Historical re-enactment as a new form of contemporary people’s relation to the past

Pawleta, Michał

doi:0081-3834

Download

Title: Historical re-enactment as a new form of contemporary people’s relation to the past

Abstract:

This paper looks at the phenomenon of historical re-enactment from the perspective of contemporaneity (postmodernity sensu Bauman 1996; 2000 or late modernity sensu Giddens 2002). I believe that in order to capture the unique nature of historical re-enactment and the motivations behind people’s engagement in the re-creation and experience of the past, historical re-enactment should be examined in a broader, cultural and social framework. The changes in the contemporary people’s attitude to the past and the transformations in the forms of transmitting knowledge about the past provide the context for my study. From this perspective, this paper proposes exploring the phenomenon of historical re-enactment using selected descriptive categories of post-modernity: (1) as an expression of the search for community and the construction of individual and group identity; (2) as an expression of the change in people‘s attitude towards the past, including, (a) the manifestation of the democratisation of the past, a form of alternative history; (b) a strive for personal, sensual and unmediated contact with the past and its interpretations, and (c) the commercialisation of the past; (3) as a phenomenon suspended between the search for authenticity and the inevitable existence in the world of simulacra; (4) as a formula of modern education about the past; (5) as a hobby/play; (6) as a formula of the new spirituality. In the conclusions, I argue that historical re-enactment is a characteristic element of contemporary historical culture and one of the forms of collective memory of present-day society

References:

Agnew V. 2007. History’s Affective Turn: Historical Re-enactment and its Work in the Present, Rethinking History 11(3), 299-312
Aitamurto K. and S. Simpson (eds.). 2013. Modern Pagan and Native Faith Movements in Central and Eastern Europe, Durham: Acume
Baraniecka-Olszewska K. 2015. Naprzód do przeszłości! Rekonstrukcje historyczne między historią a teraźniejszością, Etnografia Polska 59(1-2), 87-96
Biuro Badań Społecznych Question Mark. 2016. Grupy rekonstrukcji historycznych – działania oddolne na rzecz krzewienia kultury narodowej. Raport z badań. 2016, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, On-line: http://www.nck.pl/badania/raporty/raport-grupy-rekonstrukcjihistorycznych-dzialania-oddolne-na-rzecz-krzewienia-, Accessed: 16.02.2018
Bogacki M. 2008. Wybrane problemy odtwórstwa wczesnośredniowiecznego w Polsce. In M. Bogacki, M. Franz and Z. Pilarczyk (eds.), Kultura ludów Morza Bałtyckiego 2: Nowożytność i współczesność, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 219-269
Bogacki M. 2010a. „Wżywanie” się w przeszłość – odtwórstwo historyczne a nauka. In K. Obremski and J. Wenta (eds.), Recepcja kultury średniowiecznej w humanistyce, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 153-196
Bogacki 2010b. O współczesnym „ożywianiu” przeszłości – charakterystyka odtwórstwa historycznego, Turystyka Kulturowa 5/2010, 4-27
Bauman Z. 1996. Etyka ponowoczesna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Bauman Z. 2000. Ponowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa: Sic!
Burszta W. J. 2012. Teraz i wtedy. Tożsamość nasycana imitacją przeszłości. In T. Szlendak, J. Nowiński, K. Olechnicki, A. Karwacki and W. J. Burszta, Dziedzictwo w akcji. Rekonstrukcja historyczna jako sposób uczestnictwa w kulturze, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 143-157
Burszta W. 2013. Przyleganie do przeszłości. In W. Burszta, Kotwice pewności. Wojny kulturowe z popnacjonalizmem w tle, Warszawa: Iskry, 245‑279
Burszta W. 2016. Upamiętnianie jako forma praktyki kulturowej. In A.W. Brzezińska, M. Fabiszak and M. Owsiński (eds.), Znaki (nie)pamięci. Teoria i praktyka upamiętniania w Polsce, Kraków: Universitas, 15-27
Caillois R. 1973. Żywioł i ład, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy
Fenske M. 2017. History as an Adventure. Time Travel in Late Modernity from the Perspective of a European Ethnologist. In B. Peterson and C. Holtorf (eds.), The Archaeology of Time Travel. Experiencing the Past in the 21st Century, Oxford: Archaeopress, 241-256
Gardeła L. 2016. Vikings Reborn. The Origins and Development of Early Medieval Re-enactment in Poland, Sprawozdania Archeologiczne 68, 165-182
Giddens A. 2002. Nowoczesność i tożsamość. ,,Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Górewicz I. 2013. Mieczem pisane: odtwórcologia, Szczecin: Triglav
Jasiewicz K. 2003. Ścieżki sacrum. In Ł. Olędzki (ed.), Wiara, pamięć, archeologia, Poznań: Koło Naukowe Studentów Archeologii, 106-116
Hobsbawn E. and Ranger T. (eds.). 2008. Tradycja wynaleziona, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Holtorf C. 2017. Perceiving the Past: From Age Value to Pastness, International Journal of Cultural Property 24, 497-515
Kantor R. 2010. Zabawa przeszłością – zabawa w przeszłość. Historia uludyczniona, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Sociologica 3, 134-149
Karwacki A. 2012. Rycerstwo między komercją a integracją. Analiza wielowymiarowych efektów funkcjonowania grup odtworzeniowych. In T. Szlendak, J. Nowiński, K. Olechnicki, A. Karwacki, W.J. Burszta, Dziedzictwo w akcji. Rekonstrukcja historyczna jako sposób uczestnictwa w kulturze, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 111-140
Kobiałka D. 2014. Archaeology and Communication with the Public: Archaeological Open-air Museums and Historical Re-enactment in Action, European Journal of Postclassical Archaeologies 4, 359-376
Kowalski K. 2013. O istocie dziedzictwa kulturowego – rozważania, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury
Krajewski M. 2003. Kultury kultury popularnej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM
Kwiatkowski P. T. 2008. Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar
Lash S. 2004. Dyskurs czy figura? Postmoderminzm jako „system oznaczania” (regime of signiication). In R. Nycz (eds.), Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze, Kraków: Universitas, 471-506
Lowenthal D. 1985. The Past is a Foreign Country, Cambridge: Cambridge University Press
Maffesoli M. 2008. Czas plemion. Schyłek indywidualizmu w społeczeństwach ponowoczesnych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Majtas K. 2012. Odtwórcy wczesnośredniowieczni w sytuacji festiwalu jako enklawa kulturowoprzestrzenna, Opuscula Sociologica 1, 73-92
McCalman L. and Pickering P. A. (eds.). 2010. Historical Reenactment. From Realism to the AffectiveTurn, Houndmills, Basingstoke, Hampshire: Palgrave Macmillan
Mesjasz K. 2013. „Tworzenie tradycji” w rodzimowierczych związkach wyznaniowych, Studia Religiologica 46(2), 135-142
Minta-Tworzowska D. 2012. Przeszłość w relacji do współczesności. In S. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot and A. Zalewska (eds.), Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1087-1096
NCK/Ipsos. 2017. Przeszłość jako pasja. Raport z jakościowego badania pasjonatów historii, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, On-line: http://www.nck.pl/badania/projekty-badawcze/raport-z-jakosciowego-badania-pasjonatow-historii, Accessed 16.02.2018
Nieroba E., Czerner A. and Szczepański M. S. 2010. Flirty tradycji w popkulturą. Dziedzictwo kulturowe w późnej nowoczesności, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar
Nora P. 2010. Czas pamięci, Respublica Nowa 10(200), 142-151
Nowaczyk S. 2016. Odtwórstwo historyczne jako forma popularyzacji archeologii. In S. Nowaczyk, A. Grossman and W. Piotrowski (eds.), IV Sprawozdanie Biskupińskie, Biskupin: Muzeum Archeologiczne, 371-378
Nowiński J. 2012. Instytucjonalizacja zabawy. O kulturotwórczym i kooperacyjnym potencjale ruchu rekonstrukcyjnego. In T. Szlendak, J. Nowiński, K. Olechnicki, A. Karwacki and W. J. Burszta, Dziedzictwo w akcji. Rekonstrukcja historyczna jako sposób uczestnictwa w kulturze, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 73-108
Olechnicki K., Szlendak T. and Karwacki A. 2016. Grupy rekonstrukcji historycznej. Edukacja i konsumowanie przeszłości, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
Pawleta M. 2011a. Przeszłość jako źródło przyjemności, Przegląd Archeologiczny 59, 27-54
Pawleta M. 2011b. „Przemysł przeszłość”: wybrane aspekty komercjalizacji przeszłości i produktów wiedzy archeologicznej we współczesnej Polsce, Sprawozdania Archeologiczne 63, 9-54
Pawleta M. 2016. Przeszłość we współczesności. Studium metodologiczne archeologicznie kreowanej przeszłości w przestrzeni społecznej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM
Pawleta M. 2017. Theatrum Archaeologicum: Staging the Past via Archaeological Fêtes and Historical Re-enactment, Sprawozdania Archeologiczne 69, 139-159
Pawlik O. 2015. „Idziemy drogą przodków” – odwołania do przeszłości w Rodzimym Kościele Polskim, Etnografia Polska 59(1-2), 97-110
Radtchenko D. 2006. Simulating the Past: Reenactment and the Quest for Truth in Russia, Rethinking History 10(1), 127-148
Regiewicz A. 2013. Rekonstrukcje historyczne jako edutainment. Przypadek powstania styczniowego, Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie 13, 87-104
Regiewicz A. 2014. Mediewalizm wobec zjawisk audiowizualnych i nowych mediów, Warszawa: Wydawnictwo DiG
Simpson S. 2013. Polish Rodzimowierstwo: Strategies for (Re)constructing a Movement. In K. Aitamurto and S. Simpson (eds.), Modern Pagan and Native Faith Movements in Central and Eastern Europe, Durham: Acumen, 112-127
Skórzyńska I. 2010. Widowiska przeszłości. Alternatywne polityki pamięci 1989–2009, Poznań: Instytut Historii UAM
Stulgis M. M. 2013. Pomiędzy rekonstrukcją, odtwórstwem a inscenizacją, czyli próba analizy zjawiska rekonstrukcji historycznej, Pamięć i Sprawiedliwość 12(2), 135-152
Słapek D. and Nowożeńska M. 2011. Wyobraźnia w karbach zmysłów… czyli ruch rekonstrukcyjny w edukacji historycznej. In P. Witek, M. Mazur and E. Solska (eds.), Historia w kulturze współczesnej. Niekonwencjonalne podejścia do przeszłości, Lublin: edytor.org, 444-452
Szacka B. 2009. Zmiany stosunku do przeszłości po przeobrażeniach ustrojowych 1989 roku w Polsce, Przegląd Filozoficzno-Literacki 4(25), 415-427
Szacka B. 2014. Stosunek do przeszłości i jej przeżywanie w ponowoczesnym świecie popkultury. In E. Domańska, R. Stobiecki and T. Wiślicz (eds.), Historia – dziś. Teoretyczne problemy wiedzy o przeszłości, Kraków: Universitas, 173-185
Szczecińska-Musielak E. 2009. Odgrywanie powrotów do przeszłości w rekonstrukcjach historycznych. In D. Rancew-Sikora, G. Woroniecka and C. Obracht-Prondzyński (eds.), Kreacje i nostalgie. Antropologiczne spojrzenie na tradycje w nowoczesnych kontekstach, Warszawa: Polskie Towarzystwo Socjologiczne, 209-218
Szlendak T. 2012. Wehrmacht nie macha. Rekonstrukcyjna codzienność jako sposób zanurzenia w kulturze. In T. Szlendak, J. Nowiński, K. Olechnicki, A. Karwacki and W. J. Burszta, Dziedzictwo w akcji. Rekonstrukcja historyczna jako sposób uczestnictwa w kulturze, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 7-70
Szlendak T., Nowiński J., Olechnicki K., Karwacki A. and Burszta W. J. 2012. Dziedzictwo w akcji. Rekonstrukcja historyczna jako sposób uczestnictwa w kulturze, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury
Szpociński A. 2005. Autentyczność przeszłości jako problem kultury współczesnej. In A. Szpociński (ed.), Wobec przeszłości. Pamięć i przeszłość jako elementy kultury współczesnej, Warszawa: Instytut im. Adama Mickiewicza, 292-302
Szpociński A. 2007. O współczesnej kulturze historycznej Polaków. In B. Korzeniewski (ed.), Przemiany pamięci społecznej a teoria kultury, Poznań: Instytut Zachodni, 25-43
Szpociński A. 2010 Współczesna kultura historyczna, Kultura Współczesna 1(63), 9-17
Szpociński A. 2012 Widowiska przeszłości. Pamięć jako wydarzenie. In E. Hałas (ed.), Kultura jako pamięć. Posttradycjonalne znaczenie przeszłości, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS, 63-75
Tarkowska E. 2012. Pamięć w kulturze teraźniejszości. In E. Hałas (ed.), Kultura jako pamięć. Posttradycjonalne znaczenie przeszłości, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS, 17-42
Tomaszewska E. 2009. Rekonstrukcja historyczna – ożywianie historii. On-line: http://www.muzeumradom.pl/indexm.php?nid=868&r=32, Accessed: 12.04.2012
Widzicka M. 2015. Przeszłość jako przedmiot działań rekonstrukcyjnych. In I. Kowalczyk and I. Kiec (eds.), Historia w wersji popularnej, Gdańsk: Katedra Wydawnictwo Naukowe, 259‑271
Wilkowski M. 2014. Rekonstrukcje historyczne, Karta 81, 138-141
Van der Plaetsen P. 2014. When the Past Comes to Life. In L. Egberts and K. Bosma (eds.), Companion to European Heritage Revivals, Heidelberg, New York, Dordrecht, London: Springer Open, 151-166
Woźniak M. 2010. Przeszłość jako przedmiot konstrukcji. O roli wyobraźni w badaniach historycznych, Lublin: Wydawnictwo UMCS