Okucie ze znakiem Ruryka znalezione w Gieczu

Krysztofiak, Teresa

doi:0003-8180

Download

Title: Okucie ze znakiem Ruryka znalezione w Gieczu

Abstract:

The fortified town of Giecz, which was at the heart of the Piast patrimonium, was one of the most important centers of the early Piast state. New discoveries and interpretation of the finds have highlighted the special significance of the location for members of the first Polish ruling dynasty as their private residence and, according to some researchers, as the ancestral seat of the Piasts. The paper presents one of the elements of a rich set of finds of Varangian-Rus’ provenance found in the vicinity of the fortified town – a unique fitting of gilded bronze with a representation of the Rurikids trident, the sacred emblem of the Varangian-Rus’ dynasty. The paper addresses the issue of who had the privilege of using the variant of the symbol appearing on the fitting from Giecz. The author indicates a stylistic affinity between the Giecz trident and the emblem of Yaroslav I the Wise (Grand Prince of Kiev in 1015–1054) and considers the possibility of the presence in Giecz of persons close to the Kievan court of Yaroslav

References:

Beleckij S. V. 2000. Znaki Rûrikovičej. Čast’ pervaâ: X – XI vv., Sankt-Peterburg
Bocheński Z. 1930. Polskie szyszaki wczesnośredniowieczne, Prace Komisji Antropologji i Prehistorji Polskiej Akademji Umiejętności, nr 3, Kraków
Boguwolski R., Hyss L. 2005. Biżuteria średniowieczna z cmentarzyska w Grucznie, Grudziądz
Bolz B. 1984. Inskrypcja na brązowym krążku z Ostrowa Lednickiego. Materiały dyskusyjne, [w:] Mente et litteris. O kulturze i społeczeństwie wieków średnich, Poznań, s. 95–101
Buko A. 2012. Kim byli wojownicy z Bodzi?, „Archeologia Żywa”, nr 1 (59), s. 12–17
Buko A., Sobkowiak - Tabaka I.2012. Bodzia: a new Viking Age cemetery with chamber graves, http//www.antiquity.ac.uk/ projgall/buko330/
Duczko W. 2006. Ruś wikingów. Historia obecności Skandynawów we wczesnośredniowiecznej Europie Wschodniej, Warszawa
Górecki J. 2009. U źródeł chrześcijaństwa w Polsce – relikwiarz Drzewa Świętego Krzyża z Ostrowa Lednickiego, [w:] Stauroteka lednicka. Materiały, studia i analizy, A.M. Wyrwa red.,Lednica–Poznań, s. 13–46
Górecki J. 2012. Liturgiczny grzebień z Ostrowa Lednickiego, [w:] Liturgiczny grzebień z Ostrowa Lednickiego. Studium analityczne, J. Górecki, A.M. Wyrwa red., Dziekanowice–Lednica, s. 17–73
Indycka E. 2005. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Gieczu, stan. 4, woj. wielkopolskie. Dotychczasowe wyniki badań, Studia Lednickie, t. 8, Lednica, s. 175–196
Indycka E. 2009. Bransoleta srebrna o końcach w wężowe główki, [w:] 40 zabytków. Katalog wystawy jubileuszowej z okazji 40-lecia Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, Lednica, s. 32
Kara M. 2009. Najstarsze państwo Piastów – rezultat przełomu czy kontynuacji? Studium archeologiczne, Poznań
Kotowicz P.N. 2006. Uwagi o znaleziskach kiścieni wczesnośredniowiecznych na obszarze Polski, Acta Militaria Mediaevalis, t. 2, Kraków–Sanok, s. 51–66
Krąpiec M., Krysztofiak T. 2003. Potwierdzenie plemiennej metryki grodu w Gieczu, „Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne”, t. 6, s. 32–51
Krysztofiak T. 2007. Rozwój wczesnośredniowiecznego ośrodka grodowego w Gieczu w świetle źródeł archeologicznych, [w:] Architektoniczno-przestrzenne i przyrodnicze podstawy rekonstrukcji wczesnośredniowiecznych założeń Giecza, A. Grygorowicz, M. Milecka, K. Tobolski red., Poznań, s. 15–39
Krysztofiak T. 2008. Początki osady przygrodowej w Gieczu (stan. 3) w świetle materiałów archeologicznych, [w:] Ad Oderam fluvium. Księga dedykowana pamięci Edwarda Dąbrowskiego, B. Gruszka red., Zielona Góra, s. 241–264
Krysztofiak T. 2010. Wczesnopiastowskie założenia architektoniczne na grodzie w Gieczu – palatium i kościół p.w. św. Jana Chrzciciela, [w:] Čechy jsou plné kostelů. Bohemia plena estecclesiis, M. Studničková red., Praha, s. 130–151
Kurnatowska Z. 2000. Wielkopolska w X wieku i formowanie się państwa polskiego, [w:] Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy, H. Samsonowicz red., Kraków, s. 99–117
Kurnatowska Z. 2000. Wczesnopiastowskie grody centralne. Podobieństwa i różnice, [w:] Gniezno i Poznań w państwie pierwszych Piastów, Poznań, s. 9–31
Kurnatowska Z. 2002. Początki Polski, Poznań
Kurnatowska Z. 2003. Proces formowania się państwa polskiego, [w:] Civitas Schinesge cum pertinentiis, W. Chudziak red., Toruń, s. 33–49
Labuda G. 1984. Wyjaśniające się zagadki Ostrowa Lednickiego, [w:] Mente et litteris. O kulturze i społeczeństwie wieków średnich, Poznań, s. 103–110
Markiewicz M. 2008. Biżuteria szklana z wczesnośredniowiecznych cmentarzysk strefy chełmińsko-dobrzyńskiej, Toruń
Michałowski R. 2010. Pałace monarsze na tle geografii sakralnej pierwszej monarchii piastowskiej. Uwagi wstępne, [w:] Świat średniowiecza. Studia ofiarowane Profesorowi Henrykowi Samsonowiczowi, A. Bartoszewicz, G. Myśliwski, J. Pysiak, P. Żmudzki red., Warszawa, s. 454–467
Nadolski A. 1954. Studia nad uzbrojeniem polskim w X, XI i XII wieku., Łódź
Petersen I. 1919. De Norske Vikingesverd, Kristiana
Sachs R. 1987. Archeologiczne zabytki specjalne a charakter kultu chrześcijańskiego na Ostrowie Lednickim w pierwszej połowie XI wieku, [w:] Gniezno. Studia i materiały historyczne, t. 2, Warszawa–Poznań, s. 277–283
Szpunar A. [1991]1992. Zabytki archeologiczne z kolekcji Państwa Szymanowskich w Tarnowie, „Rocznik Tarnowski”, s. 233–242
Wrzosek A. 1961. Zabytki wczesnośredniowieczne z Ostrowa Lednickiego, pow. Gniezno, „Fontes Archaeolgici Posnanienses”, t. 12, s. 242–280