Twórca instytucjonalny:

Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN

Współtwórca:

Mosieniak, Grażyna : Promotor

Wydawca:

Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN

Miejsce wydania:

Warszawa

Opis:

196 stron : ilustracje ; 30 cm ; Bibliografia ; Streszczenie w języku angielskim

Uzyskany tytuł:

doktor nauk biologicznych

Dyscyplina :

nauki biologiczne

Instytucja nadająca tytuł:

Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN ; nadanie stopnia: 23.02.2024

Typ obiektu:

Praca dyplomowa

Abstrakt:

Starzenie komórkowe jest procesem, który istotnie wpływa na funkcjonowanie organizmu. Charakteryzuje się stabilnym i nieodwracalnym zatrzymaniem podziałów komórki, przy jednoczesnym zachowaniu jej aktywności matabolicznej. W trakcie tego wieloetapowego procesu w komórce zachodzi szereg zmian, które prowadzą do osiągnięcia przez komórkę starą określonego fenotypu. Wraz z pojawiającymi się nowymi doniesieniami na temat starzenia komórkowego, rośnie świadomość złożoności i różnorodności tego procesu, który zależy między innymi od typu komórki ulegającej starzeniu czy czynnika wywołującego ten proces. Jedną z cech komórek starych mającą największe znaczenie fizjologiczne jest tzw. fenotyp wydzielniczy związany ze starzeniem (SASP, ang. Senescence Associated Secretory Phenotype). Opublikowane w ostatnich latach badania sugerują, że istotną i do tej pory mało poznaną rolę w złożonych i zróżnicowanych funkcjach SASP mogą odgrywać pęcherzyki zewnątrzkomórkowe (EVs, ang. Extracellular vesicles). Udowodniono, że SASP może przyczyniać się między innymi do powstania przewlekłego stanu zapalnego, który sprzyja chorobom związanym z wiekiem, w tym miażdżycy. Opublikowane do tej pory prace dowiodły obecności starych komórek mięśni gładkich aorty w obrębie blaszki miażdżycowej, gdzie odgrywają istotną rolę w jej rozwoju. Co więcej, wydzielane przez stare komórki czynniki SASP mogą wpływać na sąsiadujące komórki, w tym limfocyty T, i modyfikować mikrośrodowisko tkanki przyczyniając się tym samym do promowania stanu zapalnego. W pierwszej części niniejszej rozprawy doktorskiej dokonałam charakterystyki i porównania fenotypu przespieszonego starzenia w trzech różnych typach komórek prawidłowych hodowanych in vitro i traktowanych doksorubicyną lub nadtlenkiem wodoru. Zmiany w fenotypie komórek starych były porównywane z fenotypem komórek proliferujących oraz komórek spoczynkowych o przejściowo zahamowanej proliferacji. Wykazałam, że zmianami, które najsilniej korelowały ze starzeniem i były dla niego unikalne to spadek poziomu białek jądrowych - laminy B1, HMGB1, PARP1 oraz spadek poziomu białka zaangażowanego w regulację mitozy - cykliny B1. Zmiany te można uznać za uniwersalne markery starzenia. W dalszej części porównałam starzenie replikacyjne oraz przyspieszone komórek mięśni gładkich aorty, będących na wczesnym oraz późnym etapie tego procesu. Wykazałam, że zmiany obserwowane na wczesnych etapach nasilają się w miarę upływu czasu od zahamowania proliferacji. Obserwowałam między innymi wzrost aktywności SA-β-gal, postępujący spadek poziomu białek HMGB1 oraz laminy B1, wzrost poziomu białka p16 oraz wzrost ilości wydzielanych cytokin. Na podstawie zebranych wyników stwierdziłam, że fenotyp komórek będących na późnym etapie różni się od komórek na wczesnym etapie starzenia i jest zbliżony do fenotypu komórek ulegających starzeniu replikacyjnemu. Przeprowadziłam również analizę wybranych markerów starzenia w komórkach mięśni gładkich izolowanych z blaszek miażdżycowych jako modelu starzenia w warunkach in vivo. W komórkach tych obserwowałam obniżenie poziomu białek, które określiłam, w oparciu o wcześniejsze analizy, jako uniwersalne markery starzenia. Ponadto komórki ulegające starzeniu in vivo charakteryzowały się zwiększonym wydzielaniem czynników SASP, a profil wydzielniczy komórek mięśni gładkich izolowanych z blaszek miażdżycowych w znacznym stopniu był podobny do profilu wydzielniczego komórek mięśni gładkich aorty ulegających starzeniu replikacyjnemu oraz przyspieszonemu na późnym etapie tego procesu. Dokonałam charakterystyki pęcherzyków zewnątrzkomórkowych (EVs) wydzielanych przez komórki VSMC. Wykazałam, że ulegające starzeniu replikacyjnemu i przyspieszonemu komórki mięśni gładkich aorty wydzielają zdecydowanie więcej EVs.

Szczegółowy typ zasobu:

Praca doktorska

Identyfikator zasobu:

oai:rcin.org.pl:240587

Źródło:

IBD PAN, sygn. 20298 ; kliknij tutaj, żeby przejść

Język:

pol

Język streszczenia:

eng

Prawa:

Prawa zastrzeżone - dostęp nieograniczony

Zasady wykorzystania:

Zasób chroniony prawem autorskim. Korzystanie dozwolone w zakresie określonym przez przepisy o dozwolonym użytku.

Właściciel praw autorskich:

Zgoda na udostępnienie pracy w formie cyfrowej wyrażona oświadczeniem autora

Digitalizacja:

Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego Polskiej Akademii Nauk

Lokalizacja oryginału:

Biblioteka Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN

Dostęp:

Otwarty