Uchwały izby poselskiej a działalność legislacyjna sejmu – przykład 1615 roku

Łopatecki, Karol (1979– )

doi:0023-5903

Pobierz

Tytuł: Uchwały izby poselskiej a działalność legislacyjna sejmu – przykład 1615 roku

Abstrakt:

Artykuł omawia dorobek legislacyjny sejmu 1615 r. W odniesieniu do wieku XVII dominuje pogląd, że konstytucjami były zgodne konkluzje trzech stanów sejmujących połączone z promulgacją. Przeprowadzona analiza wskazuje jednak, że pomimo braku zgody na konkluzję sejmową w 1615 r. organ ten uchwalił akty normatywne: zarówno na początku, jak i na koniec obrad. Dodatkowo scharakteryzowano nowy rodzaj źródeł prawa – uchwały izby poselskiej, które współcześnie zrównane były rangą z konstytucjami sejmowymi.

Bibliografia:

Biedrzycka Agnieszka, Tazbir Janusz, Starowolski (Starovolscius) Szymon, PSB, t. 42, Warszawa–Kraków 2003–2004, s. 356–361
Bogdan Danuta, Warmia wobec konfederacji żołnierskich 1613–1614, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 1983, 4, s. 411–424
Byliński Janusz, Dwa sejmy z roku 1613, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1984
Byliński Janusz, Sejm z 1611 roku. W nowym opracowaniu, E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2016
Chłapowski Krzysztof, Alienacje dóbr królewskich w latach 1578–1668, „Przegląd Historyczny” 69, 1978, 4, s. 647–664
Czapliński Władysław, Kalinowski Walenty Aleksander h. Kalinowa (zm. 1620), PSB, t. 11, Wrocław–Warszawa–Kraków 1964–1965, s. 471
Filipczak-Kocur Anna, Senatorowie i posłowie koronni na sejmie 1607 roku, „Przegląd Historyczny” 76, 1985, 2, s. 291–303
Filipczak-Kocur Anna, Skarbowość Rzeczypospolitej 1587–1648. Projekty, ustawy, realizacja, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2006
Grodziski Stanisław, Kwiecień Marcin, Karabowicz Anna, Sejm zwyczajny warszawski 1615 r. Wstęp, w: Volumina Constitutionum, t. 3: 1611–1640, vol. 1: 1611–1626, wyd. Stanisław Grodziski, Marcin Kwiecień, Anna Karabowicz, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2010
Grodziski Stanisław, Wstęp, [do:] Volumina Constitutionum, t. 1: 1493–1549, vol. 1: 1493–1526, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996, s. 7–40
Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku, red. Kazimierz Lepszy, Ossolineum, Wrocław 1953
Kaczmarczyk Zdzisław, Leśnodorski Bogusław, Historia państwa i prawa Polski, cz. 2: Od połowy XV w. do r. 1795, red. Juliusz Bardach, PWN, Warszawa 1957
Kołodziej Robert, Parlamentaryzm doby Jana III Sobieskiego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 146, 2019, 2, s. 381–397
Konopczyński Władysław, Liberum veto. Studyum porównawczo-historyczne, Składy Główne: S.A. Krzyżanowski w Krakowie, E. Wende i Ska w Warszawie, Kraków 1918
Kucharski Tomasz, Konstytucje „egzorbitancyjne” w Rzeczypospolitej w latach 1607–1648. Zarys problematyki, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 64, 2012, 2, s. 127–159
Lewandowska-Malec Izabela, Sejmy rozerwane i zerwane w XVII stuleciu, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 12, 2009, s. 125–133
Lewandowska-Malec Izabela, Sejm walny koronny Rzeczypospolitej Obojga Narodów i jego dorobek ustawodawczy, Księgarnia Akademicka, Kraków 2009
Loch Norbert, Uwagi w sprawie postulatów kierowanych do króla i sejmu przez konfederatów Cieklińskiego, „Zeszyty Naukowe. Rozprawy Humanistyczne” 14, 2013, 1, s. 163–172
Łopatecki Karol, „Disciplina militaris” w wojskach Rzeczypospolitej do połowy XVII wieku, Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, Białystok 2012
Łopatecki Karol, Organizacja, prawo i dyscyplina w polskim i litewskim pospolitym ruszeniu (do połowy XVII wieku), Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, Białystok 2013
Maciszewski Jarema, Zbigniew Ossoliński (próba charakterystyki), Sobótka 30, 1975, 2, s. 189–202
Michałek Antoni, Konfederacja wojska stołecznego pod regimentem Imć Cieklińskiego Józefa, „Teki Historyczne” 16, 1969–1971, s. 166–210
Michałek Antoni, Zejście załogi polskiej z Kremla i konfederacja Cieklińskiego 1612–1614, „Teki Historyczne” 15, 1966–1968, s. 113–142
Ochmann Stefania, Sejmy z lat 1615–1616, Ossolineum, Wrocław 1970
Ochmann-Staniszewska Stefania, Staniszewski Zdzisław, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy, t. 2: Prawo – doktryna – praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2000
Opaliński Edward, Elita władzy w województwach poznańskim i kaliskim za Zygmunta III, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1981
Orzechowski Kazimierz, [rec.:] Volumina Constitutionum. Tom I 1493–1549, Volume 2 1527–1549, do druku przygotowali Wacław Uruszczak, Stanisław Grodziski i Irena Dwornicka, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2000, s. 372, „Przegląd Sejmowy” 9, 2001, 2, s. 112–114
Płaza Stanisław, Sejmiki i zjazdy szlacheckie województwa sieradzkiego. Ustrój i funkcjonowanie (1572–1632), cz. 1, PWN, Warszawa–Kraków 1987
Seredyka Jan, Sposoby uchwalania konstytucji na sejmach w ostatnich latach panowania Zygmunta III (1626–1632), w: Uchwalanie konstytucji na sejmach w ХVI–XVIII wieku, red. Stefania Ochmann, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1979, s. 27–35
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 10, wyd. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Nakładem Władysława Walewskiego, Warszawa 1889
Sowa Jan Jerzy, Nervus belli czy finansowe jarzmo Ligi Świętej? Skarb hibernowy a finansowanie wysiłku wojennego Korony 1685–1700, w: Jarzmo Ligi Świętej? Jan III Sobieski i Rzeczpospolita w latach 1684–1696, red. Dariusz Milewski, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa 2017, s. 137–160
Sucheni-Grabowska Anna, Próby aukcji dochodów z dóbr domeny królewskiej w świetle lustracji z lat 1615–1620, „Przegląd Historyczny” 58, 1967, 2, s. 221–242
Trawicka Zofia, Pozasejmowa działalność polityczna Jakuba Sobieskiego, Sobótka 35, 1980, 2, s. 171–179
Tyla Antanas, Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės iždas. XVI amžiaus antroji pusė–XVII amžiaus vidurys, Nacionalinis muziejus LDK Valdovų, Vilnius 2012
Uruszczak Wacław, Historia państwa i prawa polskiego, t. 1: 966–1795, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa 2015
Uruszczak Wacław, Przedmowa, w: Volumina Constitutionum, t. 2: 1550–1609, vol. 2: 1587–1609, wyd. Stanisław Grodziski, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2010, s. 5–6
Uruszczak Wacław, Przedmowa, w: Volumina Constitutionum, t. 3: 1611–1640, vol. 1: 1611–1626, wyd. Stanisław Grodziski, Marcin Kwiecień, Anna Karabowicz, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2010, s. 5–6
Uruszczak Wacław, Przedmowa, w: Volumina Constitutionum, t. 3: 1611–1640, vol. 2: 1627–1640, wyd. Stanisław Grodziski, Marcin Kwiecień, Anna Karabowicz, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2013, s. 5–6
Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII–XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski. T. 1: Urzędnicy wielkopolscy XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. Adam Bieniaszewski, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków 1987.
Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII–XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski.T 2: Urzędnicy województw łęczyckiego i sieradzkiego XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. Edward Opaliński, Hanka Żerek-Kleszcz, Biblioteka Kórnicka, Kórnik 1993
Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII–XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski.T. 10: Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV–XVIII wieku. Spisy, oprac. Krzysztof Chłapowski [et al.], Biblioteka Kórnicka, Kórnik 1992
Wasilewski Tadeusz, Uzupełnienia do artykułu S. Ochmann „Sprawa ariańska na sejmach 1661–1662 r.”, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 25, 1980, s. 253–254
Wołoszyn Adam, Projekt komputu armii litewskiej z 1703 r. wraz z podziałem na poszczególne chorągwie i regimenty, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 18, 2017, 4, s. 121–138
Wyczański Andrzej, [rec.:] Volumina Constitutionum, volumen 1, 1493–1526, do druku przygotowali St. Grodziski, I. Dwornicka i W. Uruszczak, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1996, ss. 498, „Studia Podlaskie” 8, 1998, s. 309–312
Wyczański Andrzej, Rozdawnictwo dóbr królewskich za Zygmunta I, „Przegląd Historyczny” 44, 1953, 3, s. 281–308