Inny tytuł:

Cordulegaster bidentata in fragmented landscape of the Wielickie Foothills ; Ważka Cordulegaster bidentata Selys, 1843 w pofragmentowanym krajobrazie Pogórza Wielickiego: rewizja północnej granicy zasięgu gatunku w Karpatach Zachodnich

Wydawca:

Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk

Miejsce wydania:

Warszawa

Opis:

67-80 s.

Typ obiektu:

Czasopismo/Artykuł

Abstrakt:

In 2018–2019, the occurrence of Cordulegaster bidentata Selys, 1843 in the Wielickie Foothills, located between the Beskidy mountain ranges (in the south) and the Vistula river valley (in the north) was investigated. It was examined whether C. bidentata inhabits fragmented landscape, with forest patches of various sizes. Larvae of this dragonfly were searched in the forest streams, the bottom of which was visually scanned using binoculars. The presence of 49 larvae was confirmed on 17 stream sections out of 53 (32%). They were recorded in almost the entire geographical extent of the study area, from the southernmost to the northernmost forest patches. The neighboring occupied streams were separated by a maximum of 3.7 km, and breeding sites were found in forest patches of an area of 75–1280 ha. It was confirmed that C. bidentata occurs up to the orographic edge of the Western Carpathians. Its range is continuous between the northern edge of the Beskidy Mountains and the Vistula valley. New data shift the northern range limit of C. bidentata in the Western Carpathians by nearly 20 km. The field method used proved to be efficient in assessing the distribution of larvae in large areas, with relatively little field effort. Its wider use would allow a more complete recognition of distribution of C. bidentata in the Carpathian Foothills.

Bibliografia:

BERNARD R., BUCZYŃSKI P., TOŃCZYK G. & WENDZONKA J. 2009. A distribution atlas of dragonflies (Odonata) in Poland. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 256 pp.
BIS B. & MIKULEC A. 2013. Przewodnik do oceny stanu ekologicznego rzek na podstawie makrobezkręgowców bentosowych. Biblioteka Monitoringu Środowiska, GIOŚ, Warszawa, 122 pp. Available at http://www.gios.gov.pl/images/dokumenty/pms/monitoring_wod/PRZEWODNIK_DO_OCENY_STANU_EKOLOGICZNEGO_RZEK_MAKROBENTOS_2013.pdf
BORKOWSKI A. 2012. Ważki (Odonata) byłego województwa jeleniogórskiego z uwagami do aktualnego stanu badań, zagrożeń oraz potrzeb ochrony. Przyroda Sudetów Zachodnich 2: 37–56.
BOUDOT J.-P. 2001. Les Cordulegaster du Paléarctique occidental: identification et repartition (Odonata, Anisoptera,Cordulegastridae). Martinia 17: 1–34.
BOUDOT J-P. 2010. Cordulegaster bidentata. The IUCN Red List of Threatened Species 2010: e.T165498A6041602. https://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2010-1.RLTS.T165498A6041602.en (accessed 27 Jan 2020).
BOUDOT J.-P.& HOLUŠA O. 2015. Cordulegaster bidentata Selys, 1843. Pp. 212–213. In: BOUDOT J.-P. & KALKMAN V. J. (eds), Atlas of the European dragonflies and damselflies. KNNV publishing, the Netherlands.
CONRAD K. F., WILLSON K. H., HARVEY I. F., THOMAS C. J. & SHERRATT T. N. 1999. Dispersal characteristics of seven odonate species in an agricultural landscape. Ecography 22: 524–531.
DARAŻ B. 2009. Ważki (Odonata) Pogórza Przemyskiego i przyległych obszarów wzdłuż Sanu. Wiadomości Entomologiczne 28: 5–32.
GOŁĄB M., POTOCZEK M. & ŚNIEGULA S. 2010. Nowe stanowiska Cordulegaster bidentata SÉLYS, 1843 (Odonata: Cordulegastridae) w Beskidzie Wyspowym oraz w Bieszczadach. Wiadomości Entomologiczne 29: 205.
HEIDEMANN H. & SEIDENBUSCH R. 1993. Die Libellenlarven Deutschlands und Frankreichs. Handbuch für Exuviensammler. Verlag Erna Bauer, Keltern.
HOLUŠA O. 2009. New records of Cordulegaster bidentata and Somatochlora alpestris in the Ukrainian Carpathians(Odonata: Cordulegastridae, Corduliidae). Libellula 28: 191–201.
IUCN (International Union for Conservation of Nature) 2009. Cordulegaster bidentata. The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2019-3. http://www.iucnredlist.org (accessed 8 Feb 2020).
KALKMAN V.J., BOUDOT J.-P., BERNARD R., CONZE K.-J., DE KNIJF G., DYATLOVA E., FERREIRA S., JOVIĆ M., OTTJ., RISERVATO E. & SAHLÉN G. 2010. European Red List of Dragonflies. Publications Office of the European Union,Luxembourg, 30 pp.
KŁONOWSKA-OLEJNIK M. & BUCZYŃSKI P. 2014. Dysjunktywna populacja Cordulegaster bidentata SÉLYS, 1843 (Odonata: Cordulegastridae) na Pogórzu Wiśnickim (Polska południowa). Wiadomości Entomologiczne 33: 5–14.
KONDRACKI J. 2013. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa, 441 pp.
LIEBELT R., LOHR M. & BEINLICH B. 2011 Zur Verbreitung der Gestreiften und der Zweigestreiften Quelljungfer (Cordulegaster bidentata und C. boltonii) im Kreis Höxter (Insecta, Odonata, Cordulegastridae). Beiträge zur Naturkunde zwischen Egge und Weser 22: 3–18.
LEIPELT K. G. 2005 . Behavioural differences in response to current: implications for the longitudinal distribution of stream odonates. Archiv Für Hydrobiologie 163: 81–100.
LIMANÓWKA D. 2008. Zmienność klimatu Pogórza Wielickiego w latach 1978–2003 (na przykładzie stacji Dobczyce). Prace Geograficzne 119: 9–28.
MARGIELEWSKI W., ŚWIĘCHOWICZ J., STARKEL L., ŁAJCZAK A. & PIETRZAK M. 2008. Współczesna ewolucja rzeźby Karpat fliszowych. Pp. 57–133. In: STARKEL L., KOSTRZEWSKI A., KOTARBA A. & KRZEMIEŃ K. (eds), Współczesne przemiany rzeźby Polski. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 400 pp.
PEŁECH S. 2012. Charakterystyka warunków śniegowych do uprawiania narciarstwa na Pogórzu Wielickim. Prace Geograficzne 128: 17–27.
PRÜFFER J. 1920. Materjały do fauny ważek południowo-zachodniej Polski. Sprawozdania Komisji Fizjograficznej PAU 53–54: 138–148.
SMOLIS A., KADEJ M., BENA W., MALKIEWICZ A., ZAJĄC K., MAŃKOWSKA-JUREK D. & RĄPAŁA R. 2012. Nowe dane o rozsiedleniu ważek (Insecta: Odonata) na Śląsku. Przyroda Sudetów 15: 57–66.
SOLON J., BORZYSZKOWSKI J., BIDŁASIK M., RICHLING A., BADORA K., BALON J., BRZEZIŃSKA-WÓJCIK T.,CHABUDZIŃSKI Ł., DOBROWOLSKI R.,GRZEGORCZYK I.,JODŁOWSKI M., KISTOWSKI M., KOT R., KRĄŻ P., LECHNIO J., MACIAS A., MAJCHROWSKA A., MALINOWSKA E., MIGOŃ P., MYGA-PIĄTEK U., NITA J., PAPIŃSKA E., RODZIK J., STRZYŻ M., TERPIŁOWSKI S. & ZIAJA W. 2018. Physico-geographical mesoregions of Poland – verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. Geographia Polonica 91(2): 143–170.
STARK J. D., BOOTHROYD I. K. G., HARDING J. S., MAXTED J. R. & SCARSBROOK M. R. 2001. Protocols for sampling macroinvertebrates in wadeable streams. New Zealand Macroinvertebrate Working Group Report No. 1. Wellington, New Zealand, 57 pp.
TAMM J. 2012 Cordulegaster bidentata in Hessen mit besonderer Berücksichtigung ihrer Bindung an den geologischen Untergrund (Odonata: Cordulegastridae). Libellula 31: 131–154.
TAMM J. 2018. Untersuchungen an Larven und Exuvien der Cordulegaster bidentata an einem Bach im Kaufunger Wald und ihre ökologischen und methodischen Konsequenzen (Odonata: Cordulegastridae). Libellula 37: 161–180.

Czasopismo/Seria/cykl:

Fragmenta Faunistica

Tom:

63

Zeszyt:

2

Strona pocz.:

67

Strona końc.:

80

Szczegółowy typ zasobu:

Artykuł

Identyfikator zasobu:

oai:rcin.org.pl:194905 ; 10.3161/00159301FF2020.63.2.067

Źródło:

MiIZ PAN, sygn. P.256 ; MiIZ PAN, sygn. P.4664 ; kliknij tutaj, żeby przejść

Język:

eng

Prawa:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska

Zasady wykorzystania:

Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 3.0 PL] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem: ; -

Digitalizacja:

Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk

Lokalizacja oryginału:

Biblioteka Muzeum i Instytutu Zoologii PAN

Dostęp:

Otwarty