Subtitle:

Negatywne uwikłanie i dialektyka gender : Pomost między Butler a Adorno

Place of publishing:

Warszawa

Description:

Promotor: prof. dr hab. Adam Lipszyc, prof. dr hab. Szymon Wróbel ; Obrona pracy 27.06.2023 r ; Bibliografia na stronach 275-293 ; Plik tekstowy w formacie PDF, praca ma 293 strony

Degree name:

doktor nauk humanistycznych

Level of degree:

2

Degree discipline :

filozofia

Degree grantor:

Instytut Filozofii i Socjologii PAN

Type of object:

Praca dyplomowa

Abstract:

Głównym celem niniejszej rozprawy jest zbadanie, czy filozofia feministyczna Judith Butler (teoria queer) może być interpretowana jako to, co Theodor W. Adorno nazwał dialektyczną lub immanentną krytyką dialektyki. Uzasadnienie dla podjęcia takiego badania można znaleźć w dwóch esejach opublikowanych przez Carrie Hull (1997) i Marcela Stoetzlera (2005). W esejach tych autorzy sugerują, że argumentacja Butler (Gender Trouble 1999[1990]) znacznie zyskałaby dzięki zestawieniu jej z rekonceptualizacją dialektyki przez Adorno jako "dialektyki negatywnej" (Negative Dialectics 1990[1966]). Jednakże, choć Hull i Stoetzler dostarczają przekonujących argumentów, ich twierdzenia są w najlepszym razie powierzchowne. Dlatego też niniejsza rozprawa zajmuje się tą luką w stanie wiedzy poprzez dokładne zbadanie sugerowanej przez Hulla i Stoetzlera lektury Butler przez pryzmat Adorna (i vice versa). ; Pierwszy rozdział dotyczy wyłącznie teoretycznego rozwoju Adorna i dialektyki negatywnej. Skupia się on na tym, jak ogólna filozoficzna perspektywa Adorna może być interpretowana jako krytyczne przedsięwzięcie mające na celu naprawienie "fałszywości teraźniejszości", aby pokazać, jak i gdzie społeczeństwo, polityka lub filozofia nie spełniły tego, co rzekomo osiągnęły, np. jak pojęcie wspólnej tożsamości narodowej nie uwzględnia różnorodności jednostek, które obejmuje. Centralnym problemem Adorna jest więc "myślenie tożsamościowe" (1990) mające na celu przedstawienie wszystkiego ze zunifikowanej perspektywy. ; Drugi rozdział, stanowiący przygotowanie do trzeciego (o Butler), podzielony jest na dwie krótkie analizy Michela Foucault i Jacquesa Derridy czyli dwóch postaci, których prace znacząco zainspirowały Butler. Foucault i Adorna łączy wspólna krytyka struktur społecznych, które nie dopuszczają niczego poza sobą. Z kolei Derridę i Adorna zbliża do siebie wspólny sposób krytyki, który ma na celu, jak mówi Derrida, dekonstrukcję tekstu lub teorii od wewnątrz. Stąd też, zestawiając filozofie krytyczne Foucaulta i Derridy z dialektyką negatywną Adorna, idea, że Butler może być zestawiona z Adornem, staje się możliwa do zrealizowania poprzez poprowadzenie linii prostej od teoretycznych inspiracji Butler. ; Trzeci rozdział dotyczy dokładnej lektury Butler, a następnie (opierając się w dużej mierze na Hull i Stoetzlerze) krytycznej reinterpretacji, według której Butler zostaje odczytana nie jako myślicielka antydialektyczna, lecz jako filozofka niejednoznacznie dialektyczna. Niniejsza interpretacja Butler toruje drogę do osadzenia jej feminizmu w ramach dialektyki negatywnej Adorna. Dodanie ujęcia materialności według Adorno przy jednoczesnym zachowaniu krytyki Butler co do "totalizujących gestów" (1999) feminizmu sprawia, że wyraźniej widać, w jaki sposób argumentacja Butler zawiera ujęcie materialistyczne; zabieg ten nadaje przy tym materialności bardziej znaczące miejsce w argumentacji Butler. Brak materialności u Butler był krytykowany przez inne feministki (nowy materializm) od czasu publikacji Gender Trouble. Tak więc, poprzez dodanie Adorno do Butler, krytyka ta zostaje odparta. ; Konkluzja wykracza poza początkowy zakres rozprawy poprzez pokazanie, jak Butler wraz z Adorno może być zestawiona z komentatorami, którzy chcą skierować współczesny feminizm z dala od pojęcia, że "wszystko jest kulturą/językiem" (Butler), a zamiast tego skupić się na materialności i materii (nowy materializm; Karen Barad). Dzięki odczytaniu Butler nie przeciw, lecz wraz z nowym materializmem, dychotomia między kulturą a naturą zmienia się w produktywną różnicę, a nie w coś, co jest nieprzezwyciężalną sprzecznością.

Relation:

Prace Doktorskie. Filozofia - Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii. Szkoła Nauk Społecznych

Detailed Resource Type:

Praca doktorska

Resource Identifier:

oai:rcin.org.pl:238803

Source:

IFiS PAN, sygn. P'ED.192 ; W systemie POL-on: ; -

Language:

eng

Rights:

Prawa zastrzeżone - dostęp ograniczony

Terms of use:

Zasób chroniony prawem autorskim. Korzystanie dozwolone wyłącznie na terminalach Instytutu Filozofii i Socjologii PAN w zakresie określonym przez przepisy o dozwolonym użytku.

Digitizing institution:

Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk

Original in:

Połączone biblioteki WFiS UW, IFiS PAN i PTF

Access:

Zamknięty