Sprawozdania Archeologiczne 65 (2013)
Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk
The principal object of deliberations in this article focuses on: 1. the status of archaeological reflection pertaining to the materiality of the recent past; 2. the fates and roles of the material remains of World War I and their potential in shaping the temporal orientation; 3. the opportunities and dangers stemming from the interest in the material remains of the recent past. The aim is to demonstrate: a) the close interdependence between archaeology’s relevance and applicability; b) the dynamic character of the relation between archaeology, material remains and stakeholders; and c) the potential of archaeology to reinforce not only historical consciousness but also historical sensibility and the need for more attentive existence among things. As the significant challenges connected to the last aspects can be seen the dissemination with the help of archaeology the fact, that the number of soldiers of Polish descent that suffered across all WWI frontlines reached 1 400 000 of which approximately 500 000 were killed! Theme for such thoughts’ targeting is the willingness to draw attention to the uniqueness and importance of archaeology of the recent past
Assmann J. 2008. Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i tożsamość polityczna w cywilizacjach starożytnych. Warszawa
Bańka J. 1986. Ontologia bytu aktualnego. Katowice 1986
Bańka J. 1991. Traktat o czasie. Czas a poczucie dziejowości istnienia w koncepcjach recentywizmu i prezentyzmu. Katowice
Bailey G. 2007. Time Perspectives, Palimpsests and the Archaeology of Time. Journal of Anthropological Archaeology 26, 198–223
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0278416506000481?via%3Dihub -
Borić D. (ed.) 2010. Archaeology and Memory. Oxford
Brodie N., Doole J. and Watson P. 2000. Stealing History: the Illicit Trade in Cultural Material, Cambridge
Buchli V. 2010. Memory, Melancholy and Materiality. In D. Borić (ed.), Archaeology and Memory. Oxford, 204-210
Buchli V. and Lucas G. (eds). 2001. Archaeologies of the contemporary past. London — New York
http://www.tandfebooks.com/isbn/9780203185100 -
Brüger O. 1930. Geschichte des Infanterie — Regiments v.d. Marwitz (8. Pomm). Weltkriege 1914-1918. Nr 61. Berlin
Bursche A. 2001. Archeolodzy i poszukiwacze — przyczyny konfliktu cz. 1. Odkrywca 4 (28), 37-40
Bursche A. 2001. Archeolodzy i poszukiwacze — przyczyny konfliktu cz. 2. Odkrywca 5 (29), 39-42
Buffetaut Y. 2008. Ypres April 22nd 1915. The first Gas Attack
Cook Tim. 2002-2003. “Dying Like so Many Rats in a Trap”. Gas warfare and the Great War soldier. The Army Doctrine and Training Bulletin 5(4), 47-56
Cultural Heritage Cooperation in the Baltic Sea States: Report 4 . 2005. The Monitoring Group on Cultural Heritage, the Council of the Baltic Sea States (available at: balticheritage.net/reports/ report4.pdf)
Cyngot D. and Zalewska A. Zmienność i dynamiczność podziałów tematycznych w archeologii. In S. Tabaczyński, D. Cyngot, A. Marciniak and A. Zalewska (eds.), Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji. Poznań, 193-206
Czerniak L. 2011. Dla kogo są wykopaliska. Profesjonaliści i społeczeństwo. In A. Marciniak, D. Minta-Tworzowska and M. Pawleta (eds.), Współczesne oblicza przeszłości. Poznań, 177-186
Dewilde M., Pype P., de Meyer M., Demeyere F., Lammens W., Degryse J., Wyffels F. and Saunders N. J. 2004. Belgium’s new department of First World War archaeology. Antiquity 78(301), http://www.antiquity.ac.uk/projgall/saunders/ (access 3.03.2013)
Domańska E. 2012. Historia egzystencjalna. Krytyczne studium narratywistyki i humanistyki zaangażowanej. Warszawa
Downum Ch. E. and Price L. J. 1999. Applied Archaeology. Human Organization 58, 226-239
Dunne J. 2012. ‘Dead Man’s Penny’: a biography of the First World War bronze memorial plaque. In N. S. Saunders (ed.), Beyond the Dead Horizon. Studies in Modern Conflict Archaeology Oxford, 1-13
Dingli S. M. 2006. Responsibility towards the heritage of mankind. In Ch. Scarre and G. Scarre (eds), The Ethics of Archaeology: Philosophical Perspectives on Archaeological Practice. Cambridge, 219-241
Ferguson R., Harrison R. and Rose D. 2010. Heritage and the recent and contemporary past. In T. Benton (ed.), Understanding heritage and memory. Manchester, 277-315
Gillespie S. D. 2008. Teaching Archaeology as Anthropology. Archaeology Papers of the American Anthropological Association 13(1), 87- 97
González-Ruibal A. 2007. Making things public: archaeologies of the Spanish Civil War. Public Archaeology 6, 203–26
http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1179/175355307X264165 -
González-Ruibal A. 2008. Time to Destroy. An Archaeology of Supermodernity. Current Anthropology 49(2), 247-279
http://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1086/526099 -
Haber L. F. 2002. The poisonous cloud. Chemical Warfare in the First World War. New York
Hensel W. 1973. Archeologia żywa. Warszawa
Holtorf C. and Piccini A. (eds.), 2009. Contemporary archaeologies: Excavating now. Frankfurt am Main
Kaliński S. 2010. Ataki gazowe w bitwie pozycyjnej 9 Armii Niemieckiej nad Rawką i Bzurą 1914-1915. Przemyśl
Kelly R. 1978. Public history. Its Origins, Nature and Prospects. The Public Historian 1(1), 16-28
Kobyliński Z. and Szpanowski P. 2009. Metal detector users and archaeology in Poland: the current state of affairs. In S. Thomas and P. Stone (eds.), Metal Detecting and Archaeology. Woodbridge, 13-24
Kokowski A. 2011. Archeologia naprawdę żywa. In M. Ausz, G. Miliszkiewicz, H. Stachyra and D. Szewczuk (eds.), Muzea skansenowskie we współczesnej edukacji historycznej Lublin, 13–24
Kola A. 2005. Archeologia Zbrodni. Oficerowie polscy na cmentarzu ofiar NKWD w Charkowie. Toruń
Kola A. and Sziling J. (eds.) 2011. Charków-Katyń-Twer-Bykownia. W 70. Rocznicę zbrodni katyńskiej. Zbiór studiów. Toruń
Kowalski J., Piasek W., and Śliwa M. (eds) 2008. Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności. Olsztyn
Latour B. 2010. Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci. Kraków
Lepick O. 1998. La grande guerre chimique 1914-1918. Paris
Lucas G. 2010. Time and the archaeological archive. Rethinking History 14 (3), 343–359
http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13642529.2010.482789 -
Martinez D. 1996. Der Gaskrieg 1914-1918. BonnMartinez D. 1996. Der Gaskrieg 1914-1918. Bonn
McAtackney L., Palus M. and Piccini A. (eds.) 2007. Contemporary and historical archaeology in theory. Papers from the 2003 and 2004 CHAT Conferences (= Studies in Contemporary and Historical Archaeology 4; British Archaeological reports. International Series 1677). Oxford
Miller D. 1994. Artefacts and meanings of things. In T. Ingold (ed.), Companion Encyclopedia of anthropology. London, 396-419
Moshenska G. 2010. Working with Memory in the Archaeology of Modern Conflict. Cambridge Archaeological Journal 20, 33-48
https://www.cambridge.org/core/journals/cambridge-archaeological-journal/article/working-with-memory-in-the-archaeology-of-modern-conflict/67B3C34A98E77510B3D30DCBAE97011B -
Niethammer L. 1995. Po tej stronie „dryfującej luki” (floating gap). Pamięć zbiorowa i konstrukcja tożsamości w dyskursie naukowym. In K. Plat and D. Mihran (eds.), Generation und Gedächtnis. Erinnerungen und kollektive Identitäten. Opladen, 25-50
Olivier L. 2001. The archaeology of the contemporary past. In V. Buchli and G. Lucas (eds.), Archaeologies of the contemporary past. London and New York, 175–88
Olivier L. 2008. Le sombre abime du temps: memoire et archeologie. Paris
Olsen B. 2010. In Defence of Things: Archaeology and the Onthology of Objects. Lanham
Olsen B., Shanks M., Webmoor T. and Witmore T. 2012. Archaeology. The Discipline of Things. Berkeley, Los Angels, London
Pajewski J. 2004. Pierwsza Wojna Światowa 1914-1918. Warszawa
Pawleta M. 2011. “The Past industry”: selected aspects of the commercialization of the past and products of archaeological knowledge in contemporary Poland. Sprawozdania Archeologiczne 63, 9-54
Rathje W. L., LaMotta V. and Longacre W. A. 2004. Into the black hole: Archaeology 2001 and beyond… In B. Cunliffe, W. Davies, I. Hodder, C. Renfrew and A. Snodgrass (eds.), Archaeology: The Widening Debate. Oxford, 497-539
Rorty R. 1999. Obiektywność, relatywizm i prawda (= Pisma filozoficzne 1). Warszawa
Saunders N. J. 2001. Matter and Memory in the Landscapes of Conflict: The Western Front 1914- 1999. In B. Bender and M. Winter (eds.), Contested Landscapes: Movement, Exile and Place. Oxford, 38-40
Saunders N. J. 2002. Excavating Memories: archaeology and the Great War. Antiquity 76, 101-108
https://www.cambridge.org/core/journals/antiquity/article/excavating-memories-archaeology-and-the-great-war-19142001/AD687750D6019FF58E1E42BD1F06BFA8 -
Saunders N. J. 2004. Material culture and conflict: the Great War, 1914–2003. In N. J. Saunders (ed.), Matters of Conflict: Material Culture, Memory and the First World War. London, 5–25
Saunders N. J. 2007. Killing Time. Archaeology and First World War. Stroud
Saunders N. J. 2012. Introduction: Engaging the Materialities of Twentieth and Twenty-first Century Conflict. In. N. J. Saunders (ed.), Beyond the Dead Horizon. Studies in Modern Conflict Archaeology. Oxford and Oakville, x-xiv
Schiffer M. and Gould R. (eds.) 1981. Modern Material Culture. The Archaeology of Us. London
http://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/C20090219957 -
Scott D. D. and McFeaters A. P. 2011. The Archaeology of Historic Battlefields: A History and Theoretical Development in Conflict Archaeology. Journal Archaeol Res 19, 103–132
https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs10814-010-9044-8 –
Sergio A. 2011. Bolimów 1915. Polskie Verdun. Polska Zbrojna 26-27, 44-49
Shanks M., Platt D. and Rathje W. L. 2004. The perfume of garbage. Modernity/Modernism 11(1), 68–83
Smith T. 1999. Of Ypres Battlefields — Disappearances and Discovery. Western Front Association Bulletin 53, 58-59
Świątkiewicz P. 2008. Wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych w sezonach 2005-2007 w Bolimowie na stanowisku 9, pow. skierniewicki, woj. łódzkie. In S. Kadrow (ed.), Raport 2005-2006. Warszawa, 189-205
Szpanowski P. 1999. „Detektoryści” — miłośnicy przeszłości czy rabusie starożytności? Prawdziwe oblicze „poszukiwacz skarbów” w Polsce. Z otchłani wieków 2. Warszawa, 72-75
Szpanowski P. 2001. Archeolodzy i poszukiwacze Cd. Odkrywca 7 (31), 52-53
Szpanowski P. 2001. Eksploratorzy chcą chronić zabytki (?). Z otchłani wieków 4, 103-112
Tabaczyński S. 1987. Archeologia średniowieczna: problemy, źródła, metody, cele badawcze. Warszawa
Traba R. 2012. Pożyteczność uczenia się historii. Historia stosowana: między “History sells” a “Public History”. In E. Domańska, R. Stołbiecki and T. Wiślicz (eds.), Historia — dziś. Teoretyczne problemy wiedzy historycznej. Poznań (in print)
Traba R. 2009. Historia stosowana. Pamięć i krajobraz jako nośniki badań i edukacji historycznej. In R. Traba, Przeszłość a teraźniejszość. Polskie spory o historię na początku XXI wieku. Poznań, 135–148
Trzciński M. 2010. Przestępczość przeciwko zabytkom archeologicznym. Problematyka prawnokryminalna. Warszawa
Ulst I. 2010. The problems of “black archaeology” in Estonia. Estonian Journal of Archaeology 14(2), 153-169
http://www.kirj.ee/18309/?tpl=1061&c_tpl=1064 -
Vansina J. 1985. Oral Tradition as History. Madison
Voss L. B. 2010. Matter Out of Time: The Paradox of the “Contemporary Past”. Archaeologies: Journal of the World Archaeological Congress 6 (1), 181-92
https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs11759-010-9122-z -
Wyczółkowski D. and Cyngot D. 2008. Wyniki badań wykopaliskowych, wyprzedzających budowę autostrady A-2, na obszarze stanowiska archeologicznego Miedniewice 3, nr AZP 60-59/49 oraz w jego strefie ochronnej. Warszawa (unpublished elaboration of rescue excavations stored in the Archive of Institute of Archaeology and Ethnology, Polish Academy of Sciences)
Zalewska A. 2003. (review) Victor Buchli and Gavin Lucas (eds.), Archaeologies of Contemporary Past. Archeologia Polski 48, 252-275
Zalewska A. 2012. Archeologia studiowaniem teraźniejszej przeszłości. In S. Tabaczyński, D. Cyngot, A. Marciniak and A. Zalewska (eds.), Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji. Poznań, 1097-1121
Zalewska A. 2012. Archeologia (uspołeczniona) w polu pamięci, tradycji i wiedzy. In J. Adamowski and M. Wójcicka (eds.), Pamięć jako kategoria rzeczywistości (= Tradycja dla współczesności. Ciągłość i zmiana 6). Lublin, 75-94
Zalewska A. In print. Roadside lessons of historical sensibility and awareness. The roles and the meanings of the material points of references to The Great War. The historicity of eastern and western European Gasscapes
Ziemska U. (ed.) 2010. Wyniki archeologicznych badań ratowniczych przeprowadzonych na stanowisku VIII w Nowej Wsi gm. Wiskitki, woj. Mazowieckie. Program — Autostrada A-2. Warszawa
oai:rcin.org.pl:54737 ; 0081-3834
IAiE PAN, call no. P 244 ; IAiE PAN, call no. P 243 ; IAiE PAN, call no. P 245 ; click here to follow the link
Copyright-protected material. May be used within the limits of statutory user freedoms
Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences
Library of the Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences
Feb 2, 2022
Jul 8, 2015
1022
https://rcin.org.pl./publication/74860
Kajda, Kornelia Frąckowiak, Maksymilian
Zalewska, Anna Jakubczak, Michał Czarnecki, Jacek
Tabaszewska, Justyna
Chwin, Stefan