Exempla i sentencje w mowach sejmowych Adama Kazimierza Czartoryskiego.

Gonera, Marzena

doi:0031-0514

Skip to main menu
Skip to search engine
Skip to content
Skip to footer

Download

Title: Exempla i sentencje w mowach sejmowych Adama Kazimierza Czartoryskiego.

References:

1. M. Adamczyk, Egzemplum. Hasło w: Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze, renesans, barok. Red. T. Michałowska, przy udz. B. Otwinowskiej, T. Sarnowskiej-Temeriusz. Wyd. 3. Wrocław 2002, s. 186-188.
2. Arystoteles, Retoryka. – Retoryka dla Aleksandra. – Poetyka. Przekł., wstęp, koment. H. Podbielski. Warszawa 2004.
3. M. Barłowska, Amplifikacja retoryczna. W zb.: Retoryka. Red. M. Barłowska, A. Budzyńska-Daca, P. Wilczek. Warszawa 2008.
4. M. Barłowska, Jerzy Ossoliński – orator polskiego baroku. Katowice 2000.
5. M. Barłowska, Ossoliński – Moskorzowski – Sarbiewski – mowy pogrzebowe. Teksty w dialogu. Katowice 2008.
6. R. Barthes, Analiza retoryczna. Przeł. K. Falicka. „Pamiętnik Literacki” 1977, z. 2, s. 251-256.
7. A. Budzyńska-Daca, Retoryka debaty. Polskie wielkie debaty przedwyborcze 1995–2010. Warszawa 2014.
8. Chronologia sejmów polskich 1493–1793. Zest., wstęp W. Konopczyński. Kraków 1948.
9. H. Cichocka, J. Z. Lichański, R. Volkmann, Zarys historii retoryki: od początku do upadku cesarstwa bizantyjskiego; Wprowadzenie do retoryki. Tł.z niem. L. Bobiatyński. Wyd. 2, popr. Warszawa 1995.
10. M. Ciszewska, Szlacheckie mowy pogrzebowe – dwa ujęcia. Tradycje gatunku i realizacje Jakuba Sobieskiego. Warszawa 2022.
11. Cyceron, Mowa w obronie Mureny. Przeł. J. Mrukówna. W: Mowy wybrane. Przeł., oprac. J. Mrukówna, D. Turkowska, S. Kołodziejczyk. Przedm. K. Kumaniecki. Warszawa 1960.
12. M. T. Cyceron, Brutus, czyli o sławnych mówcach. Odbitka z „Pism krasomówczych i politycznych” Marka Tuliusza Cycerona. Przeł. E. Rykaczewski. Poznań 1873.
13. M. T. Cyceron, Mowy przeciwko Katylinie. Spolszczyła I. Żółtowska. Warszawa 1996.
14. A. K. Czartoryski, Przymówienie się Jaśnie Oświeconego Książęcia Jegomości Adama Czartoryskiego, posła z województwa lubelskiego, na dniu 20 października 1788 [...]. W zb.: Zbiór mów i pism niektórych w czasie sejmu stanów skonfederowanych r. 1788. T. 1. Wilno, b.r.
15. M. Dawidziak-Kładoczna, Językowe aspekty kultury politycznej Sejmu Wielkiego. Częstochowa 2012.
16. M. Dawidziak-Kładoczna, Obraz Rzeczypospolitej w wypowiedziach posłów sejmu 1793 roku jako przejaw słabości władzy ustawodawczej. „Oblicza Komunikacji” 2014, nr 7, s. 9–26.
17. M. Dawidziak-Kładoczna, Przejawy świadomości językowej mówców Sejmu Wielkiego. W zb.: Świadomość językowa w komunikowaniu. Red. nauk. M. Steciąg, M. Bugajski. Zielona Góra 2012.
18. M. Dawidziak-Kładoczna, Stereotyp Rosji i Rosjan w oracjach Sejmu Wielkiego. „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Językoznawstwo” z. 6(2010), s. 47-58.
19. M. Dawidziak-Kładoczna, Ten ledwo kto pomyślił, iż jest Ojczyzna, tu każdy o Ojczyźnie myśli. Deprecjonowanie wydarzeń lat 1775 i 1776 na forum Sejmu Wielkiego. W zb.: Zjawisko nobilitacji i deprecjacji w języku. Słowa i teksty. Red. R. Bizior, D. Suska. Częstochowa 2012.
20. Diariusz sejmu convocationis siedmio-niedzielnego warszawskiego. Zdania, mowy, projekty i manifesta w sobie zawierający, przez sesje zebrany r. P. 1764. Warszawa 1764, k. Qq2. Na stronie: https://jbc.bj.uj. edu.pl>dilibra>publication>edition (data dostępu: 18 IV 2019).
21. Diariusz sejmu coronationis. Opisanie aktu samej koronacji, tudzież oddanego od miast nazajutrz hołdu i solen innych dni przed sejmem, jako też i samego sejmu po nim następującego coronationis nazwanego [...]. Warszawa 1764, k. Bb2. Na stronie: https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/295371/edition/282686/content?format_id=2 (data dostępu: 24 IV 2019).
22. Diariusz Sejmu Czteroletniego. Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Sejmu Czteroletniego, sygn. 2, k. 393.
23. Diariusza Sejmu Ordynaryjnego pod związkiem Konfederacji Generalnej Obojga Narodów w Warszawie rozpoczętego [...]. Wyd. J. P. Łuszczewski. T. 1, cz. 2. Warszawa 1970. Na stronie: https://jbc.bj.uj.edu.pl//dlibra/metadatasearch?action=AdvancedSearchAction&type=-3&val1=Publisher:%22Jan+Pawe%C5%82+%C5%81uszczewski%22 (data dostępu: 17 VIII 2024).
24. Diariusza Sejmu Ordynaryjnego pod związkiem Konfederacji Generalnej Obojga Narodów w Warszawie rozpoczętego [...]. Wyd. J. P. Łuszczewski. T. 1, cz. 1. Warszawa 1970. Na stronie: https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/296196/edition/283465?language=en (data dostępu: 17 VIII 2024).
25. Dziennik Czynności Sejmu Głównego Ordynaryjnego Warszawskiego pod związkiem Konfederacji Obojga Narodów, agitującego się ze zlecenia stanów. Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Sejmu Czteroletniego, sygn. 9, k. 336.
26. T. Frączyk, Adam Kazimierz Czartoryski. Biografia historyczno-literacka na tle przemian ideowych polskiego oświecenia. Kraków 2012.
27. B. Geremek, Exemplum i przekaz kultury. W zb.: Kultura elitarna a kultura masowa w Polsce późnego średniowiecza. Red. B. Geremek. Wrocław 1978, s. 53-76.
28. M. Gonera, Adam Kazimierz Czartoryski – orator Sejmu Wielkiego (w latach 1788–1789). W zb.: Najjaśniejsza Rzeczypospolita. Studia ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Stroynowskiemu. Red. M. Durbas. Częstochowa 2019.
29. M. Gonera, Aktywność parlamentarna i oratorska Adama Kazimierza Czartoryskiego na sejmie 1782 roku. „Zeszyty Historyczne” (Częstochowa) t. 18 (2019), s. 47–68.
30. M. Gonera, Działalność parlamentarna Adama Kazimierza Czartoryskiego. Praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr. hab. A. Stroynowskiego. Mpis. Częstochowa 2017. Bibl. Główna Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego w Częstochowie.
31. M. Gonera, Topika afektownej [!] skromności w wybranych wystąpieniach sejmowych Adama Kazimierza Czartoryskiego. „Collectanea Philologica” t. 22 (2019), s. 117–134.
32. A. Grześkowiak-Krwawicz, Dyskurs polityczny Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Pojęcia i idee. Toruń 2018.
33. Ł. Kądziela, Sapieha Kazimierz Nestor. Hasło w: Polski słownik biograficzny. T. 35. Warszawa–Kraków 1994, s. 52-67.
34. J. Knapik, Wątki biblijne na sejmie w Grodnie 1793 roku. „Nasza Przyszłość” t. 98 (2002).
35. T. Kostkiewiczowa, Enkomion. Hasło w: M. Głowiński, T. Koskiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławińki, Słownik terminów literackich. Red. J. Sławiński. Wyd. 3, poszerz. i popr. Wrocław 2000, s. 130.
36. T. Kostkiewiczowa, Wobec dziedzictwa antyku. W: Polski wiek świateł. Obszary swoistości. Wrocław 2002.
37. H. Kowalewicz, Średniowieczne exempla polsko-łacińskie. W zb.: Kultura elitarna a kultura masowa w Polsce późnego średniowiecza. Red. B. Geremek. Wrocław 1978, s. 283-290.
38. J. Kowecki, Rożnowski Antoni. Hasło w: Polski słownik biograficzny. T. 32. Wrocław 1989–1991, s. 468-469.
39. B. Krakowski, Oratorstwo polityczne na forum Sejmu Czteroletniego. Rekonesans. Gdańsk 1968.
40. B. Krakowski, Z badań nad oratorstwem Sejmu Wielkiego. „Gdańskie Zeszyty Humanistyczne. Prace Historycznoliterackie” z. 1 (1965), s. 75-100.
41. S. Kurzak, „Nieszpory efeskie” – zagłada rzymskich społeczności w Azji i jej konsekwencje dla relacji rzymsko-greckich i rzymsko-pontyjskich w I wieku p.n.e. „Nowy Filomata” 2016, z. 2, s. 218-231.
42. M. F. Kwintylian, Kształcenie mówcy. Księgi I, II i X. Przeł., oprac. M. Brożek. Warszawa 1951.
43. J. Z. Lichański, Retoryka. Historia, teoria, praktyka. T. 1: Historia i teoria retoryki. Warszawa 2007.
44. J. Z. Lichański, Retoryka. Od renesansu do współczesności – tradycja i innowacja. Warszawa 2000.
45. H. Lausberg, Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze. Przekł., oprac., wstęp A. Gorzkowski. Bydgoszcz 2002.
46. B. Łukarska, Egzemplum – jego treść i funkcja w wybranych przekazach późnego średniowiecza. „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Filologia Polska. Historia i Teoria Literatury” z. 9 (2003), s. 5-18.
47. A. Majkowska, Debata sejmowa jako gatunek wypowiedzi. Opole 2012.
48. B. Matuszczyk, O potrzebie sztuki argumentacji we współczesnym kaznodziejstwie. W zb.: Retoryka na ambonie. Z problemów współczesnego kaznodziejstwa. Red. J. Urbański. Kraków 2003.
49. M. R. Mayenowa, wstęp w: Ludzie oświecenia o języku i stylu. T. 1. Oprac. Z. Florczak, L. Pszczołowska. Red. M. R. Mayenowa. Warszawa 1958.
50. B. Mazurkowa, Motta w drukach oświeconych jako źródła do badań recepcji antyku w dawnej Polsce. Rekonesans. W zb.: Antyk oświeconych. Studia i rozprawy o miejscu starożytności w kulturze polskiej XVIII wieku. Red. T. Chachulski. Warszawa 2012, s. 295-412.
51. B. Mazurkowa, O kilku łacińskich mottach w polskich dziełach oświeceniowych. W zb.: Codzienność i niecodzienność oświeconych. T. 2: W rezydencji, w podróży i na scenie publicznej. Red. B. Mazurkowa, z udz. M. Marcinkowskiej, Sz. P. Dąbrowskiego. Katowice 2013, s. 175-194.
52. J. Michalski, Do dziejów stronnictwa austriackiego i polskiej polityki Austrii po I rozbiorze. W: Studia historyczne XVIII i XIX wieku. T. 1: Polityka i społeczeństwo. Red. nauk. W. Kriegseisen, Z. Zielińska. Warszawa 2007.
53. J. Michalski, Lubomirski Stanisław. Hasło w: Polski słownik biograficzny. T. 18. Wrocław 1976, s. 53-56.
54. J. Michalski, Sejm w czasach Stanisława Augusta. W zb.: Historia sejmu polskiego. T. 1: Do schyłku szlacheckiej Rzeczypospolitej. Red. J. Michalski. Oprac. J. Bardach [i in.]. Warszawa 1984, s. 350-419.
55. T. Mikulski, Walka o język polski w czasach oświecenia. „Pamiętnik Literacki” 1951, z. 3/4, s. 796-815.
56. A. Norkowska, Stanisław August i powracające Muzy. Rzecz o panegirycznym wierszu elekcyjnym. „Napis” seria 4 (1998), s. 57-69.
57. Z. J. Nowak, Rola łaciny w kulturze językowej epoki stanisławowskiej. W zb.: Antyk w Polsce. Cz. 2: Studia. Red. J. Okoń, J. Starnawski. Łódź 1998, s. 141-148.
58. S. Orzechowski, Żywot i śmierć Jana Tarnowskiego, kasztelana krakowskiego, hetmana wielkiego koronnego. Piórem Stanisława Orzechowskiego, którego żywot skreślił i dodał wiadomość o Jakubie Górskim Franciszek Bohomolec. Sanok 1855.
59. B. Otwinowska, Sentencja. Hasło w: Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze, renesans, barok. Red. T. Michałowska, przy udz. B. Otwinowskiej, T. Sarnowskiej-Temeriusz. Wyd. 3. Wrocław 2002, s. 864-866.
60. J. Partyka, Przysłowie, aforyzm, sentencja. Definicje małych form literackich w perspektywie komparatystycznej. „Teksty Drugie” 2019, nr 2, s. 32-41.
61. B. Pfeiffer, Caelum et regnum. Studia nad symboliką państwa i władcy w polskiej literaturze i sztuce XVI i XVII stulecia. Zielona Góra 2002.
62. B. Pfeiffer, „Rex et patria”. Temat władcy, narodu i ojczyzny w literaturze i sztuce XVIII stulecia. Warszawa 2012.
63. D. Pierzak, Mit grecki w „Mowach” Cycerona. Praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr. hab. J. Styki. Mpis. Katowice 2015. Na stronie: https://opus.us.edu.pl/docstore/download/@USL32bc6952c46c4a61b47ccc56bb4384c9/Pierzak_Mit_grecki_w_Mowach_Cycerona.pdf (data dostępu: 7 VII 2024).
64. K. Płachcińska, Obraz kultury retorycznej społeczeństwa szlacheckiego na podstawie mów sejmowych z lat 1556–1564. Łódź 2004.
65. K. Płachcińska, Przysłowia i sentencje jako narzędzie argumentacji w oracjach sejmowych z czasów Zygmunta Augusta. „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” z. 7 (2005), s. 37-47.
66. Possidius, Żywot św. Augustyna. Przekł., wstęp, objaśn. J. Ujma. Poznań 1930.
67. Publiusz Wergiliusz Maro, Eneida. Przeł. T. Karyłowski. Sandomierz 2023.
68. A. Rachuba, Sapieha Jan Ferdynand. Hasło w: Polski słownik biograficzny. T. 35. Warszawa–Kraków 1994, s. 6-7.
69. E. Rostworowski, Poniatowski Andrzej. Hasło w: Polski słownik biograficzny. T. 27. Wrocław 1982–1983.
70. Z. Rydnuch, Funkcje przysłów w prozie Andrzeja Maksymiliana Fredry. W zb.: Retoryka a literatura. Red. B. Otwinowska. Wrocław 1984, s. 153-165.
71. W. A. Serczyk, H. Wereszycka, Lubomirski Kasper. Hasło w: Polski słownik biograficzny. T. 18. Wrocław 1976, s. 30-28.
72. G. Siwek, Przepowiadać skuteczniej? Elementy retoryki kaznodziejskiej. Kraków 1992.
73. M. Skwara, O dowodzeniu retorycznym w polskich drukowanych oracjach pogrzebowych XVII wieku. Szczecin 1999.
74. S. Stabryła, wstęp w: Owidiusz, Metamorfozy. Przeł. A. Kamieńska, S. Stabryła. Oprac. S. Stabryła. Wyd. 2, zmien. BN II 76. Wrocław 1995.
75. W. Stanek [właść. W. Kriegseisen], Konfederacje generalne koronne XVIII wieku. Toruń 1991.
76. W. Stanek [właść. W. Kriegseisen], Konfederacja sejmowa z 1776 roku – narzędzie dworskiego zamachu stanu. „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Historia” z. 28 (1993), s. 125-148.
77. J. Staszewski, August III Sas. Wyd. 2, uzup. Wrocław 2010.
78. A. Stroynowski, Adam Poniński – marszałek sejmu 1773–1775. „Zeszyty Historyczne” (Częstochowa) t. 15 (2016), s. 133-154.
79. A. Stroynowski, Adam Poniński w obradach delegacji 1773–1775. „Zeszyty Historyczne” (Częstochowa) t. 17 (2018), s. 59–83.
80. A. Stroynowski, Emfiteutyczna reforma królewszczyzn. „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1981, z. 2.
81. A. Stroynowski, Kazimierz Nestor Sapieha – talent parlamentarny XVIII wieku. W zb.: Historia na źródłach oparta. Studia ofiarowane profesorowi Tadeuszowi Srogoszowi w 65 rocznicę urodzin. Red. A. Stroynowski. Częstochowa 2017.
82. A. Stroynowski, O oratorstwie politycznym sejmów stanisławowskich. „Przegląd Nauk Historycznych” 2006, nr 1, 185-207.
83. A. Stroynowski, Problem oratorstwa sejmowego czasów stanisławowskich. „Częstochowskie Teki Historyczne” t. 1 (2010), s. 79–91.
84. A. Stroynowski, „Śmierć chwalebna” w propagandzie politycznej epoki stanisławowskiej. „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2016, z. 2, s. 239-249.
85. A. Stroynowski, „Wieczory sejmowe”. Studia nad dziejami parlamentaryzmu w epoce stanisławowskiej. Częstochowa 2013.
86. T. Szostek, Exempla i autorytety w kazaniach Jakuba z Paradyża i Jakuba z Błonia. W zb.: Kultura elitarna a kultura masowa w Polsce późnego średniowiecza. Red. B. Geremek. Wrocław 1978, s. 291-308.
87. T. Szostek, Exemplum w polskim średniowieczu. Warszawa 1997.
88. T. Szostek, Funkcjonowanie exemplum w systemie retoryki starożytnej. „Pamiętnik Literacki” 1986, z. 1, s. 45-51.
89. T. Szostek, Kazanie. Hasło w: Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze, renesans, barok. Red. T. Michałowska, przy udz. B. Otwinowskiej, T. Sarnowskiej-Temeriusz. Wyd. 3. Wrocław 2002, s. 366-371.
90. T. Szostek, Średniowieczne exemplum homiletyczne jako element kultury literackiej. „Pamiętnik Literacki” 1993, z. 3/4, s. 97-111.
91. K. Szymanek, Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Wyd. 2. Warszawa 2012.
92. M. Trębska, Obyczaj rzymski, perski, portugalski, celtycki i... sarmacki. Kultury obce w historycznych egzemplach obyczajowych na przykładzie oracji weselnych. „Napis” seria 11 (2005), s. 97-110.
93. M. Trębska, Staropolskie szlacheckie oracje weselne. Genealogia, obrzęd, źródła. Warszawa 2008.
94. M. Wichowa, „Eneida” Wergiliusza źródłem pouczeń wychowawczych w staropolskich traktatach pedagogicznych. W: J. Starnawski, M. Wichowa, A. Obrębski, Antyk w Polsce. Cz. 1. Łódź 1992.
95. J. Wolny, Exempla z kazań niedzielnych Peregryna z Opola. W zb.: Kultura elitarna a kultura masowa w Polsce późnego średniowiecza. Red. B. Geremek. Wrocław 1978, s. 243-282.
96. M. Załęska, Radzenie jako przekonywanie – ujęcie retoryczne. „Nauka” 2017, nr 1, s. 77-89.
97. T. Zielińska, Magnateria polska epoki saskiej. Funkcje urzędów i królewszczyzn w procesie przeobrażeń warstwy społecznej. Wrocław 1979.
98. Z. Zielińska, Poniński Adam. Hasło w: Polski słownik biograficzny. T. 27. 1982–1983, s. 504-512.
99. Z. Zielińska, Rzewuski Wacław. Hasło w: Polski słownik biograficzny. T. 34. Wrocław 1992–1993, s. 169-180.