. D. Rogut, W. Śleszyński, Białystok 2018.
Wolsza T., „Na białych Polaków obława”. Uwagi na marginesie lektury, „Dzieje Najnowsze” 2015, nr 1.
Wolsza T., Od Sillamäe do Goli Otok. Obozy pracy i NKWD w krajach nadbałtyckich, Europie Środkowo-Wschodniej i na Bałkanach po drugiej wojnie światowej. Skala zjawiska i codzienność, „Dzieje Najnowsze” 2016, nr 2.
Wolsza T., Pierwsze półrocze 1945 r. w Polsce w świetle raportu rządu RP na obczyźnie, „Dzieje Najnowsze” 2005, nr 2.
Wolsza T., Problem powojennych obozów w Polsce, sowieckich łagrów i pracy przymusowej w działalności Polskiego Stowarzyszenia byłych Sowieckich Więźniów Politycznych w Wielkiej Brytanii (1949–1956), „Łambinowicki Rocznik Muzealny” 2007, t. XXX.
Wolsza T., Reakcje i komentarze rządu Rzeczypospolitej Polskiej oraz stronnictw politycznych w „polskim Londynie” po ustaleniach konferencji Wielkiej Trójki w Jałcie, w: Jałta. Rzeczywistość, mit i pamięć, red. S. Łukasiewicz, Warszawa 2019.
Wolsza T., Sowietyzacja Polski i Europy Środkowo-Wschodniej w ujęciu polskich kręgów emigracyjnych na Wyspach Brytyjskich (1944–1950). Zagadnienia teoretyczne, zakres, skala zjawiska oraz chronologia wydarzeń, w: Emigracja polska wobec problemów przebudowy i sowietyzacji kraju po drugiej wojnie światowej. Studia, red. R. Sudziński, Toruń 2007.
Wolsza T., W cieniu Wronek, Jaworzna i Piechcina. 1945–1956. Życie codzienne w polskich więzieniach, obozach i ośrodkach pracy więźniów, Warszawa 2003.
Wolsza T., Więzienia stalinowskie w Polsce. System, codzienność, represje, Warszawa 2013.