Subtitle:

Geographia Polonica Vol. 90 No. 1 (2017)

Publisher:

IGiPZ PAN

Place of publishing:

Warszawa

Description:

24 cm

Type of object:

Czasopismo/Artykuł

Abstract:

Agricultural land is declining in many mountainous regions of the world, often because political and economic changes make agriculture less profitable. This study compared the structure of land use in the Homerka catchment, an area of 19.3 km2 located in the West Polish Carpathians, using GIS techniques and cartographic materials between 1977 and 2009. This period covers the transformation of the Polish economy from a communist system to a free-market economy after 1989. The analysis indicates an increase in the forest area of the Homerka catchment by 18.14% and a decrease of cultivated land by 82.64%. The grasslands did not change significantly in their area, however, their spatial pattern was very dynamic related to their reduction due to forest expansion and enlargement due to cultivated land abandonment. The area of buildings revealed a continuous increase from 0.21% to 0.38%. The population density increased from 62 people/km2 in 1978 to 79 people/km2 in 2009, while the population dependent on agriculture decreased from 35% to below 20% in the same period. The trend remains one of forest transition where, after a period of deforestation, large areas of land marginally suitable for agriculture are abandoned and left to forest regeneration. However, the driving of the labour force from agriculture to other economic sectors is not accompanied by migration from rural to urban areas.

References:

1. ADAMCZYK B., SŁUPIK J., 1981. Gleby [in:] L. Starkel (ed.), Warunki naturalne zlewni Homerki i jej otoczenia, Dokumentacja Geograficzna, 3, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, pp. 51-72.
2. Affek A., 2016. Zależności między pokryciem terenu a własnością gruntów na tle uwarunkowań przyrodniczych w zlewni górnego Wiaru w ciągu ostatnich 230 lat. Prace Geograficzne, 251, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
3. Badanie FUNKCJI, POTENCJAŁÓW I TRENDÓW ROZWOJOWYCH MIAST W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM 2010. Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Instytut Spraw Publicznych UJ.
4. Baessler C., Klotz S., 2006. Effects of changes in agricultural land-use on landscape structure and cultivated weed vegetation over the last 50 years. Agriculture, Ecosystems & Environment, vol. 115, no. 1, pp. 43-50.
https://doi.org/10.1016/j.agee.2005.12.007 -
5. Bański J., 2011. Changes in agricultural land ownership in Poland in the period of the market economy. Agricultural Economics, vol. 57, no. 2, pp. 93-101.
6. Bičik I., Jeleček L., ŠTĚPÁNEK V., 2001. Land-use changes and their social driving forces in Czechia in the 19th and 20th centuries. Land Use Policy, vol. 18, no. 1, pp. 65-73.
https://doi.org/10.1016/S0264-8377(00)00047-8 -
7. BIČIK I., KUPKOVÁ L., ŠTYCH P., 2012. Changes of land use structure in Czechia: From local patterns to a more complex regional organization [in:] I. Bičík, Y. Himiyama, J. Feranec, P. Štych (eds.) Land Use/Cover Changes in Selected Regions in the World, vol. 7, Asahikawa: International Geographical Union Commission on Land Use/Cover Change; Hokkaido University of Education, pp. 5-12.
8. Bucała A., 2014. The impact of human activities on land use and land cover changes and environmental processes in the Gorce Mountains (Western Polish Carpathians) in the past 50 years. Journal of Environmental Management, vol. 138, pp. 4-14.
https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2014.01.036 -
9. BUCAŁA A., 2015. Land use/cover changes related to transition from communist system to free market economy in the Gorce Mts., Polish Carpathians, Poland [in:] I. Bičík, Y. Hiyama, J. Feranec, L. Kupková (eds.), Land use/cover changes in selected regions in the world, vol. 7, Asahikawa: International Geographical Union Commission on Land Use/Cover Change; Hokkaido University of Education, pp. 43-48.
10. Bucała A., Budek A., Kozak M., Starkel L., Wiejaczka Ł., 2016. Kierunki przemian środowiska przyrodniczego dolin gorczańskich. Prace Geograficzne, 252, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
11. CENTRAL STATISTICAL OFFICE OF POLAND FOR THE YEARS 1978-2011.
12. Didier L., 2001. Invasion patterns of European larch and Swiss stone pine in subalpine pastures in the French Alps. Forest Ecology and Management, vol. 145, no. 1-2, pp. 67-77.
https://doi.org/10.1016/S0378-1127(00)00575-2 -
13. DŁUGOSZ Z., SOJA M., 1995. Population [in:] J. Warszyńska (ed.), Karpaty Polskie: Przyroda, człowiek i jego działalność, Kraków: Uniwersytet Jagielloński, pp. 209-217.
14. García-Ruiz J.M., 2010. The effects of land uses on soil erosion in Spain: A review. Catena, vol. 81, no. 1, pp. 1-11.
https://doi.org/10.1016/j.catena.2010.01.001 -
15. Gellrich M., Baur P., Koch B., Zimmermann N., 2007. Agricultural land abandonment and natural forest re-growth in the Swiss mountains: A spatially explicit economic analysis. Agriculture, Ecosystems & Environment, vol. 118, no. 1, pp. 93-108.
https://doi.org/10.1016/j.agee.2006.05.001 -
16. Górz B., 2002. Współczesne przemiany na obszarach wiejskich Podhala. Przegląd Geograficzny, vol. 74, no. 3, pp. 451-468.
17. Górz B., 2003. Społeczeństwo i gospodarka Podhala w okresie transformacji. Kraków: Akademia Pedagogiczna.
18. GÓRZ B. 2003. Współczesne procesy społeczno-gospodarcze i przyszłość wsi w kotlinach śródkarpackich (na przykładzie wsi Gołkowice Dolne w pow. nowosądeckim) [in:] B. Górz, Cz. Guzik (eds.), Współczesne przekształcenia i przyszłość polskiej wsi, Studia Obszarów Wiejskich, 4, pp. 163-180.
19. Górz B., Uliszak R., 2005. Procesy ludnościowo-osadnicze na Sądecczyźnie [in:] B. Górz (ed.), Kraków: Akademia Pedagogiczna, pp. 279-298.
20. Grodzińska K., Szarek-Łukaszewska G., 1997. Polish mountain forests: Past, present and future. Environmental Pollution, vol. 98, no. 3, pp. 369-374.
https://doi.org/10.1016/S0269-7491(97)00145-0 -
21. HESS M., 1965. Piętra klimatyczne w polskich Karpatach Zachodnich. Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne, 11.
22. INTERNATIONAL INSTITUTE FOR AEROSPACE SURVEY AND EARTH SCIENCES, 1997. ILWIS - The Integrated Land Water Information System. User's Guide, Enschede: The Netherlands.
23. Kozak J., 2003. Forest cover change in the Western Carpathians in the past 180 years: A case study in the Orawa region in Poland. Mountain Research and Development, vol. 23, no. 4, pp. 369-375.
https://doi.org/10.1659/0276-4741(2003)023[0369:FCCITW]2.0.CO;2 -
24. Kozak J., 2005. Zmiany powierzchni lasów w Karpatach Polskich na tle innych gór świata. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
25. KOZAK J., 2009. Forest cover changes and their drivers in the Polish Carpathian Mountains since 1800 [in:] H. Nagendra, J. Southworth (eds.), Reforesting Landscapes, Dordrecht: Springer, pp. 253-273.
26. Kuemmerle T., Müller D., Griffiths P., Rusu M., 2009. Land use change in Southern Romania after the collapse of socialism. Regional Environmental Change, vol. 9, no. 1, pp. 1-12.
https://doi.org/10.1007/s10113-008-0050-z -
27. KUPKOVÁ L., BIČÍK I., 2016. Landscape transition after the collapse of communism in Czechia. Journal of Maps, vol. 12, issue sup. 1, pp. 526-531.
28. Lambin E.F., Geist H.J. (eds.), 2008. Land-use and land-cover change: Local processes and global impacts. Berlin: Springer Science & Business Media.
29. Łajczak A., Margielewski W., Rączkowska Z., Świechowicz J., 2014. Contemporary geomorphic processes in the Polish Carpathians under changing human impact. Episodes, vol. 37, no. 1, pp. 21-32.
30. Macdonald D., Crabtree J.R., Wiesinger G., Dax T., Stamou N., Fleury P., Gutierrez Lazpita J., Gibon A., 2000. Agricultural abandonment in mountain areas of Europe: Environmental consequences and policy response. Journal of Environmental Management, vol. 59, no. 1, pp. 47-69.
https://doi.org/10.1006/jema.1999.0335 -
31. MACHAŁEK M., 2013. Przemiany polskiej wsi w latach 1918-1989. Klio – Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym, vol. 26, no. 3, pp. 55-80.
32. Mather A.S., Needle C.L., 1998. The forest transition: A theoretical basis. Area, vol. 30, no. 2, pp. 117-124.
https://doi.org/10.1111/j.1475-4762.1998.tb00055.x -
33. Munteanu C., Kuemmerle T., Boltižiar M., Butsic V., Gimmi U., Halada L., Kaim D., Király G., Konkoly-Gyuró E., Kozak J., Lieskovský J., Mojses M., Müller D., Ostafin K., Ostapowicz K., Shandra O., Štych P., Walker S., Radeloff V.C. 2014. Forest and agricultural land change in the Carpathian region – a meta-analysis of long-term patterns and drivers of change. Land Use Policy, vol. 38, pp. 685-697.
https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2014.01.012 -
34. Niedziałkowska E., 1981. Rzeźba terenu [in:] L. Starkel (ed.), Warunki naturalne zlewni Homerki i jej otoczenia, Dokumentacja Geograficzna, 3, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, pp.13-21.
35. Olah B., Boltižiar M. GALLAY I., 2009. Transformation of the Slovak cultural landscape since the 18th century and its recent trends. Journal of Landscape Ecology, vol. 2., no. 2, pp. 41-55.
https://doi.org/10.2478/v10285-012-0018-z -
36. Ostafin K., 2009. Zmiany granicy rolno-leśnej w środkowej część Beskidu Średniego od połowy XIX wieku do 2005 roku. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
37. Rudel T., Coomes O., Moran E., Achard E., Angelsen A., Xu J., Lambin E., 2005. Forest transitions: Towards a global understanding of land use change. Global Environmental Change, vol. 15, no. 1, pp. 23-31.
https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2004.11.001 -
38. SOPO, 2006-2025. Anti-Landslide Protection System project, the National Geological Institute, http://geoportal.pgi.gov.pl/portal/page/portal/ SOPO [5 December 2016].
39. Šebo D., Nováček J., 2014. Case study areas Pruské, Bohunice, Vršatské Podhradie and Krivoklát: Land cover changes 1949-2009. Land Use/ Cover Changes in Selected Regions in the World, vol. 9, pp. 57-62.
40. Soja M., 2008. Cykle rozwoju ludności Karpat polskich w XIX i XX wieku. Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
41. Soja R., 2002. Hydrologiczne aspekty antropopresji w polskich Karpatach. Prace Geograficzne 186, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
42. Staszkiewicz J., 1981. Zbiorowiska roślinne [in:] L. Starkel (ed.), Warunki naturalne zlewni Homerki i jej otoczenia, Dokumentacja Geograficzna, 3, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, pp. 43-50.
43. Uliszak R., 2013. Wizja wsi małopolskiej – rok 2050 – spodziewane scenariusze zmian. Studia Obszarów Wiejskich, 31, pp. 67-82.
44. Troll M., 1999. Lasy, ich przemiany i przestrzenne zróżnicowanie [in:] W. Widacki (ed.), Przemiany środowiska przyrodniczego zachodniej części Beskidów pod wpływem antropopresji, Kraków: Instytut Geografii Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 15-32.
45. Whited T., 2000. Extinguishing disaster in alpine France: The fate of reforestation as technocratic debacle. GeoJournal, vol. 51, no. 3, pp. 263-270.
https://doi.org/10.1023/A:1017583121359 -
46. Wohl E., 2006. Human impacts to mountain streams. Geomorphology, vol. 79, no. 3, pp. 217-248.
https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2006.06.020 -
47. Wolski J., 1998. Land use and cover changes in the evacuated rural areas (the case of Bieszczady Mts.). Miscellanea Geographica, 8, pp. 29-40.

Relation:

Geographia Polonica

Volume:

90

Issue:

1

Start page:

65

End page:

79

Detailed Resource Type:

Artykuł

Format:

Rozmiar pliku 2,7 MB ; application/pdf

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:61911 ; 0016-7282 ; 10.7163/GPol.0079

Source:

CBGiOS. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.2085, Cz.2173, Cz.2406 ; click here to follow the link

Language:

eng

Rights:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY-SA 3.0 PL] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitizing institution:

Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN

Projects co-financed by:

Unia Europejska. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego ; Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, lata 2010-2014, Priorytet 2. Infrastruktura strefy B + R

Access:

Otwarty