Inny tytuł:

Przegląd Archeologiczny T. 68 (2020)

Wydawca:

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk ; Ośrodek Badań nad Kulturą Późnego Antyku i Wczesnego Średniowiecza

Miejsce wydania:

Wrocław

Opis:

il. ; 29 cm

Typ obiektu:

Czasopismo/Artykuł

Abstrakt:

During archaeological research carried out in Nasielsk, Poland in 2006 by Dr. M. Błoński, a fragment of an ornamented sickle handle was found. It most likely dates to the 2nd half of the 10th century, but may have been made as late as the mid-11th century. The sickle with a movable blade is interpreted as belonging to the equipment of an elite horse warrior. Many finds of this type known from unusual medieval deposits suggests their special, symbolic meaning and a connection with the military sphere. The artefact is ornamented with a variation of the Borre ring-chain pattern – specifically, the Pomeranian school of Scandinavian-Insular decoration. The origins of this style emerged in the 10th century with the combining of Celtic, English, and Scandinavian elements – and it was developed intensively in western Pomerania. The artefact from Nasielsk has only partially survived. The preserved fragment of the handle was 3D scanned using a structured light scanner and photogrammetry software. In order to make a 3D reconstruction, documentation of a second, not available fragment was also used. Moreover, certain analogies from early medieval folded sickles were analyzed. The most important questions concerned the shape of the blade, the continuation of the ornament, its design features, and a proper visualization of the reconstruction

Bibliografia:

Beranová M. (1957). Slovanské žňové nástroje v 6. - 12. století. Památky Archeologické, 48 (1), 99-117
Błoński M. (2013). Antler sickle handle from Nasielsk. An example of the Pomeranian school of Scandinavian-Insular ornament from Mazovia. In: S. Moździoch et al. (ed.), Scandinavian Culture in Medieval Poland (315-321). Wrocław: Institute of Archaeology and Ethnology of Polish Academy of Sciences
Błoński M. (2015). Dendrochronologia o początkach grodu w Nasielsku. In: M. Krasna-Korycińska (ed.), Grody średniowiecznego Mazowsza. Księga poświęcona pamięci Marka Dulinicza (237-242). Warszawa, Zielona Góra: Wydawnictwo Fundacji Archeologicznej IAE PAN
Błoński M. (2018). Nasielsk we wczesnym średniowieczu. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii PAN
“Charter for the Protection and Management of the Archaeological Heritage”. (1990). https://www.icomos.org/charters/arch_e.pdf
Chrzest – św. Wojciech – Polska. Dziedzictwo średniowiecznego Gniezna. Katalog wystawy. (2016). Gniezno: Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie
Chudziak W. (2005). Z badań nad funkcją sierpów i półkosków na ziemiach słowiańskich we wczesnym średniowieczu. Archaeologia Historica Polona, 15/2, 201-219
Chudziak W. (2009). Wyspa w Żółtym na Jeziorze Zarańskim – na pograniczu rzeczywistości i transcendencji. In: T. Sawicki (ed.), Studia nad dawną Polską. Tom 2 (47-70). Gniezno: Muzeum Początków Państwa Polskiego
Chudziak W. (2013). Remarks on particular material traces of Scandinavian culture in Pomerania. In: S. Moździoch et al. (eds), Scandinavian Culture in Medieval Poland (151-178). Wrocław: Institute of Archaeology and Etnology of Polish Academy of Sciences
Chudziak W., Kaźmierczak R. (2013). Zdobnictwo przedmiotów drewnianych z Żółtego na Pomorzu Zachodnim jako przykład tzw. pomorskiej szkoły ornamentyki skandynawsko-insularnej. In: J. Chudziakowa (ed.), Archaeologia Historica Polona, tom 21 (7-30). Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Uniwersyteckie Centrum Archeologii Średniowiecza i Nowożytności
Cnotliwy E. (1973). Rzemiosło rogownicze na Pomorzu wczesnośredniowiecznym. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk
Drozd A., Janowski A. (2005). Grodzisko późnośredniowieczne (stan. 1) i osada wczesnośredniowieczna (stan. 2) w miejscowości Pień, gm. Dąbrowa Chełmińska, województwo kujawsko-pomorskie. In: H. Paner, M. Fudziński (eds), XIV Sesja Pomorzoznawcza. Od wczesnego średniowiecza do czasów nowożytnych (147-155). Gdańsk: Muzeum Archeologiczne w Gdańsku
Drzewicz A. (2004). Wyroby z kości i poroża z osiedla obronnego ludności kultury łużyckiej w Biskupinie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper
Duczko W. (2000). Obecność skandynawska na Pomorzu i słowiańska w Skandynawii we wczesnym średniowieczu. In: L. Leciejewicz, M. Rębkowski (eds), Salsa Cholbergiensis. Kołobrzeg w średniowieczu (23-43). Kołobrzeg: Wydawnictwo Le Petit Cafe
Eliade M. (1966). Traktat o historii religii. Kraków: Książka i Wiedza
Filipowiak W. (2004). Some aspects of the development of Wolin in the 8th - 11th centuries in the light of the results of new researches. In: P. Urbańczyk (ed.), Polish Lands at the Turn of the First and the Second Millennia (47-74). Warsaw: Institute of Archaeology and Etnology of Polish Academy of Sciences
Fisher A. (1926). Lud polski. Podręcznik etnografji Polski. Lwów-Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich
Foote P.G., Wilson D.M. (1975). Wikingowie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy
Forte M. (2014). Virtual reality, cyberarchaeology, teleimmersive archaeology. In: F. Remondino, S. Campana (eds), 3D Recording and Modelling in Archaeology and Cultural Heritage (113-127). Oxford: Publishers of British Archaeological Reports, BAR International Series
Gieysztor A. (2006). Mitologia Słowian. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Górecki J. (1998). Kultowo rezydencjonalny ośrodek pierwszych Piastów na Ostrowie Lednickim. In: T. Janiak, D. Stryniak (eds), Civitates Principales. Wybrane ośrodki władzy w Polsce wczesnośredniowiecznej. Katalog wystawy (35-44). Gniezno: Muzeum Początków Państwa Polskiego
Janowski A., Kurasiński T. (2010). Rolnik, wojownik czy „odmieniec”? Próba interpretacji obecności sierpów w grobach wczesnośredniowiecznych na terenie ziem polskich. In: W. Świętosławski (ed.), Wymiary inności. Nietypowe zjawiska w obrzędowości pogrzebowej od pradziejów po czasy nowożytne (79-95). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Kola A., Wilke G. (1989). Sprawozdanie z archeologicznych badań podwodnych reliktów wczesnośredniowiecznego mostu „poznańskiego” (Rybitwy, stan. 3a) w Jeziorze Lednickim w latach 1986-1987. Studia Lednickie, 1, 77-97
Kolchin B.A. (1959). Zhelezoobrabatyvayushchee remeslo Novgoroda Velikogo. Materialy i issledovaniya po arkheologii SSSR, 65, 7-10
Malinowski T. (1990). Eksperymenty archeologiczne w Polsce. Archeologia Polski, 35(2), 215-239
Niesiołowska-Wędzka A. (1975). Sierpy. In: G. Labuda, Z. Stieber (eds), Słownik Starożytności Słowiańskich (173-174), Wrocław
Osiadacz M. (2017). Wybrane techniki dokumentacji, rekonstrukcji i wizualizacji 3D na przykładzie zbioru neolitycznych zabytków z terenu Małopolski. Raport, 12, 239-250
Osipowicz G. (2005). Metody rozmiękczania kości i poroża w epoce kamienia w świetle doświadczeń archeologicznych oraz analiz traseologicznych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek
Pawlak P., Wesołowska P. (2014). Nowe badania archeologiczne na Śródce w Poznaniu. Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski, 9, 109-126
Piaskowski J. (1959). Metaloznawcze badania wczesnośredniowiecznych wyrobów żelaznych z Łęczycy, Czerchowa i Buczka. In: Pazdur J. (ed.), Studia z dziejów górnictwa i hutnictwa (7-101). Warszawa-Wrocław: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk
Podwińska Z. (1954). Narzędzia uprawy roli w Polsce w okresie wczesnośredniowiecznym. Zarys problematyki. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 2(3), 388-423
Rajewski Z. (1936). Kozik wczesnopiastowski znaleziony w Gnieźnie. Z Otchłani Wieków, 11 (12), 145-147
Rajewski Z.A. (1948). Sierpy składane z okresu wczesnodziejowego. Slavia Antiqua, 1, 551-559
Rajewski Z.A. (1950). Przedmioty z rogu i kości i obróbka obu tych surowców w grodach „łużyckich” z wczesnego okresu żelaznego. In: J. Kostrzewski (ed.), III Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w Biskupinie w pow. żnińskim w latach 1938-1939 oraz 1946-1948 (171-185). Poznań: Polskie Towarzystwo Prehistoryczne
Sawicki T. (2018). Powstanie i rozwój wczesnośredniowiecznego zespołu grodowego. In: P. Urbańczyk (ed.), Gniezno. Wczesnośredniowieczny zespół grodowy (119-147). Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk
Stanisławski B. (2013). Norse culture in Wolin-Jómsborg. In: S. Moździoch et al. (eds), Scandinavian Culture in Medieval Poland (193-246). Wrocław: Institute of Archaeology and Etnology of Polish Academy of Sciences
Stanisławski B. (2014). Jómsvikinga saga w świetle źródeł archeologicznych. In: B. Stanisławski, W. Filipowiak (eds), Wolin wczesnośredniowieczny. Część 2 (318-349). Warszawa: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Wydawnictwo TRIO
Stattler E. (1962). Zagadnienie funkcji sierpów składanych. Slavia Antiqua, 9, 329-334
Żurowski K. (1974). Zmiękczanie poroży i kości stosowane przez wytwórców w starożytności i we wczesnym średniowieczu. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia, 4, 3-23

Czasopismo/Seria/cykl:

Przegląd Archeologiczny

Tom:

68

Strona pocz.:

187

Strona końc.:

198

Szczegółowy typ zasobu:

Artykuł

Identyfikator zasobu:

oai:rcin.org.pl:236639 ; 0079-7138 ; doi:10.23858/PA68.2020.009

Źródło:

IAiE PAN, sygn. P III 149 ; IAiE PAN, sygn. P III 272 ; IAiE PAN, sygn. P III 353 ; kliknij tutaj, żeby przejść

Język:

eng

Prawa:

Licencja Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0

Zasady wykorzystania:

- ; Zasób chroniony prawem autorskim. [CC BY 4.0 Międzynarodowe] Korzystanie dozwolone zgodnie z licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0, której pełne postanowienia dostępne są pod adresem:

Digitalizacja:

Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Lokalizacja oryginału:

Biblioteka Instytutu Archeologii i Etnologii PAN

Dofinansowane ze środków:

Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego ; Działalność upowszechniająca naukę (DUN)

Dostęp:

Otwarty