Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN
Knapska, Ewelina (1977- ) : Promotor ; Michałowski, Jarosław M. : Promotor
Nencki Institute of Experimental Biology PAS
80 stron : ilustracje ; 30 cm ; Bibliografia ; Streszczenie w języku polskim
Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN
Zarażanie strachem jest automatycznym procesem dopasowywania stanu emocjonalnego jednego zwierzęcia do dyskomfortu emocjonalnego drugiego. Zostało opisane u różnych gatunków społecznych, w tym u szczurów i ludzi. Wyniki badań prowadzonych w ostatnich latach sugerują, że odczytywanie stanów emocjonalnych innych osobników odgrywa zasadniczą rolę w wykrywaniu niebezpieczeństwa. Można więc przypuszczać, że zarażenie strachem jest zjawiskiem międzygatunkowym. Ta hipoteza nie została jednak dotychczas przetestowana. Zarówno badania na szczurach, jak i na ludziach wykazały, że ciało migdałowate, struktura mózgu kluczowa dla przetwarzania emocji, jest zaangażowane w proces zarażania strachem. Co więcej, badania na szczurach wykazały, że dwie główne części ciała migdałowatego, które różnią się morfologicznie i funkcjonalnie - jądra podstawno-boczne i środkowo-przyśrodkowe - biorą udział w społecznym przekazywaniu emocji. Szczegółowa analiza aktywności ciała migdałowatego nie została dotychczas przeprowadzona dla międzyludzkiego transferu emocjonalnego. Badania przeprowadzone w ramach niniejszej rozprawy doktorskiej miały na celu określenie, czy jest możliwy międzygatunkowy transfer strachu (człowiek-szczur) oraz czy obejmuje on podstawno-boczną i środkowo-przyśrodkową część ciała migdałowatego (eksperyment 1). Zaangażowanie tych struktur zostało też zweryfikowane w procesie międzyludzkiego zarażania strachem (eksperyment 2).W eksperymencie 1 zhabituowane szczury wchodziły w interakcję ze znajomymi sobie osobami, które wcześniej zostały poddane warunkowaniu strachu (lub wykonały zadanie neutralne emocjonalnie w warunku kontrolnym). Po interakcji aktywacje ciała migdałowatego szczurów analizowano za pomocą ekspresji białka c-Fos, które jest markerem aktywacji neuronów. Zaobserwowano, że ciało migdałowate szczurów aktywowało się w większym stopniu u szczurów z grupy eksperymentalnej w porównaniu do szczurów z grupy kontrolnej, i dotyczyło to zarówno jądra podstawno-bocznego, jak i środkowo-przyśrodkowego. Ludzko- szczurzy transfer strachu został dodatkowo poparty różnicami behawioralnymi, które zaobserwowano między szczurami z obu grup.Eksperyment 2 przeprowadzono przy użyciu funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI). Uczestnicy przebywający w skanerze fMRI (tzw. obserwatorzy) widzieli swoich przyjaciół (tzw. demonstratorów) wykonujących zadanie oparte na klasycznym warunkowaniu strachu. W tym zadaniu neutralny bodziec był wielokrotnie łączony z awersyjną stymulacją elektryczną przedramienia. Analiza aktywacji mózgowych obserwatorów w odpowiedzi na nieprzyjemne szoki elektryczne aplikowane ich przyjaciołom wykazała zwiększoną aktywację ciała migdałowatego. Również w tym eksperymencie zaobserwowano zaangażowanie zarówno jądra podstawno-bocznego, jak i środkowo-przyśrodkowego.Niniejsza praca doktorska prezentuje pierwsze mózgowe dane wskazujące na międzygatunkowe zarażenie strachem. Przedstawione wyniki wskazują, że obie główne części ciała migdałowatego aktywują się, gdy ludzki strach jest przekazywany zarówno innemu człowiekowi, jak też szczurowi. Sugeruje to wspólny obwód mózgowy zaangażowany w społeczne postrzeganie strachu u ludzi i szczurów. Argumentuję, że mógł on wyewoluować, aby umożliwić dzielenie się emocjonalnymi wskazówkami, które dla różnych gatunków są niezbędne do przetrwania
IBD PAN, sygn. 20267 ; kliknij tutaj, żeby przejść
Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego Polskiej Akademii Nauk
Biblioteka Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN
21 gru 2023
20 lip 2023
89
https://rcin.org.pl./publication/275533
Dzięgiel-Fivet, Gabriela
Beck, Joanna
Kulesza, Maria
Nowicka, Klaudia
Tomaszewski, Kamil Filip
Bijoch, Łukasz
Szabat, Marta
Vojvodík, Josef