Early Medieval Looms in Poland in the Light of Archaeological Finds

Antosik, Łukasz; Słomska, Joanna

doi:DOI 10.23858/FAH31.2018.009

Download

Title: Early Medieval Looms in Poland in the Light of Archaeological Finds

Abstract:

The purpose of the paper is to present types of looms used in Poland in the Early Middle Ages in the light of archaeological finds. The basis for the source form parts of looms like loom weights and weaving tools. The authors present evidence discovered during excavations, beginning with the vertical warp-weighted loom through the horizontal pit loom to the foot loom. As established, the archaeological evidence discovered so far does not include construction fragments of other types of looms. Unfortunately, parts of looms are extremely rarely discovered. To obtain a more complete picture of looms functioning in the present-day Polish territory, the evidence is additionally extended by analogies from European territories, as well as iconography

References:

Andersson E. 2003. Tools for Textile Production from Birka and Hedeby, Birka Studies 8. Excavations in the Black Earth 1990-1995, Stockholm
Antosik Ł., Maik J. 2017. Późnośredniowieczne krosna tkackie w świetle środkowoeuropejskich znalezisk archeologicznych, “Archaeologia Historica Polona” 25, 285-299
Auch M., Bogucki M., Trzeciecki M. 2012. Osadnictwo wczesnośredniowieczne na stanowisku Janów Pomorski 1. In: M. Bo¬gucki, B. Jurkiewicz (eds.), Janów Pomorski, stan. 1. wyniki ratowniczych badań archeologicznych w latach 2007-2008, vol. 1: 2, Elbląg, 23-232
Batzer A., Dokkedal L. 1992. The Warp-Weighted Loom: Some New Experimental Notes. In: L. Bender Jørgensen, E. Munks¬gaard (eds.), Archaeological Textiles in Northern Europe. Report from the 4th NESAT Symposium, 1-5. May 1990 in Copenhagen, Tidens Tand 5, Copenhagen, 231-234
Bukowska-Gedigowa J., Gediga B. 1986. Wczesnośredniowieczny gród na Ostrówku w Opolu, Wrocław
Brzostowicz M. 2002. Bruszczewski zespół osadniczy we wczesnym średniowieczu, Poznań
Cardon D. 1999. La draperie au Moyen Âge. Essor d’une grande industrie européenne, Paris
Chudziak W. 2013. Związki przędzalnictwa i tkactwa z symboliką kosmologiczną Słowian zachodnich – depozyty wodne z Jeziora Zarańskiego. In: J. Kolendo, A. Mierzwiński, S. Moździoch, L. Żygadło (eds.), Z badań nad kulturą społeczeństw pradziejowych i wczesnośredniowiecznych. Księga Jubileuszowa Dedykowana Profesorowi Bogusławowi Gedidze, w osiemdziesiątą rocznicę urodzin przez przyjaciół, kolegów, uczniów, Wrocław, 171-184
Chmielewski T. J. 2009. Po nitce do kłębka… O przędzalnictwie i tkactwie młodszej epoki kamienia w Europie środkowej, Warszawa
Cygan S. 2006. Wczesnosłowiańskie półziemianki kwadratowe na terenie Polski, Czech, Słowacji, wschodnich Niemiec i dolnej Austrii, Rzeszów
Dominiczak-Głowacka D. 2008. Przęśliki z wczesnośredniowiecznego grodziska w Grzybowie w województwie wielkopolskim nieopodal Wrześni, “Studia Lednickie” 9, 243-270
Dworaczyk M., Kowalska A. B. 2011. Podstawy datowania warstw kulturowych na Rynku Warzywnym. In: A. B. Kowalska, M. Dworczyk (eds.), Szczecin wczesnośredniowieczny. Nadodrzańskie centrum, Origines Polonorum 5, Warszawa, 113-152
Dzieńkowski T., Gołub S. 1999. Czwarty sezon prac wykopaliskowych na wczesnośredniowiecznej osadzie w Chełmie, “Archeologia Polski Środkowowschodniej” 4, 171-175
Endrei W. 1961. Der Trittwebstuhl im frühmittelalterlichen Europa, “Acta Historica” 8 (1-2), 107-136
Endrei W. 1968. L’évolution des techniques du filage et du tissage du Moyen Âge à la révolution industrielle, Paris
Grenander Nyberg G. 1994a. Looms for Linen, “Laborativ Arkeologi, Jurnal of Nordic Archaeological Science” 7, 75-77
Grenander Nyberg G. 1994b. Prehistoric and Early Medieval Features in the Construction of the Oldest North-European Treadle Looms. In: G. Jaacks, K. Tidow (eds.) Archäologische Texilfunde. Archaeological Textiles: Textilsymposium Neumünster 4.-7.5. 1993, North European Symposium for Archaeological Textiles V, Neumünster, 203-212
Hachulska-Ledwos R. 1971. Wczesnośredniowieczna osada w Nowej Hucie-Mogile, “Materiały Archeologiczne Nowej Huty” 3, 7-210
Hoffmann M. 1974. The Warp-Weighted Loom, Second Edition, Oslo, Bergen, Tromso
Jagodziński F. M. 2010. Truso. Między Weonodlandem a Witlandem, Elbląg
Kaczanowska M. 1976. Sprawozdanie z badań wykopaliskowych prowadzonych w 1971 r. w Nowej Hucie na stanowisku 18 (Nowa Huta-Pleszów), “Sprawozdania Archeologiczne” 28, 243-255
Kamińska J., Turnau I. (eds.) 1966. Zarys historii włókiennictwa na ziemiach polskich do końca XVIII wieku, Wrocław
Kamińska J., Nahlik A. 1958. Włókiennictwo gdańskie w X-XIII wieku, Acta Archaeologica Universitatis Lodziensis 6, Łódź
Kolchin B. A. 1968. Novogorodskiye drevnosti. Derevyannyye izdeliya, “Arkheologiya SSSR”, Svod arkheologicheskikh istochnikov, Vypusk E 1-55, Moskva
Kostrzewski J. 1954. Kiedy zjawiły się Polsce krosna pionowe?, “Lud” 41, 667-676
Kościński B., Paner H. 2005. Nowe wyniki datowania grodu gdańskiego st. 1, (wykop I-V). In: H. Paner, M. Fudziński (eds.), XIV Sesja Pomorzoznawcza, vol. 2: Od wczesnego średniowiecza do czasów nowożytnych, Gdańsk, 11-48
Kowalska A. B. 2011. Życie codzienne mieszkańców wczesnośredniowiecznego Szczecina w świetle źródeł archeologicznych. In: A. B. Kowalska, M. Dworaczyk (eds.), Szczecin wczesnośredniowieczny. Nadodrzańskie centrum, Origines Polonorum 5, Warszawa, 217-344
Kowalewska B. 2014. Items Associated with Spinning and Weaving. In: W. Chudziak, R. Kaźmierczak (eds.), The Island in Żółte on Lake Zarańskie. Early Medieval Gateway into West Pomerania, Toruń, 196-217
Kowalewska B., Chudziak W., Kaźmierczak R. 2012. Badania weryfikacyjno-sondażowe wczesnośredniowiecznego zespołu osadniczego w Bobięcinie, gm. Miastko (badania 2011 rok). In: E. Fudzińska (ed.), XVIII Sesja Pomorzoznawcza, vol. 1: Od epoki kamienia do wczesnego średniowiecza. Materiały z konferencji 16-18 listopada 201, Malbork, 257-270
Lodowski J. 1972. Sądowel we wczesnym średniowieczu, Wrocław
Maik J. 1991. Tekstylia wczesnośredniowieczne z wykopalisk w Opolu, Łódź, Warszawa
Maik J. 1997. Sukiennictwo elbląskie w średniowieczu, Acta Archaeologica Lodziensia 41, Łódź
Maik J. 2000a. Sukiennictwo kołobrzeskie w średniowieczu. In: L. Leciejewicz, M. Rębkowski (eds.), Salsa Cholbergiensis. Kołobrzeg w średniowieczu, Kołobrzeg, 233-244
Maik J. 2000b. Średniowieczne krosno tkackie w Europie środkowej. In: Archaeologia et Historia. Księga jubileuszowa dedykowana Pani Profesor Romanie Barnycz-Gupieńcowej, Łódź, 253-264
Maik J. 2012. Włókiennictwo kultury wielbarskiej, Łódź
Makkay J. 2001. Textile Impressions and Related Finds of the Early Neolithic Körös Cuture in Hungary. With an Appendix: The Ritual Spinning, Budapest
Mårtensson L., Nosch M.-L., Andersson Strand E. 2009. Shape of Things: Understanding a Loom Weight, “Oxford Journal of Archaeology” 28 (4), 373-398
Merkyte I. 2005. Lîga. Copper Age Strategies in Bulgaria, Acta Archaeologica Supplementa 6, København
Michalski J. 1998. Wyniki badań Starego Miasta w Ostródzie i ich wpływ na proces rewaloryzacji. In: J. Wysocki (ed.), Badania archeologiczne starych miast Warmii i Mazur a problemy ich rewaloryzacji. Materiały z konferencji Wykno 12-14. XI. 1997 r., Nidzica, 45-51
Miśkiewiczowa M. 1981. Mazowsze wschodnie we wczesnym średniowieczu, Warszawa
Moszyński K. 1967. Kultura ludowa Słowian, Warszawa
Nahlik A. 1956. W sprawie rozwoju krosna tkackiego, “Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 6 (3), 519-540
Nahlik A. 1965. Tkaniny wsi wschodnioeuropejskiej X-XIII w., Acta Archaeologica Lodziensia 13, Łódź
Ostrowska E. 1957. Prace wykopaliskowe na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu w 1955 r., “Sprawozdania Archeologiczne” 3, 195-203
Øye I. 1988. Textile Equipment and Its Working Environment, Bryggen in Bergen c. 1150-150, The Bryggen Papers. Main Series 2, Oslo
Parczewski M. 1988. Początki kultury wczesnosłowiańskiej Polsce. Krytyka i datowanie źródeł archeologicznych, Prace Komisji Archeologicznej 27, Wrocław
Pavelčík J. 1983. Drobné terrakoty z Hlinska u Lipniku (okr. Přerov) 2, “Památky Archeologické” 74, 295-315
Pleinerová I. 1999. Hliněná závaží ve slovanských objektech, “Studia Mediævalia Pragensia” 4, 37-44
Rast-Eicher A., Windler R. 2006. „Mit den Füssen weben“. Tradition und Innovation in der mittelalterlichen Webstuhltechnologie, “Kleidung im Mittelalter. Kunst und Architektur in der Schweiz” 57, 29-35
Sage G. 1936. Die Gewebereste aus dem alten Oppeln, “Altschlesien” 6, 322-332
Skrobot W. 1988. Zielkowo, gm. Lubawa, woj. olsztyńskiej. In: Informator Archeologiczny. Badania rok 1987, Warszawa, 182-183
Słomska J. 2015. Słów kilka o krośnie pionowym w kulturze przeworskiej. In: L. Tyszler, E. Droberjar (eds.), Barbari Supe¬riores et Inferiores. Archaeology of the Barbarians 2014. Integration Processes of the Central European Barbaricum Poland – Bohemia – Moravia – Slovakia, Łódź, Wieluń, 451-457
Słomska J. 2017. Katalog glinianych ciężarków tkackich z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w kulturze łużyckiej i pomor¬skiej, Unpublished manuscript in the Institute of Archeology and Ethnology Polish Academy of Sciences, Łódź
Słomska J., Antosik A. forthcoming. W jakim stroju na swój pogrzeb, czyli próba interpretacji funkcji tekstyliów archeologicznych odkrywanych w grobach z wczesnej epoki żelaza z terenu Polski, “Przegląd Archeologiczny” 66
Stærmose-Nielsen K.-H. 1999. Kirkes væv. Opstadvævens historie og nutidige brug, Forsøg med fortiden 6, Historisk- Arkæologisk Forsøgscenter Lejre, Lejre
Turnau I. 1984. Moda i technika włókiennicza w Europie od XVI do XVIII wieku, Wrocław
Walton Rogers P. 1997. Textile Production at 16-22 Coppergate, The Archaeology of York 17 (11), York
Wróblewski T. 1954. Kilka uwag o geograficznym zasięgu występowania krosien poziomych i pionowych, “Lud” 41 (1), 677-698
Wróblewski T. 1958. Jeszcze o krosnach i tkactwie, “Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 6 (1-2), 61-82
Zarina A. 1992. Frühe Funde von Trittwebstühlen in Letland. In: L. Bender Jørgensen, E. Munksgaard (eds.), Archaeological Textiles in Northern Europe. Report from the 4th NESAT Symposium 1-5 May 1990 in Copenhagen, Tidens Tand 5, Copenhagen, 178-186
Zimmermann W. H. 1982. Archäologische Befunde frühmittelalterlicher Webhäuser. Ein Beitrag zum Gewichtswebstuhl. In: L. Bender Jørgensen, K. Tidow (eds.), Textilsymposium Neumünster. Archäologische Textilfund, Neumünster, 109-134
Zimmermann W. H. 1990. Webhäuser im ersten und frühen zweiten Jahrtausend n. Chr. in Mittel- und Nordeuropa. In: Experimentelle Archäologie in Deutschland, Archäologische Mitteilungen aus Nordwestdeutschland 4, 418-422
Żaki A. 1974. Archeologia Małopolski wczesnośredniowiecznej, Wrocław
Żołędziowska I. 2013. Przęśliki. In: J. Kalaga (ed.), Sutiejsk. Gród pogranicza polsko-ruskiego z X-XIII wieku. Studium interdyscyplinarne, Warszawa, Pękowice, 150-156