Beyond pottery kilns

Dobrzańska, Halina

doi:0081-3834

Pobierz

Tytuł: Beyond pottery kilns

Abstrakt:

There are 48 settlements containing the remains of pottery workshops from the area of the Przeworsk culture. It was here, from the end of the 2nd to the third quarter of the 5th century AD, that the wheel-made grey pottery was produced. As many as 13 of these sites were discovered in the Vistula valley, east of Kraków, in a settlement zone characterized by well-developed agriculture and non-agricultural production. The most important is the settlement in Zofipole, which provided the most valuable archaeological sources for the discussed topic. This article attempts to explain the reasons for placing, in the chambers of pottery kilns, items that are agricultural tools or artifacts associated with bronze workshops. Intentionally buried objects are a material illustration of the perception of fire as a powerful transformational force, both in the physical and symbolic aspect. They also reveal unspecified forms of cooperation between farmers and craftsmen, and the latter with each other, including potters and bronze workers.

Bibliografia:

Buratyński S. 1958. Igołomia-Zofipole, pow. Proszowice. Denar Hadriana znaleziony w późnorzymskim piecu garncarskim. Wiadomości Numzmatyczne 2/2, 48-49.
Cardew M. 1969. Pionier Pottery. London, Harlow: Longmans Green and Co Ltd.
Czubala D. 1974. Zwyczaje, obrzędy i wierzenia garncarzy polskich. Lud 58, 181-198.
Czubala D. 1978. Folklor garncarzy polskich. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Czubala D. 1984. O ludowym leczeniu gliną w Polsce (na podstawie badań przeprowadzonych wśród garncarzy). Lud 68, 181-195.
Dobrzańska H. 1990. Osada z późnego okresu rzymskiego w Igołomi, woj. krakowskie. Część 1. Materiały. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Ossolineum.
Dobrzańska H. 1990. Osada z późnego okresu rzymskiego w Igołomi, woj. krakowskie. Część 2. Kraków: Secesja.
Dobrzańska H. 2000. Ośrodek produkcji ceramiki „siwej” z okresu rzymskiego w Zofipolu. In J. Rydzewski (ed.), 150 lat Muzeum Archeologicznego w Krakowie. Kraków: Muzeum Archeologiczne w Krakowie, 37-68.
Dobrzańska H. 2008. Zagadnienie dużych ośrodków produkcji ceramiki szarej w środkowoeuropejskim Barbaricum: przypadek Zofipola k. Krakowa. In A. Błażejewski (ed.), Ceramika warsztatowa w środkowoeuropejskim Barbaricum. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, 175-203.
Dobrzańska H. 2011. Roman period grey pottery production near Cracow: geographical, technological and social dimensions. In J. Bemmann, M. Hegewisch, M. Meyer and M. Schmauder (eds), Drehscheibentöpferei im Barbaricum. Technologietransfer und professinalisierung eines Handwerks am Rande des Römischen Imperiums. Akten der Internationalen Tagung in Bonn vom 11. bis 14. Juni 2009 (= Bonner Beiträge zur Vor- und Frügeschichtlichen Archäologie 13). Bonn: Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn, 259-284.
Dobrzańska H. 2013. Les ateliers de potiers de la période romaine en Pologne – projet “La vallée de la Vistule”. In B. Sz. Szmoniewski (ed.), Archéologie. Numéro spécial des Annales de l’Académie Polonaise des Sciences 8. Varsovie, Paris: Centre Scientifique de l’Académie Polonaise des Scientes à Paris, 79-116.
Dobrzańska H. nd Kalicki T. 2004. Man and environment in the Vistula river valley near Cracow from the 1st to the 7th century AD. In H. Dobrzańska, E. Jerem and T. Kalicki (eds), The geoarchaeology of river valleys (= Archaeolinqua. Series Minor 18). Budapest: Archaeolinqua, 105-141.
Dušek S., Hohman H, Műller W. and Schmidt W. 1986. Haarhausen I. Rekonstruktion eines Töpferofens und des Brennverfahrens (= Weimarer Monographien zur Ur-und Frühgeschichte 16). Weimar: Museum für Ur-und Frühgeschichte Thüringens.
Eliade M. 1988. Historia wierzeń i idei religijnych. Od epoki kamiennej do misteriów eleuzyńskich 1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Eliade M. 1993. Kowale i Alchemicy. Warszawa: Aletheia.
Gheorghiu D. 2007. Between Material Culture and Phenomenology: The Archaeology of a Chalcolithic fire-powered machine. In D. Gheorghiu and G. Nash (eds), The Archaeology of fire. Understanding fire as material culture (= Archaeolingua. Series Minor 23). Budapest: Archaeolinqua, 27-45.
Godłowski K. 1970. Rec. Andrzej Kunisz, Chronologia napływu pieniądza rzymskiego na ziemie Małopolski. Archeologia 21, 236-41.
Goerlich E., Muszyński J. and Rodak J. 2005. Eksperymentalny wypał naczyń glinianych i jego efekty. In M. Kotorová-Jenčová (ed.), Experimentálna archeológia a popularizácia archeologického bádania v múzejnej a školskej praxi. Referáty z konferencie. Hanušovce nad Topl’ou: Vlastivedné muzeum v Hanušovciach nad Topl’ou, 63-71.
Kowalski P. 1998. Leksykon znaki świata. Omen, przesąd znaczenie. Warszawa, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kunisz A. 1985. Znaleziska monet rzymskich z Małopolski (= Biblioteka Archeologiczna 30). Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź: Ossolineum, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Lityńska-Zając M. 2005. Chwasty w uprawach w pradziejach i wczesnym średniowieczu. Kraków: Instytut archeologii i Etnologii PAN.
Lityńska-Zając M. and Wasylikowa K. 2005. Przewodnik do badań archeobotanicznych. Poznań: Sorus.
Rau G. 1972. Körpergräber mit Glasbeigaben des 4. nachchristlichen Jahrhunderts im Oder-Weichsel- Raum. Acta Praehistorica et Archaeologica 3, 109-214.
Reyman T. 1936. Problem ceramiki siwej na kole toczonej, na tle odkryć w górnym dorzeczu Wisły. Wiadomości Archeologiczne 14, 147-175.
Rice P. M. 1987. Pottery analysis. A sourcebook. Chicago: University of Chicago Press.
Stawiarska T. 1999. Naczynia szklane okresu rzymskiego z terenu Polski. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Swan V. 1984. The pottery kilns of Roman Britain (= Royal Commission on Historical Monuments. Supplementary series 5). London: Her Majesty’s Stationary Office.