Sudoł-Procyk, Magdalena ; Adamczak, Kamil ; Osipowicz, Grzegorz
Sprawozdania Archeologiczne 69 (2017)
Instytut Archeolgoii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk
At the beginning of the 1980s, a single fi nd of a fl int dagger was made in Brzoza (northern Kuyavia, Poland). The dagger was investigated in terms of raw material profi le, typological, technological and use-wear analyses. It was established that it was made of Scandinavian Cretaceous fl int and may be classified into the subtype VIA (acc. Lomborg) or subvariant BBII2a (acc. Libera). The chronology of the dagger tends to be placed towards the end of the Early Bronze Age or the beginning of the Older Bronze Age in Poland (ca 1700-1500 cal BC). By means of use-wear analysis, diversified and well-developed usage traces were recognized on the surface of the dagger. Some of them resulted in an obverse and inverse retouch indicative of secondary treatment. ; Here it appears that the dagger from Brzoza may be considered as an import from the western-Baltic production centre. Before deposition, the dagger had also been frequently used as a strike-a-light.
Apel J. 2001. Daggers, Knowledge & Power. The Social Aspects of Flint-Dagger Technology in the Scandinavia 2350-1500 cal BC (= Coast to Coast-book 3). Uppsala: Department of Archaeology and Ancient History Uppsala Univeristy.
Barrowclough D. A and Lister A. R. 2004. The Secrets of the Craft Production of Scandinavian Late Neolithic Flint Daggers. Lithic Technology 29(1), 75-86.
Bukowski Z. 1998. Pomorze w epoce brązu w świetle dalekosiężnych kontaktów wymiennych (= Seria Monografi i 104). Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Wydział I Nauk Społecznych i Humanistycznych.
Clarke D. L. 1970. Beaker Pottery of Great Britain and Ireland. Cambridge: Cambridge University Press.
Czebreszuk J. 1996. Społeczności Kujaw w początkach epoki brązu (= Materiały do syntezy pradziejów Kujaw 7). Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznańskie Towarzystwo Prehistoryczne.
Czebreszuk J. 2001. Schyłek neolitu i początki epoki brązu w strefi e południowo-zachodniobałtyckiej (III i początki II tys. przed Chr.). Alternatywny model kultury (= Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Seria Archeologiczna 46). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Czebreszuk J. and Kozłowska-Skoczka D. 2008. Sztylety krzemienne na Pomorzu Zachodnim. Szczecin: Muzeum Narodowe w Szczecinie, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznańskie Towarzystwo Prehistoryczne.
Gijn van A.L. 1989. The wear and tear of fl int principles of functional analysis applied to Dutch Neolithic assemblages (= Acta Praehistorica Leidensia 22). Leiden.
Gijn van. A.L. 2010. Flint in Focus. Lithic Biographies in the Neolithic and Bronze Age. Leiden: Sidestone Press.
Gijn van. A.L. 2015. The Cultural Biography of the Scandinavian Daggers in the Netherlands. In C. J. Frieman and B. V. Eriksen (eds.), Flint Daggers in Prehistoric Europe. Oxford: Oxbow Books, 76-82.
Harding P. 2011. Finds from the grave of the Amesbury Archer. In A. P. Fitzpatrick (ed.), The Amesbury Archer and the Boscombe Bowmen. Bell Beaker Burials on the Boscombe Down, Amesbury, Wiltshire (= Wessex Archaeology Report 27). Salisbury: Wessex Archaeology, 88-102.
Hingst H. 1952. Ein bronzezeitlicher Grabhügel von Dadeland. Offa 11, 5-7.
Juel Jensen H. 1994. Flint tools and plant working, hidden traces of stone age technology. A use wear study of some Danish Mesolithic and TRB implements. Aarhus: University Press. Koch E. 1990. Ild. Skalk 5, 16-17.
Korobkowa G. F. 1999. Narzędzia w pradziejach. Podstawy badania funkcji metodą traseologiczną, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Kośko A. 1979. Rozwój kulturowy społeczeństw Kujaw w okresach schyłkowego neolitu i wczesnej epoki brązu (= Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Seria Archeologiczna 12). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Kristiansen K. and Larsson T.B. 2005. The Rise of Bronze Age Society. Travels, Transmissions and Transformations. Cambridge: Cambridge Univeristy Press.
Libera J. 2001. Krzemienne formy bifacjalne na ternach Polski i Zachodniej Ukrainy (od środkowego neolitu do wczesnej epoki żelaza). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie.
Lomborg E. 1973. Die Flintdolche Dänemarks. Studien über Chronologie und Kulturbeziehungen des sudskandinavischen Spätneolithikums. København: Universitetsforlaget i København (Nordiske Fortidsminder, Series B – in quatro, Bind 1 utgivet af det kgl. nordiske Oldskriftselskab).
Makarowicz P. 1998. Rola społeczności kultury iwieńskiej w genezie trzcinieckiego kręgu kulturowego (2000-1600 BC) (= Materiały do syntezy pradziejów Kujaw 8). Poznań: Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Osipowicz G. 2010. Narzędzia krzemienne w epoce kamienia na ziemi chełmińskiej. Studium traseologiczne, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Osipowicz G., Kuriga J. and Piličiauskas G. 2016. Polished fl int ‘scrapers’ from Nida Neolithic settlement – were they tools? Clues from experimental studies and a use-wear analysis. Lietuvos archeologija 42, 127-149.
Osipowicz G., Pomianowska H. and Makowiecki D. 2014. Wytwory krzemienne, kamienne, z kości, poroża i zębów zwierzęcych, In G. Osipowicz (ed.), Kowal 14. Miejsce sepulkralno-obrzędowe ludności kultury amfor kulistych, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 91-117.
Piličiauskas G. 2010. Echoes of the Dagger Period in Lithuania 2350–1500 cal BC. Estonian Journal of Archaeology 14(1), 3-21.
Sorensen A., Roebroeks W. and Gijn van A.L. 2014. Fire production in the deep past? The expedient strike-a-light model. Journal of Archaeological Science 42, 476-486.
Stapert D. and Johansen L. 1999. Flint and pyrite: making fi re in the Stone Age. Antiquity 73, 765-777.
Vandklide H. 1996. From Stone to Bronze. The metalwork of the Late Neolithic and Earliest Bronze Age in Denmark. Aarhus: Aarhus University Press (Jutland Archaeological Society Publication 32).
Vaughan P. C. 1985. Use-wear analysis of fl aked stone tools. Tuscon: Univeristy of Arizona Press.
Wojciechowski W. 1976.Sztylety krzemienne typu skandynawskiego w Polsce Zachodniej. Ze studiów nad kontaktami Polski Zachodniej z południową Skandynawią w późnym neolicie i w początkach epoki brązu. Acta Universitatis. Studia Archeologiczne 7, 37-94.
Woźniak-Hlebionek A. 2002. Kanał Bydgoski, Brda i Noteć w pruskich planach inwestycyjnych w latach 1773-1915. In Kronika Bydgoska 23, Bydgoszcz.
Woźny J. 2003. Archeologiczne skarby pradziejów Bydgoszczy od paleolitu do początków średniowiecza, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Wyszomirski M. 1974. Scandinavian Flint Daggers in Southern and Eastern Region of the Baltic. Meddelanden från Lunds univeritets historiska museum 1973-1974, 75-100.
Zápotocký M. 2013. Silicitovédýky z mladšíhoeneolitu a staršídobybronzové v Čechách. Archeologické rozhledy 65, 3-55.
oai:rcin.org.pl:63484 ; 0081-3834 ; 10.23858/SA69.2017.015
IAiE PAN, sygn. P 244 ; IAiE PAN, sygn. P 245 ; IAiE PAN, sygn. P 243 ; kliknij tutaj, żeby przejść
Prawa zastrzeżone - dostęp nieograniczony
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk
Biblioteka Instytutu Archeologii i Etnologii PAN
Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego ; Działalność upowszechniająca naukę (DUN)
2 lut 2022
31 paź 2017
975
https://rcin.org.pl./publication/83122
Osipowicz, Grzegorz
Sudoł-Procyk, Magdalena Osipowicz, Grzegorz Baranowski, Kacper
Wolski, Damian Kalita, Mateusz
Małecka-Kukawka, Jolanta (1955– ) Szczepańska, Grażyna Rauchfleisz, Marta Kowalski, Łukasz
Szeliga, Marcin Osipowicz, Grzegorz Bosiak, Mariusz
Osipowicz, Grzegorz Piličiauskas, Gytis Piličiauskienė, Giedrė Skrzyński, Grzegorz
Hyrchała, Anna Pyżewicz, Katarzyna Bartecki, Bartłomiej