Laboratorium pierestrojki? Generał Jaruzelski na geopolitycznej szachownicy

Kozłowski, Tomasz

doi:2450-8357

Pobierz

Tytuł: Laboratorium pierestrojki? Generał Jaruzelski na geopolitycznej szachownicy

Abstrakt:

Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej z nich opisana jest geneza oraz wdrożenie nowej polityki Związku Radzieckiego względem krajów socjalistycznych Europy Środkowo-Wschodniej. Jej głównym założeniem było poszerzenie marginesu swobody politycznej przy jednoczesnym ograniczeniu wsparcia finansowego. W drugiej części opisana jest implementacja tej strategii na przykładzie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej od połowy lat osiemdziesiątych aż do momentu transformacji.

Bibliografia:

Beissinger M.R., Nationalist Mobilization and the Collapse of the Soviet State, Cambridge 2002
Brooks S.G., Wohlforth W.C., Power, Globalization, and the End of the Cold War. Reevaluating a Landmark Case for Ideas, „International Security” 25, 2000–2001, nr 3, s. 5–53
Brzeziecki A., Mazowiecki. Biografia naszego premiera, Kraków 2015
Chernyaev A., My Six Years with Gorbachev, University Park 2000
Codogni P., Okrągły stół czyli Polski Rubikon, Warszawa 2009
Devine J., Spymaster’s Prism. The Fight against Russian Aggression, Lincoln 2021
Dudek A., Bez pomocy rady nie damy, „Biuletyn IPN” 2009, nr 12, s. 92–100
Dudek A., Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988–1990, Warszawa 2009
Fedorov Y.E., Continuity and Change in Russia’s Policy toward Central and Eastern Europe, „Communist and Post-Communist Studies” 2013, nr 46, s. 315–326
Fischer B., The Myth of Triumphalism. Rethinking President Reagan’s Cold War Legacy, Lexington 2020
Golicyn A., Nowe kłamstwa w miejsce starych. Komunistyczna strategia podstępu i dezinformacji, Warszawa 2007
Graczow A., Gorbaczow, Warszawa 2003
James J. Angleton, Anatoliy Golitsyn, and the „Monster Plot”. Their Impact on CIA Personnel and Operations, „Studies in Intelligence” 55, 2011, nr 4, s. 39–55
Jażborowskaja I.S., Moskwa a „kryzys polski” lat 1980–1981, w: Białe plamy – Czarne plamy. Sprawy trudne w relacjach polsko-rosyjskich (1918–2008), red. nauk. A.D. Rotfeld, A.W. Torkunow, Warszawa 2010, s. 549–578
Judt T., Powojnie. Historia Europy od roku 1945, Poznań 2008
Kamiński Ł., 1981. Koniec doktryny Breżniewa, w: Od Piłsudskiego do Wałęsy. Studia z dziejów Polski w XX wieku, kom. red. K. Persak [et al.], Warszawa 2008, s. 483–490
Kowal P., Koniec systemu władzy. Polityka ekipy gen. Wojciecha Jaruzelskiego w latach 1986–1989, Warszawa 2012
Ku zwycięstwu „Solidarności”. Korespondencja Ambasady USA w Warszawie z Departamentem Stanu (styczeń – wrzesień 1989), przedm. J.R. Davis Jr., wstęp i wybór G.F. Domber, oprac. G.F. Domber [et al.], Warszawa 2006
Lüthi L.M., Drifting Apart. Soviet Energy and the Cohesion of the Communist Bloc in the 1970s and 1980s, w: Cold War Energy. A Transnational History of Soviet Oil and Gas, red. J. Perovic, London 2017, s. 371–400
Masterpieces of History. The Peaceful End of the Cold War in Europe, wyd. S. Savranskaya, T. Blanton, V. Zubok, Budapest–New York 2010
Mearsheimer J.J., Tragizm polityki mocarstw, Kraków 2019
Musiał F., Pierestrojka – droga do demokracji czy plan „odwilży” bis?, „Biuletyn IPN” 2009, nr 5–6, s. 70–83
Nowak A., O historii nie dla idiotów. Rozmowy i przypadki, Kraków 2019
Paczkowski A., Boisko wielkich mocarstw. Polska 1980–1989. Widok od wewnątrz, „Polski Przegląd Dyplomatyczny” 2002, nr 3, s. 165–210
Pleskot P., Kłopotliwa panna „S”. Postawy polityczne Zachodu wobec „Solidarności” na tle stosunków z PRL (1980–1989), Warszawa 2013
Polska 1986–1989. Koniec systemu, t. 2: Dyskusja, red. A. Paczkowski, Warszawa 2002
Polska 1986–1989. Koniec systemu, t. 3: Dokumenty, red. A. Dudek, A. Friszke, A. Paczkowski, Warszawa 2002
Przeperski M., Mieczysław F. Rakowski. Biografia polityczna, Warszawa 2021
Raina P., Arcybiskup Dąbrowski w służbie Kościoła i narodu. Rozmowy z władzami PRL, t. 2: 1982–1989, Warszawa 1995
Rakowski M., Dzienniki polityczne (1987–1990), Warszawa 2005
Strzelczyk J., Ucieczka ze Wschodu. Rosja w polskiej polityce 1989–1993, Warszawa 2002
Targalski J., Służby specjalne i pieriestrojka. Rola służb specjalnych i ich agentur w pieriestrojce i demontażu komunizmu w Europie Sowieckiej, t. 1–5, Warszawa 2017
Taubman W., Gorbachev. His Life and Times, New York 2018
Waltz K.N., Struktura teorii stosunków międzynarodowych, Warszawa 2010
Weiner T., Dziedzictwo popiołów. Historia CIA, Poznań 2009
Weiner T., Szaleństwo i chwała. Wojna polityczna pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Rosją 1945– 2020, Poznań 2022
Wielka dekada Polaków 1979–1989. O roli Polaków w upadku komunizmu i imperium sowieckiego dyskutują Henryk Głębocki, Łukasz Kamiński, Filip Musiał, Andrzej Nowak, Jan Maria Rokita, „Arcana” 2019, nr 5, s. 28–52
Wohlforth W.C., Realism and the End of the Cold War, „International Security” 19, 1994–1995, nr 3, s. 91–129
Zmierzch dyktatury. Polska lat 1986–1989 w świetle dokumentów, t. 1: Lipiec 1986 – maj 1989, t. 2: Czerwiec – grudzień 1989, Warszawa 2010, wybór, wstęp i oprac. A. Dudek, Warszawa 2009
Zubok V.M., New Evidence on the Soviet Factor in the Peaceful Revolutions of 1989, „Cold War International Project Bulletin” Fall/Winter 2001, 12/13, s. 5–14
В Политбюро ЦК КПСС… По записям Анатолия Черняева, Вадима Медведева, Георгия Шахназарова (1985–1991), wyd. А. Черняев, А. Вебер, В. Медведев, Горбачев-Фонд 2008
Объедков A.C., Польские события 1980–1981 гг. Влияние „Кризиса социализма” на советское руководство, „Известия Самарского научного центра Российской академии наук” 13, 2011, nr 3, s. 190–193