Are Polish Primary Care Practitioners Social Entrepreneurs?

Wierciński, Hubert

doi:0137-4079

Download

Title: Are Polish Primary Care Practitioners Social Entrepreneurs?

Abstract:

W artykule analizuję spektrum ról odgrywanych przez lekarzy pracujących w polskiej Podstawowej Opiece Zdrowotnej (POZ). W tym celu posiłkuję się podziałem na przedsiębiorczość społeczną i stricte biznesową, którego źródło pochodzi z nauk ekonomicznych. Ponieważ POZ realizowana jest głównie w prywatnych przychodniach kontraktowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, przyglądam się, jakie wartości związane z przedsiębiorczością przyświecają lekarzom pracującym na wsiach i małych miasteczkach oraz w dużych ośrodkach miejskich. Uważam, że te wartości kształtują relacje pomiędzy lekarzami a pacjentami. Analizuję więc strategie lekarzy, przy pomocy których tworzą oni oraz utrzymują formalne i nieformalne relacje z podopiecznymi. Przedstawiam tu dwie podstawowe struktury czasowe („długą” i „krótką”), pomocne lekarzom POZ w nawiązywaniu relacji w pacjentami. Wreszcie, stawiam tezę, iż znaczna część interakcji w gabinetach POZ ma cechy wymiany symbolicznej, która przenosi kontakty lekarzy z pacjentami ze zmedykalizowanej i sformalizowanej przestrzeni, do świata wartości takich, jak współpraca, przywiązanie i poczucie zaufania.

References:

Abadía-Barrero C. E. 2015. Neoliberal justice and the transformation of the moral: the privatization of the right to health care in Colombia. Medical Anthropology Quarterly 30 (1), 62–79.
Austin J., Stevenson H., Wei-Skillern J. 2006. Social and commercial entrepreneurship: same, different, or both? Entrepreneurship Theory and Practice 30 (1), 1–22.
Cueto M. 2004. The origins of primary health care and selective primary health care. American Journal of Public Health 94 (11), 1864–1874.
Certo T. and Miller T. 2008. Social entrepreneurship: key issues and concepts. Business Horizons 51, 267–271.
Czachowski S. 2002 Środowiskowe uwarunkowania praktyki lekarza rodzinnego (wybrane zagadnienia). Toruń.
Czachowski S. 2005 Rola lekarza rodzinnego w praktyce medycznej. Toruń
Farmer J. and Kilpatrick S. 2009. Are rural health professionals also social entrepreneurs? Social Science & Medicine 69 (11), 1651–1658.
Holecki T., Skrzypek M., Szlapa M. 2013. Kształtowanie wizerunku placówki podstawowej opieki zdrowotnej w kontekście roli lekarza rodzinnego. Studia Ekonomiczne/ Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 157, 149–156.
Iversen L. 2002. Workload pressures in rural general practice: a qualitative investigation. Scandinavian Journal of Primary Care 20, 139–144.
Janes C. R. 2004. Going global in century XXI: medical anthropology and the new primary health care. Human Organisation 63 (4), 457–471.
Janes C. R., Chuluundorj O., Hilliard C. E., Rak K., Janchiv K. 2006. Poor medicine for poor people? Assessing the impact of neoliberal reform on health care equity in a post-socialist context. Global Public Health 1(1), 5–30.
Kennedy M. D. 2002. Cultural formations of post-communism emancipation, transition, nation, and war. Minneapolis.
Keshavjee S. 2014. Blind spot: how neoliberalism infiltrated global health. Oakland.
Kilpatrick S., Cheers B., Gilles M., Taylor J. 2009. Boundary crossers, communities, and health: exploring the role of rural health professionals. Health & Place 15 (1), 284–290.
Kowalska-Bobko I. Decentralizacja a systemy zdrowotne. W poszukiwaniu rozwiązań sprzyjających zdrowiu. Kraków.
Mattingly Ch. 1998. Healing dramas and clinical plots. The narrative structure of experience. Cambridge.
Mc Kenna B. 2010. Take back medical education – the “primary care” shuffle. Medical Anthropology 29 (1), 6–14.
Mc Kenna B. 2012. The clash of dedical civilizations: experiencing “primary care” in neoliberal culture. Journal of Medical Humanities 33 (4), 255–272.
Mulligan J. 2015. Insurance accounts: the cultural logics of health care financing. Medical Anthropology Quarterly 30 (1), 37–61.
Piątkowski W. 2015. Dysfunkcjonalność systemu opieki zdrowotnej w polskiej socjologii medycyny. Zarys problematyki. In A. Ostrowska and M. Skrzypek (eds.), Socjologia medycyny w Polsce z perspektywy półwiecza. Nurty badawcze, najważniejsze osiągnięcia, perspektywy rozwoju. Warszawa, 67–104.
Piątkowski W. and Nowakowska L. 2012. System medyczny w Polsce wobec wyzwań XXI w. Perspektywa krytycznej socjologii zdrowia i choroby. Przegląd Socjologiczny 62(2), 11–29.
Rhodes L. A. 1996. Studying biomedicine as a cultural system. In C. F. Sargent and T. M. Johnson (eds.), Medical anthropology: a handbook of theory and method. Revised edition. London, 165–180.
Rylko-Bauer B. and Farmer P. 2002. Managed care or managed inequality? A call for critiques of market-based medicine. Medical Anthropology Quarterly 16 (4), 476–502.
Stone D. A. 1997. The doctor as businessman: the changing politics of a cultural icon. Journal of Health Politics, Policy and Law. 22 (2), 533–556.
Thompson J. L. 2002. The world of social entrepreneur. The International Journal of Public Sector Management 15 (5), 412–431.
Watson P. 2013. Catastrophic citizenship and discourses of disguise: aspects of health care change in Poland. In P. Watson (ed.), Health care reform and globalisation. The US, China and Europe in comparative perspective. Abingdon, 118–139.
Włodarczyk C. 2000. Podstawowa opieka zdrowotna jako kategoria polityki zdrowotnej. In A. Czupryna, S. Poździoch, A. Ryś, C. W. Włodarczyk (eds.), Zdrowie publiczne. Wybrane zagadnienia, t. I, Kraków, 213–228.