Subtitle:

Przegląd Geograficzny T. 96 z. 1 (2024)

Publisher:

IGiPZ PAN

Place of publishing:

Warszawa

Description:

24 cm

Abstract:

Regionalizm jest spontanicznym ruchem społecznym dążącym do ochrony, zachowania oraz przekazywania cennych wartości kultury lokalnej i regionalnej. Pod tym względem Kaszubi zdecydowanie wyróżniają się spośród wszystkich ruchów regionalistycznych w Polsce. Uwarunkowania uformowały ich w wewnętrznie zintegrowaną i dobrze zorganizowaną społeczność zajmującą zwarty obszar osadniczy w północnej Polsce i cechującą się niekwestionowaną odrębnością etniczno-językową. Celem pracy było określenie podstaw, dążeń i przejawów działalności kaszubskich regionalistów po 1989 r. Badania składały się z trzech etapów. Pierwszy dotyczył analizy historii i obecnego stanu społeczności kaszubskiej oraz reprezentujących ją ruchów regionalnych. Drugi etap polegał na analizie jakościowej treści dokumentów organizacji regionalistycznych w latach 1991‑2018. Zwieńczeniem badań było przeprowadzenie wywiadów eksperckich z czołowymi przedstawicielami wybranych organizacji kaszubskich. Po upadku systemu komunistycznego Kaszubi liczyli, że w wolnej Polsce będą mogli upomnieć się o swoje prawa jako wyodrębniająca się społeczność regionalna. Nosicielami tych postulatów stało się odrodzone Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie oraz działacze kaszubscy w ramach ogólnopolskich partii politycznych o charakterze liberalnym i centro-prawicowym. Ograniczoność postulatów kaszubskich sprawiała, że mogli je realizować w ramach głównego nurtu polskiej polityki. Dobrze zorganizowani działacze kaszubscy mogli osiągnąć znacznie więcej, występując jako wpływowi działacze partii ogólnonarodowych niż jedynie jak członkowie ruchu kaszubskiego.

References:

Adamkowicz, M. (2012). Unijny zakaz zażywania tabaki oburzył Kaszubów. Będą protestować, Dziennik Bałtycki, wydanie internetowe z dnia 12.06.2012. Pobrane z: https://dziennikbaltycki.pl/unijny-zakaz-zazywania-tabaki-oburzyl-kaszubow-beda protestowac/ar/594911 (07.03.2024).
Bialasiewicz, L. (2002). Upper Silesia: Rebirth of a regional identity in Poland. Regional & Federal Studies, 12(2), 111‑132. https://doi.org/10.1080/714004749
Borzyszkowski, J. (2014). Historia Kaszubów. Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie.
Brencz, A. (1996). Wielkopolska jako region etnograficzny. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Chojnicki, Z., & Czyż, T. (1992). Region - regionalizacja - regionalizm. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny, 2, 1‑17.
Damrosz, J. (1987). Region i regionalizm (studium interdyscyplinarne). Warszawa: Instytut Kultury.
Dołowy, N. (2008). Kaszubi - naród, mniejszość, grupa posługująca się językiem regionalnym. Przegląd Humanistyczny, 6, 73‑94.
Elias, A. Franco-Guillén, N., Basile, L. i Szöcsik, E. (2021). Summary Report on Comparative Framing Analysis of Regionalist Movements' Political Claims. Pobrane z: https://cwps.aber.ac.uk/wp-content/uploads/sites/13/2023/07/Summary-Report-on-Comparative-Framing-Analysis-of-Regionalist-Movements-Political-Claims-1.pdf (07.03.2024).
Elias, A., Basile, L., Franco-Guillén, N., i Szöcsik, E. (2023). The Framing Territorial Demands (FraTerr) dataset: A novel approach to conceptualizing and measuring regionalist actors' territorial strategies. Regional & Federal Studies, 33(3), 355‑370. https://doi.org/10.1080/13597566.2021.1964481
Erikson, E. (1959). Identity and the life cycle. Selected papers by Erik H. Erikson. Psychological Issues, 1. New York: International Universities Press.
Franco-Guillén, N., & Elias, A. (2021). Explaining Regionalist Actors' Framing Strategies and their Electoral and Political Consequences. Pobrane z: https://cwps.aber.ac.uk/wp-content/uploads/sites/13/2023/07/Explaining-Regionalist-Actors-Framing-Strategies-and-their-Electoral-and-Political-Consequences-1.pdf (07.03.2024).
Gorzelak, G. (1993). Regionalizm i regionalizacja w Polsce na tle europejskim. Studia Lokalne i Regionalne, 9(42), 45‑70.
GUS. (2012). Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Raport z wyników. Warszawa: GUS.
Huntington, S. (1998). Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego. Warszawa: Muza SA.
Kleina, K. (2012). Kaszubska siła w parlamencie. W: K. Kleina, C. Obracht-Prondzyński (red.), Społeczność kaszubska w procesie przemian: kultura - tożsamość - język. Kancelaria Senatu, Warszawa, 135‑177.
Konopski, M. (2022). Rola podziału administracyjnego w kształtowaniu tożsamości terytorialnej społeczności Podlasia. Prace Geograficzne, 278. Warszawa: IGiPZ PAN.
Koneczny, F. (1935). O wielości cywilizacyi. Kraków: Gebethner i Wolf.
Kowalski, M. (2000). Geografia wyborcza Polski. Przestrzenne zróżnicowanie zachowań wyborczych Polaków w latach 1989‑1998. Warszawa: PAN IGiPZ.
Kowalski, M. (2005). Zachowania wyborcze Kaszubów. W: M. Dutkowski (red.), Zagospodarowanie przestrzenne i rozwój obszarów nadmorskich w Polsce (s. 51‑53). Szczecin: Oficyna IN PLUS.
Kowalski, M., & Śleszyński, P. (2000). Uwarunkowania zachowań wyborczych w województwie słupskim, Warszawa: PAN IGiPZ.
Kwaśniewski, K. (1986). Regionalizm. Poznań: Wielkopolskie Towarzystwo Kulturalne.
Latoszek, M. (red.). (1990). Kaszubi. Monografia socjologiczna. Rzeszów: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa.
Matykowski, R. (2017). Zbiorowości społecznoprzestrzenne i ich związki z terytorium: formy i czynniki regionalizmu w Polsce. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
Mazurek, M. (2010). Język, przestrzeń, pochodzenie. Analiza tożsamości kaszubskiej. Gdańsk: Instytut Kaszubski.
Nowicka, E. (2007). Stara i nowa kaszubskość. Kaszubskość jako etniczność i jako regionalizm. W: C. Obracht-Prondzyński (red.), Kim są Kaszubi? Nowe tendencje w badaniach społecznych (s. 83‑102). Gdańsk: Instytut Kaszubski.
Obracht-Prondzyński, C. (2003). W kręgu problematyki kaszubsko-pomorskiej. Studia i szkice. Gdańsk-Wejherowo: Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie, Instytut Kaszubski w Gdańsku.
Piskozub, A. (1987). Dziedzictwo polskiej przestrzeni. Geograficzno-historyczne podstawy struktur przestrzennych ziem polskich. Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk - Łódź: Ossolineum.
Plit, J. (2006). Granice krajobrazów kulturowych i ich trwałość. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 5, 55‑63.
Prawelska-Skrzypek, G., & Matykowski, R. (2003). Współczesne oblicza regionalizmu. Analiza przypadków w Polsce. W: A. Kojder, K.Z. Sowa (red.), Los i wybór: dziedzictwo i perspektywy społeczeństwa polskiego (s. 229‑252). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Rybicka, E. (2011). Ponowoczesny regionalizm i badania komparatystyczne. Rocznik Komparatystyczny, 2, 141‑161.
Rykiel, Z. (1985). Badania świadomości regionalnej - przykład regionu katowickiego. Przegląd Geograficzny, 57(1‑2), 37‑58.
Synak, B. (1998). Kaszubska tożsamość. Ciągłość i zmiana. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Tajfel, H., Billig, M.G., Bundy, R.P., & Flament, C. (1971). Social categorization and intergroup behaviour. European, Journal of Social Psychology, 1(2), 149‑178. https://doi.org/10.1002/ejsp.2420010202

Relation:

Przegląd Geograficzny

Volume:

96

Issue:

1

Start page:

73

End page:

99

Detailed Resource Type:

Artykuł

Format:

application/octet-stream

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:241131 ; 0033-2143 (print) ; 2300-8466 (on-line) ; 10.7163/PrzG.2024.1.4

Source:

CBGiOŚ. IGiPZ PAN, sygn.: Cz.181, Cz.3136, Cz.4187 ; click here to follow the link

Language:

pol

Language of abstract:

eng

Rights:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 4.0 Międzynarodowe] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitizing institution:

Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN

Projects co-financed by:

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, lata 2010-2014, Priorytet 2. Infrastruktura strefy B + R ; Unia Europejska. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Access:

Otwarty