Subtitle:

Przegląd Geograficzny T. 81 z. 3 (2009)

Publisher:

IGiPZ PAN

Place of publishing:

Warszawa

Description:

24 cm

Type of object:

Czasopismo/Artykuł

Abstract:

Celem niniejszej pracy jest ukazanie zmian rozmieszczenia i charakteru zbiorowisk roślinnych oraz określenie ogólnych kierunków przekształceń środowiska geograficznego, jakie zaszły w ciągu 50 lat w dolinie środkowej Wisły. Badania dotyczą okresu 1949–2001, z którego pochodzą wykorzystane w pracy materiały kartograficzne. Wyniki analizy wskazują na zmiany sposobu rolniczego wykorzystania terenów doliny. Dotyczy to szczególnie zbiorowisk łąkowych. Na całym odcinku zaobserwowano zmiany roślinności świadczące o obniżaniu się poziomu wód gruntowych lub zmianie poziomego ruchu wody. Innym ważnym zjawiskiem jest lądowienie koryta rzeki oraz zbiorników wód powierzchniowych. Odnotowano także ogólny wzrost antropizacji krajobrazu.

References:

1. Bender O., Boehmer, H.J., Jens D., Schumacher K.P., 2005, Analysis of land-use change in a sector of Upper Franconia (Bavaria, Germany) since 1850 using land register records, Landscape Ecology, 20, s. 149–163.
2. Borysiak J., 1994, Struktura aluwialnej roślinności lądowej środkowego i dolnego biegu Warty, Wydawnictwa Naukowe UAM, seria Biologia, Poznań, 52.
3. Cousins S.A.O., 2001, Analysis of land-cover transitions based on 17th and 18th century cadastral maps and aerial photographs, Landscape Ecology, 16, s. 41–54.
4. Faliński J.B., 2002, Świadkowie nie zakończonej historii rzeki – współczesna i dawna roślinność starorzeczy, [w:] J. Kołtuniak (red.), Rzeki – kultura, cywilizacja, historia, Śląsk" Spółka z o.o. Wydawnictwo Naukowe, Katowice, 11, s. 147–181.
5. Falkowski T., 2001, Charakterystyka morfogenetyczna i geologiczna odcinka doliny Wisły od ujścia Sanny do ujścia Pilicy, [w:] Koncepcja programowo-przestrzenna zagospodarowania doliny i regulacji Wisły na odcinku puławskim, od ujścia Sanny do ujścia Pilicy, od km 295,2 do km 456,80, Hydroprojekt, Warszawa, maszynopis.
6. Herbich J., 1994, Przestrzenno-dynamiczne zróżnicowanie roślinności dolin w krajobrazie młodoglacjalnym na przykładzie Pojezierza Kaszubskiego, Monographiae Botanicae, 76, Łódź.
7. Kobendza R., Tołpa St., Sławiński W., Walas J., Pawłowski B., 1949, Badania fitosocjologiczne w dolinie Wisły, Dział Gospodarki Wodnej Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa, Oddział w Puławach, maszynopis w Zakładzie Geoekologii i Klimatologii IGiPZ PAN, Warszawa.
8. Kondracki J., 1994, Geografia Polski. Mezoregiony fizycznogeograficzne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
9. Kowalski Cz., 1997, Zabudowa hydrotechniczna i konieczne roboty zabezpieczające przed powodzią na odcinku Wisły od Annopola do rejonu Płocka, Gospodarka Wodna, 1, s. 18–23.
10. Kucharski L., 1999, Szata roślinna łąk Polski Środkowej i jej zmiany w XX stuleciu, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
11. Kucharski L., 2000, Przemiany roślinności łąkowej w Polsce środkowej w wyniku zmian metod gospodarowania, [w:] S. Radwan, Z. Lorkiewicz (red.), Problemy ochrony i użytkowania obszarów wiejskich o dużych walorach przyrodniczych, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 227–234.
12. Kuźniar P., Wilk E., Danielewicz M., Piasecka-Kopyt M., Miąskiewicz P., 1996, Analiza wpływu regulacji Wisły na środowisko – odcinek od Janowca do Stężycy, Instytut Zaopatrzenia w Wodę i Budownictwa Wodnego, Politechnika Warszawska, maszynopis w Okręgowej Dyrekcji Gospodarki Wodnej w Warszawie.
13. Łajczak A., 1997, Anthropogenic changes in the suspended load transportation by and sedimentation rates of the river Vistula, Poland, Geographia Polonica, 68, IGiPZ PAN, Warszawa, s. 7–30.
14. Łajczak A.,1999, Współczesny transport i sedymentacja materiału unoszonego w Wiśle i głównych dopływach, Monografie Komitetu Gospodarki Wodnej PAN, 15, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
15. Łajczak A., Plit J., Soja R., Starkel L., Warowna J., 2006, Changes of the Vistula River channel and floodplain in the last 200 years, Geographia Polonica, 79, 2, s. 65–87.
16. Matuszkiewicz W., 1974, Teoretyczno-metodyczne podstawy badań roślinności jako elementu krajobrazu i obiektu użytkowania rekreacyjnego, Wiadomości Ekologiczne, 20, 1, s. 3–13.
17. Matuszkiewicz W., 2001, Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
18. Middelkoop H., Schoor M. M., Wolfert H. P., Maas G. J., Stouthamer E., 2005, Targets for ecological rehabilitation of the lower Rhine and Meuse based on a historic-geomorphologic reference, Archiv für Hydrobiology, Supplement, 155, Large Rivers, 15.
19. Okruszko T., Dębek W., Wasilewicz M., 2003, Plant communities response to floodwater conditions in Ławki Marsh in the River Biebrza Lower Basin, Poland, [w:] International Conference "Towards natural flood reduction strategies", Warsaw, 6–13 September 2003, SFP Hajstra, Warszawa, płyta CD.
20. Olaczek R., 2000, Antropogeniczne czynniki przekształcania dolin rzecznych, [w:] J. Kołtuniak (red.), Rzeki – kultura, cywilizacja, historia, Śląsk" Spółka z o.o. Wydawnictwo Naukowe, Katowice, 9, s. 119–142.
21. Petts G.E., 1989, Historical analysis of fluvial hydrosystems, [w:] G.E. Petts, H. Möller, A.L. Roux (red.), Historical Change of Large Alluvial Rivers: Western Europe, Wiley, Chichester, s. 1–18.
22. Plit J., 1996, Antropogeniczne i naturalne przeobrażenia krajobrazów roślinnych Mazowsza (od schyłku XVIII w. do 1990 r.), Prace Geograficzne, IGiPZ PAN, 166, Wydawnictwo Continuo, Wrocław.
23. Plit J., 2000, Ewolucja roślinności i zmiany siedlisk doliny Wisły w okolicach ujścia Chodelki w latach 1948–1997, Przegląd Geograficzny, 72, 1–2, s. 61–73.
24. Plit J., Solon J., 1990, Roślinność jako wskaźnik zmian środowiska geograficznego (na przykładzie doliny Wisły między Karczewem i Konstancinem Jeziorną), [w:] Problemy kształtowania i ochrony środowiska na obszarach zurbanizowanych, cz. II, Wydawnictwo SGGW-AR, Warszawa, s. 88–98.
25. Roo-Zielińska E., 2004, Fitoindykacja jako narzędzie oceny środowiska fizycznogeograficznego. Podstawy teoretyczne i analiza porównawcza stosowanych metod, Prace Geograficzne, IGiPZ PAN, 199, Warszawa.
26. Roux A.L., Bavard J.P., Amoros C., Pautou G., 1989, Ecological changes of the Upper Rhone River since 1750, [w:] G.E. Petts, H. Möller, A.L. Roux (red.), Historical Change of Large Alluvial Rivers: Western Europe, Wiley, Chichester, s. 323–350.
27. Sarnacka Z., 1987, Evolution of the Vistula Valley between the outlets of Radomka and Świder in the Late Glacial and Holocene, [w:] L. Starkel (red.), Evolution of the Vistula River Valley during the last 15 000 years. Part 2, Geographical Studies, Special Issue, 4, IGiPZ PAN, Warszawa, s. 131–150.
28. Solon J., 1998, Zmiany roślinności rzeczywistej w dolinie Wisły na odcinku od Ryczywołu do Wilgi w latach 1949–1995, Acta Geographica Lodziensia, 74, s. 215–228.
29. Solon J., 1999a, Ekologiczno-krajobrazowe zróżnicowanie dolin dużych rzek, [w:] J. Kołtuniak (red.), Rzeki – kultura, cywilizacja, historia, Śląsk" spółka z o.o. Wydawnictwo Naukowe, Katowice, 8, s. 179–200.
30. Solon J., 1999b, Changes of land cover, vegetation and landscape structure in the Vistula river valley (Poland) between villages of Ryczywół and Wilga in years 1949 and 1995, [w:] P. Kovar (red.), Nature and Culture in Landscape Ecology (Experiences for the 3rd Millenium), Acta Universitatis, ser. Environmentalica, special issue, Charles University, The Karolinum Press, Prague, s. 200–210.
31. Starkel L., 2001, Historia Doliny Wisły od ostatniego zlodowacenia do dziś, Monografie, 2, IGiPZ PAN, Warszawa.
32. Vervloet J.A.J., 1995, The relevance of historical data to scenario research for physical environment, [w:] J.F.T. Schoute, P.A. Finke, F.R. Veeneklaas, H.P. Wolfert (red.), Scenario Studies for the Rural Environment, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, s. 473–487.
33. Warowna J., 2003, Wpływ zabudowy hydrotechnicznej na warunki sedymentacji w korycie powodziowym Wisły na odcinku Zawichost–Puławy, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
34. Wolfert H.P., 2001, Geomorphological change and river rehabilitation. Case Studies on Lowland Fluvial Systems in the Netherlands, Alterra Scientific Contributions, 6, Wageningen.

Relation:

Przegląd Geograficzny

Volume:

81

Issue:

3

Start page:

347

End page:

364

Detailed Resource Type:

Artykuł

Format:

Rozmiar pliku 0,8 MB ; application/pdf

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:55589 ; 0033-2143 ; 10.7163/PrzG.2009.3.2

Source:

CBGiOŚ. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Prawa zastrzeżone - dostęp nieograniczony

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. Korzystanie dozwolone w zakresie określonym przez przepisy o dozwolonym użytku.

Digitizing institution:

Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN

Projects co-financed by:

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, lata 2010-2014, Priorytet 2. Infrastruktura strefy B + R ; Unia Europejska. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Access:

Otwarty