The attitude of the Catholic Church in Poland to the Spanish Civil War (1936–1939)

Kabaciński, Dawid

doi:0023-5903

Download

Title: The attitude of the Catholic Church in Poland to the Spanish Civil War (1936–1939)

Abstract:

During the Spanish Civil War the Catholic Church in Poland sided with General Francisco Franco. The reasons behind such an attitude should be sought in repression against the Spanish clergy by Spain’s left-wing government and in the attitude of the Holy See, which had given its blessing to the rebellion already in September 1936. The Church in Poland saw the Spanish Civil War in black and white. Everything associated with the left-wing Republic was shown as the greatest evil, anti-civilization, Satan’s domain. The Francoists, on the other hand, were usually presented in a positive light, as twentieth-century crusaders fighting in the name of Christian civilization.

References:

Álvarez Junco, José, ‘Proces powstawania narodu w XIX-wiecznej Hiszpanii’, transl. Maria Skibińska, in Studia polsko-hiszpańskie. Wiek XIX, ed. Jan Kieniewicz, Warsaw: Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej UW, 2002, pp. 183–200.
Bachoud, Andrée, Franco, transl. Wojciech Gilewski, Warsaw: Iskry, 2006.
Bartyzel, Jacek, ‘Umierać, ale powoli!’. O monarchistycznej i katolickiej kontrrewolucji w krajach romańskich 1815–2000, Kraków: Wydawnictwo Arcana, 2006.
Baxell, Richard, British Volunteers in the Spanish Civil War. The British Battalion in the International Brigades, 1936–1939, London: Warren and Pell, 2007.
Beevor, Antony, Walka o Hiszpanię 1936–1939. Pierwsze starcie totalitaryzmów, transl. Halina Szczerkowska, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2009.
Białkowski, Michał, ‘Korzenie ideowo-instytucjonalne Klubu Inteligencji Katolickiej w Toruniu. Szkic do badania środowisk katolickich nurtu intelektualnego’, in W kręgu idei. Państwo–Edukacja–Religia. Księga Pamiątkowa ofiarowana dr Katarzynie Kalinowskiej, ed. Witold Wojdyło et al., Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2011, pp. 319–49.
Brzozowski, Wojciech, ‘Konstytucyjne ramy stosunków państwo–kościół w Hiszpanii na przestrzeni XX wieku’, in Francuska ustawa z 9 grudnia 1905 roku o rozdziale kościołów i państwa z perspektywy stu lat, ed. Michał Pietrzak, Warsaw: Wydawnictwo Liber, 2007, pp. 149–59.
Cárcel Ortí, Vicente, Mrok nad ołtarzem. Prześladowanie Kościoła w Hiszpanii w latach 1931–1939, transl. Karol Klauza, Warsaw: Instytut Wydawniczy PAX, 2003.
Ciechanowski, Jan Stanisław, ‘Gregorio Marañón y la Legación de la República de Polonia en Madrid durante la Guerra Civil Española (1936–1939)’, in We wspólnej Europie. Polska–Hiszpania XVI–XX wiek. Referaty wygłoszone podczas sympozjów historyków polskich i hiszpańskich w Lublinie i Logroño 1999–2000, ed. Cezary Taracha, Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2001, pp. 289–304.
Ciechanowski, Jan Stanisław, Podwójna gra. Rzeczpospolita Polska wobec hiszpańskiej wojny domowej 1936–1939, Warsaw: Fundacja ‘Historia i Kultura’, 2014.
Ciechanowski, Jan Stanisław, ‘Polscy ochotnicy po stronie narodowej w czasie hiszpańskiej wojny domowej (1936–1939)’, in Studia polsko-hiszpańskie. Wiek XX, ed. Jan Kieniewicz, Warsaw: Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną, 2004, pp. 117–51.
Ciechanowski, Jan Stanisław, ‘Półwysep Iberyjski’, in Polsko-brytyjska współpraca wywiadowcza podczas II wojny światowej, 2 vols, Warsaw: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2004–05, vol. 1: Ustalenia Polsko-Brytyjskiej Komisji Historycznej, ed. Tadeusz Dubicki, Daria Nałęcz and Tessa Stirling, pp. 287–94.
Deszczyński, Marek Piotr, ‘Polska Hiszpanii’, Karta, 12, 1994, pp. 92–102.
Deszczyński, Marek Piotr, and Wojciech Mazur, Na krawędzi ryzyka. Eksport polskiego sprzętu wojskowego w okresie międzywojennym, Warsaw: Wydawnictwo Neriton, 2004.
Enciso Recio, Luis Miguel, ‘Oświecenie w Hiszpanii’, transl. Magdalena Mielcarek, in Studia polsko-hiszpańskie. Wiek XVIII, ed. Jan Kieniewicz, Warsaw: Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną, 2000, pp. 14–34.
Kabaciński, Dawid, ‘Polsko-hiszpańskie kontakty gospodarcze w okresie międzywojennym’, Przegląd Historyczny, 101, 2010, 4, pp. 651–62.
Kołakowski, Piotr, ‘Działalność placówki wywiadowczej Lecomte Oddziału II Sztabu Głównego WP w Paryżu 1936–1939’, Dzieje Najnowsze, 44, 2012, 3, pp. 61–70.
Koszel, Bogdan, Hiszpański dramat 1936–1939. Wojna domowa w polityce mocarstw europejskich, Poznań: Instytut Zachodni, 1991.
Lisiak, Henryk, Narodowa Demokracja w Wielkopolsce w latach 1918–1939, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2006.
Lorenz, Günter W., Federico Garcia Lorca, transl. Krzysztof Radziwiłł and Janina Zeltzer, Warsaw: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1963.
Macała, Jarosław, ‘“Wojna chrześcijaństwa z barbarzyństwem”. Polska prasa katolicka wobec wojny domowej w Hiszpanii 1936–1939’, Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi, 20, 1997, pp. 115–35.
Machcewicz, Paweł, ‘Kościół w hiszpańskiej wojnie domowej 1936–1939’, Przegląd Powszechny, 1991, 3 (835), pp. 408–28.
Majzner, Robert, Polski wywiad wojskowy wobec polityki III Rzeszy 1933–1939. Militarne aspekty polityki III Rzeszy w świetle analiz Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego, Toruń: Wydawnictwo ‘Adam Marszałek’, 2009.
Makowiecka, Gabriela, Po drogach polsko-hiszpańskich, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1984.
Miłkowski, Tadeusz, ‘Narodziny współczesnego antyklerykalizmu w Hiszpanii’, in Studia polsko-hiszpańskie. Wiek XIX, ed. Jan Kieniewicz, Warsaw: Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną, 2002, pp. 95–116.
Opioła, Wojciech, ‘Polska prasa prawicowa wobec interwencji Włoch i III Rzeszy w Hiszpanii 1936–1939’, Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi, 32, 2010, pp. 351–73.
Opioła, Wojciech, ‘Stanowisko polskiej prasy katolickiej wobec wojny domowej w Hiszpanii 1936–1939. Analiza dyskursu medialnego’, Media, Kultura Społeczeństwo, 5, 2010, 1, pp. 5–19.
Pardo, Wacław, Polski legionista generała Franco, ed. Cezary Taracha, Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, 2001.
Piwarski, Kazimierz, Watykan a faszyzm (1929–1939), Warsaw: Książka i Wiedza, 1960.
Rafalski, Eugeniusz, Polityka Watykanu w przededniu II wojny światowej (na tle głównych akcji dyplomatycznych), Warsaw: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978.
Rogut, Dariusz, ‘Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji naukowej “Polska a Hiszpania. Z dziejów koegzystencji dwóch narodów w XX wieku”. Opole 19 X 2010 r.’, Dzieje Najnowsze, 43, 2011, 1, pp. 277–81.
Skibiński, Paweł, ‘Antyklerykalizm? Próba refleksji nad przyczynami prześladowań Kościoła katolickiego w Hiszpanii’, in Studia polsko-hiszpańskie. Wiek XIX, ed. Jan Kieniewicz, Warsaw: Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną, 2002, pp. 117–26.
Skibiński, Paweł, Państwo generała Franco. Ustrój Hiszpanii w latach 1936–1967, Kraków: Wydawnictwo Arcana, 2004.
Skorowski, Henryk, ‘Wojna i pokój w nauce społecznej Kościoła (II)’, Wojsko i Wychowanie. Pismo żołnierzy zawodowych WP, 1993, 6, pp. 25–27.
Thomas, Hugh, The Spanish Civil War, London: Penguin Books, 1990.
Wyleżyńska, Aura, ‘Z duszą Twoją na ramieniu – za Pirenejami’, in Hiszpania malowniczo-historyczna. Zapirenejskie wędrówki Polaków w latach 1838–1930, ed. Piotr Sawicki, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1996, pp. 441–56.